Alþýðublaðið - 17.07.1956, Síða 5

ÞriÖjudagur 17. júlí 1956
AlþýgublaSig

milli Dana og islendinp
Á FIMMTUDAG og föstudag
fer fram landskeppni í frjálsí-
þróttum milli Dana og íslend-
inga. Þetta er þriðja keppni
2>jóðanna í þessari íþróttagrein,
fyrsta keppnin fór fram í Rvík
sumarið 1950 og sigruðu íslend
ingar, önnur keppnin var í Ósló
1951 og aftur sigruðu íslend-
ingar.
Danir eru í mikilli framför í
frjálsíþróttum og má búast við
ínjög skemmtilegri keppni
xiúna. Munurinn verður 5—10
stig og ómögulegt að segja á
hvörn veginn það verður.
LIÐ DANA
100 m: Jörgen Fengel og
Richard Larsen.
200 m: Niels Rosendahl og
Allan Christensen.
400 m: tlunnar líielsen og
Benny Stender.
1500 m: Benny Stender og
Knud Klemensen.
5000 m: Thyge Thögesen og
Tommy Michelsen.
10000 m: Johs. Lauridsen og
Poul Jensen.
110 m grind: Erik Christ-
ensen og Erik Nissen.
400 m grind: Svend Risager
©g Torben Johannessen.
3000 m hindr.: Gert Keilstrup
©g Niels Söndegaard.
Hástökk: Nils Breum og Erik
Kissen.
Langstökk: Richard Larsen og
Ove Thomsen.
Stangarstökk: Richard Lar-
sen og Axel Larsen.
Þrístökk: Aas Vestergaard og
Flemming Westh.
Kúluvarp: Andreas Michael-
sen og Chr. Fredriksen.
Kringlukast: Jörgen Munk-
Plum og Poul Schlíchter.
Spjótkast: Claus Gad og
Thomas Bloch.
Sleggjukast: Poul Cederquist
og Svend Aage Fredriksen.
4X100 m: Richard Larsen,
Niels Rosendahl, Jörgen Fen-
gel.
4X400 m: Svend Risager, Ole
Jensen, Kaj Hansen, Kjeld Ro-
holm.
A líðandi stund -
MOSKVA, mánudag. Sendi-
nefnd frá Austur-Berlín með
Otto Grotewohl, forsætisráðh.,
í broddi fylkingar, kom í dag
til Moskva og hóf þegar í stað
samningafundi með leiðtogum
Sovétríkjanna.
Að því er Moskvu útvarpið
skýrir frá eru í nefndinni átta
menn, þar á meðal Walter Ul-
bricht, aðalritari kommúnista-
flokks Austur-Þýzkalands,
ÍSLENDINGUM er ,ósköp
gjarnt að deila um allt milli
himins og jarðar og jafnframt
og ekki síður lífið í öðrum
heimi, svo að af nógu er að
taka. Þess vegna kemur víst
engum á óvart, að skoðanir yrðu
skiptar um Skálholtshátíðina á
dögunum. Hér er ekki átt við
það, að Pétri Jakobssyni finnist
lítið til um skáldskap Sigurðar
Einarssonar, Þorsteins Halldórs
sonar og Þorgeirs Sveinbjarnar
sonar og riti af því tilefni skaps
munamikla hugvekja í Mánu-
dagsblaðið. Hitt skiptir meira
máli, að Halldór Kiljan Laxness
hefur kvatt sér hljóðs til að
segja álit sitt á Skálholtshátíð-
inni í blaðagrein. sem birtist
undir óvenjulega hógværri-fyr-
irsögn, en fól í sér þá ádeilu, að
gætt hefðí trúfraeðilegrar hlut-
drægni. Morgunblaðið hefur svo
leitað umsagnar kaþólska bisk-
upsins í Landakoti, herra Jó-
hannesar Gunnarssonar, og fór
vel á því. Biskupinn ræðir mál-
ið af öfgalausri alvöru. Samt
leynir sér -ekki, að hann er
þykkjuþungur. En er sú af-
staða að ófyrirsynju?
Særður mefnaður.
Skálholtshátíðin þótti takast
sæmilega. Veður var dásamlegt
og fjölmenni mikið. íslending-
KNATTSPYRNUDAGUR k.
