Vísir - 17.05.1939, Blaðsíða 4

'á
VlSIR
Miðvikudaginn 17. maí . 1939.
Afkoman á vetrarvertíðinni á
Akranesi heíir verið sæmileg.
Heildarnidurstada og aflahæstu bátarnir.
Sunnudag 14. maí.
Þegar fór að líða á janúar-
mánuð gerðu menn sér vonir
um að þetta myndi verða frá-
bærlega mikil og góð vertíð.
Tæplega höfðu í manna minn-
um 'verið jafn góðar gæftir í
janúarmánuði, og nú í vetur.
Þeir bátarnir, sem tilbúnir voru
í vertíðarbyrjun og oftast réru,
fóru um 20 róðra í janúar og
aflinn var yfirleitt góður. Ann-
ars hafa oft ekki verið farnir
nema 5—6 róðrar í janúar.
En í þetta sinn reyndist alt
öfugt við það, sem áður hefir
verið. Menn voru t. d. orðnir
beitulitlir snemma í marsmán-
uði. En venjan hefir verið sú,
að á vorin hafa menn oftast nær
orðið að fleygja miklu af fros-
inni beitusíld, að lokinni ver-
tíð. Beituleysi kom þó aldrei að
verulegri sök. Og veðrátta hefir
verið eindæma góð á þessari
vertíð. En afli brást að miklu
leyti þann tíma, sem annai-s afl-
ast mest, venjulega. Og síðari
hluta aprílmánaðar, til loka, má
lieita að ekkert liafi aflast, sem
teljandi sé.
Niðurstaðan er þó sú, að ver-
tíðin hefir orðið sæmileg ein-
mitt fyrir það, hve góðar voru
gæftirnar og góður aflinn í byrj-
un eða þann thna, sem minst
hefir aflast áður. Talið er að í
salt hafi farið rösk 13 þúsund
skippund (10 þús. skp. í fyrra),
miðað við lifrarmagnið, en gert
er ráð fyrir að úr hverju skip-
pundi fiskjar komi 40 litrar
lifrar. En auk þessa var seldur
nýr fiskur liéðan, i vertíðar-
byrjun, um 430 smálestir. Bát-
arnir, sem héðan réru á vertið-
inni voru 22, sá 23. var ekki til-
búinn fyrr en um miðjan mars-
mánuð. Þeir bátar, sem oftast
hafa róið, munu hafa farið um
60 róðra.
Lifrarmagnið var í vertíðar-
verið útbúið þannig, að rafhit-
unartækjum hefir verið komið
fyrir í húsunum, sem taka af
sjálfu sér til starfa, ef hitinn
lækkar þar inni niður fyrir á-
kveðið mark. Umsjónannaður-
inn getur þess vegna lagst ró-
legur til svefns, enda þótt raf-
tækin taki til starfa.
Draumurinn heldur áfram.
Nú göngum við inn á ban-
anaekrurnar. Hitabeltisyl og
raka Ieggur á móti manni, og
alt er þetta annarlegt í okkar
augum, öfgakend mótsögn við
umliverfið, kalda og nakta nátt-
úru íslands. Fimm eða sex
ir í hinni frjósömu, rauðbrúnu
íslensku mold, sem fæddist við
eldsumbrot, þegar móðir jörð
byltist af kvölum, hafa vaxið
við yl frá iðrum jarðar og
þroskast við bjart og hreint sól-
skin liánorðursins, eru bestu
bananar, sem til eru á jarðríki.
Þetla — með hliðsjón af sér-
stöðu íslenskrar grænmelis.
verslunar er liefir vald á rækt-
unarskilyrðunum, með því að
taka í þjónustu sína sára ódýr
lijálpartæki, — hefir þá þýð-
ingu, að þróunin getur lialdið
áfram og æfinlýi'ið orðið enda-
laust.
Framleiðslan er flutt á raf-
.Gróðurliúsin standa í hundraðatali'
metra liáar bananaplöntur
standa þarna eins og frumskóg-
ur, og svigna undan þunga
blómanna og ávaxtanna, sem
brjótast fram á milli blaðanna.
