Tíminn - 05.02.1965, Blaðsíða 9

FÖSTUDAGUR 5. febrúar 1965
TÍMiNN
anna hugsa á þennan hátt, nema Montague skipstjóri. Eg
var mjög beygður bæði andlega og líkamlega. Þá sá ég,
að Sir Joseph horfiíi á mig vingjarnlegur, eins og hann
vildi segja: — Þetta var laglega af sér vikið, drengur minn.
Þú skalt aldrei gefast upp.
— Lávarður minn, sagði ég — má ég nú kalla inn
vitnin?
Hood lávarður kinkaði kolli. Liðþjálfinn gekk til dyranna
og hrópaði: — John Fryer, komið inn!
Stýrimaðurinn á Bounty steig nú í vitnastúkuna og var
látinn vinna eið aftur.
Ég: — Hvaða vakt hafði ég daginn, sem uppreisnin
var gerð?
Fryer: — Hann var á minni vakt, og það var fyrsta
vaktin kvöldið áður.
Ég: — Ég geri ráð fyrir því, að þér hafið viljað verða
eftir um borð í þeim tilgangi að ná aftur skipinu. Var fram-
koma mín þannig, frá því þér kynntust mér fyrst og
þangað til þér eigið að svara þessari spurningu, að þér
hefðuð trúað mér fyrir áformi yðar? Og álítið þér, að
ég hefði verið tillögu yðar samþykkur? (Herra Graham
hafði sagt mér að leggja fyrir hann þessa spurningu).
Fryer: — Ég hefði ekki hikað við, að hafa hann með
mér í ráðum, og ég er sannfærður um, að hann hefði hvatt
mig til framkvæmda.
Ég: — Álítið þér, að þeir, sem unnu að því að koma
bátnum á flot, vaéru að hjálpa Bligh eða uppreisnarmönn-
um?
Fryer: — Þeir, sem ekki báru vopn, álít ég, að hafi
verið að hjálpa Bligh.
Ég: — Hversu margir menn fóru í bátinn? -
Fryer: — Nítján.
Ég: — Hvað var borðstokkurinn hár ofansjávar, þegar
bátnum var ýtt frá?
Fryer: — Ekki meir en 8 þumlungar, að því er mig
minnir.
Ég: — Hefði verið hægt að koma fleiri mönnum í bát-
inn?
Fryer: — Samkvæmt minni skoðun var ekki hægt að
koma einum manni í viðbót, án þess að öllum bátverjum
væri hæt.ta búin.
Ég: — Sáuð þér mig nokkru sinni vopnaðan meðan upp-
reisnin fór fram?
Fryer: — Nei.
Ég: — Talaði Bligh skipstjóri nokkuð við mig morgun-
inn, sem uppreisnin varð?
Fryer: — Ekki svo að mér sé vitanlegt.
Égz — Tókuð þér eftir því þennan morgun, að ég
gerði nokkuð, sem vakið gæti grun um, að ég tæki þátt í
uppreisninni?
Fryer: — Nei, ekki varð ég þess var.
Ég: — Sáuð þér herra Hayward á þiljum þennan dag?
Fryer: — Já, oft. '
Ég: — Hvernig bar hann sig? Var hann rólegur, eða var
hann óstyrkur?
Fryer: — Hann var mjög óstyrkur og hann grét, þegar
hann var neyddur til að fara í bátinn.
Ég: — Sáuð þér herra Hallet þennan dag?
Fryer: — Já, oft.
Ég: — Hvernig bar hann sig?
Fryer: — Hann var með afbrigðum hræddur, og hann
grét, þegar hann var neyddur til að fara í bátinn.
Ég: — Hvernig var dagleg hegðun mín á Bounty?
Fryer: — Ágæt. Að svo miklu leyti, sem mér er kunn-
ugt, var hann mjög mikils metinn af öllum.
Rétturinn: — Var oft rætt um uppreisnina á leiðinni til
Timor?
Fryer: — Nei, ekki oft. Þjáningar okkar voru hræðileg-
ar, og við höfðum litla löngun til að tala um uppreisnina.
Rétturinn: — Heyrðuð þér Bligh nokkurn tíma minnast
á samtal milli Christians og fangans Byams, sem hann var
heyrnavottur að á hundavaktinni nóttina áður en uppreisn
9
á því við húsvörðinn og hún
hlustaði á alla romsuna í mér án
þess að grípa fram í og sagði að
lokum, að hún þyrfti ekki á því
að halda, hún kæmist á eftirlaun
einn góðan veðurdag. Svo spurði
ég hana um leigjenduma, sem
gætu komið til mála að líftryggðu
sig. Og hún gaf mér nokkur nöfn.
