Alþýðublaðið - 26.09.1957, Page 5

Fimmtudagur 26. sept. 1957
Afþýgublagjg
5
ÞJÖÐLEIKHÚSIÐ frum-
flutti óperuna ,.Tosca“ eftir
Puccini sl. sunnudagskvöld við
ákafa hrifningu áheyrenda.
Ungfrú Guðrún Á. Símonar
syngur titilhlutverkið, en Stef-
án íslandi hlutv. Cavaradossi.
Leikstjórn annast Holger Bo-
land, danskur leikstjóri, en dr.
Victor Urbancic söng- og hljóm
sveitarstjórn.
,.Tosca“ er þunglamalegri en
liinar léttu óperur Verdis; ar-
íur færri og minna tækifæri
ívrir einsöngvara að hrífaáheyr
endur sem einstaklingar, en um
3eið er hún veigameira verk og
gerir strangari kröfur til sam-
frjálfunar söngvara og hljóm-
sveitar. Reynir því mikið á
hljómsveit og hljómsv.stjóra og
skal strax fram tekið, að miðað
við allar aðstæður og tíma til
samæfingar hefur náðst þar
glæsilegri árangur en sann-
gelottis. Þorsteinn Hannesson
syngur hlutverk Spolesta, Htið
Mutverk, en nóg til þess að
sýna hve Þorsteinn á vel heima
á óperuleiksviði.
Ungfrú Guðrún Á. Símonar
er frábær söngkona, og nýtur
hin þjálfaða og mikla rödd
itennar sín vel í hlutverki
Toscu. Er henni þó oft gert örð-
ugt um vik sökum hreyfinga í
sambandi við söngflutninginn;
það er til dæmis ekki beinlínis
þægilegt að syngja erfiða aríu
liggjandi á hnjánum, standa
Síðan upp og syngja á meðan
á þeim leik stendur. En söngur
tmgfrúarinnar var slíkur, að
athygli mundi vekja hvar sem
væri.
Stefán íslandi var af „öðrum
3ieimi“ en aðrir söngvarar hvað
leik, söng og allan flutning
snertir, sökum langrar leiksviðs
þjálfunar. Var honum og ákaft
fangað af áheyrendum, enda
Var flutningur hans allur með
miklum’glæsibrag.
Guðmundur Jónsson syngur
Mutverk Scarpia lögreglustjóra
af miklum tilþrifum. Kristinn
Hallsson syngur hlutverk djákn
ans og tekst það með ágætum,
en Ævar Kvaran hlutverk An-
gelottis.
Kórsöngur er góður,

í ÁFGNGUM. Ivel í þessum sumarþáttum, en
TVEIR fastir dagskrárliðir jvið siíku er ekki að búast, en
frá sumrinu hafa nú sungið sitt; gjarnan mega stjórnendúr
síðásta vers, a. m. k. í bili, eins slíkra þátta gæta smekkvís-
og verða vill um missiraskipti. ; innar sem mest, enda þótt þeir
Annar þeirra er erindaflokk- jþurfi að flýta sér og megi ekki
jurinn um landið okkar, í áföng- jalltaf vera að því að föndra og-
um, skipulagður af Ferðafélagi jfága. — Einn galla á persónu-
íslands, að mér skildist, og voru jlegum flutningi Gunnars
flutt eigi færri en þrettán er-; Schram .vil ég benda honum á,
indi. Það skal ég játa, að mér ! í allri. vinsernd. Það er þetta
gafst ekki kostur á að hlusta á ; sjálfumglaða og nokkuð yfir-
öll þessi erindi, en það, sem ég lætislega ,.U-humm“, sem hann
þéyrði, var allt gott, nsumt frá-
bært, enda held ég, að þáttur-
skýtur óþægilega oft inn í ræðu
þess, sem. hann er að tala við.
Guðrún Á. Símonar og Stefán Islandi í hLutverkum.
nokkuð gætti óöryggis í skipt-*-
um söngvara, bæði einsöngvara
sveitar, sem stafar af mjög örð
og kórsöngvara — og hljóm-
ugum aðstæðum og of stuttum
tíma til samþjálfunar. En þetta
var frumflutningskvöldið, og
þá koma slíkar veilur alltaf
mjög greinilega fram ef fyrir RAUÐAVATN í víðri sveit,
hendi eru, en hverfa með auk- j þig vinaraugum fyrst ég leit
inni flutningsþjálfun, og þegar
úr „taugaæsingnum“ dregur.
Áheyrendur tóku flutningi
óperunnar með afbrigðum vel,
einkum var Stefáni íslandi frá-
bærlega vel tekið, enda er um
afmæli hans að ræða á óperu-
sviðinu.. En þess þarf raunar
ekki við, — Stefán á hug ís-
lenzkra áheyrenda.
