Vísir - 30.12.1935, Page 2

■V
Fjárlög Frakklands
íil umræðu í fulltrúadeild þjóðþingsins í dag.
París 30. desember.
UmræSumar í fulltrúadéild
þjóðþingsins héldu áfram þar til
kl. 1 aðfaranótt sunnudags. Sam-
þyktar voru og afgreiddaf breyt-
ingar á lögum þeim um binar
vopnuðu deildir fascistafélaganna,
sem efri deild hafSi samþykt. Fjár-
lögin verða í'ædd í fulltrúadeildinni
i dag. .(United Press—-FB).
Olíukaup
Ítala.
Oslo 29. des. FÚ.
ítalir leggja mjög mikið kapp
á aS kaupa oliu og kaupa hana
hvar sem fengin verður. Megin-
hluti þeirrar olíu og bensíns, sem
Italir hafa keypt undanfarið, er
frá Bandaríkjunum og Rúmeniu,
og sama máli gegnir um það sem
þeir nú festa kaup á. Farmgjöld
með tankskipum hafa mjög .stigið
vegna aukinna flutninga upp á síð-
kastið. Eru dæmi þess, að norsk
tankskip hafa gert samninga um
i8s. 6d. farmgjöld á smálest.
ítalir setja meginið af þeim olíu-
birgðum, sem ætlaðar eru til hern-
aðarins á land í Mongolishu í
Somalilandi, og er talið að þeir
eigi þar orðið miklar birgðir.
Landskjálftaklppir
í Þjstalandi.
Loudon, 30. dcs. FÚ.
í gær varð vart við tvo snarpa
jarðsjálftakippi í Þýskalandi, og
er álitið, að jteir liafi átt upptök
sín nálægt Baden-Baden. Fólk
á jarðskjálftasvæðinu var svo
skelkað, að það flýði út á göt-
umar, enda eru jarðskjálftar
mjög sjaldgæfír um þessar slóð-
Ir. — r *'
Ofviiri og flóð
í Porágai
London, 30. des. FÚ.
Enn eru stórrigningar með
stormum í Porlúgal, og flóð í
mörgum iáin.# Tagusfljótið við
Lissabon hefir stígið um 43 fet,
og var skipum í gær boðið að
hafa sig út á sjó, vegna fyrirsjá-
anlegs hvassviðris. Tvö hresk
skip, sem stödd voru þar, gátu
ekki komist á hrott nógu skjótt
og varð að bjarga skipshöfnum
})eirra í land með fluglínum. Á
þessum tveimur skipum voru
alls 41 maður.
Sigrar
AbessiDíomanna
hafa hleypt kjarki í her-
inn og þjóðina.
London 30. des. FÚ.
Sigrar þeir, sem Abessiniumenn
hafa unniS hér og þar á noröur-
vígstöövunum undanfarna daga,
hafa hleypt kjarki bæöi í herinn
pg þjóSina i heild sinni. í gær kom
fregn um það, að keisarinn hefði
sent út boð frá Dessie til hersveita
sinna í Norður-Abessiniu um að
hefja sókn fyrir alvöru á næstunni.
Þrjár hersveitir eru sagðar á leið-
inni til Makale.
Primo Carnera
kvaldnr f herinn!
Kalundborg, 28. des. FÚ.
ítalski hnefaleikakappinn,
Primo Carnera, hefir nú orðið
að láta aflýsa ýmsum kappleik-
um, sem hann hafði samið um
i Ameríku, vegna þess að liann
hefir verið kallaður heim til
þess að gegna að minsta kosti
tveggja mánaða herþjónustu í
her ítala í Abessiniu. Carnera
gerir sér vonir um að geta kom-
ið aftur vestur með vorinu og
taka til sinnar fyrri iðju.
Kaupmannahöfn, 28. des.
Einkaskeyti FÚ.
Síldarkaup Rússa.
Rússar standa nú í samning-
um um að kaupa 18 þúsund
tunnur af saltsíld í Bergen.
Kalundborg, 28. des. FÚ.
Landskjálfti, sem stóð yfir í 2
klukkustundir.