— Þau eru öll í sjúkrasamlagi,
bætti hún við. Svo það eru ekki
miklar líkur —
— Býr ekki hér maður, sem
heitir Marton?
— Jú, í bakhúsinu, . . þau
kannski. . . þau hafa ágætar tekj-
ur. . . keyptu bíl í fyrra. . reyn-
ið þar .
— Ætli nokkur sé heima?
— Það held ég.
— Þér skiljið foringi, þetta var
síður en svo erfitt. Ég hringdi
á smíðastofunni. Það var ung
kona sem opnaði fyrir mér.
— Eruð þér frú Marton? spurði
ég.
— Nei, systir mín kemur ekki
heim fyrr en kl. 7.
Maigret hnykklaði augabrún-
irnar.
— Hvernig er systirin?
— Þesskonar kvenmaður, sem
karlar snúa sér við á eftir á göt-
unni. Ég fyrir mitt leyti. . .
— Leizt þér á hana?
— Það er erfitt að lýsa henni.
Ég mundi segja að hún væri í
mesta lagi 35 ára. Það er ekki
vegna þess, að hún sé fögur eða
sláandi. Og því síður glæsileikinn,
því hún var klædd fjarska óbrotn-
um ullarkjól og hárið ósnyrt —
eins og kona sem passar upp á
sitt heimili. En. . .
— En. . .?
— Ja, sjáið þér til, það er
eitthvað kvenlegt, eitthvað blítt
við hana. Maður finnur, að hún
er afar meyr og dálítið hrædd
við lífið, þesskonar kvenmaður,
sem manni finnst maður þurfi að
vernda. Skiljið þér, hvað ég
meina? Líkamsbyggingin er líka
afar kvenleg, en. . .
Hann roðnaði við gamansamt
bros Maigrets.
— Talaðir þú lengi við hana?
— Tíu mínútur. Fyrst talaði ég
um tryggingar. Hún sagði að syst-
ir hennar og mágur hefðu keypt
stóra líftryggingu fyrir ári síð-
an. . .
— Nefndi hún upphæðina?
— Nei, en ég veit að þau eru
tryggð hjá Gagnkvæma trygginga-
félaginu. Hún sagði mér, að hvað
henni sjálfri viðvék þyrfti hún
enga tryggingu því hún fengi líf-
eyri. Meðfram veggjunum er borð
með mjög flóknu rafmagnslestr-
arkerfi, við hliðina á vinnuborði.
Ég sagði henni að ég hefði ein-
mitt keypt rafmagnslest handa
syni mínum. Þannig tókst mér
að tefja tímanri'. Hún spurði hvort
ég hefði keypt það í Louvre og
ég jánkaði því.
—Þá er það mágur minn sem
hefur afgreitt yður . ..
— Er þetta allt, spurði Mai-
gret.
— Já, það lætur nærri. Ég
bankaði upp hjá nokkrum verzl-
unarmönnum en áræddi ekki að
spyrja of mikils. Það virðist sem
Martons-hjónin séu fremur vel
liðin í grenndinni og koma vel
fram.
Nú fyrst uppgötvaði Maigret að
það var flaska Torrence sem hann
hafði tæmt.
— Þér verðið að fvrirgefa
gamli vinur. Látið senda aðra
hingað upp á minn reikning . . .
Hann bætti við:
— Og annað handa mér. Svo
kem ég inn og tæmi það, þegar
ég er búin að tala við kven-
manninn þarna inni.
Hún hafði ekki hreyft sig úr
stólnum meðan hann var í burtu
en kveikt í sígarettu.
Hann settist aftur í sæti sitt
og lagði lófana flata á skrifborð-
ið.
— Hvar vorum við nú aftur?
Já, þér báðuð mig að spyrja yður.
En ég veit ekki fullkomlega, hvað
ég á að spyrja yður um. Hafið
þér vinnukonu, frú Morton? Ég
veit ekki betur en þér vinnið úti
allan daginn.
— Já, allan daginn.
— Sjálfstætt?
— Ekki fullkomlega. En hr.
Harris, sem byrjaði á verzluninni
með kvenundirföt í Rue Saint-
Honoré borgar mér ríflegan ágóða
hluta, því það er eiginlega ég,
sem stend fyrir verzluninni.
— Þá gegnið þér sem sagt mik
ilsverðri stöðu.
— Já, fremur mikilsverðri.
— Ég held að ég hafi heyrt
getið um fyrirtækið Harris.
