Alþýðublaðið - 24.05.1956, Blaðsíða 5

Fírcimtu-clagur. 24. maí 1956
Alþý 8 u b ia818
Áki Jakobsson svarar spurningunni
ÞAÐ er í sjálfu sér ekki óeðií
legt, þó að ýmsum af mínum
gömlu vinum og stuðnings-
mönnum yrði nokkuð hveift
við, er þeir fréttu að ég vrði í
framboði á vegum Alþýðu-
fiokksins í Siglufirði við í
íiönd farandi alþingiskosning-
ar. Stafar þetta fyrst og fremst
af því, að ekki hefur komið
fram opinberlega, hvorki frá
irninni hendi né Sósíahsta-
flokksins, greinargerð fyrir því,
hvers vegna ég gekk úr. þeim
flokki eftir flokksþing hans
ihaustið 1953. Það var heidur
ekki gerð opinberlega grein fyr-
ir því, af hvaða ástæðum ég var
ekki í kjöri .hér í Siglufirði fyr-
ir Sósíalistaflokkinn í alþingis-
kosningunum 1953.
Algjör yfirráö.
Eg■ hef aldrei átt í neinum
deilum við sósíalista í Siglu-
íirði og hafa þeir í einu og óllu
sýnt mér fyllsta drengskap og
Mýhug. Ástæðurnar fyrir því,
að ég hætti að vera í kj öri
fyrir Sósíalistaflokkinn og
gekk síðan úr honum, stafa
ekki af neinum deilum við
siglfirzka sósíalista, heldur er
þeirra eingöngu að leita í
skoðanaágreiningi og deilum
milli mín og Brynjólfs Bjarna-
sonar og Einars Olgeirsscríar
og fylgifiska þeirra í mið-
stjórn Sósíalistaflokksins.
Þeir Brynjólfur og Einar hafa
einir algjörlega markað stefnu
Sósíalistaflokksins á undan-
íörnum árum og töldu sig ekki
þurfa að hafa samráð við aðra
í því efni. Völd þeirra í flokkn
um hafa mátt sín meira en
flokksþing og miðstjórn floltks-
ins og hver sá, sem hrevfir
andmælum gegn skoðnnum
þeirra og vilja, er talinn and-
vígur flokknum. Meðan Sig-
fúsar Sigurhjartarsonar naut
við, sáu þeir Brynjólfur og
Einar sér ekki annað fær't, en
að taka tillit til hans skoðana-
lega og þorðu heldur ekki eins
tii við þá menn, er voru þeim
ósammála. En þegar Sigfús féil
frá, breyttist þetta og sneru
þeir Brynjólfur og Einar sér þá
að því með oddí og egg að
tryggja sér algjör yfirráð i
flokknum og ýta þeim til hlið-
ar, sem kynnu að verða þeim
eínhver þröskuldur á þeirri
foraut. Ráðstafanir voru geroar
af hálfu þeirra til þess að hafa
áhrif á skipun flokksþings,
hverjir yrðu kosnir í flokks-
stjórn, miðstjórn og .fram-
kvæmdanefnd flokksins, eða
ráðnír við blað flokksins. Leit-
uðust þeir Brvnjólfur og Einar
við að hafa þá menn eina í
þessum störfum, sem þeir töldu
sig geta treyst að fjdgdu þeim
að málum, ef í odda skærist.
Nelkvæð stefna.
Eg hafði lengi verið mjög
óánægður með stefnu þeirra
Brynjólfs og Einars og var
raunar ekki einn um það, t. d.
vorum við Sigfús heitinn Sig-
urhjartarson oft sammála. Eg
taldi þá marka flokknum nei-
Jcvæða stefnu, sem einkenndist
af óraunsæi og skrumi, sern
kom fram í því, að bera fram
vanhugsaðar kröfur, sem þeir
földu að tryggðu það, ' að
ílokkurinn . yrði ekki kvaddur
tii að standa við orð sín, en
foefði góða áróðursaðstöðu gegn
öðrum flokkum. Þessi málefna- kosninga. Stefndi Brynjóifur orð, en meiningin var sú. Ræðu þá Brynjólf og Einar Olg'eirs
aðstaða flokksins, ásamt þvi mér nú á sinn fund og tjáði sinni lauk Brynjólfur með þess- son fyrir að
ofstæki og kreddufestu, sem | mér að hann hefði nýlega ver- um orðum um mig, sem ég framboði.
