Alþýðublaðið - 22.09.1955, Blaðsíða 4

'4
ALÞVÐUBLAÐIÐ
Fimmtudagur 22. sept. 1055
Útgejandi: Alpýðuflok\urinn.
Ritstjóri: Helgi Scemundsson.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsson.
Blaðamenn: Björgvin Guðmundsson og
Loftur Guðmundsson.
Auglýsingastjóri: Emilía Samúelsdóttir.
Ritstjórnarsímar: 4901 og 4902.
Auglýsingastmi: 4906.
Afgreiðslustmi: 4900.
'Alþýðuprentsmiðjan, Hverfisgðtu 8—10.
'Áskriftarverð 151)0 á mánuði. I lausasölu 11)0.
Bara til hráðahirgða!
f
FORUSTUMENN Reykja-
víkur láta mikið af því, hvað
stjórn þeirra á bænum sé far
sæl og tilkomumikil. Samt
vakna þeir stundum við
vondan draum. Það hendir
til dæmis flutningadagana
tvisvar á ári. Þá verður öll-
um ljóst, að bæjarstjórnar-
meirihlutinn hefur vanrækt
að ráða bót á húsnæðisvand-
ræðunum, og Morguftblaðið
kann enga skýringu á fyrir-
bærinu. Sömu sögu er að
segja, þegar skólarnir í
Reykjavík taka til starfa á
haustin. Fræðslustarfsem-
inni hefur ekki verið séð fyr
ir nægilegu húsnæði, og allt
af er gripið til bráðabirgða-
tráðstafana, sem íhaldið sætt
ir sig svo við smám saman.
Þetta er nú komið á daginn
einu sinni enn. Skólaæskan
í Reykjavík er á hrakhólum.
Úrræðið verður það að þrí-
setja í 40 skólastofur og gera
gamla iðnskólann að bæki-
stöð landprófsdeildanna.
— Telur fræðslufulltrúi
Reykjavíkurbæjar vonir
standa til, að húsnæðið geti
orðið sómasamlegt, én játar
það mikinn ókost, að skólinn
er staðsettur við tvær um-
ferðargötur og ekkert autt
rými við húsið! Jafnframt
leggur hann áherzlu á, að
hér sé um að ræða bráða-
brigðaráðstöfun vegna hins
mikla skorts á kennsluhús-
næði.
4 Iðnskólinn hefur um langt
áraskeið verið álitinn óhæf-
3 ur sem kennsluhúsnæði.
Þess vegna hefur mennta-
stofnuninni, sem þar var til
húsa, nú verið búinn nýr og
góður samastaður á Skóla-
vörðuholti. En um leið og
þeim áfanga er náð er gamla
iðnskólahúsið tekið í notkun
sem kennsluhúsnæði fyrir
börn af því að bæjarstjórn-
aríhaldið hefur vanrækt
skyldur sínar við æsku höf-
uðstaðarins. Auðvitað ímynd
ar Jónas B. Jónsson sér, að
þetta muni bara til bráða-
birgða. En sama datt mörg-
um í hug, þegar Pólarnir
voru gerðir að heimkynnum
húsnæðislausra Reykvík-
inga. Eigi að síður áttu þeir
sér óhugnanlega langa fram
tíð. — Sjálfstæðisflokkurinn
greip líka til þeirrar bráða-
birgðaráðstöfunar á stríðsár
unum að reisa Bjarnaborg-
ina við Höfða. Ráðamönnum
Reykjavíkur fannst ósköp
leitt að verða að una svo
litlu, en þeir hafa sætt sig
þolanlega við Bjarnaborg-
ina, því að hún er enn
mannabústaðir eins og eldri
og ljótari nafna hennar við
Hverfisgötu, sem enn frem-
ur var bráðabirgðaráðstöfun
á sínum tíma. Hermanna-
braggarnir áttu heldur ekki
að vera framtíðarlausn á
vanda húsvilltra Reykvík-
inga, en bara örþrifaráð til
bráðabirgða. Biðin er hins
vegar orðin löng. íhaldinu
gengur ósköp báglega að
draga markalínuna milli
bráðabirgðaráðstöfunar og
framtíðarlausnar.
