Vísir - 09.01.1934, Side 3

VÍSIR
|P
ERLA handsápan
cr perla allra notcnda.
' Vetrarhjálpinni vilja þessir
sömu menn koma alveg á bæjar-
sjóíS og'hélst láta þegar í staö fara
aö gcfa máltíöir — „tvisvar á dag“,
bæta sumir viö. — Svo er þaö
saumastöfa, vinnuhæli fyrir vand-
t æöa stiilkur, eílihæli, bamahæli o.
íl. scm á boöstólum er viö kjós-
■ endur.
Sem sagt, þaö kemur í ljós, eftir
{ ví sem nær dregur kosningunum,
sívaxandi áhugi og sifjölgandi til-
iögur um fátækramálin, en margar
bera þær vott nm fremur lítinn
kunnugleik á þeim málum öllum,
bæöi hér í bæ og annarsstaöar,
þar sem löggjöfin og reynslan er
lengra á veg komin cn hérlendis.
Ættu m. k. jafnaöarmenn að kynna
tsér hvaö félagsbróöir þeirra K. K.
Steincke, Danaráöherra, segir um
margskiftinguna á stjórn fátækra-
mála þar í landi. — Var Steincke,
sem þeim mun kunnugt, aðalhöf-
tindur aö fátækralöggjöf Dana,
£em í gildi gekk liöið haust. —
Eru þar öll yfirráð fjármálanna
-sameinuö og falin fámennri nefnd.
Æskilegt væri nú samt aÖ þessi
mikli áhugi bæri einhvern góðan
árangur. Því að vart mun þaö
•dyljast kunnugum, að ýmsra um-
bóta er þörf á fátækramálum
Reykjavíkur.
Aö vísu hefi eg enga trú á, aö
,umbætur“ eöa breytingar, sem
Tcnúðar væru fram í kosningahita,
yröu heppilegar til langframa,
liiiklu hættara viö aö þær yröu
„kosningabeita." — • Hitt væri
æskilegra, aö uota umbótaóskirnar
til að fela iiýju bæjarstjórninni aö
skipa, — segjum 5 manna, —
nefnd til að koma frani með til-
Jögur um róttækar breýtingar á
allri tilhögun fátækramálanna -hér
i bæ. —
f þeirri nefnd mega ekki vera
þeir inenn, sem nota öll umbótamál
i fJokksþarfir, og vilja aldrei
styðja góöa tillögu, nema flokks-
bróðir sé tillögumaöur. Gætnir
mannvinir, kunnugir f átækram.álum
bæði hér og erlendis, sem lita meö
víösýni á liag heildarinnar, eiga
þangað erindi og aörir ekki. Hitt
skiftir minna hvort þeir væru allir
úr bæjarstjórninni. Áhrifin geta
oröiö góð, þótt nefndin yröi ekki
alveg sammála, því að bæjarstjórn
mundi væntanlcga velja það besta
úr till. Ný bæjarstjórn, skip-
uð mörgum nýjum mönnum er
iniklu líklegri til þess, en önnur
gömul, sem er farin aö venjast
•gamla laginu.
Breytingartillögur flyt eg engar
uú; aldrei er óheppilegra aö ræöa
þær, en rétt fyrir kosningar, af
því aö þá er öllu snúiö til flokks-
þarfa, svo aö hlutlaus yfirveguu
kemst ckki aö. En Jiessa tillögu,
um skipuu 5 manna nefndar, til
aö koma með breytingatillögur
svo snemraa, aö bæjarstjórnin
gæti sent J)ær næsta Alþingi, ættu
allir sanngjarnir menn aö geta
stutt, ef þeir telja ástæðu til nokk-
urrar breytingar á þessum málum.
Göngum aö undirbúningi breyt-
inganna með ró og gætni, forðumst
þær öfgar að hlaupa eftir „kosn-
mgaglamri“ þeirra, sem aldrei eru
mannvinir og því síður búmenn,
nema rétt fyrir kosningar, — en
látum Jiaö heldur ekki spilla fyr-
ir skynsamlegum Dreytingum.
