Vísir - 14.03.1942, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
Ritstjórl 1
Blaðamenn Slml:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 llnur
Afgreiðsla
32. ár.
Reykjavík, laugardaginn 14. marz 1942.
39. tbl.
Hitlers
til þess að stöðva Rússa
á vetrarlínunni.
HITLER sendir nú svo mikið lið til vígstöðvanna og svo
hratt, að einstakar herdeildir eru komnar inn í eldlínuna,
þegar aðrar deildir sama herfylkis eru víðs fjarri. Hefir
þetta skapað öngþveiti og glundroða. Þjóðverjar þyrla nú her-
sveitunum fram gegn Rússum, en án tilætlaðs árangurs enn
sém komið er. Rússar hafa hrundið öllum gagnáhlaupum og
sækja enn fram.
16. þýzka herfylkið á Slaraya
Russa svæðinu hefir enn gert ör-
væhtingarlega tilraun til þess áð
'rjúfa hring Rússa — en béðið
hið mesta manntjón. Þjóðverj-
um hafa einnig mistekizt nýjar
tilraúnir til að koma innikróaða
liernum til hjálpar. Mestum á-
hýggjum veldur það Þjóðverj-
um, að Rússar hafa brotizt gegn-
um Strauss-línuna, sem liggurr
fyx-ir norðan Moskva—Smo-
lensk-veginn.
22. febrúar til 6. marz hafa
14000 Þjóðvei-jar fallið, en Rúss-
ar tekið 157 fallbyssur, 329 vél-
byssui’, eyðilagt 5 skotfæra-
stöðvar og eyðilagt 91 flugvél
— á Stai'aya Russa svæðinu
einu.
FRETTIR
í STUTTU MÁLI.
Sir Archibajd Wavell sagði við
blaðamenn í New Dehli í gær, að
í rauninni væri það bandamönn-
um þyngra áfall að hafa misst
Rangoon og Suður-Birma en
Singapore, því að hættan, sem
vofir yfir Indlandi, er margfalt
meiri eftir en áður. Japanar hafa
nú fengið flugvelli nær Indlandi
og þeir munu vafalaust leggja
allt kapp á, að. ná Norður-Birma,
til þess að hindra hernaðarlega
samvinnu Breta, Indverja og
Kínverja. Þeirri stefnu verður
fylgt, að ráðast á, sagði Wavell,
og þjálfaðar landhersveilir og
flugher koma stöðugt til Ind-
lands og Burma.
Ástralíumenn tilkynna, áð
eftir Java-sjóorustuna hafi ekki
komið fram 7000 smálesta beiti-
skipið Perth (sem tók þátt í
Matapanorustunni á Miðjarðar-
hafi) og 1000 smálesta herskipið
Mara. Skipin voru á heimleið úr
orustunni, er seinast fréttist til
þeirra, og ekki er vonlaust, að
einhverjir hafi komizt af.
í skyndiárásunum á Norður-
Frakkland í gær voru 8 óvina-
flugvélar skotnar niður og voru
5 þéirra Focke-Wulff flugvélar,
en hinar Messerschmidtflugvél-
ar. Bretar misstu 5 orustuflug-
vélar.
Bandamenn ætla, að fregnir,
sem borizt hafa um væntanlega
árás Þjóðverja á Svíþjóð og inn-
rás Japana á Madagaskar kunni
að vera framkomnar til þess að
villa bandamönnum sýn. — Á
fundi bandamanna, undir for-
sæti Edens í gær, komu þær
skoðanir í ljós, að höfuðnauðsyn
Þjóðverja væri að ná olíu, og
væri því sókn til Kaukasus lík-
legust. — 1 Ankarafregnum seg-
i
ir, að Rússar hafi 70 herfylki
reiðubúin til að hefja sókn þar
syðra, áður en vorhlákurnar
byrja. — Við Azovshaf er nú
hríðarveður.
Brezki flugherinn fór til árása
á meginlandsstöðvar Þjóðverja
í nótt. 1 fyrrinótt voru gerðar
árásir á Kiel. I gær var gerð árás
á járnbrautarstöðina Haase-
bruck í Norður-Frakklandi. —
Hefir nú verið nærri viku sókn í
lofti af hálfu Breta.
Sjö Frakkar voru teknir af
lífi í gær, samkvæmt fyrirskip-
an þýzkra stjórnarvalda. Menn-
irnir voru sakaðir um árásir á
þýzka hermenn.
