Alþýðublaðið - 05.07.1928, Page 3

jftLpYÐUBL'AÐIÐ
3
w
u
IfiaiHaM j ÖtusEW C
Beztu vorur
sisosar tegundap, f*
sem fáanlegar ern.
Gefa aldrei ástæðu til umkvartana.
Kosningasigur þpkra jafnaðarmanna.
itkvæðatolur flokkauna við siðustu kosningar, oá kosningar
nar 1924.
E>að er fullvíst, að siðustu kosningar í pýzkalandi marka tíma-
mót i sögu pýzku pjóðarinnar. Þjóðin hefir kastað trúnni á auðvalds-
brask borgaraflokkanna og fylkir sér nú meir en nokkru sinni áður
undir merki jafnaðarstefnunnar.
Hér fara á eftir atkvæðatölur fl^jtkanna nú og við næstsiðustu
kosningar.
Jafnaðarmenn 1928: 9,111,438 atkvæði, 152 pingsæti.
1924: 7,859,433 — 131 —
Þýzki pjóðernissinnaflokkurinn 1928: 4,359,586 — 73 —
1924: 6,189,281 — 111 —
Miðflokkurinn 1928: 3,705,040 — 62 —
1924: 4,117,481 — 69 —
Þýzki pjóðflokkurinn 1928: 2,069,549 — 44 —
1924: 3,916,493 — 57 —
Kommúnistar 1928: 3,232,875 — 54 —
1924: 2,693,493 — 45 —
Lýðræðismenn 1928: 1,492,899 -- 25 —
1924: 1,925,187 — 32 —
Bæverski pjöðflokkurinn 1928: 936,404 — 16 —
Iðnaðarflokkurinn 1928:1,391,133 — 23 —
Þjóðernissinnar 1928: 806,746 — 12 —
Þýzki bændaflokkurinn 1928: 480,613 — 8 —
Stórbændaflokkurinn 1928: 199,441 — 3 —
Kristil. pjóðernissinnaðir bændur 1928: 770,100 — 13 —
Þj óðréttarflokknrinn 1928: 480,975 — 2 —
Saxneski laadbúnaðarflokkurinn 1928: 127,633 — 2 —
Á pessum tölum sést að stjórnarflokkurinn tapar mestu og mið-
flokkurinn, er einnig tók pátt i stjórninni, tapar einnig. Verklýðsflokk-
arnir jafnaðarmenn og kommúnistar vinna til samans 1791387 — eina
milljón sjö hundruð níutíu og eitt púsund prjúhundruð áttatíu og
sjö-atkvæði.
Erl©md simskeftl
peirra og að ains pær myndir
verði sýndar, sem peim lítist á.
Nú er pað alkunna, aö Danir
jhafa oftast í allri list farið troðn-
ar götur .Islenzkt og danskt lund-
arfar er að ýmsu leyti jafnólíkt
og íslenzk og dönsk náttúra, og
alkunnugt er, að mat Dana á list
hefir verið og er pannig, að alt
djarft o,g verulega sérstætt er
peimpyrnirí augum. Þaðvitat. d.
allir, að Danir hafa aldrei metið
mikils Einar Jónsson myndhöggv-
ara. Og eitt er fullvíst, að marg-
ir islenzkir málarar eru með öllu
frásneyddir pví að láta Dani ráða
um pað, hvað sýnt er erlendum
almrnningi af íslenzkri list.
En nú munu ef til vill sumir
faalda, að Matthías hafi séð svo
um, að slyngíir danskjr listamenn
eða listdómarar hafi verið valdir
til pess að velja, hvað sýna
skyldi. Ónei, blaöamaburinn, sem
stofnaði til sýningarinnar, og lög-
fræðingur einn að jiafni Poul Ut-
tenreitter voru látnir einir öllu
ráða.
Þá eru skrifin um sýninguna.
Hafa menn séð útdrátt úr sumum
peirra í „Morgunblaðinu“. Er
pað einkennilegt, að svo að segja
eingöngu miðlungsmenn virðast
hafa um hana skrifað. Ef ég man
rétt, birti „Morgunblaðið" dóm
Ottos nokkurs Gelsteds, sem kall-
ar sig rithöfund, en er mjög „ó-
pekt stærð“ í bókmentum Dana.
Þess skal pó getið hér, að hann
hefir skrifað lélega reyfara. i
Skal svo ekki farið lengra út
í mál petta alment, en minst á
grein, er mér • hefir nýlega borist
í hendur.
U.
„Dansk-islandsk Samfund" er
farið að gefa út ársrit, sem „Ár-
bog“ er kallað. Ritstjóri pess er
Friðrik Ásmundsson Brekkan rit-
höf., og er ýmislegt gott í ritinu.
En ein af greinunum er pannig,
að mér finst ekki rétt að láta
hjá líða að hýða höfundinn.
Greinin heitir „Udstillingen af is-
landsk Kunst“, og er hún eftir
Poul Uttenreitter, sem Matth.
Þórðarson, Gretor & Co. hafa met-
ið færastan manna til að velja úr
myndum íslenzkra málara pað, er
sýna skýldi.
