Vísir - 14.05.1932, Blaðsíða 5

Laugardaginn 14. mai 1932.
Féldg íslenskra
bifreiðaeigendi
var stofnað á fundi, sem hald-
in var í Kaupþingssalnum
föstudaginn 6. þ. m. —- Höfðu
nokkrir bifreiðaeigendur hér i
bænum beitt sér fyrir stofnun
þessa félagsskapar og samið
frumvarp lil laga fyrir hann,
er lagt var fyrir þenna fund
og rætt og samþykt með nokk-
urum breytingum.
Tilgangur . félags þessa er
einkum sá, „að leitast við að
sameina alla þá menn hér á
landi, sem áhuga hafa fyrir
bifreiðaakslri og bifreiðanotk-
un, til þess að gæta sameigin-
legra liagsmuna þeirra og stuðla
að því, að öll umferð verði sem
öruggust og greiðust fyrir alla
vegfarendur.“ Þessum tilgangi
hygst félagið m. a. að ná með
því, að leiðbeina félagsmönnúm
um bifreiðaferðir, utan lands
og innan, beita sér fyrir vega-
merkingum, útgáfu vegakorta,
uppsetningu bensíngeyma, vega-
sima, fyrir viðhaldi vega, ruðn-
ingi nýrra vega, byggingu bif-
reiðaskýla o. s. frv., koma á um-
ferðareglum i samræmi við lög-
reglusamþyktir, leita sameigin-
legra kjara um kaup á öllu, sem
að bifreiðum lýtur, veita félags-
mönnum lögfræðilega aðstoð,
koma fram fyrir félagsmanna
hönd gagnvart því opinbera og
vera ráðgefandi i öllum mál-
um, sem félagsmenn varða o.
fl. o. fl. Er þetta svipað þvi
lilutverki, sem bifreiðafélög
annara landa hafa á stefnuskrá
sinni. — Stjórn félagsins skipa
9 menn, en fastri skrifstofu
hygst félagið að koma á fót
jafnskjótt og ástæður leyfa. —
Er hér að eins drepið á noklc-
ur lielstu atriði í lögum félags-
ins.
Einar Pétursson stórkaup-
maður setti fundinn, en fundar-
stjóri var kosinn Þorsteinn Þor-
steinsson skipsljóri, og fundar-
ritari Nikulás Friðriksson. Dr.
med. Helgi Tómasson skýrði
lagafrumvarp það, sem undir-
búningsnefndin lagði fyrir fund-
inn og var það siðan rætt ítar-
lega og tóku margir til máls.
Er lagafrumvarpið hafði verið
samþykt, var rætt um upphæð
félagsgjalda fyrir næsta ár, en
samkvæmt lögunum á að
ákveða það á aðalfundi, til eins
árs í senn. Var árstillag bif-
reiðaeigenda ákveðið kr. 15 og
að auki 2 Rr. gjald af hverri
farþega- eða vöruhifreið, sem
félagsmaður á umfram eina.
Gjald stuðningsfélaga (þ. e.
manna, sem ekki eiga bifreið,
en vilja styðja tilgang félagsins
með þátttöku sinni í félags-
skapnum) var ákveðið 5 kr.
1 stjórn voru kosnir Einar
Pétursson stórkaupm. (form.),
dr. med. Helgi Tómasson (rit-
ari), Árni Pétursson læknir
(gjaldkeri), Egiil Vilhjáhnsson,
Kristinn Helgason, Nikulás
Friðriksson, Sigurður Stein-
dórsson, Jón Guðlaugsson og
Erling Smitli, en endurskoð-
endur Carl Finsen og Snorri
Arnar.
Á fundinum mættu 36 manns
og innrituðust þeir flestir i fé-
lagið. En væntanlega á félaga-
talan eftir að aukast mjög þeg-
ar í stað, því að hér er um stór-
þarfa félagsstofnun að ræða,
sem eflaust getur orðið til mik-
illa bóta fyrir alla félagsmenn
og aukins öryggis fyrir alla veg-
farendur, er stundir líða.
