Alþýðublaðið - 28.01.1956, Blaðsíða 4

4
A IþýðublaSiS
Laugartlagur 28. janúar I95G.
Útgefandi: AlþýSuflok\uriun,
Ritstjóri: Helgi Scemundsto*.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsto*.
Blaðamenn: Björgvin Guðmundsto* *g
Loftur Guðmundsson.
Auglýsingastjóri: Emilia Samútlsdóttir.
Ritstjórnarsímar: 4901 og 4902.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðsluslml: 4900.
Alþýðuprentsmiðjan, Hvcrfisgðtm t—10.
Askriftarverð \5fiO á mánuði. t husttsðlu IfiO.
Betri blaðamennskci
ÍSLENZK BLAÐA-
MENNSKA sætir oft mikilli
gagnrýni, og allt of sjaldan
að tilefnislausu, en samt fer
því fjarri, að gerðar hafi ver
ið nauðsynlegar ráðstafanir
til að bæta menntun og starfs
skilyrði þessarar ungu stett-
ar, sem á svo ríkan þátt í að
móta skoðanir og viðhorf
gerð þingsályktunartiíiög-
unnar vitna líka í senn uni
þekkingu, sanngirni og til-
litssemi jafnframt því sem
fram kemur rík viðleitni
til farsællar breytingar á
blaðamennskunni. Hér er
því vel og drengilega að
verki gengið.
Blaðamennskan er smám
þjóðarinnar. Þess væri þó saman að breytast til bóta.
ærin þörf. Nú er nánast t:l- \Tú orðið þykja það naumast
viljun háð, hverjir veljast t.il
blaðamennsku, og nýliðar í
stórtíðindi lengur, þó að-ís-
ienzk blöð telji pólitíska
starfinu verða að fullnægja andstæðinga með fullu viti
og sæmilega í umgengni.
3amt er hér aðeins um að
ræða hægfara þróun, og ber
ströngum kröfum um afköst
og kunnáttu. Enginn undir-
búningur skólanáms eoa
námskeiða kemur til greina. margt tií Blöðin þurfa enn
— Úrslitum ræður reynsla, [ ríkum mæli að auka skoð-
sem er svo erfið, að hún got- analegt sjálfstæði sitt og
ur jafnvel kallast tvísýn oft írumkvæði, meta þjónust-
og tíðum. ana við almenning mikiis
Nauðsyn betri blaða- akki síður en skylduna við
•mennsku er hins vegar haf^.5tjórnmálaflokkana eða aðra
in yfir allar deilur og eng- útgefendur, og stækka þann-
\
l
i
{
<;
k
S
s
$
s
s
s
um augljósari en blaða-
mönnunum sjálfum. Gagn-
rýnin tryggir hins vegar
ekkki þann árangur, þó að
hlutverk hennar sé virðing-
arvert og óumdeilanlegt, ef
sanngirni er gætt og hei'.Ia
vænlegar breytingar hafð-
ar í huga. Hann fæst aðeins
ig smám saman andlegan
sjóndeildarhring þjóðarinn-
ir. Þeim er ærinn vandi á
iöndum í þessu efni. Fá-
menni okkar gefur persónu
legum deilum byr undir
vængi. Almenningur gerir til
íslenzku blaðanna hliðstæðar
kröfur og stórblöð nágranna
með giftusamlegri þróun. landanna eiga fullt í fangi
Þessi skoðun hefur nú eign meg að fullnægja. Stjórn-
azt ágæta formælendur á
alþingi. Sex þingmenn úr
málabaráttan á íslandi hef-
ur enn ekki komizt á það
öllum stjórnmálaflokkum, menningarstig, að uppgjör
Gunnar Thoroddsen, Sigurð yið menn og málefni einkern
ur Bjarnason, Gils Guð- ist í senn af festu og um-
mundsson, Gylfi Þ. Gísla- burðarlyndi, kappi og for-
son, Einar Olgeirsson og'
Gísli Guðmundsson, flytja
tillögu til þingsályktur.ar
um stofnun blaðamanna
deildar við Háskóla Islands,
en námsgreinarnar skulu
sjá, alvöru og kurteisi. Blöð-
in hafa því mörgum og stór-
um verkefnum að sinna, því
að allt er þetta og verður í
verkahring þeirra. Og bezta
ráðið til úrbóta mun vissu-
vera íslenzka, bókmenníír iega aukin menntun blaða-
manna, bætt starfsskilyrði
jg djarfari menningarvið-
leitni. Stofnun blaðamaiina-
ieildar við Háskóla íslands
vrði þess vegna stórt spor í
rétta átt, ef vel tekst til am
skipulag og framkvæmuir.
