Alþýðublaðið - 04.11.1955, Blaðsíða 5

Fosíudagur 4. nóvember 1055.
AlþýSublaSia
3»
Nokkur svarfsýni í Áflanfshafsbandalaginu
PARÍS, 15. október. ■— Land
varnamálaráðherrar aðildar-
ríkja Atlantshafsbandalagsins
sátu nýlega á fundum hér í borg
og hlýddu þeir þá m. a. á skýrsi-
ur æðstu herforingja banda-
lagsins. Þótti þar gæta nokkurr
ar svartsýni.
í ræðum sínum sögðu her-
foringjarnir ráðherrunum blátt
áfram, að stjórnir aðildarríkj-
anna hefðu ekki staðið við
skuldbindingar sínar og að
nokkur tilslökun í þeim efnum
myndi verða hlutverki og tii-
gangi bandalagsins hinn mesti
hnekkir.
„ANDINN FRÁ GENF“.
Oft er herforingjum borið á
þrýn að erfitt sé að gera þeim
til hæfis, þeir kvarti jafnan yf
Xr því að hafa ekki nægan her-
afla og herbúnað, en að þessu
sinni var umkvörtunum þeirra
á annan hátt farið. Þessir yf-
ír foringjar hinna fimm varnar
svæða bandalagsins voru ekki
að bera fram neinar minni hátt
ar kröfur um fáeinar fleiii
byssur eða nokkra fleiri flug-
menn. Þessir fimm ábyrgu for-
ingjar voru að lýsa djúpstæð-
um ótta við að hinn svonefndi
„andi Genfarfundarins“ myndi
yfirgnæfa aðgerðir þjóðþinga
þeirra landa, sem að bandalag-
inu standa og leiða til þess að
þau leystu upp eða lömuðu svo
þann styrkleika og mátt, sem
einmitt hefur átt mestan þátt í
því að skapa þann saihninga-
vilja, ,sem Rússar sýndu á
Genfarfundinum, og að þjóo-
þing aðildarríkjanna kynni að
grípa til slíkra aðgerða löngu
áður en „anda Genfarfundai'-
ins“ hefur verið breytt í raún-
hæfar aðgerðir af hálfu Rússa
til eflingar sönnum og varán-
legum friði.
ÓTTI FORINGJANNA.
í skýrslum sínum og álits-
gjörðum nutu þessir fimm svæð
isforingjar fullkomins stuon-
íngs þeirra reyndu foringja,
sem skipa fastanefnd bandalags
íns, sem er einskonar yfirher»-áð
þess, en meðlimir þess eru hers
höfðingjarnir Sir John White-
ley frá Bretlandi, Jean Vallul
frá Frakklandi og J. Lawt.on
Collins frá Bandaríkjunum.
Þeir höfðu allir lýst því yfir að
þeir væru í öllum aðalatriðum
sammála mati hershöfðing j -
anna fimm á þeirri hættu, sern
fyrir hendi væri og yfir gæii
dunið.
Það er augljóst af þeim litiu
fréttum, sem borist hafa frá
þessum lokuðu fundum, að for
ingjar bandalagsins eru sann-
færðir um að sú hætta, sem
menningu vesturlanda stafar af
hinum fjölmennu landherjum
Sovétríkjanna og leppríkja
þeirra, síauknum herskipa- og
kafbátaflota Rússa og ört vax
andi flugflota þeirra, er hvergi
nærri úr sögunni.
í raun og veru hefur þessi
hætta, að áliti þeirra, ekki að
neinu leytj minnkað. Einnig
óttast þessir sérfræðingar að
hin yfirlýsta fækkun í hersveit
um Sovétríkjanna muni á eng-
ann hátt draga úr mætti þeirra
til þess að heyja styrjöld.
EKKI KOMINN TÍMI TIL AÐ
SLAKA Á VÖRNUM.
Þegar þessir menn ræða um
herstyrk, eiga þeir við þann
her- og vopnabúnað, sem hver
þjóð getur beitt fyrir sig.
Þeim hefur verið falið það
starf að sjá Vestur-Evrópu fyr
ir nægilegum vörnum gegn
hugsanlegri árás. Enda þótt
þeir véfengi ekki pólitíska
dómgreind þeirra, sem álíta að
fyrirætlanir Sovétríkjanna hafi
tekið einhverjum breytingum,
eða að „andinn frá Genf“ sé
einlægur og sannur, þá eru þess
ir herforingjar eindregið and-
vígir þeirri skoðun, að nú sé
tími til kominn til þess að slaka
á vörnum, fækka í hersveitum,
stytta æfingatíma, draga úr út
gjöldum og almennt riðla varn
arkerfi hinna vestrænu þjóða,
á grundvelli loforða, sem ekki
hafa verið uppfyllt.