Er við spyrjum er okkur sagt
að ein jurtin heiti Musa Cavand-
ishii. Það er auðvelt að rækta
hana. Verst er meðan hún er
að springar út, þvi að ýmsir erf-
iðleikar eru á fæðingunni, en þá
verður að grípa fljótt og ákveð-
ið inn í og gera keisaraskurð, til
þess að blómin geti brotist
fram.
Ananasekrurnar eru ólíkar að
útliti, og ósjálfrátt finst manni
að maður sé staddur á Hawaii
eða Sundaeyjunum. Ávextirnir
eru hálfjn'oskaðir.
Rauðaldin (tomatar) eru
einnig ræktaðir hér óvenjumik-
ið. íslensku rauðaldinin og is-
lenska blómkálið kvað vera á-
kaflega ljúffeng fæða, enda er
þetta veigimikill liður í útflutn-
ingi landsins samhliða banönum
og ananas.
íslenskir bananar, framleidd-
sleðum til pökkunar og af-
greiðsluhúsanna, en þar eru á-
vextirnir stimplaðir og fluttir
út. Að þremur dögum liðnum
frá því er bananamir voru flutt-
ir í kælirúm hraðskipanna í
Reykjavikurhöfn, getum við
keypt þá lijá hverjum græn-
metissala í Kaupmannahöfn. —
Það hefir áður verið ýmsu
spáð um ísland sem forðabúr
Evrópu, matjurtagarð o. s. frv.
Þessi grein er lika eingöngu
spádómur, — draumur, en
þetta er alls engin fjarstæða.
Alt þetta má gera, og ef til vill
verður þetta gert fyr en varir.
Á það er einnig rétt að leggja
ríka áherslu, að þessi spá á sér
stoð í 50% veruleika.
O. Björgvin.
lok 522.900 lítrar, en af fiskúr-
gangi tók Fiskmjölsverksmiðj-
an við röskum 2000 smálestum
á vertíðinni. Ur lifrinni hafa
fengist um 275 smálestir af lýsi
og úr fiskafganginum um 500
smálestir mjöls. Þessar afurðir
munu vera seldar, og er varlega
áætlað, að útgerðarmenn fái
fyrir þær nettó um 160 þúsund
krónur, en það svarar til þess,
að með því sé hægt að greiða
alla oliu, vátryggingargjöld og
ef til vill fleira.
Enn er ekki hægt að vita, svo
að ábyggilegt sé, um afla ein-
stakra báta, og skal það tekið
fram, að tölur þær, sem nefnd-
ar verða hér á eftir eru að vísu
ágiskanir, en vel rökstuddar og
liafðar eftir fróðum mönnum:
Aflaliæstur er talinn m.b. Ár-
mann,eign Þórðar Ásmundsson-
ar útgerðarmanns, en skipstjóri
er á honum Jóhannes Sigurðs-
son, og er afli hans talinn um
900 skippund.
Annar bátur, sem Þórður Ás-
mundsson á líka, er talinn þar
næstur með um 800 skippund.
Er það „Fylkir“ og skipstjóri
Njáll Þórðarson. En þessr bát-
ar voru einu bátarnir héðan,
sem netaveiðar stunduðu, síðari
hluta vertíðarinnar og fiskuðu
þá báta mest, og allur var afli
þeirra ríga þorskur.
ILlutur manna á þessum bát-
um er mér sagt, að muni verða
um 2000 krónur.
M.b. „Egill“, eign Haraldar
Böðvarssonar & Co. var afla-
hæstur lengi vertíðar, eða þang-
að til bátanir tveir, sem fyrst
eru nefndir, fóru að veiða í net.
Á honum er skipstjóri Hannes
Ólafsson og er afli lians áætl-
aður um 750 skippund.
Talið er, að annar bátur H. B.
& Co. muni ef til vill vera hærri
Það er „Ver“ og skipstjóri Sig-
urbjörn Jónsson. Er áætlað, að
liann muni hafa um 800 skip-
pund.
En annars eru nokkrir bátar
með svipað aflamagn, eða um
700 skippund, svo sem „Ægir“,
skipstj. Þórður Sigurðsson,
„Víkingur“, skipstjóri Bergþór
Guðjónsson og „Hafþór“, skip-
stjóri Ragnar Friðriksson. Allir
þessir bátar eru eign Haraldar
Böðvarssonar & Co. nema þeir
2 bátar, sem fyrst voru taldir.