— Það er eitt af þrem beztu á
sínu sviði í París, viðskiptavinirn
ir eru allir af háum stigum, þar
á meðal margt konungafólk.
Nú skildi hann betur ýmis smá-
atriði sem höfðu komið honum
á óvart í upphafi, hina hlédrægu
en tignarlegu framkomu, sem var
nokkuð sér á parti. Eins og ger-
ist í tízkuhúsum og þesskonar
fyrirtækjum hafði hún simámsaman
tileinkað sér fas og framgöngu
viðskiptavinanna jafnframt því,
sem hún gætti þess að trana sér j
ekki fram.
— Unnu foreldrar yðar svipuð I
störf?
Henni varð rórra þegar talið;
beindist að hversdagslegri hlutum!
þar sem ekker bjó á bak við
spurningarnar.
— Nei, hreint ekki. Faðir minn
kenndi söng við menntaskóla í
Rou og móðir mín hefur ekki
haft annað fyrir stafni um dag-
ana en vera dóttir hershöfðingja.
— Eigið þér systkini?
— Já, systur, sem um nokkurt
skeið hefur búið í Bandaríkjun-
um, í New Jersey, ekki langt frá
New York, maður hennar var
verkfræðingur í olíuhreinsuiar-
stöð.
— Var, sögðuð þér?
— Já, hann fórst fyrir tveim-
ur árum þegar sprenging varð í|
stöðinni. Systir mín sneri heiml
21
til Frakklands og var svo miður
sín, að við tókum hana að okkur.
— Ég spurði rétt áðan, hvort
þér hefðuð stúlku?
— Nei. En systir mín gerir
húsverkin. Hún hefur aldrei starf-
að neitt. Hún er yngri en ég og
giftist tvítug að aldri. Hún hefur
alltaf verið dekurbarn.
— Er það hún, sem gerir hús-
verkin?
—Já, þannig vill hún launa
okkur ef svo má að orði kveBsi
Við höfum aldrei beðið hana þess,
hún hefur sjálf æskt þess.
— Bjugguð þér einnig hjá for-
eldrum yðar, þegar þér hittuð
eiginmann yðar?
— Nei, gagnstætt Jenný — það
er systir mín — eirði ég ekki
í Rouen og auk þess kom okkur
mömmu aldrei vel saman. Strax
að afloknu stúdentsprófi hélt ég
til Parísar.
— Ein?
— Hvað eigið þér við?
— Áttuð þér ekki vin hér?
— Ég skil hvað þér eigið við.
Og þar sem ég hef hvatt yður
til að spyrja mig spjörunum úr,
hef ég enga ástæðu til að svara
ekki. Jú, ég kom hingað tii að
hitta mann, sem ég þekki, ungan
lögfræðing og við bjuggum saman
nokkra mánuði. Það fór út um
þúfur og ég leitaði mér að stöðu.
Ég uppgötvaði, að stúdentspróf-
ið, sem faðir minn hafði lagt svo
mikla áherzlu á var einskis nýtt.
Eftir að ég hafði leitað með log-
andi ljósi um alla Parísarborg,
hafnaði ég sem afgreiðslustúlka í
,,Louvre.“
— Og þar hittuð þér Marton?
— Ekki strax. Við vorum ekki
á sömu hæð. Það var fyrst í neð-
anjarðarlestinni sem við kynnt-
umst.
— Var hann þá orðinn deildar-
stjóri?
— Nei, sannarlega ekki.
— Og svo giftust þið?
— Það var hann, sem vildi það.
Ég hefði látið mér nægja að búa
með honum . . .
— Elskuðuð þér hann?
— Hversvegna skyldi ég annars
vera hér?
— Hvenær fóruð þér frá
Louvre?
— Það eru . . . bíðið við . . .
það eru fimm ár í næsta mánuði.
— Eftir sjö ára hjónaband sem
sagt.
— Já, um það bil.
— Og á þeim tíma var maður
yðar orðinn deildarstjóri?
— Já.
— En þér voruð venjuleg af-
greiðslustúlka?
— Ég skil ekki, hvað þér eruð
að fara.
Hann sagði annars hugar:
— Það skil ég ekki heldur.
— Það var ekki alveg svona,
sem það gerðist. í fyrsta lagi er
Harris nafnið á fyrirtækinu.
Raunverulegt nafn yfirmanns
míns er Mauríce Sshwob. Hann
var starfsmaður í Louvre, inn-
kaupastjóri í undirfatadeildinni.
— Hvað gamall?
— Nú?
HÚSAMÁLUN
Get bætt við mig
MÁLNINGARVINNU
Upplýsingar i síma:
15461
19384 og 19246