Curtin, forsætisráðherra Ást-
ralíu, ávarpaði Bandaríkjamenn
í útvarpi í morgun. 20 dögum
eftir árás Japana, 7. des., kvaðst
Curtin hafa sagt, að mest væri
undir Bandaríkjunum komið. —
Bretland getur ekki beitt sér á
Kyrrahafi. — Vér munum ekki
bregðast.
Amerísk fljúgandi virki hafa
eyðilagt allar flugstöðvarbygg-
ingar í Ley og Salamáua á Nýju
Guineu
Japanskur her er á leiðinni frá
Salamaua yfir til Port Moresby
á suðurströndinni.
I Burma hafa Japanir verið
stöðvaðir um 110—120 km.
norður af Rangoon, en sækja
enn áfram vestur á bóginn frá
Rangoon.
Dr. Göbbels sagði í ræðu í gær,
að Þjóðverjar kynnu að breyta
vorsóknaráformum sínum og
snúa sér að Bretlandi. Það verð-
ur að leggja Bretland í rústir,
sagði hann. — En menn mega
ekki búast við, að unnt sé að
jafna við jörðu á þrem mánuð,-
um heimsveldi, sem var 3 aldir
verið að byggja upp. En mönd-
ulveldin, bætti hann við, hafa
góða aðstöðu til þess að sigra
Breta.
Reykvíkmgar!
Fylkid ykkur um D- LISTANN
lista Sjálfstæðismanna. Með þvi
tnyggið þið að Bjarm Benedikts-
son verði áfram borgarstjóri,
Naiiieinisd um D- LISTANN.
Ávarp borgarstjórans.
Við bæjarstjórnarkosning-
arnar á morgun eiga Reykvík-
ingar milli tvenns að velja.
Annars vegar eru þrjú ósam-
stæð og innbyrðis fjandsamleg
flokksbi-ot: Alþýðuflokkurinn,
Framsókn og Kommúnistar. Ef
þessi þrjú flokksbrot fá sam-
eiginlega meirihluta hlýtúr
ringulreið og raunar algert
öngþveiti að verða ráðandi um
stjórn bæjarmálanna.
Stærst af þessum flokksbrot-
um eru kommúnistar og er því
líklegt, að stefna þeirra verði
mestu ráðandi. En frambjóð-
andi þeirra, Sigfús Sigurhjart-
arson, lýsti því yfii', að hún
væri áfnám gróðavænlegs at-
vinnureksturs, afnám frjálsrar
verzlunar og afnám eignar-
réttar.
Eigi þarf að eyða orðurn að
því, að þessi stefna er miklum
meirililuta Reykvíkinga alger-
lega andstæð. Allur þorri Reyk-
víkinga hefir frá öndverðu að-
hyllzt hina höfuðstefnuna, sem
um er að velja: Sjálfstæðis-
stefnuna.
Sjálfstæðisstefnan hefir bygt
upp þenna bæ og gert liann að
vistlegasta stað á landinu. Hún
hefir á einum mannsaldri levsl
þau verkefni, sem í öðrum höf-
uðborgum hefir tekið aldir að
framkvæma. Henni einni er
trúandi til þess að sjá um, að
á næstu árum verði svo fram
lialdið sem hingað til og hrint
í framkvæmd þeim úrlausnar-
efnum, sem nú kalla að.
Allt er Sjálfstæðisstefnunni
þetta mögulegt vegna þess, að
hún styðst við manndáð, dug
og drengskap einstaklingsins,
en forsmáir áþján, ófrelsi og
höft, sem eru lielztu haldreipi
andstæðinganna. Enda hefir
með Iiyggilegri fjárstjórn nú
vei-ið búið í haginn til erfiðu
áranna, jafnframt því, sem
unnt var að lækka vdsvar á
meðalfjölskyldu með meðal-
tekjur úr 470 kr. í 210 kr.
Andstæðingai’nir finna Sjálf-
stæðismönnum að vísu margt j
KO;SNINGAPISTLAR
til foráttu. En eftirtektarvei't
er, að langhelzta ásökunin er
sú, að Sjálfstæðismenn liafi
eigi komið öllum áhugamálum
sínum fram, að Sjálfstæðis-
stefnan liafi eigi verið nógu
mikils ráðandi. Þetta er alveg
rétt. í málefnum ríkisins hefir
Sjálfstæðisflokkurinn vex-ið í
minnihluta og það hefir fært
yfir þjóðina óteljandi erfið-
leika.
Ráðið við þessu er ekki að
efla andstæðinga Sjálfstæðis-
stefnunnar til að gera enn þá
meira illt af sér en orðið er.
