Alþýðublaðið - 05.10.1955, Qupperneq 4

4
A í þ ýð u b1að i&
. Miðvikudagur 5. október 1955

Útgefandi: Alþýðuflokþurinu.
Ritstjóri: Helgi Scemundsson.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjdlmarsson.
Blaðamenn: Björgvin Guðmundsson og
Loftur Guðmundsson.
Áuglýsingastjóri: Emilía SamádsdóUlr.
Ritstjórnarsímar: 4901 og 4902.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Álþýðuprentsmiðjan, Hverfisgötu 8—10.
’Ásþnftarverð 15,00 á mánuði. í lausasölu 100.
Því fyrr því betra
Sfgvaldi HJáimarsson:
Bretlandsþættir -
sem komu þangað me
s
§
%
s
s
s
s
S
.'t
,s
,s
.5
;N
Á
,s
,s
,s
s
s
UNDANFARNA daga hef-
ur orðið vart mænusóttar
hér í Reykjavík eins og skýrt
var frá í blöðunum í gær. Er
því miður nokkur hætta á,
að faraldur þessi breiðist út,
og þess vegna nauðsynlegt
að gera ráðstafanir í tíma.
Heilbrigðisstjórnin hefur
brugðizt vel við í þessu efni.
Hún heitir því að tryggja
sjúklingum sjúkrahúsvist og
viðeigandi læknishjálp og
hjúkrun. Verður að ætlast
til þess, að þeirri fram-
kvæmd verði hagað þannig,
að vel sé að sjúklingunum
búið um húsnæði og læknis
hjálp, en á því hefur hingað
til þótt misbrestur, þegar
veikindafaraldur hefur geis-
að. Enn fremur hefur verið
ákveðið að fresta því að
minnsta kosti til 15. október,
að barnaskólar höfuðstaðar-
ins taki til starfa. Loks hafa
verið birtar leiðbeiningar til
almennings um varúðarráð-
stafanir vegna veikinnar.
Allt er þetta góðra
gjalda vert, ef fram-
kvæmdin tekst vel. En
mænusótt er svo hættuleg-
ur sjúkdómur, að einskis
má láta ófreistað tií þess
að stöðva útbreiðslu henn-
ar þegar í upphafi. Heil-
brigðisyfirvöldin ættu þess
vegna strax að íhuga, hvort
ekki muni hyggilegt að
setja á samkomubann í
bænum. Ráðstðfunin um
frestun barnaskólanna er
sjálfsögð, þar eð æskan
mun hér í mestri hættu. En
er ekki eins nauðsyniegt að
banna bíósýningar og dans
leiki? Mörgum -Ieikmanni
mun sýnast svo. AuðvifaS
fylgja slíku einhver óþæg-
indi, en hvaða máíi skipta
þau aukaatriði, ef hægt er
að bjarga vnannslífum með
samkomubanni? Og hlut-
aðeigandi aðilar verða að
minnast þess, að farsælla
er að grípa til siíkra ráð-
stafana o£ fljótt en of
seint. Skjót úíbreiðsla
mænusóttarínnar er geig-
vænlegur háski. Vitaskuld
er engin ástæða til að ör-
vænta, þó að þennan ó-
boðna gést beri að garði, en
átía lömunartilfelli og eitt
dauðsfall á tíu dögum bend
ir samt til þess, að ráðleg-
ast muni að læsa dyrunum.
Samkomubann er vafalaust
raunhæfasta ráðstöfunin
til að stemma stigu fyrir
vágestinum og þess vegna
eðlilegt,- að hugmyndin um
það sé mönnum efst í huga.
Alþýðublaðið viðurkennir
fúslega, að heilbrigðisstjórn
in hefur brugðizt drengilega
við. Eigi að síður verður skil
yrðislaust að ætlast til þess,
að hún reynist svo framsýn
og mikilvirk að hlutast til
um algert samkomubann, ef
veikin heldur áíram að herja
á börn höfuðstaðarins. Hér
gildir reglan: Því fyrr því
betra.
Að síðustu skal svo brýnt
fyrir fólki að kynna sér ræki
lega leiðbeiningar heilbrigð-
isyfirvaldanna og fylgja
þeim í hvívetna. Reykvíking
ar verða að leggjast á eitt um
að vinna varnarsigur, sem
stöðvi útbreiðslu mænusótt-
arinnar.
Seint fyUist sálin
VERZLUNARRÁÐ ÍS'-
LANDS hefur krafizt af-
náms þeirra fáu verðlagsá-
kvæoa, sem enn eru í gildi.
Sannast hér einu sinni, að
seint fyllist sálin gróðamann
anna, er sprengja upp verð
á vörum og þjónustu og
firmst tekjur sínar aldrei
nógar.
Eftir er að sjá, hversu
stjórnarvöldin bregðast við
þessum tilmælum, en afstaða
almennings er vissulega ó-
tvíræð. Hann krefst þess skil
yrðislaust, að horfið sé frá
því ráði að magna verðbólg-
una og dýrtíðina, sem er að
sliga fjármál okkar og at-
vinnulíf. Fólkið í, landinu
mun alls ekki sætta si-g við
það. að orðið verði við hin-
um ósvífnu tilmælum verzl-
unarráðsins. Við erum sann-
arlega komin of langt en
ekki of skammt út á óheilla-
braut verðbólgunnar.