Ofantaldir stjórnendur fé-
lagsins veita fúslega hverjum
sem hafa vill nánari upplýsing-
ar um félagið og geta menn
innritast sem meðlimir lijá
hverjum þein’a, sem er.
Kappreiðap.
A annan í hvitasunnu (16.
þ. m.) efnir Hestamannafélagið
Fákur til fyrstu kappreiða þessa
árs á skeiðvellinum við Elliða-
ár.
Til þeirra kappreiða hafa ver-
ið innritaðir milli 20—30 hest-
ar, og má það gott teljast, þeg-
ar tekið er tillit til þess, hvað
snemmbúnar þær eru í þetta
sinn, og þvi örðugt fyrir sveita-
menn að sækja þær. Þó hafa
komið á kappreiðarnar hestar
austan úr V.-Skaftafellssýslu,
Árnessýslu, Kjós og víðar, og
sýnir það, að áliuginn er að
glæðast fyrir liestaíþróttum,
eins og einnig á að vera.
í þetta sinn ætla eg að leiða
minn hest lijá að dæma fyrir
fram um úrslit þessara kapp-
reiða; liestarnir eru margir
mjög jafnir livað flýti snertir,
en þó eru tilþrifin misfögur, og
ekki ætíð víst, að besti hestur-
inn beri sigur af hólmi. — Það
er margt, sem þar getur kom-
ið til greina — slæmt tilldaup,
óvanur knapi o. fl., sem eg hirði
eigi upp að telja.
Skeiðvöllurinn verður það vel
úr garði gerður, að ekki ætti
fólk að þurfa að óttast, að ryk
falli á klæði þess, þvi að verði
forsjónin ekki það gjafmild, að
gefa regn fyrir kappreiðarnar,
sjá Fáks-liðar um, að væta hann
með sjó. — Veitingar verða á
staðnum og danspallur er þar
einnig, og veitingamaðurinn
sér um fyrsta flokks liarmo-
nikuspilara. A þessu fá menn
séð, að vel verður séð fyrir
þeim, sem kappreiðarnar
sækja.
Reykvíkingar! hristið því af
ykkur kreppumolluna, og fjöl-
mennið á skeiðvelhnum við
Elliðaár á annan í hvítasunnu.
— Strætisvagnar verða í gangi
þangað allan daginn.
D. D.
LaxafrumTarpið
og Morgubblaðið.
—O---
Morgunhlaðið birti nýlega
svargrein mína til Gisla í
Lambliaga — en með þvi að
blaðið af einhverjum ástæðum
hefir leyft sér að draga af
greininni lieila kafla, mér óaf-
vitandi, eftir að mér var sýnd
próförk, treysti eg „Vísi“ að Ijá
mér rúni fyrir eftirfarandi.
f Morgunblaðinu í dag (laug-
ardag 7. maí) er grein með yf-
irskriftinni „Veiðiréttur og
eignarréttur“. í grein þessari er
ráðist svo ósvíflega á laxafrum-
varpið, sem nú liggur fyrir Al-
þingi, að það má alls ekki koma
fyrir, að grein þessari sé ekki
mótmælt.
Öllum sem til þessa máls
þekkja dylst það ekld, að laxa-
frumvarpið er eitthvað það
vandasamasta frumvarp sem
þingið hefir til meðferðar.
Stj órnarskrárfrumvarpið er
aftur á móti ekkert vandamál
— það er hreint og beint rétt-
lætismál — í því máli á engin
VISIR
sérstaða sér stað — allir eru
jafnir fyrir lögunum og allir
eiga að hafa jafnan kosningar-
rétt.
En laxafrumvarpið er þvi
vandasamara mál, þar sem sér-
slaða hvers einstaklings kemur
í bága við sérstöðu meðeiganda
lians i veiðirétti landeigna
lilutaðeiganda. Einnig kemur
hér til greina sérstaða liverrar
veiðiár, hvar sem hún er á land-
inu. Sömuleiðis lcemur hér til
greina ránsveiði sú, sem liefir
ált sér stað á sérstökum veiði-
jörðum frá ómuna tíð, og órétt-
ur sá, scm aðrir liafa verið
beiltir, er veiðirétt eiga, vegna
yfirgangs þeirra manna sem
ránveiðina hafa stundað og
með henni rænt aðra réttmæt-
um arði, sem guð og náttúran
mundi hafa veitt þeim, ef ráns-
liendur og eigingirni einstakra
ránveiðenda liefðu ekki fengið
notið sin. I þessu tilfelli vil eg
minna á dæmisöguna af ein-
eygða og öfundsjúka mannin-
um, sem allir kannast við.
