Alþýðublaðið - 12.06.1928, Blaðsíða 2

ttlÍÞYÐUBIðAÐlÐ
Utdráttur ðr ræðu Borgbjergs ritstjóra
¥ii bingsetninguua í gær.
jALÞÝÐUBLAÐIÐ
; kemur út á hverjum virkum degi.
; AfgreiSsla i Alpýðuhúsinu við
■ Hverösgötu 8 opin frá kl. 9 árd.
: til kl. 7 siðd.
■ Skrilstofa á sama staö opin kl.
| 9s/« —10»/, árd. og kl. 8 - 9 síðd.
; Slimar: 988 (afgreiðslan) og 2394
I (skrífstofan).
< Verölag: Áskriftarverð kr. 1,50 á
; mánuði. Auglýsingarverðkr.0,15
• hver mm. eindálka.
: Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiöjan
(í sama húsi, simi 1294).
AlÞýðasambands
IslaiEids
Kl. 5 í gærdag var dregrnn
rauður fáni að hún á Góðtempl-
anahúsinu,
Mátti því sjá, að þar fór fram
starfsemi alþýðu.
Forseti A1 þýðusambandsins, Jón
Baldvinsson alþin-gismaður, setti
þingið með stuttri ræðu. Bauð
hann fulltrúa velkomna til þiinig-
fealdsins og minti á þá þýðingu,
er slík þing hefðu fyrir
alþýðuhreyfinguna sem heild.
Gat hann þess, að á síðasta sam-
bandsþingi hefði verið samþykt
tillaga þesis efnis, að næsta þing
yrði haldið að vorinu. Hafi þá
vakað fyrir þingfulltrúum, að
verkiýðs- og jafnaðarmanna-félög
úti á landi ættu betra með að
senda fulltrúa sína hingað á þeim
tíma ársáns en að haustinu til,
vegna þess, að samgöngur hefðu
verið slæmar á þei'm árs-
hluta. En nú hefði það sýnt sig,
að féiög'in ættu enn erfiðara með
að senda fulltrúa áð vorinu en
að haustinu. Gat hann þess einn-
ág, að enn væri von á fulltrúum.
Að endingu bauð hann velkiominn
á þingið hinn danska flokksbróð-
ur okkar, Borgbjerg ritstjój'a So-
cial-Demokratens, aðalmálgagns
danskra jaínaðarmanna.
Að ræðu forseta lokinni var
Borgbjerg gefið orðið. Flutti hann
skörulega ræðu um alheimssam-
tök jafnaðarmanna, og er út-
dráttur úr ræðunni birtur á ö'ðar-
um stað hér í biaðinu.
Til að rannsaka kjörbréf full-
trúa skipaði forseti þá:
Pétur G. Gii(\mun‘{Itson
Ágúst Jósefsson og
Þowalú Sigurd&son.
1 dagskrárnefnd skipaði hann
l--
Nikuláis Fríárihsson og
Pétnr G. GuSmumlsson,
en forseti Alpyo/jsambrindsins er
sjálfkjörinn í þá nefnd, sem þriðji
rnaður.
Eftir að kjörbréfanefnd hafði
gefið skýrslu og þingið afgneitít
hana, var gefið matarhlé í ktukku-
stund.
Að matarhléinu loknu hófsr
fundur aftur kl. OVz- Var þá tek-
ið fyrir að kjösa starfsmenn
þingsins.
Forseti þingsins var kosinn Ste-
fún Jöhann Stefánsson hœstprétt-
armálaflutningsmadw, og vam-
forseti Ágúst Jósefsson hei’.bsigTr-
i&fuiltrúi.
Ritarar voru kosnir þeir: Sigur-
jón Á. Ólof&son alpingismaðnr og
PorvaUMr Sígwö,sson kennori
í fjárhagsnefnd voru kosnir:
Jónt Baldvin&spn
Kjarfan Ókifsson
Sigwðw Jónasson
Fellx Gúðnwndsspn og
Björrt Bl. Jónsppn.
Næsta mál á dagskiá var:
„Frwnvarp um stjórrtfLrskrá Al-
pýðuflpkkstns“, og hafði Pé,tw G.