VILJA EKKI FARA AÐ
NEINU ÓÐSLEGA
Þessir menn benda á, að sam
kvæmt stefnuyfirlýsingum So-
vétstjórnarinnar þá hugsi hún
til endanlegra og algerra yfir-
ráða á Vesturlöndum, og að
einn mikilvægasti þátturinn í
baráttunni fyrir slíkum yfiráð
um sé öflug friðarsókn. Menn
þessir, sem falin hafa verið mik
il ábyrgðarstörf, vilja ekki að
farið sé að neinu óðslega og að
varnarkerfi því, sem vestur-
lönd hafa komið á fót með gíf-
urlegum kostnaði, verði ekki
stefnt í hreina tvísýnu fyrr en
einhverjar áþreifanlegar sann-
anir eru fyrir hendi um e>n-
lægni Rússa og friðarvilja. Þeir
eru þeirrar skoðunar, að ef litð
er á ástandið í heiminum eins
og það er af kaldri raunhæfni
og staðreyndir þær, sem þá
koma í ljós, vegnar og metoar,
þá sé þörf enn sterkari og
traustari varna en áður. Hverj
ar eru þá þessar staðreyndir ?
HERSTYRKURINN.
Samkvæmt síðustu áætlun-
um herforingja Atlantshafs-
bandalagsins, sem birtar hafa
verið, eru nú hvorki meira né
minna en sex milljónir manna
undir vopnum í Sovétríkjunum
og leppríkjum þeirra. Af þess-
um mannfjölda eru 414 mill-
jón manna í landhersveitum,
þar af skipa 3 milljónir 175 her
deildir Rauða hersins. Þá hafa
leppríkin um 80 herdeildir und
ir vopnum. 22 af herdeildum
Rauða hersins eru nú staðsett-
ar í Austur-Þýzkalandi, og
mynda þar fleyg, sem tilbúinn
er til skyndisóknar inn í Vest-
ur-Evrópu.
Áætlað er að Sovétríkin geti
haft samtals 300 herdeildir und
ir vopnum innan 30 daga frá
því almennt kall til vopna er
fyrirskipað.
Á hinn bóginn hefur Atlants
hafsbandalagið minna en 100
herdeildir til umráða og eru
þær á ýmsu stigi æfingar og her
væðingar. Sumar þeirra eru
varaherdeildir. Að því er varð-
ar fjölda kafbáta standa vestur
veldin enn verr að vígi. Það er
vitað að Sovétríkin ráði vfir
meir en 400 kafbátum af nýj-
(Frh. á 7. síðu.)
Gunnarsson
Bóndi og timhurmaður

‘ Joftaunessot

TRYGGVi
G UNNARS SON
Fyrsta bindi hinnar gagn
merku ævisögu þessa þjóð-
kunna afburðamanns, eitir
dr. Þorkel Jóhannesson, er
komin út.
Alls verður ævisagan 3
stór bindi, þar sem rakin er
ævi og störf þessa mikla
framfaramanns og þjóðskör
ungs. Saga Tryggva Gunn-
arssonar verður eitt af ónd-
vegisritum íslenzkra ævi-
sagna og ber margt til.
Efniviðurinn er óvenju mik-
ill og góður og úr honum
unnið af' einum vandvirkasta hagleiksmanni íslenzkrar
sagnfræðiritunar síðari tíma. Ævisaga Tryggva Gunn-
arssonar gerist á merkilegum tímum og fjallar um merk-
an mann, sem lifði langa og viðburðaríka ævi.
Eignist ævisögu Tryggva Gunnarssonar.
Athugið: Allir félagsmenn, nýir sem eldri,
njóta sérstakra afsláttarkjara um
kaup á aukafélagsbókum útgáfunnar
BÓKAÚTGÁEA MENNINÖMSJÓÐS
OG ÞJÓRVINAFÉLAGSINS
Bœkur og höfundar:
Góður gestur á skáldaþin
Gestur Guðfinnsson: Lék ég
mér í túni. Ljóð. Alþýðuprent-
smiðjan. Reykjavík 1955.
GESTUR GUÐFINNSSON
kvaddi sér hljóðs með ljóðabók
inni „Þenkingar" 1952 og vakti
verðskuldaða athygli. Engum
duldist alvaran í tilraunum
hans og skemmtileg hæfni. Sú
saga skal þó ekki rifjuð upp,
Iþví að nú er önnur og meiri
tíðindi af Gesti að segja. Út er
komin frá hans hendi ný ljóða-
bók, sem heitir „Lék ég mér í
(túni“. Hún sker úr um, að fyr-
■■ irheitin í „Þenkingum". voru
Athuéasemd frá stjórnarforinanni. jfieiriogstærriennokkurhugði.
Höfundurinn er orðmn sjálf-
þjónustuna frekar en skerða stætt og þjálfað skáld og ætl-
hana og hefur því verið horfið j ar sér mikinn hlut.
