Vísir - 23.09.1940, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
Ritstjóri
Blaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 línur
Afgreiðsla
30. ár.
Reykjavík, mánudaginn 23. september 1940.
219. tbl.
Framhaldssókn
í loftstyrjöldinni.
I»jodverjar lcgrgrja aðaláher^lu á að
ráðast á Lonclon, en Bretar að e^ði-
Ies'g"|a §cm mest þeir mega í inn-
ráisarnækiistöðvununi.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
f tilkynningu, sem gefin var út af breska flugmálaráðuneyt-
«inu í gærkveldi, er komist svo að, orði, að loftárásir hefði verið
gerðar víða, en hvergi stórfeldar. Sprengjum var varpað í East
Ánglia, Hampshire, Kent og fleiri landshlutum, og nokkurum
hverfum í London. Tjón varð allvíða, einkanlega eyðilögðust
eða skemdust íbúðarhús og verslunarhús, og kirkjur og sjúkra- .
hús sluppu ekki frekar en oft áður. 1 Suðaustur-Englandi hafa
4 kirkjur orðið fyrir skemdum s. 1. hálfan mánuð. í London
hafa miklar skemdir orðið á kirkjum en þó var messað í sum-
urti þeirra í gær. Fjórum sprengjum var varpað í gær á stað
nokkurn í London þar sem rústir einar voru fyrir. Tjón af völd-
um loftrása, segir í tilkynningunni, var meira s. 1. nótt en næt-
urnar. þar áður. Verður því að búast við, að allmikið manntjón
hafi orðið.
I gær voru birtar fregnir úm
árásirnar í fyrrakvöld á Ermar-
sundshafnir ÞjóÖverja. Eldar
sáust enn á öllu svæðinu milli
Boulogne-og Calais og voru
meiri en nokkuru sinni. Er þaö
feikna stór floti skipa og flutn-
ingapramma, sem Þjóðverjar
hafa dregið að sér i þessum
höfnum, og miða Bretar að þvi
í árásum sínum, að valda sem
mestu tjóni á þessum flota, sem
er ætlaður til notkunar er inn-
rásin hefst í Bretland. Árásin á
Boulogne þetta kvöld stóð i
hálfa sjöttu klukkustund, en á
Antwerpen í hálfa þriðju
klukkustund. Allan árásartím-
ann dundi við skothríðin. úr
loftvarnabyssum Þjóðverja, en
bresku sprengjuflugvélarnar
héldu áfram árásunum þrátt
fyrir það. Aðrar hafnir, sem á-
rásir voru gerðar á, voru Vliss-
ingen í Hollandí, Ostende og
Zeebrugge í Belgíu, Dunkuerqe
o. s. frv. Enn voru gerðar árás-
ir á ýmsa hernaðarstaði í
Þýskalandi.
Það vekur sívaxandi athygli,
að Bretar geta haldið uppi
harðnandi sókn á innrásarbæki-
stöðvar Þjóðverja og hernaðar-
stöðvar þeirra aðrar í hinum
hernumdu löndum, svo og á
ýmsa staði í Þýskalandi. Er
þetta talið óyggjandi merki
þess, að flugherinn breski sé
altaf að eflast. Styrkjast menn
viðast í þeirri trú, að Bretum
muni auðnast að Jtoma i veg
fyrir, að Þjóðverjum hepnist
innrás í Iandið, því að sú skoð-
un kemur hvarvetna fram hjá
sérfræðingum, að eigi þeim að
hepnast það, verði þeir að sigra
breska flugflotann og breska
flugherínn, en þar sem aðstaða
Breta í lofti og á sjó hefir stór-
um batnað, og þeir haf a vel út
búinn miljónaher til varnar á
eylandi sínu, verður innrásin
Þjóðverjum því erfiðari sem
lengra líður. Þótt veður sé nú
farið að spillast, er þó ekki tal-
ið útilokað, að tilraunin -verði
gerð í haust. Hallast menn að
þeirri skoðun vegna hins gífur-
lega undirbúnings i Ermar-
sundshöfnum, sem Þjóðverjar
hafa á valdi sínu, og draga af
honum þá ályktun, að Hitler
telji sig til knúinn að freista
að ráðast inn i England.