Leiktjöld hefur Lárus Ing-
ólfsson gert í klassiskum stíl,
en sem fer vel við óperuna.
fekinn fil starfa

Skólastjóri leggur til að skólinn verðí gerður
að ríkisskóla.
HIN GLÆSILEGA sýning sem nemendur Handíða- og
mayndlistaskólans, efndu til í sumar til heiðurs Lúðvík Guð-
mundssyni stofnanda /skólans og skólastjóra, sýndi ljóslega
ibve mikill þáttur skólinn er orðinn í menningarlífi þjóðarinn
ar. A sýningu þessari var fjöldi ágætra verka úr rúmlega 30
greinum myndlista, listiðna og handiðna sem kenndar eru í
skólanum.
1 Þessa dagana er 19. starfs-
ár skólans að byrja. Af því til-
efni ræddu Lúðvig Guðmunds-
son skólastjóri og Magnús
Gíslason námsstjóri við frétta-
aienn og skýrðu þeim frá starf-
semi skólans.
Eins og áður fer starfsemi
skólans fram í leiguhúsnæði,
en hann er nú til húsa í Skip-
Iiolti 1.
; „Þarna höfum við nú 6 vinnu
stofur, en það er aðeins helm-
ángur þess húsnæðis, sem skól-
inn raunverulega þarfnast“,
sagði skólastjóri. „Nauðsynlegt
er að hefjast nú þegar handa
um undirbúning að farmtíðar-
byggingu fyrir skólastarfsem-
ina. Að mörgu leyti mundi vera
auðveldast og hagkvæmast áð
leysa það mál með byggingu
vinnuskála, rúmgóðra og
bjartra“.
SKIPULAG SKÓLANS.
Lúðvig Guðmundsson stofn-
aði skólann árið 1939 og rak
hann sem einkaskóla í þrjú ár.
Þá stofuðu nokkrir áhuga-
menn félag um skólann, en
hann hefur jafnan notið nokk-
urs styrks úr ríkissjóði og bæj-
Framhalíl á 7. síðu.
og helzt þar kaus minn heima-
reit
við hérað þitt að festa.
Útsýni þar freistar góðra gesta.
Um þig myndast bænda byggð
og búalið þér heitir tryggð.
Þar halda þing um haustkvöld
skyggð
þitt huldufólk og álfar.
Þetta vita vættir landsins
sjálfar.
Oft er tæpt um eigin hag,
eilíf breyting nótt og dag.
Fram þá geisar storma-slag,
stundum ei sem linar.
Þínar bárur brotna. eins og
hinar.
Myndatakan auðug er.
Allt það, sem um veginn fer
sýnir þú í sjálfu þér,
sjálfs þín spegilgleri.
Betur hygg ég helzt að enginn
geri.
Þegar vorið bjart og blítt
baðar skógar limið frítt,
í þínum lundum þá er hlýtt,
þýður fuglasöngur:
Lóan yrkir Ijóðin fram í
göngur.
Hvaðan eru upptök þín?
Endalaus er spurning mín.
Hvar er sú lind, er leynist sýn,
en létt í farveg streymir?
Ég veit það ei ■— en lítinn læk
mig dreymir.
Jósep S. Húnfjörð.
inn í heild hafi verið mjög vin- jAvani, sem auðvelt er að losa
sæll, enda ýmsir afbragðsmenn, sig við, ef maður veit af hon-
sem um fjölluðu. Þátturinn af
þessu tagi getur ekki fyrnzt;
íslendingar eru alltaf reiðubún
ir til þess að fræðast um land
sitt og náttúru þess, fegurð þess
og hrikaleik. Islenzk náttúru-
vísindi hafa líka verið svo stál-
heppin, að margir vísindamenn,
sem þau hafa átt og eiga á að
skipa, hafa ekki einungis verið
merkir fræðimenn í grein sinni,
heldur og prýðilegir rithöfund-
ar, sumir ritsnillingar. Þar er
Jónas Hallgrímsson ekki einn
á báti. Nægir að nefna nöfn
Þorvalds Thoroddsen, Bjarna
Sæmundssonar, Pálma Hannes-
sonar, Jóns Eyþórssonar, Stein-
dórs Steindórssonar, Sigurðar
Þórarinssonar og má þó marga
fleíri nefna.
Næstsíðasta erindið í flokki
þessum var „Grængresi" Helga
Hjörvar 8. september. Erindið
lýsti ekki staðháttum á sérstök-
um stað, heldur fjallaðj um eitt
einkenni íslenzkrar náttúru
víða um land. Erindið var geysi
haglega samið, magnað hárri
stemningu og rómantískri hrifn
ingu, gert af mikilli stílíþrótt.