Blaðamannastéttin mun
fylgjast af áhuga með fram-
gangi þess máls og þakka af
heilum hug þeim, sem for-
ustu hafa um þetta tímabæra
og þýðingarmikla nýmæli.
Hér er reynt í stóru átakí að
hlutast til um betri blaoá-
.nennsku.
saga og fleiri almennar
greinar auk hinnar „fag-
Iegu“ kennslu, er lýtur
beint að blaðamennsku.
Kektor háskólans og formað
ur blaðamannafélagsins
eru báðir hlynntir þessari
hugmynd og því góðar horf
ur á, að málið nái fram að
ganga. Flutningsmenn
þingsályktunartillögunnar
eru allir nákunnugir vinnu
brögðum og starfskjörum
blaðamanna, enda hafa þeir
flestir fengizt við ritstjórn
lengri eða skenunri tíim*.
Skoðanir þeirra í greinar-
Faxaflói ekki „elliheimili" fyrir fiskinn
JÓN JÓN fiskifræðingur rit
ar grein í síðasta hefti Æ«is,
rits Fiskiféllags íslands, og
nefnir hann greinina „Er ýsan
staðbundin við Faxaflóa?"
Greinir þar frá ýsumerkingum
og niðurstöðum þeirra, og kem
ur í ljós, eins og fiskifræðing
urinn orðar það, að niðurstöð
urnar „tala sínu skýra má'ii
gegn þeirri fullyrðingu and-
stæðinga okkar í friðunarmál
um, að verið sé að gera Faxa-
flóa að einhvers konar „elli-
heimili“ “ fyrir fiskinn. í grein
inni segir:
,,Á undanförnum þrem árum
hafa verið gerðar víðtækar
merkingar á ýsunni í Faxaflóa.
Er þetta einn þáttur Faxaflóa-
rannsóknanna, sem framkvæmd
ar eru reglulega fjórum sinn-
um á ári, til þess m. a. að at-
huga hvaða áhrif útfærsla land
helginnar hefur haft á íiski-
stofnana í Faxaflóa.
Merkingar á ýsu eru nýjar í
fiskirannsóknum, bæði hér og
erlendis. Ýsan er viðkvæmur
fiskur og er því mun erfiðara
að merkja hana en t. d. þorsk
og skarkola. Við höfum hingað
til notað þrjár mismunandi
gerðir af merkjum, til þess að
athuga, hvað bezt hentaði. Öll
eru þessi merki fest fyrir frajn
an fremsta bak.ugga.“
Enn fremur segir í grein-
inni:
„Eftirfarandi tafla sýnir ár
angur merkinganna frá 1953 og
1954:
greint á milli þess sem fékkst
í Faxaflóta og þess er fékks’t
utan hans.
Mán. í Faxafl.
Jan.
'Febr.
Marz
Apríl
Maí
Júní
Júlí
Ágúst
Sept.
Okt.
Nóv.
Des.
Utan FaxaU.
(Miðnessjór)
(Vestm.ev jar)
(Vestm.evjsr)
(Vestm.-Haii)
5
8
3
2 (Miðnessjór)
Merkt
Endurheimtur
Ár Fjöldi í Faxafl. Utan Faxafl. Óvist
1953 326 3 4 (2 ísl., 2 engl.)
