Alþýðublaðið - 05.05.1957, Síða 4

AlþýSu blaðid
Sunnudagur
maí 1957
Samtai við Sturlaug H. Böðvarsson:
Agengni erlendra togara
■ ■
sn en m
Þannig fórust Sturlaugi H.
Böðvarssyni útgerðarmanni
orð í viðtali við Bæjarblaðið
fyrir fáum dögum, þegar tíð-
indamaður þess var að spyrjast
fyrir um aflabrögð og vertíð og
ýmislegt fleira um hag útgerð-
arinnar. Sturlaugur leysti fús-
lega úr öllum spurningum.
— Hvað eru margir bátar
gerðir út frá Akranesi á þessari
vertíð, Sturlaugur?
„Þeir eru 23, og raunar 24,
þegar Freyja er meðtalin.“
— Hvernig skiptast þeir á
fyrirtæki og útgerðarmenn?
„Tíu eru gerðir út á vegum
Haralds Böðvarssonar & Co„ 6
á vegum Fiskivers h.f., 5 á veg-
um Heimaskaga h.f., 1 á vegum
Þorkels Halldórssonar, 1 á veg-
um ÓL E. Sigurðss., 1 á vegum
Þórðar Óskarssonar.“
— Eru þetta fleiri bátar eða
færri en að undanförnu?
„Þetta munu vera nokkru
fleiri en undanförnu árin
næstu.“
SAMTAL þetta við Sturlaug H. Böðvars-
son útgerðarmann á Akranesi birtist nýlega
í Bæjarbiaðinu þar og tekur Alþýðublaðið sér
það bessaleyfi að koma því á framfæri við
lesendur sína, enda stórmál rætt og athyglis-
verðar skoðanir settar fram í því sambandi.
svo langt. Þá var algengst að
fara ekki lengra en sem svar-
aði 2—3 klst. ferð.“
—Hverjar teljið þið helztu
orsakir þess, að afli hefur farið
svo minnkandi sem samanburð
urinn áðan sýnir?
„Fiskimagnið í sjónum við
strendur landsins er greinilega
að minnka. Höfuðorsökin er
vafalaust ofveiði. Svo líta
reyndir skipstjórar og aðrir
reyndir og athugulir sjómenn á.
Liggur í augum uppi, að það er
meira en lítið áhyggjuefni öll-
um þeim, sem eitthvað hugsa
um framtíðarhag útvegsins og
En hafa einhvern tíma ver raunar allrar bjóðarinnar.
ið gerðir út fleiri bátar héðan?
„Já, svo mun hafa verið á
stríðsárunum. Þá mun bátafjöld
inn hérna hafa komizt upp í
28. En á það er að líta í því
sambandi, að þá voru bátarnir
yfirleitt smærri, 12 til 35 smá-
lestir, eða þar um kring. Nú er
hins vegar aðallega um að ræða
50 til 100 smál. báta.“
— Er talið að sú stærð fiski-
báta sé hentugust, eða eru horf
ur á að breyting verði á stærð
bátanna í náinni framtíð?
„Nei, ekki tel ég líkur fyrir
því. 60 til 80 lesta bátar henta
okkur bezt.“
— Hvernig hefur vertíðin
gengið í vetur?
„Því er fljótsvarað. Mjög illa.
Þetta er lakasta vertíðin, sem
komið hefur í mörg ár. Þetta
er fljótsannað með stuttum og
einföldum samanburði:
I janúar og febrúar 1955
veiddust 4000 smálestir í 738
róðrum; á sama tíma í fyrra,
1956: 3000 smál. í 411 róðrum,
en á sama tíma núna, 1957:
2500 iestir í 507 róðrum.
Mikil og stöðug norðanátt
hefur haldizt undanfarnar vik-
ur, eins og kimnugt er, og bát-
arnir hafa orðið að sækja geysi-
langt, ef til vill 7—9 klukku-
stunda siglingu á haf út. Fyrir
nokkrutn árum hefði það þótt
ganga ævintýri næst að fara
Fiskimagnið jókst á stríðsár-
unum og var mest á árunum
1945—1946. Síðan hefur verið
að draga úr því.
Útfærsla landhelginnar virð-
ist óneitanlega vera eina'ráðið
til að vernda fiskistofninn og
varna ofveiði.