Heldur hitt, að auka stvrk
Sjálfstæðismanna til þess að
þeir geti komið enn fleiri
framfaramálum áleiðis en
hingað til og enn öfluglegar
hamlað á móti og bi'otið á bak
aftur ójöfnuð andstæðinganna.
Sjálfstæðismenn og Reykvík-
ingar yfirleitt mega því eigi
láta andstæðingana villa sér
sýn, því að það mundi marg-
faldlega koma þeim sjálfum í
koll.
Andstæðingarnir vita, að
Sjálfstæðismenn eru í yfir-
gnæfandi meirihluta í þessum
bæ, þess vegna leggja þeir nú
alla stund á að fá þá til að
sitja heima eða láta kosning-
una afskiptalausa vegna minni
háttar óánægju, einmitt yfir
því að máttur stefnunnar hafi
ekki verið nægur.
En liver sá, sem lieima situr
eða hefur sig ekki allan í
frammi flokki sínum til sigurs,
liann beinlinis gengur erinda
andstæðinganna. Hann stuðlar
að afnámi gróðavænlegs at-
vinnureksturs, afnámi frjálsr-
ar verzlunar og afnámi eign-
arréttar.
Enginn, sem ekki vill að þessi
stefnumál kommúnista nái
fram að ganga, má liggja á
liði sínu.
Allir, sem unna eigin liag,
farsæld bæjarfélagsins og
framtíð þjóðarinnar, kjósa D-
listann á morgun.
Bjarni Benediktsson.
lyjeðan verið var að kjósa í
Hafnarfirði hinn 25. janú-
ar síðastliðinn, var Alþýðublað-
inu dreift út um bæinn. Blaðið
flutti þá kosningabombu, að
miðstjói'ii Sjálfstæðisflokksins
liefði skuldbundið sig til að
hreyfa ekki kjördæmamálinu á
þessu þingi. Sömu lygafregninni
liefir skolið upp við og við sið-
an, seinast í ræðu Jóns Blöndals
i fyrrakveld.
Astæðan til þess, að Alþýðu-
ílokkurinn heldur að Sjálfstæðis-
menn hafi afsalað sér „réttlætis-
málinu“ er alveg augljós. Kjör-
dæmamálið var höfuðstefnu-
mál Alþýðuflokksins, Til þess að
fá að sitja við völd með höfuð-
fjandmönnum málsins, „hinum
s]>illta Framsóknarflokki“, af-
salaði flokkurinn sér frum-
búrðai'rétti sínum. Og nú getur
þessum mönnum ekki komið
annað til hugar en að Sjálfstæð-
ismenn hafi gert slikt hið sama.
>
Sjálfstæðisflokkurinn hefir
ekki gengið til samstai'fs við
Framsókn sem undii'lægju-
flokkur eða „fótaþurrka“, eins
og rauði hagfræðingurinn komst
að orði. Það liefir aldrei komið
til mála, að seixxja um neina
eftii-gjöf á ófengnum mannrétt-
indum kjósenda Sjálfstæðis-
flokksins, og það kemur ekki til
mála, hvað sem í boði væri.
Sannleikurinn er sá, að skömmu
eftir að þing konx sanxaix var
kosin nefnd úr liópi þingnxanna
Sjálfstæðisflokksins til þess að
gera tillögur í þessu nxáli. Verð-
ur þess sennilega ekki langt að
biða, að sjálfstæðismenn beri
fram fruixxvarp um, breytingar
á kosningafyrirkomulaginu,
senx tryggi jafnrétti stjórnmála-
floklcanna. Alþýðuflokkui'iixn
mun einnig vera með tillögur á
prjónunum,. Það væri miklu
drengilegi'a af honuixx að búa
sig undir samvinnu við sjálf-
stæðisnxenn um lausn þessa
máls, en að dreifa út þeirri kosn-
ingalýgi, að þeir sitji á svikráð-
um við íxiálið.
t
ýrtíðaruppbótin var i desenx-
bei’nxánuði 77%, en þetta
þýðir það, að dýrtíðin var þá
177 stig, miðað við 100, fyrsta
ársfjórðunginn 1939. Einstakar
vöruteguixdir hafa liækkað æði
miklu meira eix sem naixx meðal-
vísitölu. Kjötið var þannig 261,
mjólkurafurðir 224 og garð-
ávextir 214. Þetta sýnir, hvernig
íslenzku afurðix'nar hafa verið
liækkaðar miklu rneira eix dýr-
tíðaruppbótinni nemur.
i
(
Stefáxx Jóhann skýtur máli
síixu til lauixastéttanna. En
hvort eiga þær nú heldur að
verðlauna hann fyrir lxækkun-
ina á landbúnaðarafurðunum
eða þakka honum að verðleik-
um fyi'ir það, hvernig hann
gætti hagsmuna þeirra, meðan
hann sat í ríkisstjórninni? — Á
morgun verður þessu svarað.