Enn um i
, í. LEIÐARA Alþýðublaðsins
. s.l. miðvikudag gætir nokkurs
misskilnings vegna hækkunar
iðgjalda til Sjúkrasamlags
; Reykjavíkur. Þó er þetta að
. nokkru leyti leiðrétt með grein
, argerð SR„ sem birtist í blað-
inu í dag (fimmtudag), en sú
greinargerð var send Alþýðu
blaoinu ásamt öðrum dagblöð-
um um rniðjan dag á þriðjudag,
eða mörgum klukkutímum áð-
ur en blaðið var prentað. Grein
argerðin svarar rithöfundi leið
arans að mestu leyti, en þó skal
þetta tekið fram.
Sjúkrasamlag Reykjavíkur á
ékki neina sjóði til þess að
mæta auknum útgjöldum. Tekj
ur þess eru frá sjúkrasamlags-
meðlimum svo og styrkir frá
ríki og bæ. Auknum útgjöldum
verður að mæta með hækkandi
iðgjöldum, eða minnkandi
þjónustu. Stjórn SR hefur á-
valt stefnt að því að auka
að því ráði að hækka iðgjöldin.
Eins og tekið er fram í fyrr
nefndri greinargerð, er helm-
ingur hækkunarútgjalda sam-
lagsins vegna hækkunar á dag-
gjöldum í sjúkrahúsum, en rúm
lega helmingur af hinum helm-
ingnum er vegna aukinnar heil
brigðisþjónustu.
Þá má geta þess, að fyrir
hverja 1 krónu í greiddum ið-
gjöldum fengu samlagsmenn
Kvæðin hljóta að teljast mis-
jöfn, enda fjölbreytileg að efni
og boðskap. Þarna eru ádeilu-
ljóð, sem vitna um skaphita og
óvægilegar skoðanir, sérstæð-
ar mannlýsingar og minnisstæð
ar atburðamyndir. Sá skáld-
skapur Gests þarfnast þó enn.
aukins þroska, þegar undan er
skilið ljóðið í ókunnu þorpi, en
þar er ærin þraut leyst vel af
hendi. Megingildi bókarinnar
greidda 1937 kr. 1,13 í sjúkra-' felst í smákvæðunum. Mörg
hjálp, og hefur það farið síhækk þeirra verða aðdáunarlega stór
andi, en á síðasta ári fengu þeir . á mælikvarða djarfrar hug-
kr. 1,55. [kvæmni og listrænnar túlkun-
Að lokum skal á það bent, að ar. Samt skortir stundum herzlu
ef miðað er við iðgjöld SR á mun, hæpið orðaval lýtir ein-
fyrsta ári þess (1936), dagvinnu stök ljóð, og öðru hvoru er ekki
kaup verkamanna og daggjald unnið til fulls úr góðum efni-
á sjúkrahúsum sama ár, þá hafa við. Þetta gildir um Skipið sigl
iðgjöld 9lú faldast, kaupið hér
um bil 1214-faldast, en daggjöld
15-faldast.
ir sinn sjó, í Kerlingarfjöllum,
Á flæðiskeri og Ég á það ei/tfa
nú, þó að margt sér gott um
Gestur Guðfinnsson.
þau kvæði. Sama máli gegnir
um Landvörn vor, þar sem ann
að erindið ber svo langt af hin-
um tveimur, að maður verður
fyrir vonbrigðum, svo og Að
Eyvindarkofa, þar sem miðer-
indið vekur gremju, þó að mjóu
muni, að smíðin heppnist. Mun
betri eru Guðsdýrkun og Sýn,
en samt reynast í vörn, Nóttin
grætur, Heim og Ég er óskin
sýnu áhrifaríkari og snjallari.
Þar sannar Gestur Guðfinns-
son ótvírætt, hvers má af hon-
um vænta í framtíðinni — og
það er ánægjuleg tilhugsun.
Nú fer bezt á að láta skáldið
sjálft tala. Fyrst er annað er-
indi kvæðisins Landvörn vor:
Og dýrð vors lands
er lands vors her:
bára blá, .''Ij
brim við sker, J
fífill í vegg ;
hinn fagurbúni, 1
bær undir fjalli,
barn í túni.
Næst kemur niðurlagserindý
ljóðsins Að Eyvindarkofa:
Bláir skuggar bíða morguns
í gilS
bungóttra jökulfjalla.
Fögur er sumarnóttin
norður á Kdli
í návist þinni, Halla.
Þá víkur sögunni að þeim
kvæðum bókarinnar, sem -mnl-
■ irritaður þiggur og þakkaí aU»
finnslulaust: í vörn:
Vér biðum fullir ótta
á eyjarkorní
og ekkert gerðum.
Og hjarta vort var hrelling
stórri slegií?
og háski á ferðum.
Oss höfðu borizt Reuters orð >
til eyrmv
um erkifjandann,
sem skipulegði skelfilega áráa.
Vér skildum vandann. i
Og stjórnmenn vorir stungu
saman nefjum.1
Og stórt var rætt um. ;
— Vér fengum hingað
varnarlið að wfestajfrn"
að verja oss hættum. i
Vér hugðum nú vér ættum
upp frá þesscj t
öruggt hæli.
En ráð vort allt er illa
kveðin vlsa^.
og öfugmseli.
Framhald á 7. síSa. )