Vísir - 02.07.1940, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Fétagsprentsmiðjan (3. hæð).
Ritstjóri
Blaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 linur
Afgreiðsla
30. ár.
Reykjavík, þriðjudaginn 2. júlí 1940.
149. tbl.
Rússar hafa nú lagt undir
sig Bessarabíu og norður-
hluta Bucovina.
Þjóðarsorgr í Bumeiiín. — Árekstrar á landa-
mærum Rumeniu og: llug'verjalaiifl*, en uiig*versk«
stjórnin faefir frestað að taka ákvörðun um almenna
liervieoingfu.
fflss$m&£#i
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS. — London í mórgutt.
IjVegnir frá Bukarest herma, að rúmenska herforingjaráðið hafi tilkynt, að Rúss-
* ar hafi haldið áfram að leggja undir sig Bessarabiu allan daginn í gær. Áður
hafðiveriðtilkynt,aðþeirhefðiallan norðurhl. Bucovina-héraðs á sínu valdi.
*Til nokkurra árekstra kom milli Rússa og Rúmena, einkanlega í Bessarabiu, vegna þess
að framverðir Rússa sóttu hraðar fram en Rúmenar gátu haldið undan. Sennilega
hafa sumar fregnir, sem af þessum árekstrum bárust, verið ýktar, svo sem að til mikill-
ar orustu hafi komið. Hinsvegar er víst, að árekstrar þeir, sem urðu, hafa ekki haft
neinar stórkostlega alvarlegar afleiðingar í för með sér, og rúmenska herforingjaráð-
ið tilkynnir, að öll ágreiningsmál hafi verið f arsællega til lykta leidd með samkomulagi.
í morgun tilkynti útvarpið í Moskva, áð öll Bessarabia væri á valdi Rússa, en rúm-
enska stjórnin ákvað á fundi sínum í gær, að „á miðvikudag 3. júlí, þegar seinustu
rúmensku hermennirnir fara úr Norður-Bucovina og Bessarabiu, skuli vera þjóðar-
sorg um gervalla Rúmeníu." EMmMMwm
Innanríkisráðherra Rúmeníu kunngerði í gær, að alger kyrð
væri ríkjandi um alla Rúmeníu, og brottflutningur rúmenskra
manna frá Bessarabiu og Bucovina, sem óskuðu að fara þaðan,
hefði gengið vel eftir atvikum. Hefir stjórnin eftirlit með öllum
fólksflutningum.
Til nokkurra árekstra kom í gær á landamærum Ungverja-
lands og Rúmeniu, en þetta voru landamæraskærur að eins, og
var tala særðra um 30, en 3 menn féllu. Fregnir í gær hermdu,
að ungverska stjórnin hefði sent aukið lið til landamæranna.
Þótti ískyggilega horfa í gær. Var ungverska stjórnin á fundi í
gærkveldi, og lauk honum kl. 10.30, en hann hafði þá staðið í 4
klst. — Áð því er United Press fregnaði var frestað að taka nokk-
nra ákvörðun um almenna hervæðingu að svo stöddu. Ennfrem-
ur var tekið til athugunar hvort skilyrði væri fyrir hendi til
þess að ná samkomulagi um, að beggja megin landamæranna
væri kílómeters breitt svæði, þar sem engir hermenn væri, til
þess að forðast frekari árekstra.
Nokkurar æsingar urðu í Ungverjalandi og hallast ýmsir að því,
að, Ungverjar hef jist handa og knýi fram kröfur sínar um Tran-
sylvaniu, en aðrir hallast að því, að öll deilumál verði leyst með
friðsamlegu móti.
Ifiáui Dmerkir oo
!l
Rúmenska stjórnin h'efír
hafnað samkomulagi því, sem
gert var er Frakkar og Bretar á-
byrgðust sjálfstæði Rúmeniu, og
lofuðu að koma þeim til hjálpar,
ef ráðist væri á land þeirra.
Utanrikismálaráðherra Rúm-
eníu lýsti yfir því í gær, að Rúm-
enar myndi taka upp aðra stefnu
í utanrikismálum en áður.
Bretar segja, að „uppsögnin"
Tiafi verið óþörf, þvi að hér haf'
ekki verið um samkomulag að
ræða, sem var bindandi fyrir þá,
heldur fyrir Frakka og Breta
sameiginlega.
Bretar sitja ekki
auðum höndum,
verði ráðist á
Sýrland.
Breska stjórnin tilkynti í gær,
að hún gæti ekki leyft að Sýr-
land verði hernumið af nokkurri
þjóð, sem f jandsamleg er Bret-
um, né heldur að landið verði
notað sem hernaðarbækistöð til
árása á þau nágrannalönd, sem
Bretar hafa skuldbundið sig til
þess að verja. Bretar munu
heldur ekki láta það afskifta-
laust, ef þar yrði slíkt ástand
ríkjandi, að nágrannalöndunum
gæti stafað hætta af.
