Vísir - 20.10.1935, Blaðsíða 2

VÍSIR
Nýkomið
.-sææææææææ
ææ
VÍNBER
„Extra
Golden
T1
n“
Batnandi horfur
um friðsamlega iausn Abessiníudeilunnar. —
Viðræður í London, París og Rómaborg. —
Sendiherra Breta í Rómaborg, Sir Eric
Drummond, segir Mússólíni, að Bretar hafi
sent herskip og aukið lið til Miðjarðarhafs-
stöðva sinna einvörðungu vegna æskiga í garð
Breta á Ítalíu og liðsafnaðar ítala í Libyu.
London 18. okt.
Umræður þær, sem fram hafa
farið í London, Rómaborg og Par-
ís, Tnilli sendiberra og ríkisstjóma
þríveldanna (Bretlands, Frakk-
lands og Ítalíu) vekja hina mestu
eftirtekt og hafa vakið vonir um,
að ekki sé ÖL! sund lokuð til þess
«ð koma þvi til leiðar, að frekari
ófriði verði afstýrt út af Abessiniu-
málunum. Samkvæmt símfregnum
frá Rómaborg hefir Mussolini átt
viðtal við breska sendiherrann þar
í borg og var að þeim umræðum
loknum gefin út opinber tilkjmn-
ing, þess efnis, að umræður stjórn-
málalegs efnis færí nú fram milli
ríkisstjóma Bretlands, Ítalíu og
Frakklands, venjulegar leiðir, þ. e.
fyrir milligöngu sendiherra þess-
ara ríkja. í tilkynningunni segir
ennfremur, . að . viðræðumar hafi
leitt í ljós, að „dyrunum hafi enn
ekki verið lokað“, þ. e. að von sé
um, að einhver árangur verði af j
samkomulagsumleitunum. — Eftir
því, sem United Press hefir fregn-
að frá stjómmálamönnum, er það
alment álitið, að vegna þessara við-
ræðna hafi horfumar um friðsam-
lega lausn deilu ítala og Abessi-
niumanna batnað. Drummond,
sendiherra Breta, kvað hafa sagt
við Mussolini, að Bretar væri fúsir
til þess að stuðla að því, að sam-
búðin milli ítala og Breta yrði aft-
ur jafnvinsamleg og hún var, með
því að kalla heim frá Miðjarðar-
stöðvum sínum ákveðna tölu beiti-
skipa, að því tilskildu að ítalir
drægi úr herafla sínum í Libyu og
ítölsku blöðin hætti þegar í stað
æsingaskrifum sínum í garð Breta.
— Drummond lagði mikla áherslu
á, að Bretar hefði sent herskip og
aukið lið til Miðjarðarhafsstöðva
sinna eingöngu vegna undurróð-
ursins gegn Bretum í Ítalíu og lið-
safnaðar ítala í Libyu.
(United Press—FB).
Átján manna nefndio
felst einróma á tillögur
Anthony Eden’s viðvíkj-
andi innflutningsbanni á
öllum vörum frá ftalíu.
U*.
; i Genf 19. okt.
Átján manna nefndin hefir ein-
íóma fallist á tillögur Anthony
Edens um það, að lagt verði inn-
flutningsbaan á í öllum þeim ríkj-
um, sem í Þjóðabandalaginu eru,
á vörur frá Ítalíu. Einnig ákvað
átján manna nefndin að starfa á-
fram, án þess að taka sér nokkra
hvíld, til þess að hafa eftirlit með
því, að bandalagsríkin láti þving-
unarráðstafanir þær gegn Ítalíu, er
samþyktar hafa verið, koma til
framkvæmda.
(United Press—FB).
Lotiodn 19. okt. (FÚ).
Vikustarfinu i Genf lauk í dag
með því, að ákveða alment inn-
flutningsbann til ríkja í Þjóða-
bandalaginu, á ítalskar útflutn-
ingsvörur.