Þá er að minnast á togarana,
sem verða æ aðgangsharðari og
fleiri og samkeppnin því harð-
ari á miðunum. Þar við bætist,
að togarar eru nú stærri en
fyrr og búnir fullkomnustu
tækjum, sem nú þekkjast til
slíkra hluta, tæki þessi eru
einnig stærri, fljótvirkari og
stórvirkarí en áður, líka heppi-
legri til að laga sig eftir stað-
•háttum. Má t. d. nefna flot-
vörpur, sem nú geta tekið fisk
þar sem hraun er undir.
Erlendir togarar á íslands-
miðum skipta nú hundruðum."
— Hvar halda togararnir sig
einkum?
„Það fer dálítið eftir árstíð-
um. Aðalstaður þeirra er að
císu Halínn, en um þetta leyti
halda þeir sig á svæðinu norð-
an frá Hala og suður á SelvogSr
banka. Þeir færa sig til eftir
aðstæðum og afla og eru oft
snarir í snúningum, fljótir að
þefa uppi afla eftir fréttum ým
is konar. Þess vegna getur ver-
ið varhugavert að senda blöð-
um og útvarpi mjög nákvæmar
Löglak
B
Eftir kröfu tollstiórans í Reykjavík og að und-
angengnum úrskurði verða lögtök látin fram fara
án frekari fyrirvara, á kostnað gjaldenda en ábyrgð
ríkissjóðs, að átta dögum liðnum frá birtingu þess-
arar auglýsingar, fyrir efirgreindum gjöldum: Sölu-
skatti ov útflutningssjóðsgjaldi, svo og farmiða- og
iðgjaldaskatti samkv. 20. — 22. gr. laga nr. 68 frá
1956, fvrir 1. ársfjórðung 1957, en gjöld þessi féllu
í gialddaga 15. apríl s.l., lestagjaldi og vitagjaldi fyr
ir árið 1957, svo og vélaeftirlitsgjaldi fyrir árið
1956.
Borgarfógetinn í Reykjavík, 3. maí 1957.
Kr. Kristjánsson.
aflafréttir úr verstöðvum, að
sjálfsögðu einkum þegar afli er
góður.“
•— Var ekki talið, að nokkuð
hefði breytzt til batnaðar eftir
friðun Faxaflóa?
„Jú, og auðvitað væri ástand
ið enn verra en það er, ef frið-
unin hefði ekki komið til. Þess
er t. d. vert að geta, að miklu
meiri ýsa veiðist nú en fyrir
hana, t. d. á miðunum undan
Jökli. Þar var enga ýsu að fá
fyrir friðun. Nú mun láta
nærri, að um 20% aflans af
þessum slóðum sé ýsa. Það er
eingöngu friðuninni að þakka.“
— Kemur ekki að því, að
fleiri en íslendingar sjái nauð-
syn þess að gera einhverjar
umbætur í fiskveiðimálunum?
„Jú, sem betur fer er fleir-
um og fleirum að verða það
ljóst, að eitthvað verður að
gera til þess að varðveita fiski-
stofninn. Jafnvel Englending-
ar eru farnir að tala um það að
vernda mið og forðast ofveiði.
Enda hljóta þeir að fara að læra
af reynslunni. Norðursjávarmið
þeirra mega heita eydd og fiski-
laus. Þeir eru t. d. farnir að
leita alla leið til Nýfundna-
lands.“
— Hvað er að segja um verk
un afláns?
„Það er aðallega frysting. Dá-
lítið er saltað, og nokkuð er
framleitt af skreið. Aðalskreið-
artíminn er ekki kominn enn-
þá, enda er ekki hægt að hengja
fiskinn upp til herzlu í miklu
frosti. Helzti skreiðarmánuður-
inn er apríl og haldið áfram
verulega fram í maí.“
— Hefur útgerðin á Akra-
nesi nægum vinnukrafti á að
skipa?
„Því verður að svara neit-
andi, því miður. Okkur býðst
ekki nægur vinnukraftur hér á
Akranesi, þótt ættla mætti að
svo gæti verið. Við nevðumst
því til að leita til aðkomu-
manna, jafnvel útlendinga, en
því er ekki að leyna, að helzt
kjósum við íslendinga ein-
göngu til þessara starfa. 'Þéir
eru þeim kunnugastir og líka
duglegastir. Um 100 aðkomu-
menn munu nú vera hér á ver-
tíð, þar af um helmingurinn
Færeyingar. Ef betri vertíð
hefði verið, mundi vinnuafls-
skorturinn auðvitað hafa verið
enn meiri. En það, sem bjargar
okkur oft, þegar mikill afli
berst á land, er að við eigum
kost manna, sem heima eiga í
sveitunum hér í grennd, innan
af Nesi ög víðar, sem eru prýði
legir til þessara starfa, margir
hverjir.
