Vísir - 27.02.1940, Blaðsíða 1

6
Ritstjóri:
KRISTJÁN GUÐLAUGSSON.
Sími: 4578.
Rintst jórnarskrifstof ur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
30. ár.
Reykjavík, þriðjudaginn 27. febrúar 1940.
•
Afgrciðsla: HVERFÍSGÖTU 1 2. Sími: 3400. AUGfcÝSÍNGASTJÓRÍ: Sími: 2834.
48. tbl.
BJÁLPIN BAR8T OF SEINT.
----------«----------
Finnar yfirgáfu Björkö, en
frekari áhlaupum
Rússa hrundið.
EINKASKEYTI frá United Press. K.höfn í morgun.
Það er hvarvetna litið svo á, að Finnar hafi beðið
mikinn hnekki við að missa strandvirkin á
Björkö, enda þótt stórskotaliðið þar sprengdi
í loft upp öll fallbyssustæði og eyðilegði allar fallbyss-
ur, áður en það lagði á flótta yfir ísilagt sundið til meg-
inlandsins. Rússar ætla augsýnílega að nota sér það sem
þeir framast geta, að þeim hefir veitt betur og Björkö
er fallin í þeirra hendur, og gera þeir nú hvert áhlaup-
ið á fætur öðru, á vesturálmu Mannerheimvíggirðing-
anna. Finnar hafa snúist til varnar í ramgerðum virkj-
um í annari virkjaröð og hrundið öllum áhlaupum
Rússa. Hafa Finnar fengið óþreytt lið og skotfæra-
birgðir á þennan hluta vígstöðvahna. Finnar halda því
f ram, að ef þeir hef ði verið búnir að f á næg skotf æri
f yrir 3—4 vikum hef ði þeim auðnast að halda Rússum
í skefjum og koma í veg fyrir, að þeir næði fremstu
virkjum Mannerheimlínunnar á sitt vald. Hjálpin kom
of seint. Nú hafa Finnar fengið ógrynnin öll af skot-
færum og fá þeir daglega að kalla nýjar birgðir.
BETRI FLUGSKILYRÐI. — FLUGLID BEGGJA STYRJALD-
ARAÐILA FER Á STÚFANA.
Hubert Yxkyll, fréttarritari United Press, símar í morgun, að
birt hafi í lofti, og fluglið beggja styrjaldaraðila hafi þegar not-
að sér það. Árásir af hálfu finska fIugliðsins eru að verða æ tíð-
ari og leggur það einkum stund á, að gera loftárásir á bækistöðv-
ar Rússa fyrir aftan víglínuna og á samgönguleiðir.
Loftárásir voru ekki gerðar á Helsingfors seinustu 6—7 daga,
en f gærkveldi voru gefnar aðvaranir þar um yfirvofandi loft-
árásir þrívegis, frá kl. 7.30 til 1.20.
Þegar fyrsta aðvörunin var
gefin sást til 10 flugvéla í mik-
illi hæð. Þær héldu áfram norð-
ur á bóginn. Engar loftárásir
voru gerðar á Helsingfors. Um
20 km. fyrir austan Helsingfors
sást til margra rússneskra flug-
vélá. Loftárásir voru gerðar á
nokkra bæi.
MIKLIR BARDAGAR
VIÐ SALMENKAITA.
Á miðvigstöðvunum standa
ýfir miklir bardagar. Rússar
gerðu margar tilraunir til þess
að komast yfir fljótið, en vél-
byssuhersveitir Finna hafa tek-
ið sér stöðu á bakkanum hinum
megin og komið í veg fyrir all-
ar tilraunir Riissa i þessa átt.
SVARTAHAFSFLOTI RUSSA
VIÐ ÖLLU BÚINN.
Yfirherfoi-inginn rússneski í
Kiev hefir birt ávarp til hers og
flota i tilefni af afmæli Rauða
hersins, með tillit til þess að
styrjaldarþjóðirnar geri alt sem
þær geta til þess að löndin kring
um Svartahaf verði ófriðar-
svæði, verði unnið að því að
hafa Svartahafsflótann tilbúinn,
hvenær sem til hans þárf að
taka.
Könnunarflugferðir Breta
yfir Þýskalandi.
I lo-iO yfir Berlin ogr til Etystra-
s;ilissii';iiQ<6a.
EINKASKEYTI frá United Press. — K.höfn í morgun.
Breska flugmálaráðuneytið tilkynnir, að undangenginn sól-
arhring hafi breskar hernaðarflugvélar verið í könnunarflug-
ferðum yfir Þýskalandi.
Flogið var yfir (Helgolandsflóa og frísnesku eyjarnar og víða
yfir norður- og norðvestur Þýskalandi. Flogið var yfir Berlín
og alt til Eystrasaltsstranda Þýskalands. — Þýskar útvarps-
stöðvar hættir»útsendingum meðan könnunarflugið stóð yfir.
__Allar bresku flugvélarnar komu aftur heim til bækistöðva
sinna heilu og höldnu. .
ÞJÓÐVERJAR ERU FARNIR AD FARA í TlDARI KÖNNUN-
ARFERDIR INN YFIR FRAKKLAND.