Átján manna nefndin samþykkti
í einu hljóði í tnorgun tillögu Ant-
bony Edens. Aðeins gerði fulltrúi
Sviss þá undantekningu, að taka
bæri tillit til þeirra sérstöku á-
stæðna, sem giitu að því er snertu
land hans.
Tillögurnar um innflutnings-
bann á ítalskar vörur eru í tveim
meginköflttm. í fyrri kaflanum er
kveðið svo á, að bannað skuli að
flytja inn til þeirra ríkja, sem eru
i Þjóðabandaíaginu allar vörur,
sem framleiddar eru á Ítalíu eða í
íítölskum nýlendtim, hvaðan sem
þær kunni að koma. í síðari kafl-
anuni er það ákveðið, að einnig
skuli bannaður innflutningur á
þeim ítölskum vörum, og vörum
sem eru framleiddar í nýlendum ít-
ala, þar sem svo stendur á, að
vinsla og efni vörunnar í Ítalíu eða
ítölskum löndum nenia samtals Ú
af verði vörunnar, eða meiru.
Um vörur, sem þegar eru á leið-
inni til ákvörðunarstaðar síns,
samkvæmt áður gerðunt samningi,
gilda þessi ákvæði ekki. En um
vörur, sem samningar kunna að
hafa verið gerðir um, en ekki eru
komnar af stað, skal þetta bann
gilda.
Ríki þau, sem eru meðlimir
ÞjóðabandalagSins eru beðin að
láta Þjóðabandalagið vita, ekki
síðar en 28, okt., hvenær þau telji
sig geta komið þessum ákvæðum
í framkvæmd. En 31. október er
svo gert ráð fyrir, að nefndin korni
satnan, til jress að samræma jtess-
ar refsiaðgerðir.
Fulltrúar Bretlands, Frakklands,
Rúmeníu og Jugoslavíu ræddu um
jtað, hvernig hátta skyldi skaða-
bótum til jteirra ríkja, sem bíða
viðskiftatjón af þessu banni. Titu-
lescu, fulltrúi Rúmeniu, hóf máls á
j>ví, hvort ekki væri rétt að beita
refsiaðgerðum gagnvart þeirn ríkj-
um, setn ekki vildu taka þátt í því,
að beita refsiaðgerðum, og átti
hann þar við hvaða ráðstafanir
skyldi gera gagnvart Austurríki,
Ungverjalandi og Albaníu, sem
færst hafa undan að hafa sam-
vinnu við aðrar þjóðir Þjóða-
bandalgsins um joessi mál.
„Reikningur" Jónasar.
I Tímadilknum í gær, segir
Jónas Jónsson skrítna sögu um
'50 króna skuld, sem hann hafi
átt lijá ríkissjóði, og fjármála-
ráðherra hafi greitt lionum,
„eins og hver maður i hans
stöðu hefði orðið að gera“. En
samkvæmt frásögninni, virðist
jiessi „reikningur“ Jónasar ein-
hvernveginn hafa komist í
„brask“, sem ekki mun j)ó vcra
venjulegt um slíkar skuldir.
Segir J. J. þannig frá, að i
vor, meðan íslcnsku samninga-
mennirnir voru i Róm, hafi
einn þeirra, Jón Árnason, tví-
vegis reynt að ná tali af sér i
síma í Osló, en ekki tekist, og
liefði hann (J. J.) jtví beðið um
Jón til viðtals, og liefði símtal
þetta kostað 50 krónur. Kveðst
liann hafa „gefið reikning fyrir
j)ví“, er hann kom heim, og
fjármálaráðlierra greitt j>að,
„eins og hver maður í hans
stöðu hefði orðið að gera“.
