Alþýðublaðið - 03.09.1955, Blaðsíða 4

ALÞYÐUBLAÐIÐ
Lapgardagur 3. sept. 1955
Útgefandi: Alþýðuflok\urinn.
Ritstjóri: Helgi Sœmundsson.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsson.
Blaðamenn: Björgvin Guðmundsson og
Loftur Guðmundsson.
Auglýsingastjóri: Emilía Samúelsdóttir.
Ritstjórnarsímar: 4901 og 4902.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Alþýðuprentsmiðjan, Hverfisgðtu 8—10.
Áskjiftarverð 15,00 á mánuði. í lausasölu l/)0.
1
*
S
I
s
s
s
\
s
s
s
\
s
s
s
s
s
s
s
s
s
i
íhaldið fer sér hœgt
MORGUNBLAÐIÐ fræðir
lesendur sína daglega um
framtak og stórhug íhalds-
meirihlutans í bæjarstjórn
Reykjavíkur, og Gunnar
Thoroddsen og félagar hans
spara ekki að gefa sjálfum
sér sama vitnisburð. íhald-
ið þykist meðal annars vinna
ötullega að því að leysa hús-
næðisvandræði Reykvík-
inga. Þetta eru orðin. En
verkin eru ósköp fyrirferð-
arlítil. Loforð eru gefin, en
efndirnar gleymast.
íhaldið þóttist færast mik
ið í fang, þegar bygging rað
húsanna var ákveðin. Og
vissulega bundu þúsundir
Reykvíkinga vonir við þá
hugmynd, Nú verður íhald-
ið hins vegar að játa, að
miklar tafir hafa orðið á rað
húsunum. Það hefur látið
sumarið framhjá sér fara án
þess að ljúka ætlunarverk-
inu. Jóhann Hafstein er væg
ast sagt daufur í dálkinn,
þegar hann boðar, að fyrstu
húsin verði væntanlega fok-
held í haust. Hvaða haust?
spyrja Reykvíkingar, sem
eru orðnir langþreyttir á
íhaldinu.
Samt er til aðili í landinu,
sem hefur tekið bæjarstjórn
aríhaldið sér til íyrirmynd-
ar. Það er ríkisstjórnin. Hún
loíaði stóríramkvæmdum í
húsnæðismálunum, þegar
hún settist að völdum, en
kom ófullkominni löggjöf
fyrst í verk á síðasta þingi.
Svo var ráð eða nefnd sett
á laggirnar, en ekki hafizt
handa um neinar fram-
kvæmdir í allt sumar. Um-
sækjendur væntanlegra lána
fá fyrst áheyrn með haust-
inu. íhaldið fer sér hægt, og
sambúðin við Framsóknar-
flokkinn hleypir því engu
kappi í kinn.
En auðkýfingarnir byggja
hverja milljónahöllina af
annarri. þeir fá fúslega lóðir
og aðra opinbera fyrir-
greiðslu — og auðvitað láns
fé, ef vel eða illa fenginn
gróði hrekkur ekki til. En
verkalýðurinn hefur aðra
sögu að segja. Honum eru all
ar dyr læstar. íhaldinu
finnst það óheyrileg heimtu
frekja og ósvífni, að þeir,
sem leggjá til þjóðarauðinn
með vinnu sinni og fram-
leiðslu, ætlist til þess að
eignast mannsæmandi húsa-
kynni. Slíku er raunar sjálf-
sagt að lofa fyrir kosningar
til að blekkja fjöldann, en
efndirnar eru allt annað
mál. Loforðin eru ekki gef-
in í alvöru, heldur til að
svíkja.
En hvað láta kjósendur
lengi blekkjast af íhaldinu?
Valdið er þeirra, ef því er
beitt á réttum stað og réttri
stundu.