Guðmund spn fram ögu í því. Gaf
hann þesis, að á síðasta sambands-
þingi (1926) hefði verið kosdn
nefnd til að athuga og gera til-
lögur um framtíðarskipulag al-
þýðusamtakanna. Kvað hann
nefndina hafa rætt frumvarpið
nokkuð, ekki tekið ákveðna af-
stöðu til þess, en komið sér
saman um, að það skyldi lagt
fyrir þingið. Lýsti hann nokkuð
frumvarpinu og afhenti svo hverj-
um fuLltrúa eitt eintak af þvíj
— Er þetta mál eitt hið þýðing-
armesta, ,sem liggur fyrir þessu
þingi. Frumvarpið var síðan sent
til stjórnárskrárniefndar. I hana
voru kosin:
Pétw G. Guomundsson
Erlingw Fri,ojónsson
Stefáfi Jóh. Stefáns-son
Jón'.m Jónotanrdóttir og
Þomaldur Sigurðsson.
Síðasta mál á dagskrá var
skýrsla sambandsforseta, Jóns
Baidvinssonar. En sökum þess að
áliðið var, var því máli frestað
til næsta fundar, sem huefst kl. 5
í dag. ______________
B©rgarst|érS ©g
ÍBJsrsismeðlöeiisi eiase.
Þegar bæjarstjóm fyrir nokkr-
um árum eitt sinn hafði til með-
ferðar að ákveða barnsmeðlög, þá
sagði Knútur borgarstjóri meðal
annars, að hann vildi ekki ýfa
undir óskírlífi í bænum með því
að tryggja barnsmæðrum hátt
meðla,g með óskilgetnum börnum.
Ég var þá einmitt staddur á bæj-
arstjórnarfundi og festi mér þessi
ummæli hans vel í minni.
Gamall borgari
Frá Vestur-íslendingwm.
Séra Ragnar E. Kvaran, prestur
Sambándssafnaðar í Winnipeg,
neílr sagt söfnuðlnum upp þjón-
ustu sinni, að því er segir í Lög-
bergi, frá næstkomandi október-
mánuði að telja. (FB.)
Sjómenn!
Munið eftir Sjómánnafélags-
fundinum, sem. verður í kvöld kl,
8!/2 I Bárunni uppk
Flokksbræður!
Mér er það mikil ánægja, að
fá tækifæri til að heilsa ykkur og
bera ykkur kveðjur og árnaðar-
óskir frá jafnaðarmönnum í Dan-
mörku einmitt nú, þegar þið
komið saman til þingstarfa. — ;
Framfarirnar, sem blasa við aug-
um mér hvarvetna, eru mér mikið
gleðiefni. En mest gleður það
mig þó að sjá, hve jafnaðarstefn-
unni hér hefir vaxið fiskur um
hrygg síðan ég kom hér fyrist, áirið
1918. Við vorum svo heppnir í
Danmörku, að fá jafnaðarsíefn-
una pangað samtímis stóriðjunni;
auðvaldinu, fyrir hér um bil 50
árum. Þar hefir auðvaldið því
ekki leikið alþýðu jafn hart og
víða annars staðar. Verkalýður-
inn gekk undir merki jafnaðar-
stefnuninar. Samtök hans hafa var-
ið alþýðu gegn ásælni og yfir-
gangi auðvaldsins og vinna á með
ári hverju. í Englandi náði stór-
iðjan fótfestu fyrir meira en 100
árum, um 1800. Auðvaldið vaT
þar eitt um hituna næstu ár og
sökti alþýðunni svo djúpt í eymd,
volæði og áþján, að þess finnast
fá dæmi önnur í sögunni. Ifcífn-
aðarstefnan var þá ekki búin að
ná fótfestu þar, alþýðan, verka-
lýðurinn var varnar- og samtaka-
laus. Hann var ofurseldur valdi
auðborgaranna, þar til hann hafði
iært að meta gildi samtakanna og
tileinkað sér jafnaðarstefnuna.
Hér sýnist mér alt bemda til að
jaf naðar stef nan, al þýð us amtökin,
hafi myndast jafnsnemma og stór-
atvinnureksturinn, auðvaldið, og
að þeim lánist að verja alþýðu
gegn yfirgamgi auðborgaranna og
smátt og smátt aö draga valdið
úr höndum þeirra.