Gerfst áskrlfendur fölaisins.
Álþýðublaðl
BLACKPOOL 27. sejt.
FÁAR BORGIR munu um
tíma hafa haft meiri skipti við
íslendinga en Fleetwood, út-
gerðarborgin á vesturströnd
Englands. Þar voru íslenzktr
togarar tíðir gestir á stríðsárun
um og fluttu Bretum, sem þá
_ áttu við raunir styrjaldarinnar
|að etja, björg í bú. íslenzkir
sjómenn voru þá allt annað enn
sjaldséðir gestir þar og fluttu
heim vitneskju um þessa borg,
sem er aðeins litlu minni en
höfuðborg íslands. Vörur
keyptar í búðum í Fleetwood
voru notaðar á íslenzkum heim
ilum, og fiskur, sem íslenzkir
sjómenn veiddu á íslandsmið-
um og fluttu yfir íslandsála
gegnum hættur styrjaldarinn-
ar, var á borðum á heimilum í
Flettwood.
KYNNI ÍSLENDINGA OG
FLEETWOODBÚA
Þessi kynni eru ekki gleymd
Fleetwood. — Fleetwoodbúar
sakna nú íslenzku sjómann-
anna, sem komu með fiskinn á
stríðsárunum, og vona að þeir
geti hafið þangað aftur sigling
ar, að því er borgarstjórinn í
Fleetwood komst að orði í há-
degisverðarboði, er hann helt
vegna komu okkar fjögurra ís
lenzkra blaðamanna þangað í
dag. Og annar ræðumaður, J.
Robinson, bæjarfulltrúi benti
í ræðu við sama tækifæri á þau
kynni, er Fleetwoodbúar höfðu
af íslendingum, er áhöfn af tog
aranum Doon var bjarga, en sú
björgun hefur eins og kunnugt
er verið kvikmynduð og gefið
nafnið Björgunarafrekið við
Látrabjarg.
BORGARSTJÓRI SJÓMAÐUR
VIÐ ÍSLAND.
J. Robinson var einn þeirra,
er kom til Patreksfjarðar til að
heiðra þá, er það afrek unnu.
Og borgarstjórinn í Fleetwood
þekkir líka til íslands af eig-
in raun. Hann hefur nefnilega
verið sjómaður og komið til ís
lands. Nú er hann hins vegar
fiskkaupmaður. Sá háttur er á
haftur um val borgarstjóra hér,
að hann er kosinn af bæjar-
stjórn til eins árs í senn. Hann
vinnur svo við stjórn borgarinn
ar á venjulegum skrifstofu-
tíma. Mr. Pearsce fer hins veg
ar eldsnemma á fætur og vinn-
ur um nokkurn tíma að morgn
inum við fisksölu sína, og stund
um þarf hann að flýta sér að
fara í bað og skipta um föt, áð
ur en hann tekur á móti erlend
um gestum í nafni borgarinn-
ar. Slíkt þekkist ekki allsstað-
ar.
BORG LJÓSKREYTING-
ANNA.
Fleetwood er fiskveiða- og
fiskiðnaðarborg. Þar eru gerð
ir út 130 togarar, og hún telst
þriðja mesta fiskveiðiborg'
Bretlands, næst Huil og Grims
by. Lætur að Iíkum, að mest
öll iðja og atvinna í ekki stærvi
borg er bundin við flotann. En
jþar er nú að rísa myndaríegt
fyrirtæki, sem fleirum kemur
að notum en Fleetwoodbúum.
Það er rafstöð, sem mun, þeg-
'ar hún er fullgert, framleiða
90 þúsund kílóvætta orku. All
ar raforkustöðvar eru hér tengd
ar saman í allsherjarkerfi, svo
1 að þessi rafstöð leggur ekki síð
ur öðrum borgum en Fleet-
wooa til orku. Inðaðarborgirnar
: í grenndinni eru líka ærið raf-
1 orkufrekar, og ekki síður ferða
' mannaborgin Blackpoll, sem
er alveg á næstu grösum. Þá
borg heimsóttu íslenzkir sjó-
> menn einnig, sökum nálægðar
við Fleetwood, þar sem fiskin-
um yar landað, enda eftirsókn
arverður skemmtistaðir þar.
Borgin byggir tilveru sína á
ferðamannastraumi. Hún lokk-
ar til sín sjómenn frá Fleet-
wood, er þeir eiga leyfi frá
ströfum, ,og sömuleiðis starfs-
fólk frá iðnaðarborgunum. Og
til þess að lengja aðalferða-
mannatímann, hefur verið fund
ið upp það snjallræði að skreyta
borgina með hinum margbreyti
legustu raf'magnsljóum, svo a3
einstætt má kallast. Eru göt-
urnar, sem skreyttar hafa ver-
ið, hvorki meira né minna en
7 mílur á lengd, eða eins og
langleiðis upp að Lögbergi frá
Reykjavík. Sést bjarmi á skýj
unum yfir borginni langar leið
ir að, þegar komið er til henn
ar að kvöldlagi.