1954 1869 23 9 (5 ísl., 4 engl.) o ■J
Eins og taflan ber með sér meginskýringin á því er sú, að
hafa tæp 60% endurheimtanna
úr merkingunni 1953 fengizt ut
an Faxaflóa og skiptast endur-
heimturnar jafnt milli íslend-
inga og Englendinga. Hér er að
vísu ekki um háar tölur að
ræða, en allt kemur þetta þó
mjög vel heim við reynslu okk
ar af öðrum og yfirgripsmeiri
merkingum, t. d. þroskmerking
unum.
Merkingarnar frá 1954 stað-
festa þetta einnig, að vísu hafa
fengizt færri endurheimtur ut
an Faxaflóa (um 24 %), en
fiskar þessir hafa verið allt að
einu ári skemur í sjónum með
merki sín en þeir, sem voru
merktir 1953. Skipting merkj-
anna milli íslendinga og Engl-
lendinga er einnig sú sama.
Þessar tölur tala sírux skýra
máli gegn þeirri fullyrðingum,
að verið sé að gera Faxaflóta
að einhvers konar „elliheimili“
og að fiskurinn lifi þar og dcyi
engum til gagns.
Næ(sta túfia isýnir hvernig
endurheimturnar skiptast á eir.
staka mánuði ársins og er þá
Það er áberandi að mjög fáar
endurheimtur fást í Faxaflóta
á tímabilinu marz- september.
Aðalhrygningartími ýsunnar er
marz til maí, með meginhrygn
ingu í apríl. Á Selvogsbánka
fást 5 endurheimtur í apríl og
maí, en í þeim mánuðum fast
engar endurheimtur úr Faxa-
flóa. Það liggur því ekki fjarri
að ætla, að ýsan hafi gengið út
úh Flóanum og suður fyrir
Reykjanesið til hrygningar.
Samtímis merkingum þess-
um hafa verið gerðar umfar.gs
miklar mælingar og aldursá-
kvarðanir á ýsunni í Faxaflóa.
Er úrvinnslu þeirra gagna að
mestu lokið og mun lesendum
Ægis skýrt frá því á sínum
tíma.
í sumar var einnig merkt ýsa
víðs vegar kringum landið (að
alega norðan og austan) og verð
ur fróðlegt að sjá hvað út úr
því fæst“.
Utan úr heimi:
Eflir frönsku kosningarnar
Auglýsið í Alþýðublaðiníi
VIÐHORFIÐ í Frakklandi að
kosningum loknum hlýtur að
teljast mjög alvarlegt. Yztu
flokkarnir til hægri og vinstri
hafa hlotið samtals einn þriðja
hluta þingsæta. Tækifærisfyrir
bærið ,,skattsvikaraflokkur“
Poujade hlaut yfir tvær mill-
jónir atkvæða, kommúnistar
rúmlega 5,4 milljónir. Þar með
hafa andlýðræðisöflin í Frakk-
landi sannað afl sitt um leið og
sundrungin og glundroðinn inn
an gömlu lýðræðisflokkanna er
orðinn öllum auðsær.
STEFNUSKRÁ FYRIR-
FINNST ENGIN.
Vafalaust er hið mikla fylgi
Poujadehreyfingarinnar það ó-
hugnanlegasta, sem þessar
kosningar hafa leitt í ljós. Þessi
flokkur hefur enga stefnuskrá
aðra en að færa sér í nyt óá-
nægju almennings með valdhaf-
ana og stjórnmálaleiðtogana,
fyrst og fremst með því að skír-
skota til hinna þungu skatta,
sem lagðir eru á franskan al-
menning. Þar með er lagður
grundvöllur að nýju deiluefni
innan franska þjóðþingsins, þar
sem þar taka nú sæti allmarg-
ir fulltrúar, sem einkennast af
! fjandsamlegu og neikvæðu við-
jhorfi til hinna flokkanna allra.
i Poujadistarnir munu því fyrst
| og fremst gera þingið enn óstarf
hæfara en áður og mátti þó vart
á bæta. Maður getur hugsað sér
margar orsakir til þess að Pou-
jade heppnaðist að fá slíkt
fylgi, án nokkurrar stefnuskrár.