Aðvaranir um loftárásir voru
gefnar i London í gærkveldi og
ií morgun. Með tilliti til þess
af beggja hálfu
Þingkosningar í
Astralíu.l
Stjópnin heldur
meii»ililuta-
aðstöðu,
Einkaskeyti frá United Press.
Fullnaðarúrslit í þingkosn-
ingunum í Astralíu eru enn ekki
fyrir hendi, en allar likur benda
til að stjórnin haldi meirihlula-
aðstöðu í báðum deildum, fái
sennilega 7 sæti umfram and-
stæðingana í neðri málstofunni,
en 2 í efri deild (senatinu).
Verkamenn bættu nokkuð að-
stöðu sína sumstaðar, en þeim
er það hnekkir að leiðtogi þeirra,
Curtin, hefir sennilega ekki náð
endurkosningu.
Mr. Mensies, forsætisráðherra
Ástralíu var kosinn með mikl-
um meirihluta atkvæða og flest-
ir ráðherranna munu hafa hald-
ið sætum sínum.
hversu véðurskilyrði voru góð
auðnaðist Þjóðverjum ekki að
vinna eins mikið tjón og í fyrri
árásum, segir í skeyti, sem Vísi
barst rétt fyrir hádegi. — Skot-
hríðin> úr loftvarnabyssunum
var mjög áköf i gærkveldi, og
kúlubrotin komu niður um all-
an miðhluta borgarinnar.
1 morgun fréttist, að fjölda
margar þýskar flugvélar hefði
flogið inn yfir strendur Essex
og Kent og inn yfir Thamesár-
ósa. Allar stefndu þær til Lond-
on. Breskar orustuflugvélar
lögðu til atlögu við þær og lenti
1 hörðum bardaga. Þegar sein-
ast fréttist höfðu að minsta
kosti 3 þýskar flugvélar verið
skotnar 'niður.
Nýjar árásir á meginlandinu.
Breskar sprengjuflugvélar
gerðu nýjar árásir á megin-
landsstöðvar Þjóðverja i gær-
kveldi, og árásir voru gerðar á
staði í Norður- og Vestur-
Þýskalandi og Berlínarborg.
Ástæður eru til að ætla, að tjón
hafi orðið mikið í þessum árás-
um.
Ennfremur gerðu breskar
sprengjuflugvélar árásir á flug-
stöðina i Þrándheimi í Noregi
og járnbrautina til Norður-
Noregs. — Tvær breskar* flug-
vélar urðu að nauðlenda í Sví-
þjóð.
Voru innrásarfyrirætlanir
ræddar í Rómaborg?
Það hafa enn sem komið er
ekki verið birtar neinar til-
kynningar, sem benda til hvert
umræðuefnið hafi verið rnilli
þeirra Mussolini og von Bibben-
trop í Bómaborg í gær og fyrra-
dag, en von Bibbentrop er nú
lagður af stað heimleiðis i hinni
brynvörðu járnbrautaiiest sinni.
En getgátur hafa komið fram'
um, að m. a. hafi verið rætt um
innrásaráformin, ítala í Egipta-
land og Þjóðverja í Bretland,
og eínn árangurinn af viðræð-
unum segir i einni fregninni
verður harðari sókn af hálfu
Itala á öllum vígstöðvum. En
annars ber fregnunum ekki
saman og því er jafnvel haldið
fram í einni þeirra, að von Bibb-
entrop hafi farið með friðarlil-
lögur til Bómaborgar, og eigi
að koma þeim á framfæri við
páfa.
Flugvélaljón Þjóðverja í
seinustu loftárásum á England
hefir verið miklu minna en áð-
Bresku skipi á lelfl til Kanada mefl
flóttabörn sBMJyrirvaralaust.
Flest börnin fórust. Aðeins 112 af 406 komust af. Ápás-
in vap gepð að kveldlagi í stópsjó.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Það var tilkynt í London í morgun, að þýskur kaf bátur hef ði fyrirvaralaust sökt
. bresku farþegaskipi, sem var á leið til Kanada með flóttabörn, og hefði næst-
um öll þeirra f arist. Bresk og amerísk blöð f ara hörðum orðum um árás þessa.
Hún var gerð að kveldi þriðjudags í s. 1. viku, um kl. 10, og var þá sjógangur mikill.