Sigvaldi.
Jón Þorstelnsson:
SKÁKÞÁTTUR
ÖNNUR UMFERÐ Pilnik-
skákmótsins var tefld að Þórs-
eafé á mánudagskvöldið. Arin-
björn hafði hvítt gegn Pilnik
og tefldi alveg sérstaklega vel.
Skákin varð mjög spennandi
' og áhorfendur fylgdust með af
‘‘ mikilli eftirvæntingu. Skákinni
Iauk með jafntefli eftir 39 leiki,
j og er hún birt hér á eftir.
! Hjá Jóni Einarssyni og
t Baldri Möller kom fram upp-
' skiptáafbrigðið af Orthodox-
vörn, en þeirri vörn beitir
Baldur oft gegn drottningar-
peðsleik. Skákin var róleg og
yfirlætislaus, en heldur virtist
staða Jóns öruggari. Hann hóf
minnihlutasókn með peðunum
drottningarmegin, en náði eng-
um sérstökum árangri með því.
^Eftir að nokkur uppskipti á
jmönnum höfðu farið fram var
samið jafntefli.
i Þórir lék drottningarpeði
gegn Guðmundi Ágústssyni, en
Guðmundur svaraði með Grún-
felds-vörn. Þórir tefldi byrjun-
ina vel og hallaði strax á Guð-
mund. Fékk Guðmundur lokaða
stöðu og reyndi að rétta við
með peðaframrás drottningar-
megin. Það bar þó ekki tilætl-
aðan árangur og tapaði Guð-
' mundur peði í þeim svipting-
um án þess að rétta nokkuð við
: stöðuna. Síðar komust báðir í
mjög mikla tímaþröng og þó
Guðmundur öllu meiri. Hélt
Þórir þá vel fram, sínum hlut
' og mátti Guðmundur gefast upp
, um það leyti, sem skáktíman-
um lauk.
Við Guðmundur Pálmason
gerðum jafntefli í 25 leikjum.
Ég hafði hvítt og lék drottn-
ingarpeðshyrjun, en hann beitti
drottningar-indverskri vörn. Ég
hafði þægilega stöðu framanaf,
en Guðmundur sótti sig þegar
á leið og virtist um tíma vera
að ná undirtökunum. Mér tókst
að smjúga út úr vandanum, og
þá bauð Guðmundur jafntefli,
sem ég þáði með þökkum.
Skák Ásmundar og Inga var
mjög þunglamaleg og bundin.
Aðeins ein lína, b-Iínan, var
opin á borðinu. Smátt og smátt
virtist Ingi ná betri skák. Þegar
, skákin fór í bið áttu, báðir jafn
’mörg peð og drottningu. En
þess utan átti Ingi riddara gegn
biskupi, og þar sem riddarinn
nýtur sín vel í lokuðum peða-
stöðum eru sigurhorfurnar Inga
megin, þótt líklegra sé að skák-
in verði jafntefli.
; Hvítt: Svart:
Arinbj. Guðmundss. H. Pilnik
Kóngs-indversk 1. «14 2. c4 3. R—c3 A tíA vörn. R—£6 gS B—g7
5. B—e2 O.Ö Rb—á7
6. R—í'3 e5
7. 0-0 0-0
8. H—el cS
9. B—fl R—g4
10. h3 eX d4
11. RXd4 D—b6
Nú héldu flestir áhorfendur
að Pilnik væri búinn að fá yfir-
burðastöðu, en Arinbjörn, sem
er ágætlega að sér í þessari byrj
un, teflir framhaldið mjog vel
og hnekkti þessum skoðunum.
12. hxRg'4
Bezt. 12. Rc—e2 gefur svört-
um ef til vill færi á að fórna
riddaranum á f2, og 12. R-—a4
er heldur ekki gott.
12. Ð X Rd4
13. B—e3 DXÐdl
14. HaXDdl R—e5
15. HXd6 B—e6
16. e5
Hér dugar ekki að Ieika b3
vegna R X c4 og riddarinn á c3
er valdlaus.
18. Hf8—c8
17. B—d t R—£6
18. H—dl
! Ónákvæmur leikur. Betra var
i 18. f3. Nú byrjar slagurinn fyr-
ir alvöru.
Hf6—c8
ætlar sér að vinna
d6 fyrir bískup eða
18.
Svaríur
hrókinn á
riddara.
19. B—
20. B—
21. f3
22. B-—f6!
Pilnik vinnur skiptamun, er
verður að kaupa hann mjög
dýru verði á kostnað stöðunnar.
-e3
R-
B-
R-
_rrÆ
—£8
-h6
22.
23. cXBdö
24. e5
25. B—h4
BXHd6
K—fS
R—gS
hS
Þessi leikur greiðir fyrir sókn
(Ffh. á 6. síSu.)