Vísir - 18.06.1940, Blaðsíða 1
Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
30. ár.
Reykjavík, þriðjudaginn 18. júní 1940.
Ritstjóri 1 Blaðamenn Sími:
Áuglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 línur
Afgroiðsia J
138. tbl.
Styrjöldin kann að breið-
a§t ut til A§ín þá og: þegar
Japanir liafa 100.000 nianna lier reiHii-
biimii til þe§s að ráðast iim í Franska-
Indo-Kína. — Bandaríkin hafa Asíuflota
§inn reiðnhninn.
EÍNKASKEYTl frá Uttited Press. London í morgun.
regnir frá Sanghai herma, mikill ótti sé hvarvetná ríkjaildi út af því, að Jap-
anir kunni að gera tilraun til þess að leggja undir sig Franska Indo-Kína.
Hefir lengi verið mikil gremja ríkjandi út af því að Kínverjar hafa fengið
vopn og skotfæri frá Franska Indo-Kína, en nú lítur út fyrir, að Japanir ætli að nota
tækiféerið, ítteðan Frakkar eiga sem erfiðast og leggja það undir sig. Mikill ótti er einn-
% íikjandi í Hollensku Austur-Asíu.
Fregnir hafa borist um að Japauir hafi 100.000 manna her reiðubúinn á Hainan, og
eigi það að verða hlutverk þessa hers, að leggja Franska Indo-Kína undir Japan.
I Talsmaður japönsku herstjórnarinnar í Canton í Kína boðaði það í fyrradag, að Jap-
anir kynnu að hef ja hernaðarlegar aðgerðir gegn Franska Indo-Kína, þar sem Franska
Indo-Kína væri fjandsamlegt Japan.
BANDARÍKJAMENN HÆTTA YIÐ AÐ SENDA FLOTA SINN FRÁ HONOLULU.
Bandaríkjamenn hafa um nokkurt skeið haft öflugan flota í Honolulu. Ákveðið
hafði verið, að flotinn kæmi í heimsókn til Kyrrahafshafna Bandaríkjanna í júlímán-
uði næstkomandi. í gær tilkynti James Richardson aðmíráll, að þessari heimsókn f lot-
ans væri frestað. Mun það stafa að því að hsrfurnar í Asíu eru ískyggilegri en nokkuru
sinni.
Frakkar ætla ekki aO gefast npp
skilyrðislaost, ea aðstaða landhers
þeirra fer hríðversnandi.
Bpeta? vilja stofna breskt-franskt samríki
Mussolini og Hitler á fundi.
í gær var boðað í London, að Winstoii Churchill forsætisráðherra myndi flytja ræðu í neðri mál-
stofunni og gera að umtalsefni styrjaldafhöi'furnar, orðsendingu Petains marskálks til Þjóðverja,
afstöðu Bandaríkjanna til Bandamanna, og yfirleitt gCra grein fyrir hinum miklu viðburðum und-
angenginna dægra. Jafnframt var boðað, að Winston Churchill mundi ávarpa bresku þjóðina í
útvarpsræðu. Útvarpsræðu sína flutti hann þegar í gærkvéldí og var það fyrr en búist hafði verið
við. Útvarpsræða Churchills var stutt, tók þrjár mínútur.
í ræðu sinni lýsti Churchiil yfir því, að hin alvarlegustu tíðindi héfðí borist frá Frakklandi, en
ekkert myndi nokkuru sinni breyta hugarfari Breta í garð Frakka né áfstoðu Breta til Frakklands.
Hann kvað Breta nú berjast eina fyrir málstað allra þjóða, og baráttu sinfíí myndí þéír halda áfram,
þar til nazisminn væri gersigraður. Lét Churchill í ljós sterka trú á því, að sigurírtrt muridi falla
Bandamönnum í skaut um það er lyki.
Bresku blöðin lögðu þegar í gærmorgun fast að. Frökkum að verjast áfram. Var þá éfeki kunriugt,
að Petain hafði snúið sér til Þjóðverja og farið fram á, að þeir semdi við Frakka uni „heíðarlegari
frið“. 1 gærkveldi varð svo kunnugt, að breska stjómin hafði þegar s. I. sunnudag tekið, hið mifeiÞ
vægasta skref til þess að örva Frakka til þess að halda áfram vörninni. Lagði sendiherra Breta í
Frakklandí, Sir Ronald Campbell, hinar merkilegustu tillögur, fyrir frönsku stjómina s. 1. suririu-
dagskvöld, tillögur, sem munu eins dæmi í sögunni.