Jarðskjáiftamælir í Lundi
sýndi í morgun jarðskjálfta er
slaðið mundi hafa í tvær
ldukkustundir. Fjarlægðin frá
Lundi reiknaðist að hafa verið
um 9400 km. og telja menn að
jarðskjálftinn hafi verið annað
Iivort á Súmatra eða Philips-
eyjúni.
GRAF ZEPPELIN.
Myndin tekiu. er lofskipið flaugyfir Boden-vatn í Sviss.
VÍSIR
Alþýðublaðið segir í gær, að
hifreiðaverkfallið virðist ekki
hafa samúð alþýðunnar. En
það er óhætl að fullyrða, að
allur almenningur hefir einmitt
mikla samúð með varkfallinu.
Og í rauninni dylst það eng-
um, að Alþýðublaðinu og nán-
ustu aðstandendum þess muni
vera þetta full-ljóst. Fyrst eft-
ir að verkfallið liófst, var Al-
þýðublaðið látið ausa skömm-
um og svívirðingum yfir bíl-
stjórana, sem að verkfallinu
stóðu. Síðan liefir ritháttur
þess gerbreytst. Nú er það fult
af fleðulátum og föðurlegum
heilræðum lil bílstjóranna. —
Blaðið veit það, sem líka al-
kunnugt er, að allur þorri
verkamanna er á bandi bíl-
stjóranna. Og til þess eru eðli-
legar ástæður.
Sannleikurinn er sá, að hif-
reiðaverkfallið og liin almenna
þátttaka bílstjóra í því, er fyrst
og fremst verklegt tákn þeirr-
ar allsherjar óánægju, sem hér
er ríkjandi, út af framferði nú-
verandi valdhafa, sem frá því
að þeir tóku við völdum, hafa
altaf verið að auka álögurnar
á almenningi, og með ýmsum
ráðstöfunum öðrum aukið dýr-
tíðina í landinu, en engu feng-
ið áorkað til að bæta úr þeim
örðugleikum, sem fyrir voru.
Það l>arf enginn að ætla, að
hægt sé á tveimur árum að
bæta 4 miljón króna nýjum á-
lögum á almenning, án þess
að vart verði nokkurrar ó-
ánægju eða þolinmæðin jafn-
vel bresti. Og nú er þolinmaéði
almennings þrotin. Þess vegna
hefir líka hifreiðaverkfallið
svo að segja óskifta samúð al-
mennings. Það er alment skoð-
að sem sameiginleg mótmæli
allrar alþýðu gegn rúningar-
stefnu stjórnarinnar í tolla- og
skattaifiálum.
Það er fullyrt, að félagsmenn
í verkamannafélaginu „Dags-
brún“, liafi svo liundruðum
.skiftir skorað á stjórn félags-
ins að boða til félagsfundar, til
að ræða verkfallið. Stjórninni
er samkvæmt lögum félagsins
skylt að verða við þessum á-
skorunum, en samt gerir liún
það ekki. í stað þess er Al-
þýðublaðið látið tæpa á því,
að stjórn alþýðusambandsins
kunni að grípa til þess úrræð-
is, að gera bílstjórafélögin ræk
úr sambandinu!
Það er nú alveg augljóst, að
ef stjórn „Dagsbrúnar“ væri
þeirrar skoðunar, að verkfall-
ið hefði ekki samúð alþýðu, þá
mundi hún tafarlaust kveðja
saman félagsfund og láta þann
fund taka af öll tvímæli um
þelta. Og ef hún gæti komið
fram ályktun gegn verkfallinu
á slíkuin fundi, yrði það að
sjálfsögðu verkfallinu hinn
mesti hnekkir. Er vart hugsan-
legt, að samtök verkfallsmanna
rofnuðu þá ekki, ef sýnt yrði,
að verkamenn væri þeim al-
ment móthverfir. En stjórn fé-
lagsins Iiefir enga trú á þvi,
að svo mundi fara. Hún óttast,
og ekki að ástæðulausu, að
niðurstaðan mundi verða þver-
öfug, hílstjórarnir hera sigur
úr býtum og „foringjarnir“
standa uppi einir og yfirgefnir.
