Alþýðublaðið - 28.10.1955, Qupperneq 5

fTostuáagur 28. okt. 1953
5
r
VIÐ EIRÍKUR FRÁ BRUNUM fengið bréf, sem bragð væri að, ferðin er eins og straumhart
SÆLL, ritstjóri góður! — Þú lagsmaður! ,fljót í djúpum gljúfrum. Þó ef-
varst svo forhertur, að fara þess j Niðurstaða þessai’a hugleið- ast ég um, að hún sé hættulegri
á leit við mig, þegar við kvödd- inga: Þú færð enga ferðasögu, þar en í Reykjavík. Fólkið er
umt, að ég sendi þér ferðapistla heldur aðeins fáeinar svip- afar mislitt, í bókstaflegri merk
að vestan, ef leti og annir myndir og frásögn af áhrifum ingu þess orðs. Það er mjög á-
berandi strax við fyrstu sýn,
hve iitaðir menn eru fjölmenn-
ir, einkum við öll þau störf, sem
kölluð eru minni háttar.
Ameríkumenn eru allra
Itæmu ekki með öllu í veg fyrir fólks og staða á hugann.
jþað. Hélt ég þó, að þú hefðir !
hrekkjast nægilega, þegar ég NEW YORK
sendi þér ferðapistla frá Franz VIÐ FYRSTU SÝN
og Flandri í hitt eð fyrra. Sýn- j Óðs manns æði væri að ætla
ir þetta, að brennt barn kann sér að lýsa New York, slíkri þjóða frjálslegastir í framkomu,
ekki alltaf að forðast eldinn. ! risaborg, til nokkurrar hlítar, glaðlegir og greiðviknir á al-
En þú mátt ekki halda, að eftir aðeins fárra daga kynn- mannafæri. Stirfin kurteisi Sví
þetta eigi að vera nein ferða- ingu. Það mundi jafnvei þvæl- ans og stimamýkt Frakkans eru
saga. Enginn, með meðal blaða ast fyrir þeim, sem dvalizt hafa þeim-jafnfjarlægar.
mannshæfileika, þarf að ætla þar árum saman. En þó er hægt , En yfir öllu gnæfá skýjakljúf
sér þá dul nú á dögum, að skrifa að lýsa andliti og áhrifum þess, arnir, þessar háborgir mann-
samfellda ferðasögu, sem veki þótt það beri ekki fyrir augu legrar tækni. í fornum sögum
íorvitni og eftirvæntingu, nema nema skamma stund. Svo er og íslenzkum er stiyxdum sagt frá
hann sé að ferðast um lítt könn um ásýnd borgar og lands. j víðförlum mönnum, sem komu
uð ævintýralönd, sem fer nú J Mjög hafa verið rómuð þau að svo háum múrum eða höll-
raunar óðum fækkandi á jörðu djúpu áhrif, sem útlínur New um> að kasta varð hnakkanum
Mr. j York borgar hafi á þann, sem aftur á herðar til að sjá upp á
Sko, fólkið er orðið svo ári lítur hana fyrsta sinn. í kveri, Hér á þetta við — ýkju-
menntað. fjölfróðara en áður sem eS ías um borgina nylega, aust' Hvxhkt uppatæki að
um lönd og þjóðir, og þess stoð lafnvel> að sumir fái ekki hlaða husunum svona hverju
vegna hefur forvitnin dvínað. tara hundizt við slíkt tækifæri. ^an a annað' Ja> Þem herna
Fleiri íslendinear en nokkru Ekkl Þurfti éS neitt a vasa- ættu að sJa hvermg þeir heima
• Y, “ , ® , ... , klútnum að halda bepar é« leit 1 Sogamyrinni fara með land-
sxnm fyrr ferðast nu um lond r, „ f ; d u'1’ PeSar e0 xen. =
oe álfur Við kennararnir erum New York fyrsta sinn> en það rymið!
sjálfsagt drýgstir í því að út-,stafaði kanfske af Því, að mig j Ja< nmrgunn á Manhattan -!