Sama sagan mun endur-
taka si gmeð gamla iðnskól-
ann, þó að Jónas B. Jónsson
vilji sjálfsagt vel og íhaldið
lofi öllu fögru. Hann verður
vafalaust skólahús reyk-
vískrar æsku, meðan íhald-
ið er við völd í höfuðstaðn-
um. Lausnin er því sú ein að
veita núverandi bæjarstjórn
armeirihluta lausn frá störf-
um sem fyrst. Og það á sann
arlega ekki að gerast til
bráðabirgða.
|
l
*
,s
s
s
s
s
s
s
s
s
í
Bókin og íhaldið
KUNNUR Reykvíkingur
skrifaði fyrir nokkrum ár-
um blaðagrein um tilkomu-
litla bók og lét þess getið,
að höfundinn langaði ósköp
mikið til þess, að hún seld-
ist fyrir jólin! Morgunblaðið
hefur sömu viðleitni í
frammi varðandi kosning-
arnar í Kópavogi. Það segir,
að Sjálfstæðisflokkurinn
vilji helzt fá þar kosna þrjá
bæjarfulltrúa. Nú hefur
hann einn hreppsnefndar-
mann — og þykir nóg.
Reykvíkingum gleymdist
að gleðja bókarhöfundinn,
sem langaði í jólasöluna.
Varan þótti ekki eftirsóknar
verð. Og það er hætt við, að
sama sagan endurtaki sig í
Kópavogi. íhaldið-„ verður
sennilega að sætta sig við
lítið þar, þó að það langi til
þess að fá mikið. Flokkurinn
er ekki eftirsóknarverður
fremur en bókin, sem al-
menningur lét fram hjá sér
fara, þrátt fyrir hófsöm til-
mæli, er verða engan veginn
lögð að líku við þá furðu-
legu tilætlunarsemi Morgun
blaðsins, að Kópavogsbúar
fari að auka völd og áhrif í-
haldsins. i
Trúin tengir Pakistans-íbúana sai
þótt landi þeirra sé skipt f tvo hlufa
En hindúum þóttu þeir ekki sýna kunni tilhlýðilega virðingu.
Auglýsið í Alþýðublaðinú
PAKISTAN er eitt af yngstu
ríkjum heimsins. Það var stofn
að 1947 um leið og Bretar gáfu
Indverjum sjálfstæði. Af þeim
450 millj. íbúa á Indlandi var
meirihlutinn Hindúar, en þó
var þar stórtrúarbragðaminni-
hluti, Múhameðstrúarmenn.
Samkomulagið milli þeirra og
Hindúa var ekki sem bezt, og
hafði verið svo frá gamalli tíð.
Bar þeim meðal annars það til
sundurþykkis, að Hindúum
þótti Múhameðstrúarmenn
ekki sýna hinu heilaga dýri,
kúnni, tilhlýðilega virðingu.
Pakistan var stofnað vegna
ótta Múhameðstrúarmanna við
að verða að lúta Hindúum og
gamalli ósk um að safna dýrk-
endum Múhameðs saman í eitt
ríki.
RÍKI I TVENNU LAGI
Pakistan er eitt hinna merki
legustu ríkja heims hvað það
snertir, að það er ekki mynd-
að vegna sögulegra eða stjórn
málalegra ástæðna, heldur
vegna sameiginlegrar trúar
þegnanna. Trúin er máttugri
þar en með vestrænum þjóð-
um. Ræður hún mestu um dag
legt líf, stjórnmál, verzlunar-
starfsemi, fjölskyldulíf, stöðu
konunnar, uppeldi, menningu
o. s. frv. Stjórnmálamenn áttu
bágt með að trúa því, að slík
ríkismyndun gæti blessast.
Menn spáðu hinni nýju þjóð
falli. "Var og margt, sem benti
til ófarnaðar. Eitt mesta vanda
málið er skipting landsins. íbú-
ar landsins eru rúmar 75 millj.,
en þar af eru 42 millj. í Aust-
ur-Pakistan, sem er þó aðeins
15% af flatarmáli landsins.
Þar er íbúafjöldinn á hvern
ferkílómetra 700, svo að það er
með allra þéttbýlustu löndum
heims og raunar langt of þétt-
býlt. Fjarlægðin á milli lands-
hlutanna er álíka og frá Norð-
urlöndum suður undir Miðjarð
arhaf, og lætur að líkum, að
ýmislegt er ólíkt með fólkinu,
sem þá byggir, bæði tunga og
menning. Höfuðborgin Karachi
er í Vestur-Pakistan, og auð-
velt er að skilja, að ýmisleg
vandamál hljóti að skapast við
stjórn ríkis, sem þannig er
skipt í tvennt, þegar þar að
auki eru fremur lélegar sam-
göngur á milli landshlutanna.
