Vísir - 20.12.1931, Blaðsíða 2

VlSIR
Nokkrar íslenskar og erlendar bækur, sem eru heppilegar til jólagjafa:
ÍSLENSKAR BÆKUR:
Nýjar:
KvöldræíSur sr. Magnúsar Helga-
sonar, ób. 6.00, ib. 8.00 og 10.00.
Sögur handa börnum, eftir sr. FriS-
rik Hallgrímsson, ib. 2.00.
VorgróÖur, Ijó'Ömæli, eftir AÖal-
stein Halldórsson, ib. 7.00.
Dýraljóð, safnaÖ af Guðm. Finn-
bogasyni, ib. 5.50.
Hrafnhildur, saga eftir Jón Björns-
son, ób. 6.50.
Brekkur, eftir Gunnar M. Magnús-
son, ib. 1.40.
Skálholt I—II, eftir G. Kamban,
ib. í sk. 22.00.
Eldri bækur:
LjóÖmæli Hafsteins, Einars Bene-
diktssonar, Herdísar og Ólínu,
Þyrnar Þorst. Erlingssonar,
Kvæðasafn Davíðs, Ritsafn
Gests Pálssonar, Ritsafn Stgr.
Thorsteinssonar I—II.
Saga Reykjavíkur, Myndir Ríkarðs,
Alþingismannatal, allar bækur
Einars H. Kvaran o. fl.
ERLENDAR BÆKUR:
Danskar:
Mikið úrval af dönskum bókum,
skáldsögum, æfisögum, ferðasög-
um og alskonar fræðibókum.
Norskar:
Den blá kyst, eftir Kristmann Guð-
mundsson, ób. 8.65, ib. 11.35.
Einnig fleiri bækur eftir Krist-
mann.
Bækur Hamsuns, Bojer, Sigrid
Undset, mörg af ritum Björn-
sons og Lie. Verðlaunabækurnar
frá samkepninni í vetur.
Sænskar:
Bækur eftir Selmu Lagerlöf, Hei-
denstam, Strindberg, — Frö-
ding, Albert Engström Sigfrid
Siewerts o. fl. sænska höfunda.
Þ. á m. verðlaunabækurnar frá í
vetur.
Ur G'ímsnesi
er skrifað nýlega: „Einhver slæð-
ingur mun vera kominn liingað af
rjúpum, en ekki held eg aS það
sé mikiS. Sagt er aS rjúpur hafi
sést til muna í Þingvallasveit að
undanförnu, en þar hefir ekki
rjúpa sést aS heitiS geti síSustu ár-
in og svo mun hafa veriö um land
alt. Finst mér augljóst, aS rjúpan
hafi farið úr landi um árið, er hún
hvarf skyndilega, en nú er hún ef
, til vill aS snúa aftur heimleiöis.
ÞaS mun koma fyrir við og við,
að rjúpur flytjist búferlum af land-
mu, ef svo má að oröi kveöa, og
komi aftur eftir nokkurra ára bil.
Hygg eg helst, aS þetta sé meS
meiri reglu, en menn hafa gert sér
í hugarlund alment. Ef til vill
standa þessi ferSalög rjúpunnar í
beinu sambandi við framfærslu-
skilyrSin. Ef til vill gengur
rjúpnalaufiö og annaS þaS, sem
rjúpan lifir á, til þurðar á nokk-
urra ára fresti, þvi aS allur sá
ótölulegi grúi af rjúpum, sem hér
er sum árin, þarf geysimikla fæSu.
Rjúpan leitar þá annaS, meSan
b.agamir eru aö ná sér, „fram-
færsluskilyrðin“ aS batna. Eg full-
yröi ekkert um þetta, en mér finst
það sennilegt. Rjúpnagrúinn hér á
landi er afarmikill sum árin, og
eg þykist hafa veitt því athygli,
aS þegar hann er oröinn sem allra
mestur, þá hvería þær alt í einu.
Vil eg geta þess til, að þá sjái
þær fram á hallæri og leiti annara
heimkynna. — ÞjóSirnar fara í
stríð, þegar fólkiS er oröið of
margt, og drepur þá hver sem bet-
ur getur, en rjúpurnar taka þann
kostinn, aö bjargast í sameiningu.
Sennilega fara rjúpurnar héSan til
Grænlands.
Sem dæmi uin rjúpnagrúann
síöasta áriS, sem þær voru hér, má
geta þess, aS í einum einasta hrepp
hér í Árnessýslu, voru þá skotnar
um eSa yfir 30 þúsund rjúpur og
sá þó ekki högg á vatni. Sáust
þess lítil eða engin merki, aö
rjúpum hefSi fækkaS í sveitinni,
þrátt fyrir þessa blóötöku, og má
af því marka, að af miklu hefir
veriS aS taka. En svo hvarf allur
þessi mikli gríii mjög skyndilega.