Öllu má nafn gefa
MORGUNBLAÐIÐ skýr-
ir frá því í gær, að Bjarni
Benediktsson hafi vikið
Birni Björnssyni sýslumanni
Rangæinga frá störfum í
skólanefnd Skógaskóla af
því að kastazt hafi í kekki
með Jóni Kjartanssyni sýslu
manni Skaftfellinga og Jóni
Gíslasyni fyrrverandi alþing
ismanni og sýslumaðurinn
ekki léð rríáls á því að bíða
lægri hlut í kosningu innan
sýslunefndar! Þetta hefði
Morgunblaðinu áreiðanlega
þótt langt sótt og léleg rök-
semd hjá Brynjólfi Bjarna-
syni, þegar hann var að
fremja sín óhæfuverk. Bryn
jólf vantaði ekki afsakan-
irnar frémur en Bjarna, en
þær voru hlægileg sýndar-
mennska. Hann fékkst aldrei
til að viðurkenna valdníðsl-
una, en Morgunblaðinu lá
hún þá í augum uppi, þó að
það endurþekki hana ekki í
athæfi Bjarna Benediktsson
ar.
Nazistapilturinn Magnús
Sigurlásson, sem Bjarni
gerði að formanni skóla-
nefndar Skógaskóla í stað
Björns sýslumanns, fær svo
þann vitnisburð Morgun-
blaðsins, að hann sé „hæfur
og dugandi maður úr Rag-
árvallasýslu“. Öllu má nafn
gefa. En áreiðanlega bregð-
ur mörgum flokksbróður
Bjarna Benediktssonar í
brún við þann úrskurð, að
sveinstauli þessi sé mestur
menningarfrömuður Sjálf-
stæðismanna í hópi Rangæ-
inga og Skaftfellinga. Svo
djúpt er Suðurland ekki
sokkið.
Gerist áskrifendur blaðsins.
m
Vtan úr heimi:
Friðarsáftmáli Japans og
SNEMMA í sumar fóru Jap-
anir og Sovét-Rússar að leita
hófanna um samkomulags-
grundvöll að friðarsáttmála
milli ríkjanna. Hafa staðið yfir
samningaumleitanir í Lundún-
um, en lítið hefur frétzt, hvað
þar fram fer og báðir aðilar
þegja um árangur.
Hins vegar hefur japanska
þjóðþingið ítrekað við ríkis-
stjórn sína, að lagt sé fram yf-
irlit um það, sem áunnizt hef-
ur. Ríkisstjórnin hefur látið
opinberlega í té nokkrar upp-
lýsingar, sem eru athyglisverð-
ar fyrir þær sakir, að svo virð-
ist sem „sáttastefna“ Rússa
gildi ekki í viðskiptum við Jap-
an.
Rússar hafa hingað til verið
allósveigjanlegir í málafylgju
sinni. Þeir krefjast þess, að Jap
anir viðurkenni yfirráð Rússa
yfir nokkrum eyjaklösum, sem
voru japanskir þar til Rússar
hernámu þá árið 1945. Ennfrem
ur fara þeir fram á, að Japanir
lýsi yfir hlutleysi sínu, og rjúfi
þannig þá samvinnu um varn-
armál,, er þeir hafa við Banda-
ríki N.-Ameríku. Loks hafa
Rússar lýst yfir, að þeir geri eng
an viðskiptasamning við Japan,
fyrr en friðarsáttmáli sé í gildi
kominn. Japanska stjórnin
hafði upphaflega vonazt til, að
Sovét-samveldið léti lausa yfir
12000 japanska stríðsfanga,
sem taldir eru vera í fanga-
búðum, — áður en friðarsátt-
málinn væri undirritaður. En
Rússar segja nú, að stríðsfang-
arnir verði þá fyrst látnir laus-
ir, er sáttmálinn er orðinn að
veruleika.
Það skal því engan furða, að
illa tekst að komast að sam-
komulagi um þessi mál. Er
hætt við að umræður dragist
langt fram á haust. í þessu
sambandi má minna á friðar-
sáttmála, sem Japanir gerðu
við mörg önnur ríki í San Fran
sisco 1951. Og sá sáttmáli var
stórum hagkvæmari Japönum
en þeir geta gert sér von um
í samningi við Rússa.
