Alþýðublaðið - 24.09.1957, Blaðsíða 3

Alþýðublaðið - 24.09.1957, Blaðsíða 3
Þriðjudagur 24. sept. 1957 A I þ ý g u b 1 a 8 i ð u MER ER SAGT, að „Sangen om den röde rubin“, hin um- deilda bók Mykles, eigi að koma út á íslenzku í haust. Um enga bók hefur eins mikið verið rætt og jafn mikið deilt. Nú er fjall- að um haria fyrir dóinstólunum í Noregi, bannað hefur verið að lesa hana up í danska útvarpið, en þar er hún komin út. Sumir menn fordæma hana, kalía hana klám- og sorprit, aðrir telja hana mikið listaverk — og ekk- 'ert Ijóít sé í hennar fari. FYRSTA KVÖLDIÐ, sem ég dvaldi í Osló í sumar, sagði. norskur vinur minn: „Hvað viltu lesa meðan þú dvelur hér, annað en blöðin?“ Ég nefndi strax skáldsöguna: „Det stolte nederlag“ eftir Kaare Holt og hann kvaðst skyldi ná í hana fyrir mig. Morguninn eftir kom hann með bókina, en haíði aðra með og sagði: „Ég hélt kannske að þig langaði líka að sjá þessa, hún er úr allt annarri skúffu: „Sangen om den röda rubin“. MIG FURÐAÐI dálítið á þessu vegna þess að ég hélt að bannað væri að selja hana, en liann hafði keypt hana „bakdyrameg- in“ og vildi gera mér greiða með því að ná í hana. Ég las báðar þessar bækur. Ég las bók Holts á undan. Ef til vill bar ég þær ósjálfrátt saman og dærndi þær hvora af annarri. Bók tlolts ork- aði á mig eins og mikill og ó- venjulegur viðburður, hin hafði lítil áhrif á mig. EN HÚN VAKTI MIG ÞÓ til umhugsunar um ýmislegt í sam búð okkar mannanna. Eftir lest- urinn fór ég að brjóta heilann um það, hvort afstaða okkar til hinna svokölluðu feimnismála hefði ekki alltaf verið röng og valdið afbrotum, syndum, sprengingum í sálarlífi og at- höfn.um, yfirleitt leitt af sér ó- gæfu, eins og oft á sér stað þeg- ar reynt er að færa óbundna orku í fjötra. KLÁM ER SÓÐASKAPUR, óþverri. En hvað er lilám? Kafl- Nokkur orð um bók, seiu valdið hefur fárviðri. „Sangeu om den röde rubin“. Uver verða áhrif hennar? arnir í bók Mykles, sem mest er deilt um, oi’ka ekki á mig eins og sóðaskapur eða óþverri. Iiins vegar koma þeir manni á óvart, þannig að mann furðar á því að nokkur maður skuli skrifa svona. Þessi tilfinning stafar ef til vill af þeim kennisetningum, því pukri, leyndardómum og hvísli, sem þessi málefni hafa alltaf verið sveipuð í. MÉR DATT JAFNVEL í hug, hvort ekki væri einmitt nauð- synlegt að mennirnir umgengj- ust samskipti kynjanna á frjáls- ari og óbundnari hátt en átt hef- ur sér stað. Ég fór að hugsa um það, hvort að frumstæðasta kennd mannsins, sem alltaf er reynt að beizla, halda niðri og kúga, yrði ekki að njóta frjáls- legri umgengni en verið hefur, hvort einmitt það gæti ekki orð- ið til þess að afstýra margvís legu böli okkar mannanna. SLYSIN ERU ÓTELJANDI og við höfum þau alltaf og alls staðar fyriraugunum.Ranghverf an á fegurðinni í sambúð kynj- anna: kvennasala á götum og torgum borganna, villigöturkynj anna, stafar ef til vill af þeirri kúgun, sem hvötin er beitt. Ég fullyrði ekkert um það, en mig grunar það. Sá, sem líður hung- ur, stelur brauði. Sá, sem óttast að hann verði drepinn, reymr að verða fyrstur með kutnnn. Kynhungur leiðir til margvís- legra afbrota, tugaveiklunar, geðveiki, jafnvel sjálfsmorða. AG.NAR MYKLE hefur yarp- að sprengikúlu meðal okkar. Það hefur verið gert fyrr. Bæk- ur, sem f'yrir n'okkrum