FLUTTU INN RÁÐHERRA
FRÁ SKOTLANDI
Efnahagsþróunin var skammt
á veg komin í Pakistan, er það
varð sjálfstætt ríki 1947, og svo
er raunar enn. Nær allur iðn-
aður, er til var í hinu gamla
Indlandi, lenti innan landa-
mæra hins nýja og sjálfstæða
Indlands. Aðeins einn af hverj-
um 100 af íbúum Pakistan hef-
ur iðnaðarstörf að atvinnu. Þá
höfðuPakistanbúar nánastenga
reynslu í landstjórnarstörfum
og stjórnmálum yfirleitt. Eng-
lendingar höfðu þjálfað nokkra
Hindúa, en í Pakistan voru ær-
ið fáir, sem eitthvað kunnu til
verka í þeim efnum. Er athygl-
isvert, að þeir fengu fjármála-
ráðherra frá Evrópu, og ef til
vill er ekki tilviljun, að mað-
urinn er Skoti.
MESTU ÞJÓÐFLUTNINGAR
SÖGUNNAR
En mesta vandamálið, sem
Dökku svæðin á myndinni sýna legu hins tviskipta Pakistan.
stjórnendur hins nýja ríkis
urðu að horfast í augu við,
voru vafalaust þjóðflutning-
arnir. Meirihluti Múhameðs-
trúarmanna bjó að vísu á þeim
landsvæðum, sem mynda
skyldu hið nýja ríki, en einnig
var fjöldi þeirra annars staðar
í Indlandi. Þá átti að flytja
annaðhvort til Vestur- eða
Austur-Pakistan. Ungir og
aldnir, fólk úr byggð og borg,
sjúkir og heilbrigðir, hafa kom
ið með ýmislegum farartækjum
til hinna nýju heimkynna. Þess
um þjóðflutningum er ekki lok
ið. í hverri viku koma nokkur
þúsund manns, sem eiga að setj
ast að í Pakistan. Þetta kváðu
vera mestu þjóðflutningar í
sögunni. Um 12 millj. manns
munu hafa til þessa tekið þátt
í þeim, og allir eiga að fá bú-
staði, skóla, atvinnu, heilbrigð
isþjónustu og aðra nauðsynlega
hluti í hinu nýja landi.
HELDUR BJARTARI
HORFUR
Þegar málum er þannig hátt-
að, er naumast að undra, þótt
varkárir stjórnmálamenn telji
fremur litlar líkur til að Pak-
istan haldi velli. En fram til
þessa hefur ráðizt furðuvel
fram úr vandamálunum, og
horfurnar verða að teljast bjart
ari nú en fyrir 8 árum. Mikið
kapp er nú lagt á að byggja
upp efnahagslíf landsins, og til
þess hefur verið fengin aðstoð
'erlendis frá, bæði fjármagn og
tæknifræðileg aðstoð, enda var
það óhjákvæmilegt. Hjálp hef-
ur fengizt bæði frá Sameinuðot
þjóðunum og einstökum ríkj-
um, svo sem Bandaríkjunum
og Svíþjóð. Ekki skortir nátt-
úruauðæfi. Nýlega var fengið
lán frá Alþjóðabankanum til
að byggja orkuver skammt frá
Karachi, og skal það knúið
með jarðgasi, sem sumir telja
að vera muni mesta orkulindia
í landinu.
j LANDBUNAÐURINN
' AÐALATVINNUVEGUR
J Uppbygging iðnaðarins er
' einhver mikilvægasti liðurinn
í sex ára áætlun stjórnarinnar.
En landbúnaðurinn er aðalat-
1 vinnuvegur landsins, og fyrir
því verður að leggja kapp á að
bæta hann. Hrísrjón og hveiti
er mest ræktað. Þurrkar eru
miklir, og þess vegna hefur
verið fengin aðstoð sérfræð-
inga til að finna ráð gegn
þeim. Hafa sérfræðingar frá
UNESCO reynt að framleiða
úrkomu með því að dreifa ör-
fínu saltryki í loftið. Endur-
bætur og framfarir í landbún-
aðinum krefjast nýrra véla,
betri gripastofna og betra út-
sæðis. En í heild krefst atvinnu
þróunin meiri menntunar og
þekkingar, en þar er mikið
verk að vinna í Pakistan, þar
eð aðeins 15% íbúanna eru
læsir og skrifandi.
Síml S1991
Ansfierbær: Vesfurbær:
EINHOLT — STÓRHOLT BRÆÐRABORGARSTÍG-
Sími 1517 UR — HRINGBRAUT
BLÖNBUHLÍÐ — ESKI- Sími 5449
HLÍÐ
Sími 8727
Vogar - Smáíbúðahverfi
Stmi 6730