Ein orsökin er að minnsta kosti
viss, — óánægja kjósendanna
með þingræðið, eins og því er
nú beitt.
FLEIRI ÞINGSÆTI —
HLUTFALLSLEGA
FÆRRI ATKVÆÐI.
Kommúnistarnir hafa bætt
við sig mörgum þingsætum,
enda þótt atkvæði þeirra hafi
hlutfallslega fækkað síðan 1951
og er það í sjálfu sér athvglis-
vert. Að undanförnu hafa þeir
ekki hlotið þingsætafjölda í
samræmi við atkvæðamagn sitt,
en nú hefur verið úr því bætt.
Þingflokkur þeirra verður fjöl-
mennastur og hefur að sjálf-
sögðu mikilvæg áhrif á gang
þingmála á næsta kjörtímabili.
Það voru fyrst og fremst fyrr
verandi Gaullistar, sem afhroð
guldu. Hægri armur Faures hélt
ekki heldur atkvæðamagni sínu,
og það er áreiðanlegt að kosn-
ingaúrslitin eru persónulegur
ósigur fyrir hann. Piérre Men-
dés-France tókst betur. Flokk-
ur hans og jafnaðarmanna jók
atkvæðanafn sitt, en þó ekki
eins og við var búizt.
< abvörunarskot...
Myndun ríkisstjórnarinnar
verður að sjálfsögðu mjög örð-
ug. Sennilegt er að enn verði
það miðflokkarnir, sem bera á-
byrgðina, en örðugleikarnir
verða meiri þegar frá líður, þar
sem komið hefur nú til átaka
með Faure og Mendés-France.
Eina vonin er að óttinn við
hægri og vinstri öfgaflokkana
hafi þau áhrif að miðflokkarnir
þjappi sér fastara saman. Vegna
hlutdeildar í alþjóðamálum og
vegna innanríkismálanna er
Frökkum það nauðsynlegt að
eignast örugga stjórn. Að und-
(anförnu hefur myndazt þar slík
ur glundroði innan lýðræðis-
flokkanna, að nú virðist þeim
ifyrst og fremst ríða á að bjarga
lýðræðinu frá yfirvofandi hruni
Gætu þessi kosningaúrslit orðið
| eins konar viðvörunarskot þeim.
frönsku lýðræðissinnuðu stjórn
' málaleiðtogum, sem aldrei geta
setið á sárshöfði og verja eigin-
(hagsmuni sína fyrst og fremst
í hverju máli, — þá væri ekki
til'einskis að unnið. En hins veg
ar þýðir ekki að gera sér rieinar
gyllivonir í því sambandi.
Tellus.
Kvikmyndasyning
Germaníu.
Á MORGUN, laugardag, sýn
ir félagið Germania þýzkar
i kvikmyndir í Nýja Bíói kl. 2 e.
h. Verður þar fyrst sýnd frétta
mynd, m. a. um heimsókn belg
iska utanríkisráðherrans Spaak
til Bonn, frá æfingum skíða-
manna í Cortina D’Ampezzo,
þar sem vetrarólympíuleikarn
ir fara fram og frá undirbún-
ingi undir jólahátíðina í Ober-
ammergau. Þá myndir frá hinni
gömlu þýzku borg Augsburg
með fornum og fögrum bvgg-
ingum. Tvær fræðslumyndir úr
náttúrunnar ríki verða enn
fremur sýndar, önnur um kam-
elljón sjávarins, blekfiskinn, en
hin frá Mykjunesi í Færeyjum,
þar sem súlan verpir, og eru
myndir frá varpstöðvunum og
veiði súlunnar. Mun marga
fýsa að sjá atferli frænda
vorra við þann starfa.
Aðgangur að sýningunni er
ókeypis. L