áratugum voru talin klámrit, vekja nú bros og meðaumkun, ekki með höfundi þeirra, heldur mcð sam tímanum, sem fordæmdi 'þær. Heimsfræg ensk ástarsaga var íyrir nokkrum árum gefin út með hálfgerðri leynd hér i Reykjavík. Nú hugsar maður undrandi til þeirra tíma, sem fordæmdu þessa bók. ÞAÐ GETUR VEL VERIÐ að þessi norski rithöfundur hafi gengið of langt í lýsingum sín- um. Aðeins einu sinni fannsi mér, sem hann lýsti aðförum, er varla gætu átt sér stað hjá ó- brjáluðu fólki. En hvað sein því líður þá mun höfundurinn og útgefandi lians vera á þeirri sköðun, að feimnismálin séu of þruguð, að það þurfti að frelsa mennina frá þeirn myréa leynd- ardómi, sem þessi mál eru lokuð í. Leyndardómi, sem þau eru þó alls ekkí hverjum þroskuöum manni. EN AÐ ÖÐRU LEYTI fannst mér þessi bck ekki mikils virði — og, getur hver og einn dæmt hana á annan veg, sem vill. Hún er skrifuð af piltungi, sem er haldinn ólsökkvandi lífsþorsta, stóðhesti, sem slær og bítur frá sér. Hann re-ynir að skapa skáltí sögu sinni tilgang.. Það er ekki aðeins frásagnirnar af feimnis- málunum, sem haía valdið stormi í vatnsglasi borgaranna, heldur það, að hann lýsir nokkr um skólabræðrum, skólasystrum og kennurum svo að þau þekkj- ast. AGNAR MYKLE mun verða sýknaður. Ég hygg að bók harts muni hafa áhrif. Það mun verða skrifað djarfara um feimnismál- in á Norðurlöndum en áður hef- ur verið. Ef til vill getur það orðið til þess að forða ýmis kon- ar slysum í sambúð okkar mann anna. Að örðu leyti finnst mér bókin lítilsvirði. 1 Hannes á horninu, Máiaskólinn Mímir 10 ára AHir kennarar skólans kenna eigið móðurmál. Nemendur eru fíestir í ensku BLAÐAMENN ræddu í gær \úð forráðamenn Málaskólans Mímis í tilefni þess, að í haust eru liðin 10 ár frá stofnun skól- ans. Stofnandi hans var Hall- dór Dungal og hét skólinn í fyrstu Berlitzskólinn. Árið 1953 urðu eigendaskipti og tók þá við Einar Pálsson, sem hef- ur rekið og stjórnað skólanum síðan. Skólinn var stofnaður til þess að kenna tungumál eftir öðrum aðferðum en yfirleitt tíðkast hérlendis og gera hið lifandi mál að veigameiri þætti í kennslunni en áður. Upphaf- j lega var skólinn til húsa í i Barmahlíð 13 en hefur flutt tvisvar síðan. Nú hefur hann hlotið góð húsakynni í miðbæn um, þ. e. í Hafnarstræti 15. Fyrsta árið voru 2 kenn"rar og 60 nemendur yfir veturinn. Nú eru 10 kennarar, en tala nemenda breytileg, frá 400 til 600 árlega. ALLIR KENNARAR KENNA SITT MÓÐURMÁL. Það hefur frá upphafi verið markmið forráðamanna skól- ans að koma upp fullkomnari kennslu í talmáli hverrar þjóð tungu og reyna að fá kennara, sem hver kennir sitt móður- mál. Það hefur þó reynzt mikl- um erfiðleikum bundið, vegna þess að hér eru tiltölulega fáir menn, sem færhy eru um að kenna. Síðastliðin tvö ár hafa þá öll tungumál, sem kennd eru í skc^anum, verið kennd af mönnum á þeirra eigin móður máli, sem þeir tala því eðlilega og án erlends hreims. NÚVERANDI KENNARAR. Núverandi kennarar skólans eru þessir: David Evans, Erik Sönderholm, Carol Knudsen, Hermann Höhner, Petro Riba, Cesare Fiorese, Odd Didriksen, Britta Björnsson, Baldur Ing- ólfsson og Einar Pálsson. — Nú er í fyrsta sinn kennd sænska og norska, auk þess sem ákveð ið er að kenna rússnesku næsta vetur. I, námsskeið kostar 400 kr. (24 stundir), II. námskeið