Það skal nú alveg látið liggja
á milli hluta, liver j>örf hefir
verið á þessu símasamtali þeirra
Jóns Árnasonar og Jónasar,
vegna ítölsku samninganna. En
af j>ví, að samtalið varð að fara
fram, virðist mega ráða, að J. Á.
liafi ekki haft fult umboð af
hálfu framsóknarflokksins til
að semja, en Jónas hafi verið
skipaður einskonar meðráða-
maður hans. Og þessi 50 króna
greiðsla úr rikissjóði fyrir sam-
talið, skiftir í sjálfu sér ekki
miklu.
En hvernig víkur þvi við, að
þessi „reikningur“ J. J. skuli
hafa komist í „brask“? Sam-
kvæmt þessari frásögu J. J.
sjálfs, eiga að hafa orðið mikl-
ar umræður um þennan reikn-
ing „hjá lítilsigldasta MbL-
fólldnu í Reykjavík“, og geng-
ið um liann „kýmileg lygasaga“
og að Iokum á „einn af þing-
mönnum“ að hafa komist yfir
„reikninginn“ í því skyni að
nota hann til meiriháttar árása
á Eystein Jónsson!
Er þetta svo að skilja, að þessi
„reikningur“ Jónasar hafi geng-
ið kaupum og sölum manna á
milli, eins og dæmi eru til um
skuldir einstakra manna, sem
erfitt er að innheimta? Var
ríkissjóður svo „illa staddur“,
þegar Jónas kom með reikning
sinn, að liann gæti ekki borgað
50 krónur? J. J. segir nú, að
fjárnxálaráðherra hafi greitt sér
þessa fjárhæð, „eins og hver
maður í hans stöðu hefði orðið
að gera“. En á þá að skilja það
svo, að fjármálaráðherrann
hafi greift j>etta „úr eigin vasa“,
cn ekki ávísað reikningnum til
greiðslu úr ríkissjóði? Hafi svo
verið, þá er staðhæfing J. J.
um j>að, að „hver maður í lians
stöðu hefði orðið að gera“ það
nokkuð vafasöm. Það mun yfir-
leilt heldur fátítt, að fjármála
ráðherrar rugli þannig saman
sínum reitum og ríkissjóðs.
Hinsvegar virðist j>að nú ein-
mitt hljóta að liafa verið svo, að
ráðherrann hafi borgað reikn-
inginn úr sínum sjóði, en síðan
sclt liann öðrum, og svo hafi
reikningurinn gengið kaupum
og sölum þar til hann loks
komst i liendur j>ingmannsins,
sem ætlaði að nota hann til á-
nása á Eystein Jónsson!,
En er þelta venjuleg meðferð
á skuldakröfuni á hendur rík-
issjóðs? Er það svo að skilja,
að rikisstjómin liafi nú tekið til
eftirbreytni hið ágæta fordæmi
socialistanna í Hafnarfirði? Og
er það þá gert af nauðsyn, eða
af aðdáun á fordæminu? —- Eða
er það svo, að eitthvert hik hafi
komið á fjármálaráðherrann,
]>egar hann átti að fara að ávisa
reikningnum, og að hann hafi
j>á lieldur kosið að greiða þess-
ar 50 krónur úr eigin vasa, en
síðan komist í kröggur og orðið
að framselja reikninginn öðrum
upp í skuld?
Þelta er alt á liuldu og virðist
allmikið vanta á, að .1. J. hafi
upplýst lil fulls þetta „brask“
þeirra Eysteins.
Frá Alþing!
Efri deild.
í gær kom til umræíSu breyting
á lögunum um skuldaskilasjóð vél-
bátaeiganda, sem samþykt voru á
síðasta þingi. Breyting þessi er
ekki stórvægileg, en er á þá leið
að sjálfsvörsluveð í afla fiskiskips,
sem sett eru skv. lögum nr. 46 frá
1927, skuli jafngilda fasteignaveði
cða handveði, um það að teljast
íull trygging fyrir skuld. Frv. .var
afgreitt til annarar umræðu.
Neðri deild.
Áberandi hundavaðsháttur á af-
greiðslu mála. Hvar eru
„stóru málin“?