Grein pessa lögfræðings ber
vott um hlutdrægni, frekju, grunn-
hyggni og danska sérdrægni. Hann
byrjar á pví, að geta pess sérstak-
lega, að Jón Stefássonn hafi átt
myndir á sýningu danskra nútíd-
armálsra (Leturbr. mín), „en að
eins myndir, sem eru dönsk
(Leturbr. P. U.) eign.“ Menn taki
eftir pví, að Uttenreitter pessum
pykir mjög áríðandí, að menn veiti
pví athygli, að myndir Jóns voru
dönsk eign. Þá notar Uttenreitter
hvert tækifæri til að sýna fram
á dönsk áhrjf, pó að um pau sé
ekki að ræða, og hina móðurlegu
dönsku vernd, er íslenzkir lista-
menn séu undir. Ásgrímur Jóns-
son segir hann að hafi gengið pá
braut, sem sé sú edlilega jyw
ísleTizka listajnenn: yfir Dan-
mönkn tjl Frakkkwds. (Leturbr.
mín.) Finnur Jónsson minnir á
bornhólmskan, málara, (sá heitir
nú hvorki meira né minna en
Haagensen), pað er að segja, peg-
ar Finni tekst upp. Kjarval minn-
ir á Willumsen og Kristín Jóns-
dóttjr á Poul S. Christiansen, . .
Þetta ætti að vera nóg til að
vitna um dansklyndið og frekj-
una.
Þá er hlutdrægnin. Auðséð er
pað, að prír málarar, Jón Stef-
ánsson, Kristin Jónsdóttir og Júlí-
ana Sveinsdóttir njóta sérlegrar
hylli pessa lögvitrings, og án pess
að ég ætli nokkuð að lasta pessa
málara, pá er ekki hægt annað að
segja, pegar borin eru saman verk
peirra og hinna, sem lítið fá lof-
ið en gnægð af slettum, en að
menn hafi fylsta rétt til að gruna
UttenTeitter penna um hlutdrægni.
En nú skal ég gera honum pann
greiða að eigna rangdæmi hans
grunnhyggni, en aftur á móti er
pað t. d. bersýnileg hlutdxægni,
er hann getur pess, að Júliana
Sveinsdóttir hafi verið nýbúin að
senda til fslands beztu myndir
sínar, pá er sýningin hófst, en
nefnir hitt ekki með einu orði,
að Jóhannes Kjarval var fjarver-
adi, pegar hér voru reittar sam-
an myndir hans á sýningu péssa,
og að ýmsir hihna íslenzku mál-
ara réðu engu um pað, hvað sýnt
var eftir pá. Nl.
Þengill Eiríksson.
Skölastjórastaðan á ifólum.
Um hana sækir að eins einn
maður, Steingrímur Steinpórsson.
Khöfn, FB., 4. júlí.
Jafnaðarmaðurinn Hermann
Muíler heldur stefnuskrárræðu
pýzku stjórnarinnar.
Frá Berlín er símað: Hermann
Múller, forseti hinnar nýju pýzku
samsteypustjórnar, hefir haldið
stefnuskrárræðu sína í Ríkisping-
inu. Sagði hann, að rikisstjómin
ætlaði sér að vinna að pví, að
sem bezt samlyndi yrði á meðal
pjóðanna, að almennxi afvopnun,
heimköllun setuliðs Bandamanna
úr Rínarbyggðunum og að pví, að
endanlegar ákvarðanir yrðu tekn-
ar um skaðabætur til Banda-
manna.
Nýjasta uppfundning á sviði
samgöngutækja.
Frá Berlín er símað: Merkur
pýzkur vísindamaður, Kruggen-
berger að nafni, hefir fundið upp
nýtt samgöngutæki, aluminium-
vagna, sem hanga í stáltaugum
í nokkm’ri hæð frá jörðu, en til
pess að knýja vagnalestina áfram
verður notaður loftskipsmótor
með skrúfu. Ætlar hann, að hraði
slíkra vagna geti orðið alt að pví
360 kílómetrar á klukkustund.
Uppfundningin pykir eftirtektar-
verð.
Khöfn, FB., 5. júlí.
Hernaðaibrölt auðvaldsins
firanska.
Frá París er símað: Frakkar
hafa undanfama daga haft mikla
flotasýningu fyrir utan Le Havre.
Áttatíu skip tóku pátt í æfing-
unum. Helmingur herskipanna
hefir verið byggður síðan 1918,
í stað úreltra skipa. Frakkaflotí
hefir aldrei verið jafnöflugur og
nú.
Innlend tíðindi.
Seyðisfirði, FB„ 4. júlí.
Dánarfregn.
Pétur Jóhannsson bóksali and-
aðist aðfaranótt mánudags, 63
ára gamall, eftir langvinna van-
heilsu.
Söngskemtun.
Frú Lizzie Þórarinsson frá Hall-
dórsstöðum í Laxárdal söng hér,
tvö kvöld við góða aðsólui og
tókst .prýðilega. Ungfrú Þórunn
Þórarinsdóttir aðstoðaði.
Starfsemi Rauðakrossins.
Rauðakross-systirin, Kristín
Thoroddsen, hélt 8 daga náms-
skeið hér. Nemendur 23.
Sundkensla. ’
Sundkensla yfirstendur. Sund-
kennari er Júlíus Magnússon fim-
ieikakennari. Þátttakendur 40—50.
Knattspyrnufélag
Eiðamanna og Huginn keptu hér
í gærkveldi. Hugihn vann með
o . 1
o : 1.