B
ankastjói’inn á Framsóknai'-
listanum virðist helzt hafa
komið auga á það, að Reylcjavík
óþrifalegur og skuldugur
se
bær“. Það er alveg rétt, að bær-
inn er ekki um þessar niundir
eins þrifalegur og skyldi. Til
þessa liggja fýrst og fremst þæi’
orsakir, að vegna þess hve
Framsókn og Alþýðuflokkurinn
höfðu tafið fyrir liitaveitunni,
hefir ekki verið hægt að ganga
fx'á götunum, eftir að búið var
að grafa fyrir hitaleiðslununx.
Þar við bætist, að umfex'ð öll
hefir nxargfaldast við tilkomu
lxinna erlendu herja. Ef liita-
veitan hefði komizt í fram-
kvænxd á tilsettum tíma, hefðu
göturnar verið löngu komnar i
sanxt lag. Þá hefði líka reykský-
ið yfir bænunx verið liorfið og
Reykjavik verið orðinn einhver
lireinlegasti bær í lieirni. Fram-
sókn á höfuðsök á þvi, að
Reykjavik er óþrifalegur hær.
Kjósendur liefðu sennilega mun-
að þetta, þótt frambjóðandi
Framsóknar hefði ekki farið að
minna á það.
f^að var eldd hyggilegt af
bankastjóranum, að fara að
tala um að bærinn væri óþrifa-
legur. Hitt var fullkomin fá-
sinna, að fjargviðrasf yfir að
bærinn væri skuldugur. Skuld-
laus eign bæjarins er lágt metin
upp undir 30 milljónir króna.
Ógreiddar skuldir eru mjög lit-
ilfjörlegar, í sjóði ex’u um fjórar
nxillj. Ef bankastjórinn hefði
faxið að breiða það út um ein-
livern viðskiptamann sinn, sem
ekki skuldaði meira að tiltölu
við eignir en Reykjavíkui'bær,
að hann væri „skuldugur“, liefði
liann átt á hættu að vei’ða fyrir
máísókn vegna álitsspjalla. Það
er mikil slysni af þeim, sem, nú
ganga á biðilsbuxunum frammi
fyrir kjósenduin Reykjavíkur,
að gera sig bera að því, að -fara
með ranghermi um liag bæjar-
ins. Það er sérstaklega leiðinlegt,
þegar þetta hendir heiðvirða
nxenn og vel metna, eins og
bankastjórann, senx hér unx
ræðir. ‘
Einar Olgeirsson • sagði: „Ef
kommúnistar komast til
valda fá Reykvíkingar að ráða
sér sjálfir.“ Undur er að heyra
þetta! Það er öllum ljóst,i að
engir menn á Islandi eru fjær
því en kommúnistar, að „ráða
sér sjálfir.“ Allt, seni þeir taka
sér fyrir hendur, öll þeirra láta-
læti og hamskipti, eru franx-
kvæmd eftir fyriskipunum, frá
Stalin. Hann ræður jafnt yfir
tilfinningum þeiri'a sem hugs-
unum. Ef liann segirt „Elskaðu
Hitler“, þá elska þeir Hitler. Ef
hann segir: „Elskaðu Chur-
chill“, þá elska þeir hann. Af-
staða kommúnista til þjóðmál-
anna verður að engu fnetin sem
„pei’sónulegt innlegg“ Einars 01-
geirssonar, Brynjólfs Bjai'na-
sonar né annarra slíkra. Þeir
vita ekki hvað frelsi er, og þvi
aðeins lofa þeir öðrum frelsi.
Þeir lifa í trú en ekld skoðun,
„frelsið“, sem þeir tala um, er
sanxskonar frelsi og það, sem
Hitler og Mussolini veita þegn-
um sinum. Einræðisstefnurnar
eiga sammei'kt um það, að þar
sem þær ríkja getur enginn
maður unx frjálst höfuð
strokið.
Kjósandi.

,.,Ví * -
Sjálfstæðismenn! Mætið snemma á kjörstað!
4'
í-