Brynjólfi Bjarnasyni er í blóð [ ið í Siglufirði og hefði orðið man orðrétt: „Slíkum manni j Sem sagt, ég dró mig i hlé
hrekja m:g Vir
borin, varð þess valdandi, að
Sósíalistaflokkurinn sagði sig
raunar úr lögum við aðra ís-
lendinga og tók engan bátt í
því að leysa vandamál ísler.zku
þjóðarinnar. Brjmjólfi Bjarna-
sjmi líkaði þessi þróun málanna
vel, hann vildi ekki að Sósía.t-
istaflokkurinn tæki nokkurn
þátt í lausn vandamála þjcð-
félagsins, heldur héldi sig í and-
stöðu við allt og alla og fram-
ar öllu forðaðist að taka á sig
nokkra ábyrgð. Þessari stefnu
þess áskynja, að sósíalistav þar getur flokkurinn ekki sýnt og ég gæíti þess að sýna flokkn
hefðu ekki lengur traust á mér neinn trúnað. Slíkum manni get um engan fjandskap. Gunnari
til framboðs í Siglufirði. Sagði ur flokkurinn ekki falið nein Jóhannssyni veitti ég nokkurn
Brynjólfur að framkvæmda- trúnaðarstörf." Að töluðum stuðning með yfirlýsingú. sem
nefnd flokksins hefði rætt þessum orðum flutti Einar Oi-, birt var í Mjölni fyrir kosn-
málið og væri hún. Siglfirðing- geirsson tillögu um að kjósa ingarnar, enda átti Gunnar það
um sammála og krafðist hann Brynjólf Bjarnason í nefncí til f.yllilega skilið af mér, hann
nú af mér, að ég féllist á að þess að stinga upp á frsm- . hafði ætíð verið heill í stuðn-
vera ekki í framboði framar. bjóðendum til alþingiskosn- . ingi við mig og aldrei sýnt mér
Ut af þessu urðu allsnarpar inganna 1953, og virtust þá ör- annað en fyllsta drengskap. Að
orðahnippingar milli okkar lög mín, sem frambjóðar.da öðru íeyti lét ég kosningaþar-
Brynjólfs sem lauk með því, að Sósíalistaflokksins, ráðin
hann sleit samtalinu með þeur I Eg hef oft velt því fyrir mér
orðum, að hann myndi ekki hvers vegna Brynjólfur flu-tti
sinni hefur Brynjólfur haidið jtala við mig framar. Við það ekki tillögu um að. reka mig
fram með feikilegum krafti, [ hefur Brynjólfur staðið. Þetta , úr Sósíalistaflokknum að lok-
enda hefur hann notið fulls at- skéði haustið 1951. . inni ræðu sinni. Eg hef ekki
ÁKI JAKOBSSON.
GREIN' ÞESSI, sem birtist í Neista, blaði
Alþýðuflokksins í Siglufirði, er ýtarlcg frá-
sögn Áka Jakobssonar af atburðuni þeiin,
sem leiddu til þess, að hann sagði skilið viS
Sósíalistaflokkinn vegna ofríkis Brynjóifs
Bjarnasonar og EJnars Olge'irssonar. Enn-
fremur gerir Áki grein fyrir því, hvcrs vegna
hann er í kjöri fyrir Alþýðuflokkinn i Siglu-
firði við kosningarnar í sumar. Niðurstaða
hans er sú, að Alþýðuflokkurinn sé betur tií
þess fallinn en aðrir flokkar að beiía sér
fyrir lausn á efnahagsmálum þjóðarimiar
æsingalaust og af réttsýni og bandnlag A3-
þýðuflokksins og Framsóknarflokksins eina
alvarlega tilraunin, sem gerð hefur verið í
mörg ár til þess að reyna að skapa meirihluía
á alþingi, er leysi hin miklu vandamál, sem
þjóðin hefur átt við að stríða á svíði aívmim-
og efnahagsmála.