Borgari.
Reyndn að vekja kanp-
ðeíln en gðtn ekki?
Alþýðubroddarnir hafa. löngum
haft þann sið, aö reyna aö koma
af stað illindum og kaupdeilum
fyrir allar kosningar, J)ví að þeir
vona, aö þeir græði á þvi nokkur
atkvæði. Þeir vita sem er, aö
kaupdeilur valda jafnaöarlega
nokkurum æsingtim og óánægju.en
óánægjan þokar mönnum saman
og því hefir þessum „fyrirsvars-
mönnum" þótt og þykir enn miklu
skifta, aö hægt sé aö kveikja ein-
hverskonar ófriö og illindi fyrir
hverjar kosningar.
Aö J)essu sinni mun hafa átt aö
fá skipverja á skipum Eimskipa-
félagsins og skipum ríkisins til aö
hlaupa undir baggann. Og svo var
látið heita svo, sein fariö væri aö
leita álits mannanna uiii J)aö, hvort
þeir vildi ekki segja upp gildandi
samningum núna frá áramótunum,
eða hvort þeir vildi kannske held-
ur, aö J)eir stæöi óbreyttir til árs-
loka 1934.
Hvorki Eimskipafélagiö né
skipaútgerð ríkisins höföu óskaö
neinna breytinga og sjómennirnir
ekki heldur, aö því er kuimugir
Jióttust vita og atkvæðagreiðslan
leiddi síðar í ljós. — Þar virtist
J)ví alt í læsta lagi og engin ástæöa
til neins slettirekuskapur úr
ncinni átt.
En stjórn Sjómannafélagsins var
þó ekki ánægö meö Jretta, heldur
íór hún á stúfana til þess aö leita
álits „félagsmanna um borð“. Get-
ur hver og einn giskaö á um ti!-
ganginn, en eg fyrir rnitt leyti er
ekki í neinum vafa um þaö, hver
hann hafi veriö.
E11 aflaföngin uröu heldur smá
að þessu sinni. Sjómcnnirnir svör-
uöu á viöeigandi háth — Af 107
mönnum fengtist einir 13 til Jiess
að lýsa yfir því, aö J)eir óskuðu
J)ess, að gildandi samningum yröi
sagt upp. Hinir neituðu 'allir sem
einn maöur.
Svo fór um sjóferö þá!
6. jan.
Kjósandi.
Bókapfpegn,
Guðm. iFinnbogason: íslend-
ingar, nokkur drög að þjóð-
arlýsingu. Bókadeild Menn-
ingarsjóðs. Reykjavík 1933.
386 bls., stór 8vo.
Frh.
Þá kemur ritgerð „íslenskan",
)>ar sem höf. svnir fram á að hið
frjósama mjúka mál beri hugsun
þjóöarinnar gott vitni, því aö mál-
ið sé gjaldmiðill hugsunarinnar og
standist því á við hana um mjúk-
lcika og frjósemi. Ber J)essi rit-
gerö vott um djúpa elsku höf. til
málsins, en eg get ckki neitað J)vi,
J)ó að eg fyllilega viðurkenni
sjónarmiö höf. og ágæti ritgerðar-
innar, að eg er honum þarna ósam-
tnála um fjarska tnargt; J)að á þó
ekki við aö eg fari út í þaö hér,
enda hefi eg sett það fram í litilli
grein „Móöurmál og bókmál“ í
Almanaki alþýöu 1933. Þó vil eg
segja þaö, aö mér finst sú litils-
virðing, sem lögð er á mállýskur,
sem viö þurfum reyndar ekki aö
fárast yfir, því að þær eru hér
engar, sé harla ranglát. Þaö er alt
mál ljótt í óþjálfuðum munni, og
ef tungurnar eru liðkaðar og mál-
lýskurnar skorðaöar J)á verða þær
ekki síöri öörum málum, enda
veldur J)ví ekki nema tilviljunar-
dutlungur, hver mál verða lýskur
og hver bókmál, svo sem Jtýskau
'sýnir best. Ilöf. skýrir upptök
slanguryrða vafalaust rétt, en mér
fyndist J)ar vel hefði mátt geta
Jtess, aö slanguryrði eru nýgróöui'
málanna; þau fæðast í hug og á
vör einstaks manns og færast síö-
an yfir á alþýðúvarir, og )>egar
J)au eru búin aö vera nógu lengi
þar, færast þau alla jafna yfir i
bókmáliö. Þau eru ef til vill ekki
falleg meöan þau eru aö ganga
Jæssa braut, en þaö er besta al-
skegg heldur ekki hálfsprottiö.