Þýskar flugvélar hafa verið á sveimi í könnunarskyni yfir
norður og norðaustur Frakklandi og komist í námunda við
Paris. 1 gærkveldi voru gefnar aðvaranir um loftárás í París
í fyrsta skifti á þremur mánuðum og loftvarnabyssur teknar í
notkun. Tvær flugvélanna komust inn yfir úthverfi borgarinnar,
en voru hraktar á flóta.
Aðvaranir voru gefnar kl. 4.32 í nótt, en kl. 5.30 var tilkynt,
.að hætan væri liðin hjá.
Deilur Norð-
manna og
jsr@ta»
Einkaskeyti frá United Press.
K.höfn. í morgun.
Breska stjórnin, segir í til-
kynningu, sem birt var í Lon-
don, hefir veitt því athygli að
Koht utani'íkismálaráðherra
Noregs hefir skýrt skakt frá af-
stöðu bresku stjórnarinnar, í
ræðu sem hann flutti i Stórþing-
inu s.I. þriðjud., en hún f jallaði
um Altmarkmálið. í ræðu sinni
sagði ráðherrann að breska
stjórnin hefði s. 1. sumar tjáð
norsku stjórninni, að bresk her-
skip yrði að fá að sigla um
norska landhelgi, án tilhts til 24
klst. ákvæðisins, en alþjóðalög
heimila herskipum að koma inn
í landhelgi hlutlausrar þjóðar
undir vissum kringumstæðvim
og vera þar alt að sólarhring.
Breska stjórnin kveðst ekki hafa
borið fram neinar kröfur um-
fram það, sem alþjóðalög heim-
ila. Koht ráðherra hefir nú við-
urkent, að ummæli sín stafi af
misminni, Svar norsku stjórn-
arinnar til athugunar í breska
utanríkismálaráðuneytinu.
!? m\m a
leið til hrlli"
fypp en búist
var við.
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
Sumner Welles, aðstoðarut-
anríkismálaráðherra Banda-
rikjanna fór á fund Mussolini í
gærkveldi og ræddi við hann i
heila klukkustund. Viðstaddir
samtalið voru Ciano greifi, ut-
anríkismólaráðherra Italíu og
sendiherra Bandaríkjanna i
Rómaborg.
Talið er að Sumner Welles
hafi fært Mussolini persónulega
orðsendingu frá Roosevelt.
Fregn um, að Sumner
Welles leggi af stað til Berlínar
þegar i kvöld, héfir vakið all-
mikla undrun í Rómaborg, þar
sem menn höfðu búist við því,
að hann myndi halda kyrru
fyrir í Rómaborg þrjá daga.
Það er sagt, að Summner
Welles hafi meðferðis persónu-
lega orðsendingu til Hitlers,
Daladiers og Chamberlains,
sama efnis og sú er, sem hann
afhenti Mussolini.
1 orðsendingum þessum mun
Roosevelt gera grein fyrir til-
ganginum með því að senda
Sumner Welles til Rómaborgar,
Berlínar, Parísar og London, þ.
e. til þess að kynna sér álit og
skoðanir þeirra, sem með völd-
in fara, en ekki til þess að bera
fram neinar tillögur eða takast
á hendur neinar skuldbindingar
í'yrir hönd Bandaríkjanna.
iáíilirialrii.
Þremur skipum sökt
bresku, sænsku og
dönsku.
Einkaskeyti frá United Press.
K.höfn í morgun.
Enn berast fregnir um, að
r.kipum hafi verið sökt. Þýskur
kafbátur hefir sökt skosku skipi,
Loch Mary, 4900 smál., á At-
lantshafi og fórust 4 menn, en
35 bjargaði breskt herskip. í
breskri tilkynningu segir, að
hesrkipið hafi sökt kafbátnum.
Danska skipið „Maryland" hefir
ekki komið fram og óttast menn
að það hafi farist. Sænskt skip
hefir farist i Norðursjó, senni-
lega á tundurdufli, 30 manna er
saknað, en 12 hafa bjargast á
land í Skotlandi.
íslendingar farast
með norsku skipi.
Norska flutningaskipið Bisp
frá Haugasundi, sem oft hefir
siglt hingað til lands, er nú tal-
ið af, og hafa þrír Islendingar
farist með því. .
Bisp fór frá Englandi 20. jan.
s.l. áleiðis til Noregs og hefir
ekki til þess spurst siðan. Höfðu
íslendingarnir ráðist á skipið
12. nóv. s.l., en þá fór skipið frá
Vestmannaéyjum. — Mennirnir
voru þessir:
Guðm. Eiriksson, f. 30. maí
1919 að Dvergasteini i Vest-
mannaeyjum. Einhleypur, en
átti foreldra á lífi.
Haraldur Björnfreðssson, f.
23. des. 1917, að Efri-Steins-
mýri á Meðallandi. Ókvæntúr,
en foreldrar á lífi ásamt átján
systkinum.
Þórarihn S. Th. Magnússon,
f. i Veshnannaeyjum 27. nóv.
"906. Var kvæntur og átti tvö
börn.
Fypsti háskólafyrir-
lesturinn i gær.