Tillögur þessar eru uppkast að bresk-frönskum samríkissátt-
mála. í honum er Frökkum heitið allri þeirri hjálp, sem Breta-
veldi getur látið í té.
Höfuðatriði uppkastsins eru þessi:
Stofnað verði breskt-franskt samríki.
Franskir ríkisborgarar skuli fá borgararéttindi í Bretlandi og
breskir ríkisborgarar borgararéttindi í Frakklandi.
Þing Bretlands og Frakklands verði sameinuð.
Landvarnir, fjármál, utanríkismál, viðskifta- og fjárhagsmál
oll skulu saméiginleg.
Stofnuð skal breSk-frönsk stríðsstjóm, sem fer með yfirstjóm
landhers, flughers og flota beggja þjóðanna.
Bretar og Frakkar bera sameiginlega öll styrjaldarútgjöld og
greiða alt tjón, sem af því hlýst, sameiginlega, svo og kostnað
af viðreisnarstarfinu eftir stríðið.
Gert er ráð fyrir, áð hið nýja samríki, snúi sér til Bandaríkj-
anna, og skori á þau, að veita því alla þá aðstoð, sem þau geta
látið í té, með því að láta af 'hendi 'flugvélar og hverskonar her-
gögn, hráéfni o. s. frv.
Frakkar gefast ekki upp skij-
yrðislaust. — Hitler ráðgast
við Mussolini.
Baudoin, utanríkismálaráð-
herra Petamstjornarmnar flutti
ræðu í Bordeaux í gærkveldi.
Ilann gerði grein fyrir því
skrefi, sem Petain tók, er hann
sneri sér til Þjóðverja og fór
frarn. á, að samið yrði um heið-
arlegan frið. Baudoin kvað
Frakka aldrei niundu fallast á
ncina skilmála, sem þeir teldi
sér vansæmd að. Frakkar gef-
ast ekki upp skilyrðislaust. Þeir
hafa altaf metið þjóðarheiður
sinn meira en alt annað, og þeir
munu ekki að þessu sinni frek-
ar en áður, er á móti hlæs,
varpa honum fyrir borð. Við-
námsþróttur frönsku þjóðar-
innar er ekki bugaður. Vér er-
RÆfiA CHDRCHILLS f DAG
Hvað verður um
franska flotann og
frönsku nýlend-
urnar, ef Frakkar
semja frið ?
Einkask. frá United Press.
London í morgun.
Það er alment litið svo á,
að ræða sú, sem Churchill
flytur í neðri málstofunni
síðdegis í dag, verði hin mik-
ilvægasta, sem hann hefir
flutt síðan er hann tók við
stjórn landsins.
Stjórnmálamenn fullyrða,
að hann muni endurtaka
fyrri yfirlýsingar urn það, að
Bretar séu ákveðnir í að berj-
ast til þrautar, jafnvel þótt
þeir verði að berjast einir
síns liðs.
Menn gera sér vonir um,
að ChurchiII muni veita mik-
„Ivægar upplýsingar; sem
verði til skýringar á ýmsu,
sem menn nú eru í vafa um,
svo sem um stöðu franska
flotans í Miðjarðarhafi,
frönsku nýlendurnar og
franska herinn í hinum ná-
lægu Austurlöndum.
um, reiðubúnir að leggja niður
vopnin, ef vér fáum heiðarlega
skilmála, en fáist þeir ekki, veit
lierinn og þjóðin öll hvað henni
ber að gera. Hún mun verjast,
þótt tortíming og dauði blasi
við. Baudoin lauk miklu lofs-
orði á Breta og aðrar þjóðir,
sem berjast fyrir sama málstað
og Frakkar.
Samkvæmt fregn frá Berlín
í gær ákvað Hitler að ráðgast
víð Mussolini áður en liann
svaraðí Petain. Þýska frétta-
stofan bírti fregn um það í gær-
kveldi, samkvæmt skeyti frá
Rómaborg, að þeir Mussolini og
Ciano greífi liefði lagt af stað
til móts við Hitler kl. 8.30 í gær-
kveldi. Ekki var tilkynt hvar
fhndurinn yrði haldinn.
Ciano greifi var ekki staddur
í Rómaborg þegar Mussolini
fékk tilmæli Hitlers, en kvaddi
Ciano greifa þegar á fund sinn,
og fór hann loftleiðis til Róma-
borgar. Áður en Mussolini lagði
af stað ræddi liann við Badoglio
marskálk, forseta ítalska her-
foringjaráðsins.