En hvernig liyggjast þeir þá
að ráða fram úr þessu? Þeir
virðast standa ráðþrota. Víst
er um, að af þeim er nú allur
móðurinn. Ræða forsætisráð-
herrans, sem liann flutti á
þingi sunnudagsmorguninn 22.
des., og lét birta í blaði sínu,
eins fljótt og við varð komið,
stendur eins og háðungarmerki
yfir úrræðaleysi þeirra og
bjálfahætti. Það var talsverð-
ur völlum á þeim þenna sunnu-
dagsmprgun. Þeir höfðu gert
ráðstafanir lil að bjóða út liði,
til að „berja niður“ „uppreist-
armennina". En þeir fengu
ekkert lið! Tilraunir hafa ver-
ið gerðar til að draga lið sam-
an austur um sveitir, en það
liefir líka mistekist. Samúðin
er alstaðar méð verkfallsmönn-
um. En þeir eru fátækir af fé,
allur þorri þeirra. Og á því
virðast allar vonir stjórnar-
herranna og alþvðubroddanna
um sigur bvgðar. Það er sult-
urinn, sem á að binda euda á
deiluna. f því trausti liehlur
ríkisstjórnin að sér höndum. f
því trausti trássast stjórn
„Dagsbrúnar“ við að kyeðja
saman félagsfund. Þáð er
beðið eftir því, að verkfalls-
menn gefist upp, af því að þeir
geti ekki séð sér og sínum far-
horða, ef verkfallið á að halda
áfram.
Flugferdir
milli íslands og Skotlands
næsta sumar.
Kaupmannahöfn, 28. des.
Einkaskeyti FÚ.
Skoskt flugfélag „Highland
Airways“ er nú að undirbúa
fastar ferðir til Færeyja og ís-
lands frá Skotlandí. Er húist við
að þáð sendi bráðlega sérfræð-
inga til íslands og muni leita
samvinnu við íslensk stjórnar-
völd, um undirbúning málsins.
Félagið sækir þegar um Teyfi
dönsku stjórnarinnar til þess að
reka flugferðir um Færeyjar.
Ráðgert er, að reynsluflug lief j-
ist sumarið 1936. Félagið nýtur
styrks frá enska ríkinu. Það á
10 fai'þegaflugvélar auk annara
flugvéla.
Knidarnir
í Bandarikjnnum. W
London, 30. des. FÚ.
Enn haldast kuldar og liríðar-
veður í Randaríkjunum. í suð-
urríkjunum, þar sem venjulega
er snjólaust um þetta leyti árs,
er nú allsstaðar snjór og fimm
til sex stiga frost. Mikið af hveiti
og baðmullar uppskeru hefir
eyðilagst. Annar staðar í Banda-
rikjunum hafa einnig orðið
miklir skaðar af völdum veð-
ursins, og í austurhluta þeirra
er tjónið metið á þrjár miljónir
dollara.
Ornstan
við Addi'Addi.
Oslo 29. des. FÚ.
Frá Addis Abeba kemur fregn
uin það í dag að orustan við Addi
Addi hafi verið hin skæðasta, ft-
alir hafi teflt frani stórskotaliði
og vélbyssum og hafi mannfall
verið mikið á báðar hliðar. Abess-
iniumenn telja sig hafa tekið
hundruð ítalskra hermanna hönd-
um í þessari orustu. Síðustu daga
hefir stöSugt veriS barist af kappi
á ýmsum stöðum á norSurvíg-
stöSvunum.
I Pinu í ÍiHSÍIillf [
Ijósmóðir.
Fædd 30. des. 1859.
Dáin 23. nóv. 1935.
í dag er 76 ára afmæli Þórunn-
ar Á. Björnsdóttur, ljósmóSur. Er
mér þá hæSi ljúft og skylt að
minnast hennar meS nokkrum lín-
um, um leiS og ég renni þakklátum
huga til hinna mörgu og góSu
minninga, er ég á frá margra ára
vináttu okkar og viSkynningu.