áttuna 1953 afskiptalausa.
LeiSír skilja.
Haustið 1953 var háð flokks-
þing Sösíalistaflokksins. Eg
hafði litið haft mig í frammi
og forðazt deilur við Bry.ajólf
Bjarnason, en hann var ekki
I’ af baki dottinn. þvi að í upp-
■ (stillingarnéfnd til -miðstjórnar
flokksins tókst honum að
fylgis Einars Olgeirssonar, og
hefur hver sá, sem lýsti sig
andvígan, verið stimpíaður
hættulegur maður, sem hefði
orðið fyrir borgaralogum áhrif-
um, eins og Brynjólfur kahaði
það. Eg er á þeirri skoðun, aö
þessi neikvæða afstaða Brynj-
ólfs sé, þegar öllu er á botn-
inn hvolft, sprottin af kjark-
leysi og vanmáttarkennd.
Hættuíegur
maSur.
Eg var sá. sem helzt and-
mælti stefnu Brynjólfs og vildi
láta Sósíalistaflokkinn vera já-
koma því fram, að ég var sett -
ur út úr miðstjórn hans. And-
staða mín gegn hinni neikvæðu
og einstrengingslegu stefnu
S Brynjólfs Bjarnasonar og Ein-
S J ars Olgeirssonar hafði þá kost-
b að það. að búið var að bola
‘í I mér út úr þingi, út úr fram-
^ . kvæmdanefnd og öðrum starfa
^jnefndum miðstjórnar og lbky
^ I út úr miðstjórn. Þá var búib
' að framkvæma í fvllsta máta
fyrirmæli Brýnjólfs, að rnér
skyldi engirin trúnaður sýndur
og engin trúnaðarstörf falin.
Þegar svo var komið. auic
þess, sem engin líkindi voru á
því, að nokkur breyting tiJ
t batnaðar yrði á stefnu flokks-
• ins og starfsaðferðum undir
' forystu þeirra Bryniólfs
Bjarnasonar og Einars 01-
geirssohar, ákvað ég að ganga
getað komizt að annarri niður- úr flokknum og gerði ég þao
, stöðu en þeirri, að hann hafi fyrstu dagana í desembermán-
Á árinu 1952 urðu atburöir, brostið kjark til þess. J uði 1953. E’g gat ekki fellt mig
sem ennþá juku ágreininginn j gíðar á flokksstjórnarfúnd- # stefnu flokksins og starfs-
milli mín annars vegar og inum svaraði ég Brynjólfi, en aðferðir, en með því að tilraun-
þeina Brynjolfs og Emars þa þegar reis Einar Olgeirsson um mínum til þess að koma
Olgeirssonar hins vegar. Má a fætur og lýsti því yfir, að fram breytingum var svarað
þar fyrst nefna forsetakjörið, I væri rétt sem Brynjólfur 'með ofsa, bæði í orðum og at-
er þeir Brynjólfur og Einar hefði sagt um mig. En eftir! höfnum, þá gerði ég mér ljóst,
snerust raunverulega til stuðn- 1 fundinn var engum blöðum urn
ings við frambjóðanda ríkis- ’ það að fiettaj tti hvers Brvnj-
stjórnarinnar, en vildu binda ólfur var settur í uppástungu-

Átökin 1952.
að ég ætti ekki lengur samleiö
með þeim rnönnum, sem marka
og móta stefnu Sósíalista ■
flokksins og því ekki með
alla flokksmenn og fylgjendur. nefndina. Þar barðist harm
sem ekki .gátu fallizt á það, til með hnúum og hnefum gegn flokknum. Eg vil taka það hc:
þess að sitja heima eða sKiia því, að ég vrði í kjöri og sagði fram, að það var rangt seni
auðu.
Þetta haust var hájdinn
flokksstjórnarfundur Sósíal-
kvæðari og frjálslyndari í starfi istafiokksins í Reykjavík.
sínu, þannig að hann legði (Brynjólfur Bjarnason var ný-
fram sinn skerf til lausnar kominn heim frá Rússlandi cr
vandamála þjóðarinnar. Þess- ’ fundurinn hófst. Mig minnir aö
að það skyldi aldrei verða.
