Vísir - 28.10.1942, Blaðsíða 1

Ritstjórar:
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð)
32. ár.
Reykjavík, miðvikudaginn 28. október 1942.
"i
Ritstjórar
Blaðamenn
Auglýsingar
Gjaldkeri
Afgreiðsla
224. tbl.
Simi:
1660
5 llnur
Egiptaland:
Fyrstu skriðdreka-
orustunni iokið.
Nýtt hemaðartæki öxulherjanna
„Fararskjóti“ þessi er eitt af liernaðartækjum ttala og Þjóð-
verja, sem bandamenn eiga í höggi við í Egiptalandi. Það er
einskonar „kynblendingur“ bifhjóls og traktors, og er notað
til að draga litlar fallbyssur og bera nokkura liermenn.
Skriddrekasveitir Rommels létu undan síga
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS, New York, í morgun.
Herstjórn Rreta í Kairo tilkynnir í morgun, að
fyrsta slmðdrekaorustan hafi nú átt sér stað
á vígvölhtnum í Egiptalandi og hafi henni lykt-
að þannig, að skriðdrekasveitir ítala og Þjóðverja hafi
látið undan síga, þegar þær hafi beðið allmikið tjón.
Eigið tap segja Bretar lítið.
%
Þessi skriðdrekaorusta vár engan veginn eins rnikil
og skriðdrekaorustur hafa verið i Egiptalandi, þar eð
hliðin á jarðsprengjusvæðunum eru ekki enn nógu
breið til þess að þau leyfi mikla iimferð, en fyrr geta
skriðdrekar ekki farið um þau nema fáir í einu.
Blaðamenn, sem, senda blöð-
um sínum greinar um bardag-
ana, frá vígvöllunum, leggja á-
herzlu á það, að enn sé of
snemmt að 'gera upp, hvernig or-
ustan hafi farið og sigurinn sé
ekki enn unninn, enda þótt
bandamenn geti verið ánægðir
með árangurinn til þessa. Times
bendir til dæmis á það, að vegna
þess hve stutt er frá sjó suður
íil Quattaralægðarinnar, sé
mjög auðvelt fyrir Rommel að
úthúa rammJegar varnir.
Tilkynning flugstjómarinnar
er á þá leið, að ekkert lát sé á
árásum flugliðsins. í fyrradag
réðst hann m. a. á tvo staði, þar
sem möndulhersveitir voru að
safnast saman til að undirbúa
gagnáhlaup. Þessi undirbúning-
in* var gerður að engu, segir
flugherstjórnin. 1 gær var ráðizt
á þá staði, þar sem Rommel dró
saman lið til gagnáhlaupa, flug-
stöðvar Itala og Þjóðverja næst
vígvöllunum og höfnina i Mersa
Matruh, þar sem verið er að
skipa á land hergögnum úr
skipalest, sem komizt hefir
þangað að næturlagi.
Slefani-fréttastofan ítalska
birtir þá fregn, að flugvél' Al-
exanders hérshöfðingja muni
hafa hrapað tii jarðar, er hún
var á ferð yfir eyðimörkinni.
Verður Alexander frá störfum
í margar vikur.
Norskur landamæra-
vörður skotinn.
títvarpið í Oslo hefir skýrt
frá því, að norskur landamæra-
vörður hafi verið skotinn í
stödd í Skjeberg.
Þegar varðmaðurinn var
skotinn var hann staddur í ein-
um af lestarklefunum til að at-
huga skilríki manna. I klefan-
um voru tveir Gyðingar og bíl-
stjóri einn, sem var fæddur í
Lillehammer árið 1915. G.yð-
ingarnir voru handteknir, en
bilstjórinn, sem heitir Harald
Jensen, komst undan úr lest-
inni og fannst ekki. Mennirnir
þrir liöfðu komizt á lestina
milli járnbrautarstöðva.
| Eftir þetla hefir landamæra-
' varzla á þessum slóðum verið
aukin.
I;
Sex meðlimir Nasjonal Sam-
ling í Aker hafa verið handtekn-
( ir fyrir að selja skömmtunar-
i seðla í slórum stíl. Hafa þeir
selt 3—4 milljónir reita. Fimm
sykurreitir, sem nægðu lil að
kaupa eitt lcíló, kostuðu 6 krón-
ur, en fjórir fituefnareitir voru
se’dir á 15—30 krónur. 46
menn eru flæktir í málið.