Dr. phií. Einar öl. Sveinsson
flutti i gærkveldi fyrsta há-
skölafyrirlestur sinn um menn-
ingu Sturlungaaldar. Var ér-
indið hið skörulegasta og þar
saman kominn margskonar
fróðleikiu\ Lýsti fyrirlesarinn
vel baráttu þeirri, er landsmenn
háðu gegn konungi, áður en
þeir gengu honum á hönd og
sérstaklega þátttöku alþýðu í
þeirri baráttu. Var sú lýsing all-
nýstárleg og hefir varla komið
fram fyrri. Mörgum mun þykja
það athyglisvert, að vísa Jöreið-
ar:
„Þá var betra,
er baugum réð" .. ..
er ort fyrir 1257, en fyrirlesar-
inn færði rök fyrir þessú. Fyr-
irlesturinh var fjölsóttur, svo
að hvert s'æti var skipáð i saln-
um og var margt fólk, sem eigi
komst í sæti nó einu sinni inn i
salinn. Er það mikill skaði, að
ekki er útvarpað slíkum erind-
um sem fyrirlestraflokki þess-
um, og mun margur útvarps-
hlustandi sakna þess, svo vin-
ÆFINGAR DANSKRA SJÁLFBODAUÐ í FINNLANDI. —
Sjálfboðaliðarnir eru æfðir í nokkrar vikur, áður en þeir eru
sendir til bardaga. Hér sést finskur liðsforingi, Kóskineh, vei*a
að æfa danska sjálfboðaliða í skotfimi.
4$0 ára leik-
afmæli.
Á þessum vetri eru liðin 40
ár frá því að frú Svava Jóns-
dóttir kom fyrst fram á leiksvið
á Akureyri. Hafa blöð á Akur-
eyri minst afmælisins á viðeig-
andi hátt.
Fyrsta hlutverk frú Svövu
var Lovísa, ung stúlka í „Ann-
arhvor verður að giftast" og
næst lék hún Astu i Skugga-
Sveini. Var hún 16 ára um þess-
ar mundir.
Frúnni telst svo til, að hún
hafi leikið í eigi færri en 50 leik-
ritum á þessum árum. Hún hef-
ir einnig leiðbeint í einu leikriti.
Var það er hún bjó á Sauðár-
krók á árunum 1914—21.
Síðasta hlutverk frúarinnar
var Mrs. White í „Apaloppan"
Sækic> iskömtun-
arseðlaiia.
Bæjarbúar eru ámintir um að
sækja skömtunarseðla sína sem
fyrst, því að á fimtudagskveld
verður afhending að vera lokið.
1 gær voru sóttir skömtunar-
seðlar fyrir 5200 manns og eru
það seðlar sjöunda hvers manns
í bænum. Fólk ætti að koma
fremur fyrri hluta dags, þvi að
þá er aldrei eins mikið að gera
og þegar fer að nálgast lokun-
artíma á kveldin.
Afhending fer fram i
Tryggvagötu 28 kl. 10—12 og
1—6 i daglega.
sæll fræðimaður sem dr. Einar
er orðinn með þjóðinni. Erind-
in eru haldin á mánudögum kl.
8 síðd. í 1. kenslustofu Háskól-
ans.
Sæbjargarsöfnunin
komin upp í
32 þús. kr.
Samskotafé heldur áfram að
berast til Sæbjargar-söfnunar-
innar. Eru samskotín nú komin
upp í 32 þús. króna, én i upp-
hafi var ætlast til að safna 20
þús. króna.
Eftir þvi sem Vísi hefir verið
skýrt frá, heldur fé áfram að
berast víðsvegar af landihu og
má jafnvel búast við að nokk-
ur þúsuhd safnist ennþá.
Fræðslunámskeið
Heimdallarí
Félagið Heimdallur hefir á-
kveðið að efna til fræðslunám,-
skeiðs fyrir unga menn, er hefst
hinn 1. mars n.k.
Verður námskeiði þessu hag-
að líkt og stjórnmálanámskeið-
um þeim, sem haldin hafa ver-
ið að undanförnu, þannig að
haldnir verða fræ^andi fyrir-
lestrar, og nemendum siðan
leiðbeint i mælskulist og þeir
látnir ræða ýms mál sjábfstætt.
Kenslan fer fram tvö kvöld i
viku og mun henni verða hald-
ið uppi marsmánuð allan og ef
til vill lengur.
Á námskeiðum þeim, sem
haldin hafa verið að undan-
förnu, hefir verið lögð meginá-
hersla á það, að veita mönnum
úr sveitunum, sem greiðastan
aðgang að þeim, en Reykvíking-
ar hafa frekar verið látnir sitja
á hakanum. Með því fræðslu-
námskeiði, sem nú hefst, er ætl-
unin að bæta úr þessu, og vænt-
anlega nota ungir og áhugasam-
ir menn þetta tækifæri til að
afla sér stjórnmálaþekkingar og
æfingar i þvi að setja fram
skoðanir sínar á viðunandi hátt.
Væntanlegir þátttakendur
snúi sér til Varðarskrifstofunn-
ar, sími 2339.