Hver og einn getur að vísu
sett sig inn í það, að lögin koma
liart niður á þeim, sem stundað
liafa ránveiðina. Því nú koma
lögin og segja við þá: Nú liættið
þið að liafa lengur rangt við í
spilinu —- og endurborgið allan
ykkar ránsfeng með því að
þola þessi lög sem aðrir. Þetta
er eilt atriði laxafrumvarpsins,
og verður að vera þar óhaggað.
Ef hafa má eftir þau um-
mæli Morgunblaðsins frá Jóni
Þorhergssyni, er liann sam-
þylckur dreifðri veiði, þ. e.
„að hún dreifist sem mest milli
veiðilanda“. Eg leyfi mér þvi
að rengja Morgunblaðið um
það, að Jón Þorbergsson kalli
frumvarpið „bolsafriunvarp“,
væri líklegra eftir þvi sem eg
liefi heyrt um Jón talað, að
hann lcallaði frumvarpið „jafn-
aðarfrumvarp“, og er ekkert
við það að athuga.
Annars hefði það verið fróð-
legt og á greininni mark tak-
andi, ef Jón hefði ritað liana
sjálfur, því eg efast ekki um
að liann er sanngjarn maður
og mundi skrifa af þekkingu
um þetta málefni.
Laxafrumvarpið bannar að
leggja net í á lengra en þriðjung
af breidd árinnar. Þetta er rétt,
og má ekki liaggast. Allir vita
að ár minka i þurkum og vaxa
i rigningu'm og eru þvi eitt í
dag og annað á morgun. Yiða
hagar svo til að áin rennur öðru
megin á grynningum og er þur
meiri liluta sumars og landar-
eiganda þeim megin árinnar að
engu gagni. Fiskgangan verður
því algerlega öðru megin i
ánni og gæti hlutaðeigandi
veiðiréttarinS með aðstöðu
sinni lieft alla framrás nytja-
fiskanna inn á hrygningarstaði
þeirra með þvergirðingu sinni
i ánni, hvort sem hún er gerð
með lagnetum, ádrætti eða
uppmokstri fiskjarins með liáf-
um. Sökin er sú að í þveránum
ætti undantekningarlaust að
banna allan ádrált. — Ef um
nétaveiði í þverám þarf að vera
að ræða, gera lagnet sem lögð
eru út í hergár þriðjung af
breidd árinnar, minni skaða, og
þetta er það sem i frumvarpinu
felst með meiru. Eftir núver-
andi lögum má leggja út í
miðja á —■ og tveir samtaka
landeigendur geta gerþurkað
liylji í ám á ekki einungis A Yz
sólarliring, lieldur með einum
einasta ádrætti og dæmi eru til
þess, að gráðugir veiðieigendur
geyma að draga á hylji i án-
um sem hægt er að sanna að
eru hrygningarhyljir, þangað
til seint á haustin og gersópa
svo öllum laxinum úr hyljun-
um með 3 ádráttum hverjum á
fætur öðrum og liafa með þess-
ari græðgi sinni gert ána lax-
lausa fjórum til sex ármn sið-
ar. Vísindin og fiskirannsóknir
isérfræðinga liafa sannað þetta
og eflir fyrirmælum þeirra eiga
löggjafar þjóðarinnar að búa
lögin svo úr garði almenningi
og eftirkomendum okkar til
frambúðar, en ekkert tillit að
taka til liinna sem órum saman
hafa setið á rétti sameignar-
manna sinna, og látið heill
þeirar sér í léttu rúmi hggja,
vegna sérstöðu síns eigin veiði-
réttar.