S.í. hinn fyrsti í röðinni var sl.
sunnudag. Dagur þessi er fyrst
©g fremst ætlaður þeim æsku-
tnönnum um land allt, sem
Ibundið hafa trúnað við knatt-
spyrnuíþróttina og helga henni
tómstundir sínar í þ\n augna-
iniði að hef ja merki íslands sem
Jhæst á þessu sviði íþróttanna,
feæði heima og erlendis, er
stundir líða.
Þátttaka í deginum mun
íiafa verið góð, bæði hér í Rvík
®g úti á landi. Auk leikja ung-
linga á hinum ýmsu knatt-
spyrnuvöllum landsins fóru
fram margs konar knattspyrnu-
þrautir með næsta nýstárlegu
sniði, og verðlaun veitt, bæði
einstaklingsverðlaun og flokka-
verðlaun. Karl Guðmundsson,
aðalþjálfari K.S.Í., hafði undir-
búið þennan dagskrárlið.
Stjórn knattspyrnusambands
íns, sem frumkvæðið átti að
degi þessum, ásamt unglinga-
Hefndinni, sem skipuð er þeim
Frímanni Helgasyni, Sigurgeir
Guðmannssyni og Atla Steina-
syni, á rniklar þakkir skilið fyr-
5r daginn. Hér er stigið merki-
legt skref til uppörvunar og
sköpunar aukins áhuga meðal
aeskumanna landsins fyrir þess-
ari gagnmerku og göfugu íþrótt,
sem um gjörvallan heiminn
lieillar til sín fleiri áhorfendur
©g þátttakendur en nokkur önn
ur íþrótt. — Þessu fyrsta knatt-
spyrnudegi hér í Reykjavík
lauk með kappleik milli fyrsta
landsliðs íslands, frá 1946, og
lúrvals þeirra, sem nú eru að
komast í meistaraflokk eða eru
þsgar komnir þar. Var þetta
vissulega skemmtilegur loka-
fiáttur hins ágæta íþróttadags.
Leiknum milli 1946 og 1956
lauk svo, að hinir síðarnefndu
Siáru knappan sigur úr býtum,
sigruðu með 1:0. Leikurinn stóð
yfir í 70 mínútur, eða 35 mín-
útur hálfleikurinn. Dómari var
Ingi Eyvinds.
Fyrri hálfleiknum lauk með
því, að hvorugur skoraði. Hins
vegar sýndu liðsmenn 1946 mun
meiri tilþrif og máttu hinir
ungu þakka fyrir, hve vel þeir
sluppu, því oft skall hurð nærri
hælum við mark 1956 í þessum
hálfleik. Þrívegis' átti Albert
Guðmundsson þrumuskot að
marki, en knötturinn skreið að-
eins yfir markásinn í tvö skipt-
in og einu sinni utan við stöng.
Á 10. mín. var tækifæri fyrir
1946 til að skora næsta auðveld
lega, er Albert sendi Þórhalli
knöttinn út til vinstri, en hon-
um brást hraðinn og knötturinn
rann út fyrir endamörkin. Rétt
á eftir yfirgaf Þórhallur völlinn,
en inn kom Birgir Guðjónsson.
Er 21 mín. var af leik skoraði
hann mark með skalla, eftir
mjög góða sendingu frá Albert,
en markið var dæmt skorað úr
rangstöðu. Rétt fyrir leikslok á
Albert svo mjög fast skot á
markið, en yfir.
Sóknaraðgerðir 1956 voru
aldrei harðar eða hásttulegar í
þessum hálfleik, tvö skot á
markið, sem hægt er að nefna,
varði Hermann Hermannsson
mjög örugglega.
En þegar er leikur hófst að
nýju, hertu þeir ungu sig all-
verulega, og eiga þegar á fyrstu
mínútum hörð skot, en Her-
mann ver, og skömmu síðar
bjargar hann enn með snöggri
útrás. Guðmundur Óskarsson á
og fast skot, en Hermann slær
yfir og hornspyrnan er varin.
Loks á 10. mín. skorar 1956 ein-
asta mark leiksins. Gerði þáð
Jakob Jakobsson frá Akureyri.
Var skot hans sérlega gott, fast
og óverjandi. Skömmu síðar er
Ríkharður kominn í fær,i en
mistekst að jafna. Enn á Albert
fast skot á 18. mín., en rétt yfir.
Sókn 1956 harðnar enn og er nú
nær látlaus skothríð að marki
mótherjanna, en Hermann er
alls staðar þar, sem hættan er
mest, og ver af mikilli prýði.