Jón Eyþórsson rak botninn í
þessa þætti með því að lesa frá-
söguþátt af Ströndum, góðan
að vísu, en ég salmaði þess, að
Jón skyldi ekki flvtja eitthvað
frá sjálfum sér sem útgöngu-
vers. Varla hefði hann sprung-
ið á því. Skýrði ég þetta með
því, að Jón hafi enn verið með
allan hugann uppi á jöklum og
ekki gefið sér tíma til að semja
ritsmíðar handa byggðafólki.—'mætti flytja nokkru rösklegar.
A BORG OG I KJALL-
AR.ANUM.
Ekki. líkaði öllum brennivíns
talið allt í tveim síðustu þátt-
unum hjá Schram; vilja ekki
heyra þá vöru nefnda í útvarpi
og blöðum utan í stórstúkuræð-
um. Auðvitað er þetta fásinna,
og viðtalið við manninn í Kjall-
aranum hygg ég að hafi ve.rið
áhrifaríkari bindindisprédikun
en mörg ræðan. Auðheyrt var
líka, að sá sem rætt var við, var
enginn kjáni að eðlisfari og stóð
sig ólíkt betur en glæsibringur
þær, sem töluðu í hljóðnemann
hjá Schram við barinn á Borg-
inni. Var hann þar einkar ó-
heppinn með viðmælendur.
Komu mér þá í hug orð míns
góða vinar og læriföður, Árna
Pálssonar: „Það eru bölvaðir
rónar, sem setja óorð á blessað
brennivínið.“
Gunnar Schram hefur sýnt
það, að honum er trúandi til að
fara með stjórn þáttar sem
þessa, og kemur hann vonandl
aftur eftir hæfilegan tíma, þeg-
ar hann hefur hvílt sig eftir
erfitt starf og safnað nýjum
hugmyndum og kröftum.
SAGNFRÆÐI OG LEIK-
LISTARFLUTNINGUR.
Bergsveinn Jónsson cand.
mag. flutti áheyrilegt erindi um
st,j órnfrelsisbaráttu Islendinga
á 19. öld (10. sept.). Bergsveinn
flytur veí, hefur góða rödd, en
Jón er með allra geðfelldustu
útvarpsmönnum.
GUNNAR SCHRAM
Á FERÐ OG FLUGI.
Schram tók við sunnudags-
Næsta kvöld þar á eftir las
Erlingur Gíslason leikari upp
sagnfræðiþátt: Giordano Bruno
á banadægri, úr bók eftir Gunn-
ar Dal. Upplestur þessi var
greinilegt dæmi um það, hvern-
þættinum af þeim Birni Th. og i ig ekki á að lesa slíkt efni.
Gesti, og var það mikill vandi Flutningurinn féll ekki á neinn
að setjast í sæti þeirra órokið.
En Schram stóðst raunina og
hefur gert margt ágæta vel, ver
ið hugkvæmur og afar áræðinn.
Veit ég, að sumum hefur þótt
nóg um ýmsa aðdrætti hans,
eigi síður en fyrirrennra hans,
suma hefur hann jafnvel
hneykslað. En hann þarf ekk-
ert að kippa sér upp við það;
þröngsýnir vandlætarar hafa
ekkert með það að gera að
hlusta á slíka þætti né annað
það, sem venjulegt fólk hefur
gaman af.
Af vandaðra efninu, sem
Gunnar dró að, er mér sérstak-
lega minnisstætt viðtalið við
Kjarval. Schram náði feikna
góðu lagi á meistaranum. Tel ég
að þetta viðtal við Kjarval eigi
að geymast um aldur og ævi í
safni útvarpsins og koma út á
prenti á réttum stað.
Oft talaði Schram við lista-
menn og kynnti þá og sjónarmið
þeirra á léttan og skemmtileg-
an hátt og vann með því þarft
verk.
Auðvitað tókst ekki allt jafn-
hátt að efninu, og átti beinlínis
illa við það. Hér er ekki um
smásögu að ræða, heldur frá-
sögu, ekki leikrit, heldur venju
legt óbundiS mál. Það á því illa
við að lesa það með leikrænum
tilþrifum, rykkjum og ringjum.
Þetta verða upplesarar um
fram allt að skilja, enda þótt
þeir hafi lært eitthvað í dramat-
ískri framsögn.
Hins vegar þykir mér margt
benda til þess, að Erlingur geti
lesið vel upp, þegar flutningur
hans hæfir efninu.
DAGURINN OG VEGURINN
MEÐ GLÆSIBRAG.
Sigvaldi ritstjóri Hjálmars-
son flutti mánudagskvöldið 16.
sept., eitt hið bezta erindi um
daginn og veginn, sem ég hefi
lengi heyrt. Fór þar saman.
vandað efni og afbragðs flutn-
ingur.
Sigvaldi talaði einkum um.
uppeldismál, um æskulýð nú-
tímans og vandamál hans.
Ræddi hann þetta af mikilli
Framlialfl á 2. gíls.