í yfirlýsingunni er það tekið
frain, að breska stjórnin skilji
yfirlýsingu Mittelhaussers her-
foringja á dögunum ekki á þann
veg, að Frakkar myndi ekki gera
tilraun til þess að verja landið,
ef til innrásar kæmi, en þar fyr-
ir vildi Bretar taka skýrt fram
aðstöðu sína, til þess að enginn
þyrfti að vera í vafa um hana.
Mittelhausser hafði lýst yfir því,
eins og menn muna, að vopna-
viðskifti yæri til lykta leidd, að
því er Sýrland snerti.
Stjórnmálamenn i London
lita svo á, að þegar utanríkis-
málaráðherra Rúmeníu boð-
aði í gær, að tekin yrði upp
ný stefna i utanrikismálum, að
með þessu sé raunverulega boð-
að, að Rúmenar muni f ramvegis
hlíta leiðsögu Þjóðverjaogítala.
Er á það bent í þessu sambandi,
að afstaða Ungverja breyttist
skyndilega i gæi'kveldi. Yar engu
líkara i gær síðdegis en að al-
menn hervæðing yrði fyrirskip-
uð, en svo fór, að alt önnur
stefna var tekin, svo sem greint
hefir verið hér að ofan.
Sumardvöl barna.
Samskotin til sveitardvalar
barnanna gengu vel, svo að nú
eru komnar inn um 10 þúsund
krónur í frjálsum samskotum.
London í morgun.
Breska blaðið „Economist"
birtir grein, sem nefnist „Her-
nám Danmerkur", og farast því
m. a. orð á þessa leið:
„Þegar Danmörk var her-
numin, 9. apríl, var hún i einu
vetfangi rænd tveim þriðju
hlutum hins venjulega útflutn-
ings síns og meir en helmingi
síns nauðsynlega innflutnings.
Tveir þriðju hlutar útflutnings
frá Danmröku fóru til Eng-
lands, enda var hún þriðja i
röðinni af viðskiftalöndum
Englands i Evrópu? miðað við
vörumagn. Nú er Danmörk orð-
in viðskiftalega og pólitískt
nokkurskonar hluti af Þýska-
Iandi. Danskur landbúnaður
hefir mist af innflutningi á
nauðsynlegum hráefnum úr
vesturátt, tilbúnum áburði og
fóðurbæti. Það var fyrirsjáan-
legt, að Danmörk yrði, þegar til
lengdar léti, Þýskalandi til
byrði, enda er það nú komið á
daginn, að danskir bændur hafa
þegar byrjað að slátra 3 miljón-
um svína og 28 miljónum
hænsna, enda er ekki um annað
að gera, þvi að of seint er að
bíða þess, að fóðurskorturinn
fari að verða tilfinnanlegur.
Þar til landið var hernumið
voru flestir danskir bændur
sameinaðir i samvinnufélögum.
Nú hefir hernámið gert það að
verkum, að félögum þessum
liggur við upplausn, því að
bændurnir skiftast nú i and-
stæða flokka, þá sem fylgja
nasistum, og hina, sem eru þeim
andvígir.
Atvinnuleysi hefir aukist
mjög i Danmörku. 1 maímánuði
voru um 116 þúsund manns at-
í gær söfnuðust um 3 þús. kr.
Fyrsti hópurinn, 150—160
börn, lagði af stað í morgun og
fór Sigurður Thorlacius með
börnunnum. Verða þau tvo
mánuði í burtu.
PUNDIÐ HÆKKAR
í NEW YORK.
Undanfarið hefir verð ster-
lingspundsins farið mjög
hækkandi í New York. Sam-
kvæmt símskeyti til blaðsins
er siðasta verð $3.99 á móti
pundi, en það samsvarar kr.
26.00, þegar lagt er til grund-
vallar gengi hér á dollar (kr.
651.65). Lítur þvi út fyrir að
pundið muni bráðlega konv
ast í sama verð i New York
og það er hér nú, eða $4.03,
en það verð er lagt til grund-
vallar fyrir núverandi gengi
pundsins hér, samkvæmt á-
kvörðun, sem tekin var fyrir
skömmu.
vinnulausir, á "móti 50 þús. i
mailí ífyrra. Þjóðverjar hafa
reynt að nota sér neyð Dana til
að nota danskan vinnukraft við
hergagnaiðnað sinn, en það hef-
ir viljað ganga illa, vegna þess
að meginhluti danskra verka-
manna hefir fylgt sósíalistum
að málum og er mjög andvigur
nasistum.
snt að kalii li!