Sovét-stjórn veit ofurvel, að
Japan er mjög umhugað um að
koma lagi á sambúð síva við
kommúnistaríkin. í þau tíu ár,
sem liðin eru síðan „svipurinn
datt af“ Japan, hefur það ver-
ið algjörlega háð Bandaríkj-
unum. En nú vilja Japanir ekki
una því lengur að sitja í skugg-
anum. Frá sjónarmiði viðskipta
mála, er það sérlega eftirsókn-
arvert að auka viðskipti við
I kínverksa alþýðulýðveldið og
| Sovét-samveldið. Á hinn bóg-
' inn, er japönskum stjórnmála-
leiðtogum ljóst, að ekkert má
! aðhafast, sem spillt geti góðri
isambúð við Bandaríkin. Hér er
1 meðalvegurinn þröngur, og
þeim mun erfiðari, að Rússar
sýna lítil merki þess, að vilja
slaka til. Japanska ríkisstjórn-
in er ailvölt í sessi, og verður
vart langlíf, ef samningar tak-
ast ekki við Rússa. En í raun-
inni er ekki önnur leið fær en
sú varkára og hikkenda utan-
ríkisstefna, sem þeir hafa í dag.
Þó að Rússar viðhafi hlé-
dræga varnarstefnu, brosi af
kurteisi við vesturveldunum,
hafa þeir ekki tekið ofan hörku
svipinn á samningafundunum
við Japani og verður fróðlegt
að sjá, hvort hörkusvipurinn
býr einnig undir brosgrímunni,
sem þeir brugðu á andlit sér á
Genfarfundinum. Það kemur í
Ijós, þegar utanríkisráðherr-
' arnir hittast til að fjalla um
vandamálin sjálf í október.
| Rússar eru harðfengir samn-
ingamenn. Við samningaborðið
; í Lundúnum, vita þeir, að þeir
geta sett Japönum hátt verð fyr
(ir friðarsáttmála, því að Jap-
anir hafa lagt allt kapp á að
| sáttmálinn verði gerður. í Genf
hittast fundaraðilar hins vegar
fyrir hlutfallslega sömu for-
j sendur. Það lcann að valda því,
að þá verði annað upp á ten-
ingnum.
Teilus.
Gaza-deilan lögðfyrir
allsherjarþingið
FULLTRUAR Bretlands,
Bandaríkjanna og Frakkliands
hjá Sameinuðu þjóðunum
ræddu í gær við Dag Hammer-
skiöld, aðalritara Sþ. um ástand
og horfur í deilumáli Egyfta
og Israeismanna á landamær-
um ríkjanna. Er beðjð skýrslu
Burns, hershöfðingja, form.
vopnahlésnefndarinnar, en sí3
'an er talið að málið verði lágt
fyrir Allsherjarþing Samein-
uðu þjóðanna, sem saman kem
! ur í haust. ;
ÖÐRU HVORU kveða upp úr
raddir um það, hve alrnenn-
ingur gerist nú fráhverfur
kirkju og kristindómi.
Hefði kirkja vor tekið upp
auglýsingaáróður, svipaðan
þeim, er nú tíðkast í samkvæm-
is- og viðskiptalífinu, fyndist
mönnum eflaust annað. Sann-
leikurinn er nefnilega sá, að
að vinir kirkjunnar eru miklu
fleiri en nokkur veit. í öllum
sofnuðum landsins eru menn
og konur, sem eru sífellt að
vinna fyrir kirkju sína, með
gjöfum eða á annan hátt. Og
ég hygg að segja mætti að
engri einni stofnun í landinu,
Kirkjan á Seffossi í smíðum
Álþýðublaðið
SÍÐASTLIÐINN laugardag
var gerð útför Þorvalds Þor-
leifssonar bílstjóra á Selfossi.
Sóknarpresturinn sr. Sigurður
Pálsson í Hraungerði jarðsöng.
Kirkjukór Selfoss söng. Orgel-
leikari frú Anna Eiríksdóttir.
Var húskveðja að heimili hins
látna, Smáratúni 5. Þaðan báru
bílstjórar kistuna til skiptis til
kirkjunnar og til grafar. Þar
sem kapellan rúmaði ekki
nærri alla, er viðstaddir voru,
var bekkjum komið fyrir í
kirkjunni handa fólkinu. Var
hátalari hafður og heyrðist vel
ræða prestsins og söngur kórs-
ins.