Var sveitin svo gersópuS, aS
hvergi sást rjúpa eftir. — En nú
vonum viö aS þessi fallegi, mein-
lausi og nytsami fugl sé aS koma
aftur. Rjúpan er alfriSuö nú og
er því vonandi, að henni veröi ekki
heilsaS meö skothríð.
En refurinn fær björg i bú.
Honum mun hafa brugöiS viS
rjúpnaleysiS síöustu árin, enda er
sagt aS tófur hafa lagst á fé meö
meira móti nú. upp á síðkastiö.
Þeim hefir og áreiöanlega fjölgaö,
og hefir grenjavinsla sjálfsagt
veriS rekin slælegá víða. Var jafn-
vel haft fyrir satt, aS sumir slepti
fullorðnum dýrum viljandi síðustu
árin, þegar yrölingaverSiS var
sem hæst, til þess aö geta heldur
átt von á fleiri grenjum og meiri
viökomu framvegis. YrSlingaverS-
iö var geysilega hátt 1929 og 1930.
Munu dæmi til þess, aö yrölingar
úr einu greni hafi veriö seldir fyr-
ir 800 krónur eSa þar yfir. —
Þegar verSiö er svona gífurlegt
má nærri geta, aö freistingin fyrir
suma grenjaleitarmenn til aö láta
fullorönu dýrin sleppa, er talvert
riiikil. Sé þau látin sleppa, getur
veriö von um svipaðan gróða
aö ári. — En nú eru refir og refa-
skinn í lágu verSi, sem betur fer —
íiggur mér við aö segja — svo
aö menn verSa líklega nokkuru
narSari viö lágfótu meöan þannig
stendur. —•
Eins og kunnugt er vildi GuS-
mundur DavíSsson á Þingvöllum,
5 eöa 6 þúsund króna embættis-
maöur ríkisstjórnarinnar (auk
ókeypis bústaöar og fleiri hlunn-
inda) láta refi vera friShelga í
„aldingarSinum" á Þingvöllum. En
mnan giröingarinnar, eins og GuS-
rnundur þessi vildi hafa hana i
fyrstu, er eitt hiö mesta grenja-
svæði hér um slóðir. Ef fariS heföi
veriS aö ráSum þjóSgarðsóvit-
anna, mundi hiö íriðlýsta svæSi
hafa oröið mesta grenjabæli lands-
ins mjög bráölega. og hundruö
eöa Jiúsund yrSlinga alist ]iar upp
árlega. F.11 aSalfæÖa alls refaskar-
ans heföi liklega oröiS fé okkar
Grimsnesinga. Afréttur okkar
liggur aS giröingunni á stórum
svæðum (einkum eins og hún átti
aS vera), svo aS heimatökin hefSi
veriS hæg fyrir skolla, aS taka
kind og kind. Og nærri má geta,
liver orðið hefSi niðurstaöan, ef
beimskingjarnir heföi fengið1 að
ráöa og Þingvallahraun veriS
gert aö friöaSri klakstöS fyrir
grenlsegjur. En þetta fór ekki svo,
GuSmundi þessum til mikillar
sorgar. FleilbrigS skynsemi tók í
taumana í þessu máli. Og þó aS
ekki væri hægt aS koma í veg
fyrir girSingar-vitlevsuna, þá varð
því þó komiS til leiSar, aS skað-
legasta villidýri landsins var ekki
búinn griSarstaSur í hrauninu.
Annars verS eg aö segja þaS, aö
framferöi bændastjórnarinnar
gagnvart ÞingvallastaS, er allt á
eina bókina lært. Hún flæmir
prestinn af staðnuin, og lætur
nágrannapresta þjóna söfnuöinum.
meS ærnum kostnaði og fyrirhöfn.
— Kristni var lögtekin á Þing-
völlum óg þar héfir jafnan veriS
prestssetur. Þætti því mörgum
sæmilegast, og raunar alveg sjálf-
sagt, aS þar yröi ávalt prestssetur
meSan þjóöin játar kristna trú.
Þingvallasöfnuöur er lítill, en
vegna helgi staöarins og þess, að
þar var kristni í lög tekin, ætti
prestseinbættiö á Þingvöllum aö
vera eitthvert virðulegasta embætti
innan kirkjunnar hér á landi.