toreiða þekkinguna á heiminum s ortl ein a elk Elrlks fra ' or TRöui IN f FTÖIIIJNTTM
umhverfis okkur Os bótt bið Brunurn °S var hfsleiðari mað- . OG TROLLLN I FJOLLUNUM
Waðamennirnir þykf stundum ur en hann' Auðvitað eru þessi j En storkostlegust er Manhatt
ekki merkilegir, eruð þið líka risaverk mannanna, skyjakljúf- an Þ° að kvoldl til. Ljosaaug-
iharla driúeir sláttumenn á arnir’ stórfelld sýn> en það lysjngar loga og ljoma. Þeim
'þessum teig (þú manst að ég Slnækkar myndina að sÍá Þá brefur, UPP sem hrfvareldi
Íeí verið og er blaðamaður!) svona saman 1 einni kds- Svo °g þær deyja ut sem flugeidur
loks flytur útvarpið öllum dag hefur maður,seð Þetta svo oft á a gamlaarskveldi. Þær hoppa og
léga fræðslu um lönd og þjóð- m->ndum °8 1 hl°; Þarna Jjómar
3.r (þú manst, að ég hef líka Empire StateBuilding í sólskin
. „ , , _ „ . vnn r\ct \nnn lol7'nc>c'iu Cow>oív*
yerxð utvarpsstarfsmaður!)
Nei, í alvöru talað: íslend-
Sngar eru ekki eins sólgnir og'
mu og „vindlakassi“ Samein-
uðu þjóðanna blasir við.
dansa, iða og titra, bláar, rauð-
ar, gular, grænar — í öllum lit-
um regnbogans. Og hafstraum-
ur glæsibúins fólks niðar á göt
Og innan skamms opnar millj ,unurn °g iðar milli skemmti-
ært&z *>» •* ^ «>■->«?“■
Sxeimi, vegna þess, að nú eru jinn og okkur> sem 1 honum sitj-
fxeir fremur hluti af honum en um'
áður.
Ég hef ekki heldur frásagn-
ar- og eftirtektargáfu Eiríks frá
Brúnum. Ég öfunda að sumu
leyti þann karl. Athygli hans
Var svo fersk og reynslan svo
lítil, þegar hann kom fyrst til
útlanda, einfaldur bóndamaður
af íslandi. Enda er ferðasaga
lians gimsteinninn í hring ís-
lenzkra ferðasagna. Og ef það
undir hinum himingnæfu
risahöllum.
Nú gnæfa skýkljúfarnir yfir
MORGUNN Á MANHATTAN götunum gneypir og skuggaleg
Vissulega er Manhattan stór, ir. Þar er fátt Ijósa, því að nú
kostleg á sólskinsmorgni. Um- ' er skrifstofugrúinn lokaður. Ég
Sím-NG KJARVALS
horfði um stund upp úr Ijósa-
dýroinni á Fimmtu tröð og sá
þessa skuggalegu húsahamra
bera við kvöldhimininn.
Þá fór hrollur um Islending-
inn. Sams konar hrollur og fór
um bakið á forfeðrum hans öld-
um saman í óhugnaði mvrkurs
og vetrar, milli skuggalegra
hamratinda, fullra af tröllum.
Og mér fannst snöggvast
sem ég væri staddur í þröngum
dal heima á íslandi, — dal raun
veruleika og þjóðsagna. Hið
neðra opnuðust ævintýrahallir
álfa og huldufólks, Ijómandi af
Ijósum og töfrabirtu, freistandi
og laðandi. En hið efra gnæfðu
tindarnir, hömrum girtir. Þar
bjuggu tröllin. Og fröll þjóð-
sagnanna runriú saman við
tröllin í skýjakijúfunum á Man
hattan -— tröll mesta auðmagns
i heimi, risa, sem ráða kjörum
og örlögum milljónanna.
Ég leit upp eftir næsta skýja
kljúf og sá Ijós í einum eða
tveimur gluggum hátt yfir gpt-
unni. Og stemning þjóðsögunn-
ar greip rnig aftur. Tvær gular
glyrnur gláptu á mig ofan úr
svörtum skuggaklettum. Ég
átti von á þrumuraust, sem
kallaði rymjandi:
„Ólafur muður,
ætlarðu suður?
Ræð ég þér, rangkjaftr,
að þú snúir heim aftur!“
Ég flýtti mér heim i gistihús-
ið, háttaði og las forna Maríu-
bæn úr pápísku, og sofnaði síð-
an — svaf þangað til nýr morg
unn rann upp — nýr morgunn
yfir Manhattan.