kostar 300 kr. og III. kostar 200 kr. Nemendur eru yfirleitt lang Framhaicl á Z. síðu. Grímsvötn (Frh. af 1. éíðu.j VATNSBORÐIÐ ÍIÆKKAR. Lauslegar mælingar sýndu, að í samanburði við mælingar gerðar í júní 1955 hafði vatns- borðið hækkað um 52 metra og um 10—11 metra síðan í maí í vor. Kvað Sigurður vanta um 40 metra upp á hæðina, sem vatnið náði fyrir.síðasta hlaup, árið 1954. Má því reikna með því, að' nokkuð dragist til næsta hlaups, enda yrði það' lítið ef hlypí nú. Þessi áætlun getur þó raskast, sagði hann, ef skyndilega bættist í Grímsvötn af svæð'inu alllangt norðan vatnanna, en þaðan hljóp flóð í Grímsvötn árið 1938. Ef þetta skeður ekki, má fullyrða að mikið' vanti upp á stórhlaup. Um það bil 2 ár til viðbótar þarf til að vötnin nái sömu hæð og fyrir hlaupið 1954, sem þó var ekki stórhlaup, sagði Sigurður. JÖKULLINN LÍTIÐ BRÁÐNAÐ í SUMAR. Mikil sólbráð hefur verið í sumar á þessum slóðum. Vest- ast í Grímsvötnum mældist nú S8Vz gráðu hiti, sem er svip- að og verið hefur. Færi var gott fyrir snjóbílínn, nema á SALA - &AUP Höfum ávp.Ilc fyririiggj- andi flestar tegundir bif- reiða. Leiðir sílra, sem ætls «8 kaups eða selja B I L tiggja til cltksJr |i! Hallveigarstíg S, Sími 23311. IVHmiingsrspIöíd D. A. S. fást hjá Happdrætti DAS, Austurstræti 1, sími 17757 — Veiðarfæraverzl. Varðanda, sími 13786 -—- Sjómannafé- lagi Reykjavíkur, sími 11915 — Jónasi Bergmann, Háteigs- vegi 52, sími 14784 — Bóka- verzl. Fróða, Leifsgötu 4, sími 12037 — Ólafi Jóhanns- syni, Rauðagerði 15, sírni 33096 — Nesbúð, Nesvegi 39, Guðm. Andréssyni gullsmið, Laugavegi 50, sími 13769 — í Hafnarfirði í Fósthúsinu, sími 50267. Samúðarkort Slysavarnafélags íslands kaupa flestir. Fást hjá slysa- varnadeildum um íand cllf. í Reykjavík í Hannyrðaverzl- unirmi í Bankastr. 6, Verzl. Gunnþórunnar Halldórsdótt- ur og í skrifstofu félagsins, Grófin 1. Afgreidö f síxaa 14897. Heitið á Slysavarnafé- Lagið. — Það bregst ekki. — SVÍálfluíningur Innheimta SamningagerSir Málflutningsskrifstofa Vagns E. Jónssonar Austurstræti 9 sjálfum skriðjöklinum upp að snjólínu. Snjólínan er fremur lag um þessar mundir og hefur tiltölulega lítið bráðnað af skriðjöklinum. í sumar. Húsið var með kyrrum kjörum og þess má að lokum geta, að þetta var fyrsta ferð á Vatna- jökul, þar sem ekki þurfti að nota tjöld, heldur voru dagleið- ir á milli sæluhúsa. Kvað Sig- urður mikinn mun á því, að búa í húsum inni í slíkum ferð- um. — Nú um hélgina var Sig- urður vestur í Hnappadalssýslu að mæla stærð og legu hella þeirra, sem fundust í Gullborg- arhrauni í júlímánuði s. 1. Eru það stórir og skemmtilegir heil ar, en Sigurður er ekki búinn að vinna úr mælinum þeirra enn þá. RUasalan [ Klappaxstíg 37. Sími 1&Ö32 og bæsíaréttar- og béraðs dótmslcigmenn. Málflutningur, ínnheisnts, sa m n i ngage r ði r, fastei gn a- og skipasala. Laugaveg 27. Sími 1-14-53. Húmæðls- Vitastíg SA. Síœi 16-205. SpariC cuglýsíngsx ©£ hlaup. Leiíið til okktr, ef þér haíið búsnæði til leigu eða e.f yður vtsrtar húsnæði. ösntnsœf allskosatr ct MtalsgBls. Hhcilagnir s.f* Símar: 33712 ®g 1269». KAUPUIM prjónaiitskgi o-g vaS- œálstus'kur bæsta verði. ÁVafossF Þingheitsstraeti 2. ■í/íÁrSixn,. ó ~ Suní . t NNHEIMTA LCtG FSÆ Vt&TÖÍSF (

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.