Aðstaðan á vígstöðvunum
í Frakklandi.
Horfurnar á vígstöðvunum í
Frakklandi eru ákaflega í-
skyggilegar. Bardagar héldu á-
fram á öllum vígstöðvunum i
gær. Á vesturhluta þeirra berj-
Minjagripur írá 1914-18.
BRESKIR HERMENN, sem voru að grafa skotgrafir við
Somme. rákust á þenna þýska stálhjálm frá heimsstyrjöldinni
1914—18.
Egiptar í þann
veginn að fara
í stríðið?
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Fregnir frá Kairo herma, að horfurnar séu mjög alvarlegar
vegna loftárásar Itala á egipska stöð skamt frá landamærum
Libýu. Varð nokkurt manntjón í liði Egipta. Biðu 2 yfirforingjar
bana, en nokkrir hermenn særðust. Áður en þetta gerðist hafði
forsætisráðherra Egiptalands lýst yfir, að ef einn einasti Egipti
biði bana af völdum árása Itala, færir Egiptaland í strið við
Ítalíu.
Breski sendiheriann í Egiptalandi flaug til Alexandriu í gaér
og veiíti Farouk konungur honum áheyrn. Því næst ræddi Far-
ouk konungur í fullar þrjár ldukkustundir við forsætisráðherr-
ann. Að þyí loknu kom rikisstjórnin saiuan á fund og var lionum
frestáð, ári þéss fulinaðarákvörðun væri tekin.
Egiptaland íiéfíR sém kunnugt er, slitið stjómmálasamband-
inu við ítaliu, og virðisí sVo horfa, að þeir segi ítölum stiáð á
liendur. Þó má vera, að tíðindi þau, sem gerst hafa í Frakklandi,
kunni að gera Egipta liikandi.
ast Bretar með Frökkum og þar
liafa ekki, að því er virðist,
orðið miklar breytingar, i nánd
við Orleans hafa verið liarðir
bardagar, en þar hafa Frakkar
gert nokkur gagnáhlaup með
góðum árangri. Horfurnar aust-
as á vígstöðvunum eru alvar-
legastar. Þar liafa Þjóðverjar
hakhð áfram að sækja fram og
vélahersveitir þeirra eru komn-
ar alla leið til svissnesku landa-
mæranna og virðast Þjóðverjar
þvi þegar hafa einangrað eða a.
m. k. vera á góðum vegi með
að einangra Maginotlínuna. —
Annars ber fregnum ekki sam-
an um hversu ástatt sé á þess-
um hluta vígstöðvanna. Sumar
fregnir herma, að Frakkar verj-
ist enn í ýmsum virkjum Magi-.
notlínunnar, en aðrar að þeir
eyðileggi virkin jafnóðum og
þeir yfirgefi þau. Þjóðverjar
segjast hafa brotist gegnum
Maginotlínuna á mörgum stöð-
um og m. a. tekið Metz, sem er
ramlega víggirt.
I tilkynningum Frafeka segir
ennfremur, að bardagarnir hafi
verið einna ákafastir við Orle-
ans og í La Perte við Loire.
Óvinaherinn er kominn inn í
Dijon og hefir komist yfir
skipaskurð, sem rennur sam-
liliða ánni. Einnig hafa þeir
komist yfir Oise og fram. hjá
Autun, sem er nokkru fyrir
norðan Le Creusot, sem er mik-
il hergagnaframleiðsluborg.
London í morgun.
Fregn frá Riga hermir, að í
dögum i gærmoi-gun hafi x-úss-
neskt herlið farið yfir landa-
mæri Lettlands. Höfðu Rússar
sett Lettlendingum samskonar
úrslitakosti og Litháum og Eist-
lendingum.
Enginn árekstur varð, er
rússneskar skriðdrekasveitir
komu til Riga.
Öflugur rússneskur her er nú
í Eystrasaltsríkjunum og eru
stöðugt fluttar þangað fleiri
hersveitir.
Fregnir liafa borist urn liðs-
safnað Rússa við landamæri
Þýskalands.
Hitler og Musso-
lini ræðast við
í Munchen.
Einkaskeyti frá United Press.
Rómaborgarfregn hermir, að
von Mackensen, sendiherra
Þjóðverja i Rómaborg, hafi far-
ið með þeim Mussolini og Ciano
greifa á fund Hitlers. Yiðræðu-
fundurinn verður haldinn í
Munchen.
I Berlín er talið, að Þjóðverj-
ar muni krefjast algerrar upp-
gjafar af Frakka hálfu.