Leiknum lauk eins og fyrr seg-
ir með því að þetta eina mark
var skorað og með sigri manna
framtíðarinnar, eins og vera
bar.
ar vilja fúslega sýna. Skálholts-
stað ræktarsemi. Það er virð-
ingarvert. Skálholt er ijj-éstur
sögustaðu? á íslandP að Þing-
velli undanskildum. En þjóðin
gleymdi þessu forna höfuðbóli
mennta okkar og menningar um
langan aldur. Skálholt hefur
lengi undanfarið verið í rústum.
Nú vilja menn endurbyggja
staðinn og hefja hann til frægð
ar á ný. Alls þessa gætti á Skál-
holfshátíðinni. En. samt er á-
stæða til að ætla, að nokkur mis
tök hafi orðið og metnaður
sumra aðila verið særður að
nauðsynjalaúsu og senniléga í
hugsunarleysi. Reynt var að
gera þetta að eins konar trúar-
hátíð með því að efna til sýn-
ingar á prestum og biskupum.
En um leið gleymdist, að frægð
artími Skálholts var mestur og
minnisstæðastur í kaþólskum
sið. Þetta átti að vera söguhá-
tíð, en innlendir og útlendir
kirkjuhöfðingjar lútherstrúar-
manna voru leiddir til öndvegis
og látnir leggja undir sig ræðu-
stólinn með hæpnum rétti.
Guðskristni í landinu var ekki
neinn greiði gerður með þessu.
Afleiðingin varð hins vegar leið
inlegar deilur.
| á Eiðsvelli. Skálholt á að spegla i
' sína fornu og miklu sögu. Ent v
! þetta gleymdist vegna tildurs ■
j ög sýndarmennsku. Skálholts>
' hátíðin varð ekki til þess að ’1
1 rifja upp fyrir mönnum afrek -
' in, sem þar voru unnin. Fjós-*
verká Odds Gottskálkssonar var
| naumast getið. Kirkjunnar
menn hafa ura annað að tala en '<
það afrek, að Nýja testamentiÖM
| skyldi þýtt á laun í Skálholti,
! þegar öldur trúardeilnanna risu *
. hæst á íslandi og ógnuðu í seaa <
fornri frægð og nýjum gróðT'i.
Þeir kunnu hvorki að rneta -
bjartasta söguljóma kaþólsk- •
unnar né fegurstu dáðir lúther»
trúarrnanna í þessum gamla-
höfuðstað íslands.
Áírekifí
Um 3500 áhorfendur voru að
leik þessum, sem fór fram í blíð
skaparveðri, og virtust þeir
skemmta sér mjög vel, enda var
leikurinn hinn fjörugasti, eink-
um meðan hinir eldri voru ó-
þreyttir. En harðfengastir í liði
þeirra voru þeir Hermann Her- 1
mannsson markvörður og Karl
Guðmundsson bakvörður og
Sigurður Ólafsson miðv. Gáfu
þeir hinum yngri lítt eftir um !
þol. Hélt Sigurður Ólafsson full '
komlega til iafns við hröðustu
hlaupagikki 1956 á sprettinum.
(Frh. á 7. síðu.) I
Trúmálarembingurinn í sam
bandi við Skálholt stafar af
minnimáttarkennd. íslenzk
kirkjuvöld biðu þar eftirminni-
legan ósigur. Biskupsstóllinn
fluttist til Revkjavíkur með
líkum hætti og alþingi. Við því
er ekkert að segja og álíka fjar-
stætí að endurreisa biskupsstól
í Skálholti og flvtja alþingi á
Þingvöll. Aftur á móti á Skál-
holt að vera sögustaður í lík-
ingu við Þingvöll. Kaþólskir
menn, sem þangað koma. eig'a
að sannfærast um. að þjóðin
kunni að meta starf ogymenn-
ingu þeirra andlegu höfðingja,
er gerðu garðinn frægan í ka-
þólskum sið. Lútherstrúarmenn
skulu sömuleiðis minnast þar
með stolti og gleði þeirra horfnu
og merku leiðtoga sinna. sem
gerðu staðinn frægan. Vissu-
lega á að byggja dómkirkju í
Skálholti eins og til stendur og
fá henni til varðveizlu þá forn-
gripi, sem komið hafa í leitirn-
ar og eiga hvergi betur heima.