Mörg barnanna fórust af völdum sprengingarinnar, sem varð, þegar tundurskeytið
hæf ði skipið. ______. _______
Skipið lagði af stað frá höfn í vesturhluta Bretlands
í annari viku september, eins og það er orðað í opin-
berri breskri tilkynningu, og var skipið um 600 sjómíl-
ur f rá landi, þegar árásin var gerð. Þeir, sem af komust,
voru fluttir til breskrar hafnar. Af um 97 börnum, sem
á skipinu voru, er talið að 83 haf i f arist, en alls komust
112 menn af 406, sem á skipinu voru, lífs af.
í breskum tilkynningum segir, að búið hafi verið að flytja
um 3000 börn frá Bretlandi með sama fyrirkomulagi og nú.
AHar ráðstafanir, sem unt var að gera, börnunum til öryggis,
voru gerðar. Börnin voru flest frá borgum, sem hafa orðið hart
úti í loftárásum, stundum systkini heillar fjölskyldu.
1 frásögnum amerískra og breskra blaða er sagt frá því, að
börn jafnt sem fullorðnir hafi sýnt mikinn hetjuskap, er skip-
inu var sökt. Það var erf iðleikum bundið, að koma niður b jörg-
unarbátunum vegna sjógangsins, en agi var góður, og sungu
þeir sem biðu á þilfari. Skipið sökk á hálfri klukkustundu. Skip-
stjórinn stóð á stjórnpalli, er skipið sökk. ,
Miklar hörmungar biðu þeirra, sem í bátana fóru, því að þeir
voru að hrekjast í hroðasjó í samfleytt 24 klst. uns herskip
komu á vetívang. Sumir komust á f leka, m. a. kona ein f rá Lon-
don með börn sín, og tók aðra dótturina út tvívegis, en í bæði
skiftin tókst að bjarga henni. r
Þeir, sem af komust sögðu hver um sig frá því, sem fyrir
hafði komið. Þeir segja m. a., að það haf i verið hryllilegt að sjá
barnslíkin á floti í sjónum, eða að horfa á börnin deyja í fang-
inu á fullorðna fólkinu, sem komist hafði í bátana. Sumir hinna
fullorðnu létust í bátunum.
Öllum ber samanr,um, að börnin hafi komið aðdáunarlega
fram. —
Kunnur söngleikahöfundur, Arthur Wimperis, fóí miklum
orðum um hugrekki barnanna. Mér leist vel á þau þegar í byrj-
un, sagði hann, og eg efast ekki um, að þau hefði komið fram
með sæmd fyrir land sitt, vestan hafs.
ur og stafar það af því, að
minna er gert að hópárásum en
áður.
„Völkischer Beobachter" hef-
ir nú viðurkent það, að innrásin
í Bretland muni vei-ða torsótt.
„Vér vitum, að Bretar eru eng-
ar bleyður", segir blaðið. „Þeir
liaf a verið aldir upp við erfiði og
íþróltir og þeir geta haldið uppi
fullri reglu, og þeir tmna landi
sínu og þjóð."
Frakkar í Indókína
létu að kröf um Japana
Einkaskeyti frá United Press.
London i morgun.
Það er nú kuhnugt, að sam-
komulag hefir náðst i Hanois,
milli fulltrúa Japana og stjórn-
arinnar i Indokína. Hefir fregn-
in komið mönnum á óvænt, þar
sem stjórnin i Vichy hafði sagt,
að ekki yrði gengið að kröfum
Japana. Japanir virðast hafa
fengið því framgengt, að þeir
fái leyfi til að hafa flugstöðvar
á 3 stöðum i landinu, og 6000
manna setulið til þess að gæta
þeirra. Ennfremur fá þeir að
nota vissa samgönguleið til þess
að flytja herlið um Franska
Indokína til Suður-Kína. Gegn
þessu lofa Japanir að viður-
kenna sjálfstæði og landamæri
Franska Indokína.
Japanir eru þegar farnir að
setja lið á land í Franska Indo-
kina, og kom til átaka á einum
stað i nánd við franskt virki.