Fólkstungan sér um aö orðin veröi
íslensk; hún hefir gert J)að svo
langt sem augaö eygir aftur eftir
málinu. Eg er höf. einnig ósain-
mála um ritháttinn. Það er satt,
aö þaö er góð Jijálfun andans, aö
hugsa um ætterni orða og orö-
mynda, en máliö er þó svo sam-
gróiö Jiörfum daglegs lifs, aö þaö
er alveg ótækt að nota J)að til
sliks, sérstaklega þar sem reynsl-
an er búin aö margsanna, aö allur
almenningur lærir aldrei að fara
með etymologiska réttritun svo aö
af neinu viti sé. Með þessu er þvi
verið að gera almenningi erfitt
fyrir ttm aö rita málið, og það
sýmist vera harla fjarri tilgangi
tungunnar. Frh.
Guðbr. Jónsson.
H.f. Eimskipafélag íslands.
Aðalfundur
Aðalfundur Hlutafélagsins Eimskipafélags Islands
verður haldinn í Kaujíþingssalnum í húsi félagsins,
í Reykjavík, laugardaginn 23. júni 1934 og hefst kl. 1
e. h.
‘ Dagskrá:
1. Stjórn félágsins skýrir frá hag þess og íramkvæmd-
um á liðnu starfsári, og frá starfstilhöguninni á
yfirstandandi ári, og ástæðum fyrir henni, og legg-
ur fram til úrskurðar endurskoðaða rekstursreikn-
inga til 31. desember 1933 og efnahagsreikning með
athugasemdum endurskoðenda, svörum stjórnar-
innar og tillögum til .úrskurðar frá endurskoð-
endum.
2. Tekin ákvörðun um tillögur stjórnarinnar um skift-
ingu ársarðsins.
3. Kosning fjögra manna i stjórn félagsins, i stað
þeirra, sem úr ganga, samkvæmt félagslögunura.
4. Kosning eins endurskoðanda í stað þess, er frá fer,
og eins varaendurskoðanda.
5. Tillögur til breytinga á samþyktum félagsins.
6. Umræður og atkvæðagreiðsla um önnur mál, sem
upp kunna að verða borin.
Þeir einir geta sótt fundinn, sem hafa aðgöngu-
rniða. Aðgöngumiðar að fundinum verða afhentir hlut-
höfum og umboðsmönnum hluthafa á skrifstofu fé-
lagsins í Reyk javík, dagana 20. og 21. júní næstk. —
Menn geta fengið eyðublöð fyrir umboð til þess að
sækja fundinn á aðalskrifstofu félagsins í Reykjavík.
Reykjavik, 30. desember 1933.
S t j ó r n i n.
□ Edfla 5934197 = 2..
Veðrið í morgun.
Hiti í Reykjavik 2 stig, ísa-
firði 0, Akureyri —3, Seyðis-
firði 0, Vestmannaeyjum 3,
Grímsey 1, Stykkishólmi —1,
Blönduósi —2, Raufarhöfn 3,
Grindavik 1, Færeyjum 4, Juli-
anehaab —10, Jan Mayen —9,
Angmagsalik —3, Hjaltlandi 5,
l'ynemoutíi 4 stig. Mestur hiti
hér í gær 3 stig, miustur —9.