Washington, D.C.,
5. október 1955.
Ragnar Jóhaimesson.
s
s
s
s
s
*
V
s
s
s
s
s
s
*
s
s
$
s
s
s
s
s
V
s
s
s
s
s
i
HieS þátttöku íslemzkra listamanma
í Þjóðleikhúsinu mánud. 31. okt. kl. 8,30
I.
E. Gratsj: Einleikur á fiðlu.
S. Sjapesnikoff: Einsöngur méð undir'J.eik S. Vakman
II.
Bogomolova og Vlasoff: Listdans (5 sýningar).
Þuríður Pálsdótíir: Einsöngur með undirleik
F. Weisbappel. •
Ásgeir Beinteinsson: Einleikur á píanó.
Aðgöngumiðar í Þjóðleikhúsinu eftir kl. 13.
UM þessar mundir heldur frumleik. Þrátt fyrir mikil af-
menntamálaráð yfirlitssýningu köst er næsta fátítt að hann
á málverkum Kjarvals allt frá haldi sýningar og eru þær allt-
væri hann Eiríkur, sem væri að' árinu 1905 til síðustu tíma. af viðburður. Kjarval hefur
3ýsa fyrir þér kvöldi á Manhatt; Sýning þessi er haldin iista- öðrum íslenzkum listamönnum
an, þá mundirðu fá eitthvað I manninum til heiðurs í tilefni fremur orðið að þjóðsagnaper-
skemmtilegra bréf en þetta 70 ára afmælis hans. sónu í lifanda lífi. Til eru ýms-
Kjarval er á margan hátt ar sögur um hann; flestar bera
einn sérstæðasti Hstamaðurinn, þær vott um það, hve listamað-
sem við höfum átt. Þessi sýning urinn tekur sjálfan sig og aðra
leiðir í Ijós hvílík hamhleypa lítið hátíðlega, en aftur á móti
Siérna. Bara að hann Eiríkur
gamli á Brúnum hefði staðið
við hlið mér eina stund á Man-
ibattan og lánað mér augu sín
Haustmót Taflfélags Reykjavíkur 1955, hefst miðvikú|:
daginn 2. nóv. næstkomandi í húsnæSi félagsins Grófin
1 kl. 8. -
Tefit verður í meistara, fyrsta og öðrum flokki.
Stjórn TafIfélags Reykjavíkur.
<og fásagnargáfu, — þá hefðirðu hann er, fjölhæfni hans og hefur myndlistin ávallt verið
honum helgur dómur.
Hér verður ekki fjallað um
einstök verk á sýningunni. Þó
get ég ekki stillt mig um að
nefna málverkið „Tízkan“, sem
sýnir hvílíkur afburða coloristi
Kjarval er. Því verður ekki
neitað, að í hamförum sínum
hefur listamaðurinn eltki ávallt
gætt þess sem skyldi að vanda
sig sem bezt eða þá er hitt, að
hann hafi af sínu alkunna ör-
læti gefið verkin frá sér eða þá
þau hafi beinlínis verið hrifsuð
úr höndum hans hálfkláruð, en
samt hafa þau öll sinn „kjar-
valska blæ“. Hugmyndaauður
hans virðist enn í dag vera ó-
tæmandi og ímyndunargáfan er
sífrjó, og þar sem listamannin-
um hefur tekizt bezt upp, þá er
Komin er út hjá Regnbogaútgáfunni kvikmyndasagan Martröð hann slíkur meistari og snill-
minninganna eftir Villy Corsari. Verður kvikmyndin sýnd hér inSur> að óhætt mun vera að
hráðlega. Þetta er ellefta Regnbogabókin. Hún er prentuð í Al- fullyrða> að hann sé einn miki]
pýouprentsmiojunm. Her a myndmnx sest aoalleikármn ^ ^
O. W. Fisher til vinstri. 1 " GÞ.
Skólinn verður settur í veitingasal skólans, þriðjú-
daginn 1. nóvember klukkan 2 e. h. — Meistarar, sem
hafa nemendur í matreiðslu og framreiðslu, skulu hafa
sótt um skólavist fyrir nemendur sína fyrir 31. okt. 1955,
Sjkólastjórin. j