Fyrsta mál á dagskrá í gær var
frumvarp til laga um sjóði líf-
tryggingafélaga og stofnana og
eftirlit með þeim. Þegar kom til að
vísa málinu til næstu umræðu neit-
uðu all-margir þingmenn að greiða
atkvæði sökum þess, að það væri
allsendis óviðeigandi að keyra
fram’ atvæðagreiðslu um slíkt mál,
án þess að nokkur greinargerð
væri gefin fyrir því áður, en nú
væri langt um liðið frá því að frv.
kom fyrir þingið í vor og því tek-
ið að fyrnast fyrir þingm. Jakob
Möller benti á að svo væri ráð fyr-
ir gert að samþykt þessa fruinv.
ætti að fara eftir því hvort frv.
um líftryggingastofnun ríkisins
næði fram að gangá, og væri þvi
viðkunnanlegra að aðalmálið væri
látið ganga fyrir. Hinsvegar
kvaðst J. M. hafa heyrt ávæning af
því að Líftryggingarstofnunin
nrundi ekki komast á nú og greiddi
hann því ekki atkvæði. Stefán, Jó-
hann var forseti og barði hann at-
kvæðagreiðsluna í gegn, en sjá;
írumvarpið féll! En þá tók St. Jó-
hann það til bragðs að fresta at-
kvgr. til mánudags, svo frv. yröi
bjargað. Það er augljóst að það
eru fullkomin ólög að fresta at-
kvæðagreiðslu eftir að hún hefir
raunverulega farið fram til þess
að bjarga rnáli viö. Er þessi af-
greiðsla á þingmálum enn eitt
dæmi þess, hvernig núverandi
valdhafar misnota settar reglur,
en ösla áfram með þjösnaskap og
lögleysum eins og þeim býður við
aö horfa. Það er nú ekki svo vel að
lögð sé áhersla á að flýta fram-
gangi mála, sem meira eru verð.
Næst á eftir þessari skemtilegu at-
kvæðagreiðslu komu hafnarlög
fyrir Siglufjarðarkaupstað, en
þau voru umsvifalausfc tekin út af
dagskrá og geldingafrv. tekið fyr-
ir. Hannes Jónsson kvaddi ’ sér
liljóðs og sagöist ætla að nota
tækifærið til að minnast á störf
þingsins alment. Tímanum væri nú
eytt í blaður um mál, sem minna
varða, í stað þess að málefni, sem
vegna þjóðarheilla ættu heimtingu
á skjótri afgreiðslu lægju undir
stólum forsetanna og væru ó-
hreyfð.
Geldingafrv. var svo afgr. til
efri deildar ágreiningslítið og fanst
víst rauðu þingmönnunum að þeir
hefðu mikið afreksverk unnið.
Víða er nú útvarp um sveitir, og
gefst þeim sem það hafa gott tæki-
færi til að fylgjast með vinnu-
brögfðum Alþingis. Það getur varla
farið hj.á því að þó svo sé fyrir
séð, að fyrv. ritstjóri Nýja dag-
blaðsins flytji þingfréttirnar, þá
ætti þó engum hlustanda að dyljast
seinlætið við aðalmálin og sofanda-
hátturinn,og er það gott reiknings-
dæmi fyrir þá, sem tækifæri hafa
til að fylgjast með, hvað mörg
ærverð þarf til að borga lítt nauð-
synlegt málæði og skriffinsku
þingsins.
Skogga-Sveinn.
Eg sá Icikritið nú í 20. sinnið,
að því sem mér finst, sá það
með ánægju, og fór glaður úr
leikhúsinu. Þetta er enginn leik-
dómur, það er fremur mas um
fyrrum og nú.