Selfosskirkja er í smíðum,
en guðsþjónustur hafa undan-
farið verið haldnar í kapell-
unni. í sumar hefur verið unn-
ið við kirkjuna að innan. Má
sjá, að kirkjan verður bæði sér
kennileg og fögur. Hvelfing er
ekki í kirkjunni, en súðin minn
ir á gömlu baðstofurnar með
sperrunum. Er súðin upphaf
súlnaröðunum, er standa nokk-
jUð frá veggjum kirkjunnar.
Neðan við súðina, eftir endi-
löngu, er breiður bekkur, sem
málað er á táknrænar helgi-
myndir.
] Sérstaklega verður kór kirkj
unnar fagur. Er hann með hvelf ,
ingu líkri parti af turni. Að
framan er máluð umgerð sem
rammi fagurlega gerður, er
setur sérstakan svip á kórinn.
] Kirkjan snýr eins og brú
Ölfusár, sem er rétt ofar. Stefn
ir áin beint á kirkjuna; en hún
er grundvölluð á bjargi. Mynd-
ar áin þar lygnu og hring-
iður margar. Beygir hún svo í
boga í kringum tangann, sem
kirkjan og kirkjugarðurinn er
■ á, og beljar á flúðum þar fram
hjá.
| Áin minnir á lífið, sem án
afláts streymir, þó að eistak-
[lingurinn hverfi af sjónarsvið-
inu. Hún er eins og tilveran:
Stundum róleg og hæg. Stund-
um riðst hún fram með jaka-
burði margföld að afli. Þá kast-
lasfr hún upp á bakkana. Berg-
ið skelfur. Og þar sem hún nær
í jarðveg og gróður, skilur hún
eftir sár.
J. K.
unna menn jafn almennt og
kirkjunni, enda sýna áheit og
gjafir það gleggst.
, Með því að dregist hefur, að
því er ég bezt veit, fyrir sókn-
arnefnd Patreksfjarðarsóknar,
að þakka mjög veglega gjöf,
sem Patreksfjarðarkirkju var
færð á sl. vori, vil ég hér með
íyrir hönd nefndarinnar, sjálfs
mín og safnaðarins alls, færa
Kvenfélaginu „Sif“ á Patreks-
firði, undir stjórn frú Helgu
Guðmundsdóttur, innilegustu
þökk fyrir þá hina góðu og veg
legu gjöf, er konur félagsins
færðu Patreksfjarðarkirkju 25
fermingarkirtla, að gjcf á sl.
vori. Voru því börn á Patreks-
firði í fyrsta sinn í vor sem.
leið fermd í kirtlum. Var fólk
hið ánægðasta með það fyrir-
komulag og þótti fermingarat-
höfnin fyrir þá sök enn hátíð-
legri. Eiga kvenfélagskonur
staðarins miklar þakkir skyld-
ar fyrir þessa þörfu og rausn-
arlegu gjöf til kirkju sinnar
(safnaðarins). Mun margur, fá-
tæklingurinn, ekki sízt kunna
að meta gjöf þessa er árin líða,
því að með hinu nýja fyrir-
komulagi, að ferma börn öll,
jafnt drengi sem stúlkur, í þar
til gerðum kirtlum, er allmik-
illi útgjaldabyrði létt af þeim,
er barn þurfa að láta ferma. Er
gjöf þessi ekki sú fyrsta, sem
kvenfélagið gefur kirkju sinnL
Hefur það oft áður sýnt velvild
sína og rausn í garð Eyrar-
kirkju (nú Patreksfjarðar-
kirkja) bæði með gjöfum og
starfi fyrir kirkjuna. Eg segi
því aftur: Hjartans þökk fyrir
gjöfina í vor og allan góðhug
ykkar kvenfélagskvenna á
Patreksfirði til kirkju vorrar
fyrr og síðar.
Landsspítalanum, Rvík,
28. ágúst 1955.
Einar Sturlaugsson
~ sóknarprestur.