Ennfremur færi vel á að
koma bar upp safni eins og bví.
sem Norðmenn hafa stofnað til
Skálholtssýningin i þjóð-
minjasafninu hefur fengið á-
gæta dóma og sízt að tilefnis-
lausu. Þar tókst með góðum ár-
angri að spegla sögu Skálholts,
og allir aðilar hlutu að geta vel
við unað. Sama sjónarmið hefði ■
átt að ráða á sjálfri Skálholts-
hátíðinni. Reyndar er ekki vístj
að Halldór Kiljan Laxness hefði
glaðzt að heldur yfir samkom-
unni. Því síður myndi Pétur
Jakobsson hafa kunnað að meta
skáldskap Sigurðar Einarsson-
ar, Þorsteins Halldórssonar og
Þorgeirs Sveinbjarnarsonar. En
Jóhannes Gunnarsson biskup í
Landakoti hefði þá ekki þurft
að þykkiast eins og raun hefur
á orðið og enginn getur láð hon-
um eða öðrum kaþólskum
mönnum. Hitt er fjarri lagi, að-
trúfræðin eigi hér að fara með
aðalhlutverk eins og ýmsir ætl-
ast til. Velþóknun íslendinga á
Skálholtsstað stafar ekki af trú-
aráhuga. heldur ást á sögu okk-
ar og þjóðlegum minjum. Jón
Arason er heldur ekki hetja í >
augum íslendinga af því að
hann var siðasti kaþólski bisk-
upinn á íslandi og lét lífið fyrir
trú sína. Við dáum Jón sem bar
áttumann gegn erlendu valdi,
menningarfrömuð og skáld.1
Menntir Haukdæla og Odda-
verja, mælska meistara Jóns og
fræðimennska Brynjólfs bisk-
ups varpar lióma á Skálholt,
rústir hins mikla seturs, sem<<
flutt var vestur yfir fjöllin.
Þetta eiga gáfaðir menn og orð-
snjallir að muna, þegar þeir
stíga í ræðustól í Skálholti.'
(Frh. á 7. síðu.)
KVENNAÞÁTTUR

Rltsíjóri Torfhildiu* Síeingrímsdóttir
ÞAÐ er vissulega þess virði
að hlýða á, hvað móðir þriggja
barna, sem tekizt hefur að
skipuleggja heimilisstörf sín
þannig, að hún sé fyllilega hús-
bóndi á sínu heimili, a. m. k.
yfir vinnutíma sínum, hefur að
segja, því að oft vill henda að
ekki stærri fjölskylda verði
húsmóðurinni ofviða, ef halda
á öllu í röð og reglu. Hvað
skyldu gömlu konurnar, sem
áttu upp í 20 börn, segja um
þetta hnignunarmerki nútírri-
ans?
Frú M. skulum við kalla hana,
og skrifar hún okkur á þessa
leið:
Það má segja að nú sé orðið
ómögulegt fyrir húsmæður að
fá húshjálp, þó svo fjölskyldan
stækki, þetta hefur a. m. k.
orðið reynsla mín og þriggja
vinkvenna minna og komum við
okkur því saman um að revna
að skipuleggja heimilisstörf okk
ar þannig, að allt kæmist af og
ekki óregla á neinu, þó við eig-
um nú allar þrjú börn hver.
Okkur fannst sem sé margt
fara aflaga og að full þörf væri
á betra vinnufyrirkomulagi á
heimilinu.
.Mánudagurinn var gerður að
þvottadegi og á þriðjudeginum
var tekið til og hreinsað innan-
húss, allt sem hreinsa þurfti.
Þetta virkaði sem nokkurs kon-
ar vélræning starfanna og mér
fannst ég líkari þræl en húsmóð
ur. Að lokum tókst mér þó að
finna viðunandi lausn. Og þar
sem ég býsí við að líkt sé á kom
ið fvrir fleirum en mér, sendi <
ég þér bréf þetta með tillögum ■
mínum.
Ég skipti verkum mínum í
flokka, erfiðisverk, sem bezt
var að vinna á morgnana áður
en ég fór að þreytast, verk, sem
ég gat hæglega gert í smáfrí-
stundum og störf, sem ekki
voru erfiðari en svo, að ég gat
látið börnin hjálpa mér við þau.
Læt ég þau venjulega bíða þar
til sinnihluta dagsins, að tvö
eldri börnin eru komin inn frá
leikjum. Síðan eru einnig störf,
sem þarfnasí næðis og kyrrðar
og bezt er að gera meðan börn-
in fá sér miðdagsblund eða
leika úti.
ÍFrb, k 2. síðu.)