Það hefir verið látið töluvert
af því, hvernig leiksviðin séu
máluð, og það sé gert eftir liin-
un> upprunalegu málverkum
Sigurðar Guðmundssonar list-
ínálara. Eg er nátlúrlega íhalds-
maður orðinn, og mér liggur við
að hiðja um sviðmyndirnar
hans Sigurðar míns á grasa-
f jallinu og víðar. Eg tek þó und-
an lielji Skuggasveins. Þessi
hellir, sem nú er notaður, er
ágætlega samræmdur við anda-
sýninguna, sem Svein dreymir
rétt áður en liann er tekinn.
Draugar og nálirafnar eru al-
yeg samræmir við klettayeggi
liellisins, þeir eru klettarxiílf
sjálfir og losna fram úr þeim,
og liverfa að þeim aftur. Hvitu
vofunni, móður Haralds, er
slept, því það er ekki samræm-
anlegt við klettinn. Þetta
draum-atriði er ljómandi vel
hugsað, og fer vel yfir. 1 sam-
bandi við það má taka fram, að
tjaldið féll mátulega fljótt i bar-
daganum.
Önnur breytingin á Skugga-
sveini er sú, að Galdra-Héðinn,
Geir og Grani hafa alveg verið
strikaðir út. Það bætir leikritið
mjög og styttir það. Það þarf
þess með, vegna hinna mörgu
breytinga á leiksviðinu, sem all-
ar taka tíma frá leiknum. Svo
er Héðinn og bjálfarnir ekki
neitt sérlega skemtilegar per-
sónur; til þess eru bjálfarnir alt
of lieimskir, þetta er góð breyt-
ing, sem æskilegt væri að héld-
ist. Bjálfana liafa ýmsir haft til
að lieimska sig á, og leikið þá
fyrir utan alt sem mannlegt er.
Mig langar ekki til að sjá mann-
eskjudýr á leiksviðinu,og enginn
leikari vekur eftirtekt á sér fyr-
ir lilutverk, sem er eintómt
flónsku og vitfirringshjal.
Grasa-Gudda er enn þá leik-
in af karhnanni, eftir að úti-
legumenn og Skuggasveinn hafa
haldið sér í 76 ár á leiksviðinu,
og eftir að liér er kominn leik-
konuflokkur, flokkur, sem get-
ur sagt svona hér um bil hvað
sem vera skal i leikritum Matt-
híasar eða Holbergs. Ástæðan
til J>ess, að Grasa-Gudda var
leikin af karlmanni var sú, að
þessar borgara- og embættis-
mannadætur, sem fengust tii að
leika, gátu ekki fyrir tepruskap
gert sig að gömlum kerlingum,
eða sagt annað eins og Grasa-
Gudda segir: I þá daga hefði eg
ekki viljað skifta kjörum við
neina gifta konu, þegar Ingi-
mundur hennar fór með liai\£
út i útiliúsið. Eg þykist viss um,
að 3 eða fjórar af leikkonum
Lcikfélagsins gætu vel tekið
Guddu að sér nú. Þá yrði Gudda
kven-kerling en ekki karl-kerl-
ing. Og þvi er þá verið að því,
að láta karlmann leika hana?
Ekki þarf að setja út á hann
fyrir það, að liann leiki Guddu
eins og vanskapað dýr, þó eg
hafi séð það áður gert. Ókostur-
inn við Skuggasvein er hve fátt
kvenfólk er í honun^, en það
var uppliaflega af þessu, að í
Reykjavík fékst það ekki til að
leika nema ástarlilutverk og
þess hátlar, sem þær þó sjaldn-
ast gátu leyst af hendi.
Grasafjallssýningin vildi ekki
takast, sýndist mér, eins vel og
eg Iiefi stundum,séð hana gera.
— Hún hefir oft verið leikin
alveg sérstæð, vegna þess að
hún liefir þótt vera svo góð. Eg
veit ekki upp á víst hvað mig
vantar þar. Það er ef til vill það,
að Ásta, sem syngur mjög vel,
ÍTÖLSK VÉLBYSSUDEILD
Myndin tekin á heræfingum í ítalska Somalilandi.