í þesu sambandi vil ég gjarn
an taka fram, að það veldur
okkur noklcrum erfiðleikum, að
uppbætur, sem útgerðinni ber
að fá, lögum og samningum
I samkvæmt, greiðast oft ekki á
j tilsettum tíma, af hálfu þess
I Framhald á 9. síffu.
íslenzk og erlend úrvalsljóð —
NLJÓTUR GELLi!
effir Grím Thomsen
LAUSA mjöll á skógi skefur.
Skyggnist tunglið yfir hlíð.
Eru á ferli úlfur og refur.
Örn í furu toppi sefur.
Nístir kuldi um nætur tíð.
Fer í gegnum skóg á skíðum
skörulegur halur einn
skarlats kyrtli sveiptur síðum,
sára gyrður þorni fríðum.
Geislinn hans er gambanteinn.
Eftir honum úlfar þjóta
ilbleikir með strengdan kvið.
Gríðar stóðið gráa og fljóta
greitt má taka og hart til fóta,
ef að hafa á það við.
Hefur hann á mörkum marga
munntama þeim gefið bráð.
Sjálfs hans ævi er álík varga.
Einn sér verður hann að bjarga,
hefur safnað ei né sáð.
Með ráni og vígum rauna hnútinn
reið hann sér og auðnu tjón.
Á holtum og á heiðum úti
hýsa’ hann eikar stofn og skúti.
Hvrergi er honum fritt um frón.
Ýmsar sögur annarlegar
Arnljóts fara lífs um skeið.
En — fátækum hann þyrmir þegar,
og þeim, sem fara villir vegar,
vísar hann á rétta leið.
N
S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
V
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
c
Norrœnn byggingadagur í Oslo 1958
Aðalfundur íslandsdeildarinnar haldinn
ÍSLANDSDEILD N.B.D.
hélt nýlega affalfund sinn. Fé
lagssamtök þessi eru starf-
andi á Norðurlöndum öllum
undir sameiginlegri aðalstjórn
en í sjálfstæðum deiliun inn-
an hvers ríkis.
Samtökin bera nafn sinn,
„Norrænn byggingadagur“, af
ráðstefnu, sem haldin er að
jafnaði þriðja lrvert ár, 'til
skiptis í höfuðborgum Norð-
urlandanna. Er þar fjallað
um byggingamál þessara
þjóða, og þróun þeirra mála
milli ráðstefna.
N. B. D. eru fjölmennustu
heildarsamtök hinna fimm
Norðurlandaþjóða á þessu
sviði. Þeir aðilar, sem að sam
tökunum standa í hverju
landi, og starfa að bygginga-
málum að einhverju eða öllu
leyti, eru ráðuneytisdeildir,
sem byggingamál heyra und-
ir, opinberar stofnanir, sveit
arstjónir, vísinda- og rann-
sóknarstofnanir, fagfélög,
stéttarfélög, byggingarsam-
vinnuf^Iög, fjánmáíastofnan-
ir og tæknifélög á sviði bygg
ingarsamvinnufélög, fjármála
stofnanir og tæknifélög á
sviði byggingariðnaðar.
í hinni íslenzku deild N. B.
D. eru nú 14 slíkir aðilar.
Næsta ráðstefna „Norræna
byggingadags“ verður haldin
í Osló haustið 956. Aðalverk-
efnið þar verður um samræm
ingu á frágangi uppdrátta að
byggingum (Totalprojekter-
ing), eða nánar til tekið, sam
starf milli húsameistara, verk
fræðinga og byggingameistara
í-öllum undirbúningi, áður en
byggingarframkvæmdir hefj-
ast. Ennfremur verður annað
aðalverkefni ráðstefnunnar
um smáíbúðarbyggingar, og
gefið út sérstakt rit með sam
anburði slíkra húsa, frá
hverju landinu um sig.
Undirbúningur af hálfu Is-
landsdeildar til þáttöku í þess
ari næstu ráðstefnu, og verk-
efnum hennar, er þegar haf-
in.
I stjórn hinnar íslenzku
deildar N.B.D. eiga sæti: Hörð
ur Bjamason liúsameistari
ríkisins, formaður, Gunnlaug
ur Pálsson arkitekt, ritari,
Axel Kristjánsson fram-
kvæmdastj., gjaldkeri og húsa
smíðameistararnir Tómas Vig
fússon og Guðmundur Hall-
dórsson meðstjórnendur.
Ijladtas