Öllum sem til þessa máls
þekkja, her nú að vísu saman
um það, að þvi meiri friðun
sem á sér stað, þess meiri veiði
má vænta í framtíðinni. Undan
hverju eru þá þessir menn að
kvarta? Eiga þeir einkarétt á
hverri hröndu sem um veiði-
vötn þeirra fer?
Það eru lirein ósannindi hjá
Morgunblaðinu, að frumvarpið
feli eldd i sér skaðabætur fyrir
þá menn sem verða fyrir skerð-
ingu á veiði sinni, ef frumvarp-
ið verður að lögum. 13. kafh
frumvarpsins fjahar um mats-
gerðir og skaðabætur sámanber
83., 84. og 85. grein — fer þvi
liér fyrir Morgmiblaðinu eins
og hlinda manninum, sem ekki
er fær um að dæma um lit, ,það
ætti heldur að fjalla um þau
mál sem standa þvi nær og það
her nægilegt skynbragð á, en
að skipa sér í flokk með þeim
blindu — já — steinblindu.
Reykjavik, 7. maí 1932.
S. Ármann.
Norskar.
loftskeytafregnir.
—o---
NRP. — FB. 8. maí.
Þann 17. nóv. f. á. hvarf
Norðmaður einn, Ove Flögstad,
í Sauda, en liann liafði áður átt
heima vestan hafs. Menn voru
lengi i vafa um, hvernig á
hvarfi lians' stæði. Var ýmsum
gelum að leilt. Ætluðu margir,
að liann hefði fyrirfarið sér eða
farist, en líkið fanst ekki. í
byrjun þessa mánaðar fanst
lik hans í tjörn, sem er skamt
frá búgarði lians. Er hálfrar
stundar gangur frá húsunum
að tjörninni. Steinhella var
bundin á bak hkinu. Efast þvi
margir um það nú, að Flögstad
liafi framið sjálfsmorð. Stuttu
eftir að Flögstad livarf í haust
kom ung stúlka, Solveig Birke-
land, inn á skrifstofu spari-
sjóðsins i Sauda. Hafði lmn
meðferðis hréf frá Flögstad,
þess efnis, að hún hefði um-
ráðarétt yfir 20,000 kr., sem
hann átti í bankanum. Lög-
reglurannsókn fór fram og
leiddi hún í ljós, að Flögstad
hafði skrifað bréfið. Féð hefir
þó ekld enn verið greitt stúlk-
unni. — Skoðun á líki Flög-
stads liefir ekki sannað neitt i
þá átt, að hann liafi verið myrt-
ur.
Gamalmennaliælið í Skafsaa
brann til kaldra kola á laugar-
dag. Ennfremur útihús. Nokk-
urar skepnur brunnu inni. —
15 ára gamall drengur kveikti í
húsunum.
Hinir viðurkendu tónar Bosch-
flautunnar, bæði fyrir báta og
vagna, aðvara milt en greini-
lega. — Flautan frá Bosch, sem
annað, endist mjög vel.
OSCH
Bræðornir Ormssoo,
Reykjavík.
Sími: 867.
Vikuritid
Nú flytur Vikuritið 2 sög-
ur: Ljóssporið, eftir Zane
Grey og Leyniskjölin, eftir
Oppenheim.
Eggert Claessen
hæstaréttarmálaflutningsmaður
Skrifstofa: Hafnarstræti 5.
Simi 871. Viðtalstími kl. 10-1.2.
14. maí.
Lampar flytjast ódýrast i bæn-
um. — Hringið í síma 1553 og
ákveðið tíma.
Raflagnir og viðgerðir ódýrast-
ar og fljótt og vel af
hendi leystar.
Jón Úlafsson
& Aaberg,
Laugaveg 58.
íslensk
<-------
kaupi eg
ávalt
hæsta
verði.
Gísli Sigurbjörnsson.
Lækjargötu 2. Sími: 1292.
Gardínu-
stengur.
„Kirscli" stengur, sem má
lengja og stytta.
Patentstengur með rúllum.
Látúnsrör o. fl. fyrirliggj-
andi. —
Ludvig Storr,
Laugaveg 15.