Úrkoma 3,4 mm. Solskin 2,5
stundir. Yfirlit: Djúp lægð yfir
Faxaflóa á hreyfingu norðaust-
ur yfir landið. Horfur: Suðvest-
urland, Faxaflói, Breiðafjörður:
Allhvass suðauslan í dag, en
snýst i vestur eða norðvestur
með éljum i nótt. Vestfirðir,
Norðurland: Hvass á austan
fyrst, en gengur síðan i vestur
eða norður. Hríðarveður. Norð-
austurland, Austfirðir: Alllivass
suðaustan og slydda í dag,' en
vestanátt í nótt. Suðausturland:
Suðvestan og vestan átt. Stund-
um allhvass. Skúra og éljaveð-
ur.
Leikhúsið.
„Maöur og kona,“ hinn bráö-
skemtilegi sjónleikur, verður sýnd-
ur annaö kvelcl. Aösókn að leikn-
um er geysimikil og seldust allir
aðgöngnmiöar að síðustu sýningu
á skammri stundu.
Aflasölur.
Geir hefir selt iooo körfur is-
fiskjar fyrir 883 'stpd., í H;ilmir
1200 körfur fvrir 897 stpd., Hannes
E.s. Lyra
fer héðan fimtudaginn 11. þ. m.
kl. 6 síðdegis, til Bergen, um
Vestmannaeyjar og Thorshavn.
Flutningur tilkynnist fyrir há-
degi á fimtudag. Farseðlar sæk-
ist fyrir sama tima.
Nie. BjaniasoB & Sraith.
ráðherra 1700 körfur fyrir 1337
stpd. og Leiknir frá Patreícsfiröi
800 kit fyrir 1143 stpd.
Skip Eimskipafélagsins.
Gullfoss fór frá Leith i gær-
kveldi. Selfoss fer héöan í kveld
áleiðis til útlanda. Brúarfoss fer
frá Kaupmannahöín í dag. Detti-
foss fer írá Hull í dag. Eagarfoss
og Goöafoss eru í Kaupmanna-
höfn.
Fimtugur
er i dag Vaídimar S. Long,
kaupmaður, Hafnarfiröi.
Fimtugsafmæli I. O. G. T.
Athygli skal vakin á augl. sem
hirt er í blaðinu i dag urn fim-
ttigsaímæli I. O. G. T. — Vænt-
anlegum J)átttakendum er hent á,
aö vigsara er aö tryggja sér aö-
göngumiða t tíma.
Q.s. Island
fer annað kveld kl. 6 til ísa-
fjarðar, Siglufjarðar, Akureyr-
ar. Þaðan sömu leið tii baka.
Farþegar sæki farseðla i dag.
Fylgibréf yfir vörur komi i
dag. —
Skipaafgreiðsla
Jes Zimsen.
Tryggvagötu. — Sími 3025.
GERI UPPDRÆTTI af allskonar
húsum. — Þorleifur Eyjólfsson,
húsameistari, Öldugötu 19.
Brennan,
sem knattspyrnufélagiö Valur
hélt á íþróttavellinum í gær, tókst
vel, og var kominn múgur manns
suður á völl um kl. 9, er kveikt var
í miklum kesti, er hlaðinn haföí
verið á vellinum nálægt miðju.
Meðfram þar sem áhorfendur
stóðu, voru langeldar kyntir. Ura
40 álfar gengn syngjandi me8
blj's i höndum kringum köstinn,
og fór álfalcóngur og drotning
b.ans fyrir. Einnig voru Jraraa
„hiröfifl“ allmörg, sem æskulýön,-
um þótti gaman aö. Engu minní
kæti bama og unglinga, sem þama
voru, vöktu J)ó kumpánar tveír
„Litli“ og Stóri“. Flugeldasýning-
Í11 tókst vel. I.úörasveitin Svantir