"IrlÉíi" Iniskn os
breskra hilu.
Það hafa enn ekki borist
áreiðanlegar fregnir um franska
flotann, t. d. hina miklu frönsku
flotadeild, sem er i austurhluta
Miðjarðarhafs. Það hafa engar
fregnir verið birtar um hvaða
afstöðú hún muni taka, — þ. e.
að hlýða fyrirskipunum frönsku
tjórnarinnar i Bordeux, eða
ganga í lið með hinum „frjálsu
Frökkum", sem safnast saman
undir merki De Gaulle herfor-
ingja. — Hann hefir nú fengið
kunnan franskan flotaforingja í
lið með sér, og sett hann yfir
herskip, sem franska þjóðnefnd-
in i London kann að fá á sitt
band. Hefir flotaforinginn skip-
að öllum frönskum herskipum
og flutningaskipum að halda til
flotahafna Frakka, sem vilja
halda striðinu áfram, eða til
breskra flotahafna. —
Getur það haf t hin mikilvæg-
ustu áhrif hvaða afstöðu hin'
frönsku flotaforingjar taka. —
--------- !¦!! -----------
Boðhlaup umhverfis
Reykjavík.
Boðhlaup Ármanns umhverf-
is Reykjavik verður háð i dag,
og hefst á íþróttavellinum kl.
8.30. I boðhlaupinu taka þátt 4
sveitir, tvær frá Ármann, ein frá
1. R. og ein frá K. R.
I hverri sveit eru 15 manns
svo keppendur eru alls 60 tals-
ins. Kept er um Alþýðublaðs-
hornið, en handhafi þess er
Glímufél. Ármann. Hlaupið
endar í íþróttavellinum. Að-
gangur er ókeypis.
HVERGI HRÆDDUR HJÖRS í ÞRÁ. — Þannig leit Winston
Churchill út i augum teiknara Daily Mail, þegar hann tók við
forsætis- og landvarnaráðherraembættunum nýlega.
12 menn bidu bana, en 18
sæpðust í loftáFásum Þjód-
vepja á Bpetland í gæp,
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS. — London í niorgun.
öryggismálaráðuneytið breska tilkynti í morgun, að 16 menn
hefði beðið bana, en 18 særst í loftárásum þeim, sem Þjóðverjar
gerðu á Bretland í gærkveldi.
Flugvélar Þjóðverja voru á sveimi yfir norðausturhluta Skot-
lands og varð manntjónið aðallega í borg einni þar á ströndinni.
Kom sprengikúla niður í húsaröð og fórust þar 12 manns, þar
af 4 börn sem voru að leika sér á götunni.
1 fyrri tilkynningum segir, að óvinaflugvélar hafi flogið inn
yfir suðvesturströndina skömmu fyrir miðnætti. Sprengjum
var varpað á ýmsa staði við Bristolsund, en lítið tjón varð af.
Fjórir menn særðust, en enginn alvarlega.
Fjórar þýskar flugvélar voru skotnar niður við Bretland í gær.
t
búnaðarmálastjóri
andaðist hér í bænum seinni
hluta dags i gær. Þessa merka
manns og brautryðjanda í land-
búnaðarmálefnum verður nán-
ar getið hér í blaðinu síðar.
Síldiii:
Einkaskeyti til Vísis.
Siglufirði í morgun.
T)LUVERÐ sild kom upp
fyrir austan Grímsey í gær-
kveldi. Þar voru allmörg skip,
og fengu þau slatta.
í morgun er vestan stormur
á miðunum, svo að tekið hefir
fyrir veiði í bili.
Nokkur skip hafa komið til
Siglufjarðar í nótt og i morg-
un með síld: Garðar frá Vest-
mannaeyjum kom með 750 mál,
Björn 400, Fróði 400, Sæfinnur
100, Freyja úr Reykjavik 100
mál. Freyja kom með sprengda
HíUl á Bakkfirði
o^ ¥opnafirði.
Gott veidivedur.
Fréttaritari Vísis i Neskaup-
stað símar blaðinu, að skip hafi
fengið sæmilegan sildárafla á
Bakkafirði og Vopnafirði i gær
og i nótt. Þannig fékk t. d.
Boðasteinur frá Færeyjum 700
mál á Bakkafirði. Mörg skip eru
þarna að veiðum og m,unu flest
þeirra hafa fengið einhvern afla.
Ekki verður þó sagt, að mikið
sé enn um síld eystra, en hún
veður í hnöppum og fást því góð
köst. Fékk t. d. Boðasteinur 600
mál í kasti.
Síldin er frekar horuð, en
hinsvegar er hún f ull af rauðátu
og telja sjómenn veiðiútlitið
gott.
Veður er mjög sæmilegt á
miðunum eystra. Vindur litill
og sólskin.