Hún fæddist aS Vatnshorni í
Skorradal, þ. 30. des. 1859. F°r"
eldrar hennar voru hin góSkunnu
merkishjón, Björn Eyvindsson,
orSlagSur hygginda- og hagleiks-
maSur, og Sólveig Björnsdóttir,
Pálssonar prófasts frá Þingvöllum.
Þeim hjónum varS margra barna
auSiS. Upp komust 9 þeirra, öll
hin mannvænlegustu. Þórunn Ást-
ríSur var á meSal hínna eldri í
systkinahópnum.
Snemma bar á því, aS hugur
hennar heindist aS því starfi, sem
varS æfistarf hennar, hrátt komu
og í ljós þau lundareinkenni og
hugarstefna, sem rnótuSu líf henn-
ar og starfshætti, og skipuSu henni
í fremstu röS ljósmæSra landsins.
Á 70 ára afmæli sínu, áriS 1929,
gaf hún út bók, „Nokkrar sjúkra-
sögur“, í formála fyrir ’ bókinni
kemst hún þannig aS orSi: „Fyrsta
barnahugsunin, sem ég mán eftir,
var hlý hjálpscmistilfinning. Mig
langaSi mest af öllu aS vera öSrum
til hjálpar, helst þó þegar börnin
fæddust, því mér fundust nýfædd
hörn vera helgidómur GuSs“. Og
síSar í sarna formála segir hún:
„Þá var þaS einhverju sinni, aS ég
heyrSi sagt, aS hægt^væri aS óska
sér hvers sem vera skyldi, ef maS-
ur kæmist undir enda friSarbog-
ans. Eg hugsaSi mér nú aS nota
þ'essa góSu gjöf, og þegar friSar-
bóginn sat á túninú, átti ég margar
ferSirnar um fallegu flatirnar og
hólana í Vatnshornstúninu, til
þess aS komast undir enda friSar-
bogans, sem altaf flýSi litlu telp-
una. Óskin, sem. fram átti aS bera,
var altaf hin sama, aS hiSja GuS
aS gefa mér þaS, aS ég yrSi góS
yfirsetukona, þegar ég yrSi stór,
eins og börnin segja“. —
Þeir, sem kyntust Þórunni ljós-
móSur og starfi hennar, eru í eng-
um vafa um aS ósk hennar og
barnsleg hæn var heyrS.
„Nokkrar sjúkrasögur" vöktu
athygli þeirra er um þau mál fjalla.
Kemur þar glögt franr jiekking og
reynsla hinnar fágætu ljósmóður.
Eg er aS vísu elcki fær um aS
dæma um verSmæti slíkrar bókar,
en mér er nær aS halda, aS hún sé
alveg einstök í sinni röS, og ger-
semi hin rnesta, verðugur minnis-
varSi yfir líf og starf Þórunnar Á.
(Björnsdóttur, er hún reisti sér sjálf
í lifanda lííi. Þykir mér sennilegt
aS mörg konan vilji gjarnan eign-
ast þessa bók, aS höfundi hennar
látnum, til minningar urn hina
mætustu konu og ljósmóSur. Er
svo ráS fyrir gert, aS andvirSi hók-
arinnar renni í sjóS til styrktar fá-
tækum sængurkonum i Landspítal-
anum. Sýnir þaS, eins og fleira,
hug hinnar framliSnu til þess
starfs, er hún helgaSi krafta sína,
og ætti það vissulega aS vera hvöt
hverri konu, til þess aS leggja
fram sinn skerf í þessu lofsverSa
augnamiSi, meS því aS kaupa
„Nokkrar sjúkrasögur".
Af ummælum þeirn, er ég hefi
tilgreint, má glögt sjá, aS auS-
fundin var sú fræSigrein, sem næst
stóS huga hinnar ungu meyjan
MeSfæddir hæfileikar hentu ótví-
rætt á ljósmóðurfræSi. Hún lagSi
og hrátt stund á þau, fyrst hér
heima og síSan í Kaupmannahöfn.