Stóðu bardagar þar til i gær-
itveldi, því að franska liðið
vildi hvergi víkja fyrir Japön-
um. Um miðnætti linti bardög-
unum, og var sú skýring gefin
á atburðinum, að franskir for-
ingjar i virkinu hefði ekki ver-
ið búnir að fá tilkynningu Um
samlíomulagið.
Herlög eru gengin i gildi i
þeim héruðum Kína, sem liggja
að landamærum Franska Indo-
kína.
FRETTIR
í STUTTU MÁLl
3 miljónum bóka hefir verið
dreyft út til breskra hermanna,
eftir þvi sem Anthony Eden
upplýsti nýlega i ræðu. Meðal
breska Rersins starfa nú um
1.500 manns að upplýsinga-
starfsemi, fræðslu og skemtun-
um.
„Þeir, sem efast kunna um
hið mikla flugvélatjón Þjóð-
verja yfir Bretlandseyjum, ættu
að heimsækja „flugvélakirkju-
garðana", segir fréttaritari
„Daily Telegraph".
„Eg heimsótti einn þessara
aoornir
\
MÁNUDAGUR:
1. Leiðbeiningar í umferðar-
reglum veittar almenningi
á götum úti.
2. Sýning í búðarglugga Jóns
Björnssonar & Co. — í
Bankastræti.
3. Bæklingi, með fjölda um-
ferðarmynda til leiðbein-
ingar, úthlutað ókeypis.
4. Skilti á nokkrum f jölförn-
um gatnamótum, er sýna
fjölda umferðarslysa á
þeim gatnamótum síðast-
liðið ár.
5. Utvarpserindi flutt um
umferðarmál, kl. 7,30, af
Guðlaugi Jónssyni, lögrþj.
6. Námskeið fyrir hjólreiða-
menn. Væntanlegir þátt-
takendur gefi sig fram í
dag á lögreglustöðinni eða
skrifstofu Slysavarnafél.
Átökin í Egipta-
landi um afstöð-
una^ gagnvart
ítolum.
/
4 ráðherrar biðjast
lausnar.
Einkaskeyti frá United Press.
Mikill ágreiningur kom upp
innan egipsku stjórnarinnar í
s. 1. viku um afstöðuna gagnvart
ítalíu, Fjórir ráðherrar héldu
því fram í samræmi við stefnu
flokks sins, að segja bæri llölum
stríð á hendur þegar i stað, þar
sem þeir hefði ráðist með her
manns inn i landið. Þessir ráð-
herrar voru fjármála-, sam-
göngumála- og verslunarmála-
ráðherranh, og 1 náðli. sem ekki
hafði umráð yfir sérstakri
s tj órnardeild. Forsætisráðhen--
ann endurskipulagði stjórn sína,
án nokkui-ra erfiðleika. Lýsti
hann yfir því, að stefna stjórn-
arinnar væri að vernda sjálf-
stæði landsins, og ef ítalir héldi
innrásarfyrirætlunum sínum til
streitu, yrði þeim sagt stríð á
hendur, en stjórnin vildi ekki
rasa fyrir ráð fram.
Seinustu fregnir herma, að
herlög séu gengin í gildi um alt
Egiptaland. Er pa.ð varúðarráð-
stöfun.
„kirkjugarða" um daginn, og sá
eg þar leifarnar af hundruðum
þýskra sprengjuflugvéla og
Messerschmitt-orustuflugvéla.
Þegar þess er gætt, að langt frá
þvi að allar niðurskotnar flug-
vélar fallfttiiður á landi, því að
f jöldi þeirra fellur i Ermarsund
og sekkur til botns, þá er það
ljóst, að þessir miklu haugar
tala sínu máli. Meðan eg var að
skoða staðinn, kom járnbraut-
arlest með nýja „sendingu".
Hver járnbrautarvagn var fullur
af braki úr þýskum flugvélura.
Sumar þeirra voru næstum heil-
ar að sjá. Slikar lestir koma dag-
lega, hvaðanæva að frá Eng-
landi og afhenda varning sinn á
þessum stað. Hundruð manna
starfa að þvi að bjarga öllu, sem
sérstakt vei'ðmæti hefir. Þannig
berast hinni bresku flugvéla-
framleiðslu óvænt hráefni frá
Þýskalandi, því að, alt, sem not-
hæft er, er notað til að gera úr
þvibreskar flugvélar."