Síldin.
Eini báturinn, sem úti var í
fyrrinótt, kom inn með örfáar
tunnur aðeins í gær. í nótt voru
allir hátarnir úti (fimm), en
höfðu ekkert aflað og komu
ekki inn.
Líklegt er nú talið, að þessari
veiði verði haldið áfram eitt-
hvað enn og að ef til vill fari
nú fleiri bátar að stunda hana.
Mun Sildar- og fiskmjölsverk-
smiðjan hér ætla að greiða 6
krónur fyrir máhð af þessari
síld (en liún er fitulítil), og ef
til vill verður reynt að senda
enn einn farm til Þýskalands.
Hafði fyrsti farmurinn, sem
fór með togaranum „Gullfoss",
líkað vel.
M.b. „Ármann“ fór i dag út
á reknetaveiðar.
Frjr.
Ton Papen kvaddnr
helm frá Tyrklandi.
London, í morgun.
von Papen hefir verð kvadd-
ur heim frá Tyrklandi til þess
að gefa Hitler skýrslu um
bresk-tyrkneska vamarbanda-
lagið.
von Papen, sem er einhver
slyngasti stjórnmálamaður
Þjóðverja, var gerður að sendi-
lierra 1 Tyrldandi, til ]>ess að
stuðla að aukínni þýsk-tyrk-
neskri vináttu og samvinnu, en
að þessu sinni tókst von Papen
ekki að ná settu marki. Er það
mikill stjórnmálasigur, sem
Bretar unnu, er þeir fengu
Tyrki, sem voru samherjar
Þjóðverja í heimsstyrjöldinni,
til þess að ganga í varnarbanda-
lag með sér.
United Press.
Lántaka, sem veknr
alheims-athyglí.
London, í morgun.
Frakkneska ríkisstjórnin
bauð í fyrradag út nýtt innan-
ríkislán að upphæð 6 miljarða
franka. Lánið var boðið út kl. 9
að morgni og kl. 4 e. h. sama
dag höfðu menn látið skrásetja
sig sem kaupendur rikisskulda.
bréfa að upphæð, sem fór fram
úr 6 miljörðum franka. Sýnir
þetta hversu mikils trausts ríkis-
stjórnin nýlur og vekur lántaka
þessi alheimsathygli.
United Press.
Drengja-
fötin
ur
Fatabúöinni
Sækjum.
og nýlagnir i hús
og skip.
Jónas Magnússon
lögg. rafvirkjam.
Sími 5184.
Vinnustofa á
Vesturgötu 39.
- Sendum.
E STAURATIONIN^I
ODDFELLOWHÚSIMF'
Æ
Fast fœði.
Einstakar
máltiðir.
Morgunkaffi.
Mi ð degiskaffi.
Bifreiðastððin GEYSIR
Upphitaðir bílar, útvarp. — Opin allan sólarhringinn.
Liátið Carl
annast al
D. Tulinius & Co. h. f.
lar tryggingar yðar
Matar- og kaffistellin
fallegu og margeftirspurðu eru loks komin aftur.
Birgðir að eins til einnar viku.
K. Einapsson & Björnsson.
Bankastræti 11.
Húseigendur
Ofl
húsráðendur
héf í bænum eru al—
varlega aövaraðir um
aö tilkynna þegar$ er
fólk liefir flutt lir hús-
um þeirra eöa í þau.
Tekiö á móti tilkynn—
ingum í manntalsskrif—
stofu bæjarins Fóst-
bússtræti 7 og í lög-
regluvaröstofunni, og
fást þar aö lútandi
eyðublöö á báöum
stööum.
Þeir, sem ekki tiikynna
flutninga verða kærðir
til sekta Iðgum sam^
kvæmt.
Borgarstjórinn.
Pergamenl og silkiskermap
mikið úrval.
SKERMABÚÐIN, Laugavegi 15.
STEINDÓR
LANDSIN8 BESTA
Símar: 1580, 1581, 1582, 1583. 1584.
Wísis-kafffiö gerir alla glaöa