NámiS stundaSi Þórunn at
stakri alúS og kappi. Hún aflaSi
sér víStækrar þekkingar og æfing-
ar til undirbúnings hinu ábyrgSar-
ríka vandastarfi, sem beiS hennar.
Hún unni náminu og hún unni
starfinu, er áS því kom. Fáar kon-
ur hygg ég, aS hafi gengiS aS
starfi sínu meS meiri alvöru og á-
byrgðartilfinningu, en Þórunn ljós-
móSir. ÞaS er ekki ofmælt þótt
sagt sé, aS ljósmóðurstarfið var
henni heilagt hlutverk og aS hún
var „ljósmóSir af GuSs náS“, svo
frábærir voru hæfileikar hennar
og innræti, svo heil og óskift gekk
hún aS starfi. ÞaS gat þá heldur
ekki hjá því fariS, aS slik ljósmóS-
ir eignaSist óskift traust, ást og
virSingu þeirra, er hún starfaSi á
meSal. Sú varð og raunin á, Marg-
víslega kom þaS í ljós. Þannig
heiSruSu konur þessa bæjar hana
hvað eftir annað með; fjölmennum
samsætum, vinagjöfum, þakkará- N
vörpum, undirrituðum af hundruð-
um kvenna, sem bersýnilega túlk-
uSu vináttu 0g virSingu í hennar
garS.
í des. 1922 var hún sæmd Ridd-
arakrossi FálkaorSunnar. Munu
fáir hafa verSskuldaS þann virS-
ingarvott fremur en Þórunn Á,
Björnsdóttir.
Auk afburða leikni og þekking-
ar í starfi sínu, var Þórunn ljós-
móSir gædd óvenjulegu starfs-
þreki. Fyrir utan ljósmóSurstörf
hennar, sem voru mjög yfirgrips-
mikil, eins og gefur að skilja, sinti
hún öSrum líknar og hjúkrunar-
störfum á heimilum hér í bænum,
þvi fáir voru þeir ekki, sem vitj-
uSu hennar í hverskonar vanda-
málunr, bæSi vegna sjúkra manna
og heilla, eldri og yngri, enda þótt
tíSast væri hún sótt til ungþarn-
anna.
Hún var ráðholl og ráSag'óS.
Vinátta hennar brást aldrei. Þess-
vegna er hennar saknaS. Þessvegna
verSur hún mörgum ógleymanleg,
en þó sérstaklega hinum mörgu
mæSrum, sem nutu hjálpar hennar
á alvöruþrungnum sársaukastund-
um. Nærgætni hennar þá, öryggi,
alúS og ástúSlega gleSin er ljómáSi
af andliti henriar, er hún aS lokinni
þraut, lagSi nýfætt barniS í faSm
móSurinnar, mun varSveitast, sem
hiri fegursta mynd í endurminning-
um margra mæSra. OrSfá var hún
raunar þá sem oftar, en augnaráS-
iS, svipurinn og hlýtt handcakiS,
sögSu, á þeirn stundum, meira en
orS hefSu gjört. OrSin ná aS vísu
eyrunum, en þögnin kafar djúp
sálarinnar.
í meira en hálfa öld (53 ár)
gegndi hún ljósmóSurstörfum,
lengst af hér í bænum. Utan fór
hún hvaS eftir annaS, til þess aS
kynnast helstu nýjungum á sviSi
listar sinnar. Hún varS aldrei of
gömul fyrir hiS nýja og nýta.
Árum saman kendi hún viS ljós-
mæSraskólann, og liafSi jafnan
hóp ungra námsmeyja undir hendi,
er hún veitti verklega tilsögn og
lét ganga aS starfi meS sér. Var
hún þeim fræðari og fyrirmynd í
senn, og vita allir, sem til þektu
aS þar fór saman hin frábærasta
tilsögn og hin grandvarasta
breytni.
Dagsverk Þórunnar ljósmóSur
varS bæSi langt og gott. GuS gaf
henni í hendur liátt á fimta þús-
und barna (4759). Fyrsta barniS
fæddist í hendur hennar 2. jan.