Neituii mið-
stjórnar.
Þannig leið tíminn, en I des-
embermánuði 1952 samþykkti
Þjóðviljinn sagði, að ég hafi
lýst mig samþvkkan stefnu
flokksins, er ég sagði mig úr
honum. Eg gaf enga slíka yfir-
lýsingu.
Eg Iiefi nú rakið einstök at-
vik í sambandi við brQttför
Sósíalistaflokknum.
ari viðleitni minni var svatað hann hafi það sumar setið 19, Sósíalistafélag Siglufjarðar a-j mma úr
með hinum mesta ofsa af hálfu þing kommúnistaflokksins rúss ' skorun á mig að verða í kjöri og vegna þe’ss, að ég tel óhjákvæmi
Brynjólfs. Eg var talinn hafa neska, enda var hann í mikl- sendi hana miðstjórn, en svarjlegt fyrir fólk, sem hyggst
annarleg sjónarmið og flokks- j um bardagahug. Hann hélt á það, sem þeir Brynjólfur og dæma mig fyrir þau skref, sem
fjandsamleg og vera yfirleitt _ fundinum ýtarlega og hvassa Einar Olgeirsson létu senda j ég hefi nú stigið, með þvi að
fara í framboð fyrir Alþýðu-
flokkinn í Siglufirði, að vita
þessa forsögn. Eg hefði ef til
vill átt að vera taúinn að þéssu
fyrir löngu, en því er til að
miðstjórn flokksins. Honum þessa, til þess að margir fyrri hlé og tilkynna siglfirzkum só-1 svara, að þegar ég gekk úr
tókst það ekki, en eftir flokks- samherjar mínir og vinir hér síaiistum það, og myndi ekki1 flokknum, var ég alveg óráö-
hættulegur maður. j ræðu um mig og hafði svo Síglfirðingum taldi ég jafngilda
Þegar á flokksþingi Sósíal- mikið við, að hann var með neitun miðstjórnar á því. að
istaflokksins haustið 1951 hana skrifaða og flutti hana af ég yrði í kjöri af hálfu Sósíal-
beitti Brynjóífur sér af alefli blöðum. Mér þætti vænt um að istaflokksins. Eg sagði þeim
fyrir því að ég yrði settur úí úr Brynjólfur vildi birta ræðu því, að ég myndi draga mig í
þingið tókst þeím Brynjólf; og í Siglufirði fengju að sjá þýða að fara fram á síöav, að
Einari Olgeirssyni að bola mér hvernig málatilbúnaði Brynj- . ég færi í framboð, er ég hsfði
út úr framkvæmdanefnd Sós- ólfs gegn mér var háttað. Ann- ( sent það bréf, enda fór svo, sam
íalistaflokksins, sem er hin aírs var innihald ræðu þess- . öllum er kunnugt. Þó mun hafa
raunverulega miðstjórn hans ] arar í stuttu máli það, að slá - verið borin upp og bókuð í
En Brynjólfi fannst ég svo því föstu, að ég væri andvíg- miðstjórn tillaga um að ég færi
háskalegur maður, að hann lét ur stefnu flokksins á flsstum fram í Siglufirði, rétt áður en
gengið var formlega frá fram-
svikari og flugumaður í Sósí- boði . Gunnars Jóhannssonar,
alistaflokknum. Þó held ég að
hann hafi ekki notáð þessi Ijótu
ekki hér við sitja, heldur lét (sviðum og væri yfirleitt bæði
I hann þegar fela sér að tala við
1 mig um .væntanlegt framboð í
Sigiufirði, þó langt væri til
sennilega til þess að hafa varn-
ir á hraðbergi, ef deilt yrði á
inn í því hvað ég gerði, hvort
ég drægi mig alveg út úr ai~
skiptum af stjórnmálum eðn
ekki. Mér fannst óeðlilegí og
ástæðulaust að fara að blanda
mér inn í pólitíska barát-tu
meö skrifum um Sósíalista-
flokkinn og brottför mína úr
honum, án þess að vera aðili
að henni. Eg valdi því þann
FrarohaM á 7. síðu.