Jafnaðarmenn í Danmörku eru
í alþjóðasamtökum jafnaðar-
rnanna og verkamanna og hafa
lemgi haft fullan skilning á nauð-
syn alþjóðasamtaka. Þess vegna
gerðum við það, sem í okkar valdi
stóð, til að endurreisa alþjóðasam-
bandið eftir ktríðið mikla. Bar-
áttan heima hjá okkur hefir
gengið tiltölulega veL Það er
langt síðan verklýðsfélögin okkar
voru komin á fastan íót og höfðu
komið sér upp talsverðum sjóð-
félögum okkar í öðrum löndum
hjálparhönd, bæði í kaupdeilB,m
og til stjörnmálastarfsemi. Fyrslta
jafnaðarmannablaðið, sem stofnað
var í Svíþjóð, var stofnað aðal-
lega fyrir danskl fé. Það var stof»-
að árið 1881, gefið út í Málmey
og hét „Folkviljan“. Ritstjörinn;
August Palm, hafði áður dvalið
í Danmörku, en var vísað úr
landi fyrir starfsemi sína i þágu
jafnaðarsteinunnar. Þá skutu
danskir jafnaðarmenn saimain fé
handa bonum, svo að hann gæti
haldxð áfram baráttunni í Sviþjó'ð
og gefið þar út blað. Nú hefir
jafnaðarstefnan unnið svo á þar,
að lítið vantar á að hún bafi
hreinan meiri hluta í þinginu.
Eftir stríðið gátum við hjálpað fé-
lögum okkar sunnan landamæi'-
anna, Þjóðverjum;. Gengishrunið
ætlaði að ríða verklýðsfélöigunum
þar að fullu. Þau gátu ekki laun-
að starfsmönnum, ekki haft skrif-
stofu, ekkert gert, sem fé þurftf
txl. Við lánuðum þeim þá allháa
upphæð, sem þeir nú hafa greitt
að fullu. Nú er þar lýðveldi, sem
áðiur var keisaradæmi, óvopnuð
friðsöm þjóð, sem áður var ægi-
legt herveldi. Við höfum hjálpað
Frökkum; það hafa Þjóðverjar
lika gert. Fyrsta franska jafnað-
armannablaðið, „L’ Humanité“,
var stofnað fyrir þýzkt fé aðal-
lega. Ritstjóri þess var jafnaðar-
maðurinn Jaures, hinn frægi rit-
höfundur og föðurlandsvinur.
Austurríkismenn og Tjekkó-Slö-
vakar hafa l’íka fengið dálítinn
styrk hjá okkur, eins1 og líka þið,
flokksbræður okkar hér.
En verkalýðurinn í Danmörkra
hefir oft orðið að heyja harða bar-
áttu við ágenga auðborgara.
'Flokksbræður okkar í öðrum
löndum hafa þá jafnan verið
reiðubúnir til að rétta okkur hjálp-
arhönd. Þegar verkbannið mikla
stóð yfir, fenjgum við um eða
yfir 1 milljón króna frá flokks-
bræðrum okkar víðs vegar unx
heim. Alt er þetta sjálfsagður
þáttur í bræðralagsstarfi jafnaðí-
armanna.
Niorðurálfan á nú að velja á
ndlli bræðralags og samstarfs
annars vegar og sundrungar og
um. Við höfum því oft getað rétt
glötunar hins vegar; milli friðar
Hin mjög þekta og brautryðjandi
6LERAU6NASALA
SÉHFRÆÐINGSINS
Laugavegi 2.
ér einasta gleraugna-sórverzlun á íslandi, þar seni eigandinn
o; stjórnamlin>'. er sérfræðingur. — Hann hefir fyrstur allra
hér stofnað hina framúrskarandi góðu og nýju aðferð:
„SÉRSTÖK RANNSÓKNAR- & SKOÐUNARBOWC
Þar (Laugv. 2) verða gleraugu mátuð með
nýtízku áhöldum, nákvæmt og ókeypis.
Með fullu trausti geti *> þér snúi' yður til elzta og þektasta
sérfræöingsins : AÐ EINS LAUGAVEGI 2. Farið ekki búða vilt.