En stjórnin lét svo, sem ríkiS
heföi ekki efni á því, að hafa klerk
á Þingvöllum. Og klerkurinn var
rekinn af staönum af sparnaöar-
íistæöum. Nú er þaS komiö í ljós,
aS sú ástæöa hefir veriS fals eitt
og lygi. Stjórnin hefir viljaS svifta
ÞingvallastaS og söfnuð presti
sinum, af því aö hann var ekki af
hennar sauSahúsi. í annan staö
hefir hún viljaS búa þarna til
hreiöur handa einum kommúnista
í Reykjavík. Og hún greiðir
kommúnistanum hærri laun, en
presturinn hafði áður, — Má af
þessu sjá, aö stjórnin metur meira
kenningar þeirra, sem brjóta vilja
niSur þjóSskipulágiö, en boSskap’
Jesú Krists. — Hún hrekur prest-
inn af staönum og setur komnv
únistann í sæti hans. —
ÞaS er nú vitanlegt, aö stjórn-
in lagSi blessan sína yfir refafriö-
unina í Þingvallahrauni, því að
hiin flutti sjálf í þinginu fruinvarp
þar að lútandi. Veröur því ekki
betur séS, en aS hún hafi haft í
huga, að gera tvent í senn fyrir
f>kkur bændur: Fyrst þaS, aS lofa-
íriöhelgum dýrbitum úr Þingvalla-
hrauni aS skurka í fé okkar, kvelja
þaS og drepa aö vild, og í ööru
lagi aS gróSursetja kommúnisma
á „hinum helga staS“. — Má nú
búast viö, aS sett veröi á laggimar
kcmmúnistadeild ,á Þingvöllum
innan stundar og hinum há-
launaöa kommúnista og ástviní
refanna fengin forstaðan í hend-
ur. — En þaö væri „svívirðing
foreySslunnar á helgum staö"
Kunnugir þykjast vita, aS hræösla
ein muni valda, verði þessu ekki
hrundiS í framkvæmd. — Heimsk-
an á sér engin takmörk, svo að
„alt er í lagi“ frá því sjónarmiöi.
— En hræðslan er máttug og hún
kann að bjarga. En bágt er á-
standiö, þegar vonin um niöurfall
heimskuparanna, er mestmegnis
reist á hugleysi valdhafanna".
Ljðflingar KaHalóns.
Sigv. Kaldálóns: Ljúfliag-
ar. 12 Einsöngslög. — Út-
gefandi Þorsteinn M. Jóns-
son, Akureyri. —
Sigvaldi Kaldalóns, tónskáld,
hefir átt þvi láni að íagna, að
naistum öll lögin, sem hann hefif
gefið út á undan „Ljúflingum",
hafa náS almenningshylli. Fyrstu
sönglögin gerSu hann kunnan á
svipstundu og er þaS grunur minn,
aS hann hafi reist sér óbrotgjarn-
an minnisvarSa meS bestu söng-
lögunum sínum. En tónskáldin
liafa jafnan orðið aS sætta sig viö,
aS mörg lögin þeirra hafa aldreí
náS til almennings, aldrei „slegiö
í gegn“ eins og þaS er orðað á
Reykjavíkurmáli, enda þótt þessi
lög hafi veriS síst verri en önnur,
sem náö hafa mikilli útbreiöslu.
Lagið „Nafniö“ eftir Árna Thor-
steinson er bæði fagurt og skáld-
legt, og stendur ekki aS bakí
mörgum öörum sönglögum hans,
Alskonar jólahefti, dönsk, norsk, sænsk og ensk. — Myndabækur handa
börnum, þ. á m. léreftsbækur, sem má þvo.
Vegna þess, hve miklu er úr að velja, er ógemingur að telja upp nema
fáeinar helstu bækurnar og þær nýjustu. Best er að koma sjálfur og
athuga hvað til er, enda er það svo auðvelt, þar sem haígt er að ganga
beint i skápana og velja bækurnar.
Þeir, sem geta kómið fyrra hluta dags, ætti að gera það, því þá er venju-
lega betra næði til að athuga bækurnar, og þar eð ekki er til nema 1—2
eintök af flestum erlendu bókunum, er viðbúið að bestu bækurnar gangi
fljótt upp, og er því betra að koma fyr en síðar.
Austurstrætl 1
SMÍKIEM
Síml 906
Allir þeir, sein útilífi unna, ættu
að lesa blaðið „Úti“.
Þó að þér hafið að undanförnu keypt
jólaskóna annars staðar, þá ættuð þér í
þetta sinn að kaupa þá í-----------
Skóbúd
Reykj avíkup,
Aðalstræti 8.
Það finst þeim borga sig, sem reynt
hafa. — Borgarinnar f jölbreyttasta og
smekklegasta úrval. Skoðið í gluggana!