6 DAGA ORUSTA I SUÐ-
URHLUTA STALINGRAD.
Þjóðvei'jar báðu um vopiinhlé.
Brezkar flngrvélnr í Rásslniidi.
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS, New York, i morgun.
Rússar hafa sigrað í sex daga orustu, sem geis-
aði í syðstu hverfum Stalingrad og steppun-
um umhverfis þau. Lyktaði orustunni með
því, að Þjóðverjar létu undan síga af stóru svæði fyrir
sunnan borgina og í henni sjálfri. Eru þeir nú aðeins í
sókn í norðvesturhverfunum.
Þ jóðverjar virðast alls ekki hafa verið við því búnir,
að Rússai' gæti lagt í sókn á þessum slóðum og þessvegna
ekki verið nógu fljótir á sér við að flytja lið á vettvang,
enda eru flutningar mjög erfiðir vegna aurs og bleytu.
Lágu 6—7000 Þjóðverjar i valnum, er orustunni lauk.
Stokkhólmsfregnir herma, að Þjóðverjar hafi
æskt þess snemma í þessum mánuði fyrir milligöngu
Rauða krossins, að sett yrði 4 daga vopnahlé í Stal-
ingrad, svo að þeir gæti grafið hina föllnu og komið
sárum mönnum á brott. Herstjóm Rússa féllst á
þetta með því skilyrði, að þetta væri tilkynnt þýzku
þjóðinni, en því vildi þýzka herstjórnin ekki hlíta
og féllu samningar því niður.
m prim lel
við storluin konoflos.
ri.ii
Samkvæmt fregnum, sem
borizt hafa til London, hefir
Kristján 10. falið Friðrik rík-
iserfingja störf sín.
Konungur og Buhl, forsæt-
isráðherra, undirrituðu sam-
eiginlega skipun um þetta.
Síð>asta tilkynning lækna-
anna um líðan konungs var á
þá leið, að hún væri óbreytt,
en honum fyndist sjálfum að
hann væri heldur styrkari.
Sjóorustan:
Frakkar hót-
uðu allsherj-
arverkfalli.
Laval neyddur til
&
j undanhalds.
,|‘ ”
j Laval hefir hætt við áform
sín um að neyða verkamenn til
Þýzkáíándsfarar.
i Foringjar .. verkalýðsfélag-
anna, sem verða að starfa að
tjaldáhaki, sendu Lavat orð um
Jiað, að nllsherjarverkfáll yrði
háfið í láhdinu 17:* i- þ. m., ef
háhn héldí kröfúm Þjóðvérja til
streitu. Laval hótaði heita
; lierréttum <>g skyldaði 700 af
10Ö0 yéhkámönnhth t- verk-
shiiðj u éinni i Lyon ‘ íii !Þýzka-
| landsfarár. Aðeins SO vohú fúsir
til fararinhar, én áiliié' hinir
gerðu verkfall og siðán fóru
verkföll að breiðast útl
Laval héltþá furid meðVichy-
j Stjóminni og þ. 16. þ. m. — dag-
| inn áður en verkfallið átti að
héfjast — var tilkynht, áð engir
skyldi fara til starfa í Þýzka-
landi nema af frjálsuih SiHja.
Þýzka herstjórnin lýsir þessa fregn tilhæfulaus ósannindi,
sem Bretar hafi húið til, til að skýra hinar miklu hrakfarir
Rússa við borgina.
Þjóðverjar unnu dálitið á í
norðurhverfum Stalingrad í
gær, en 1500—2000 menn féllu
af liði þeirra.
Hersveitir Timoshenko eru
nú um 65 km. fyrir norðan
Stalincrad. Hafa þær sótt hægt
fram síðustu daga og Þjóðverjar
gera í sífellu mikil gagnáhlaup.
I gær gerðu þeir tuttugu gagn-
áhlaup til að ná þorpi einu, sem.
hafði fallið í hendur Rússa, en
ívápú ekki marki sínu.
1 Kákasus er nú eingöngu bar-
izt norðaustur af Tuapse. Héfir
vörn Rússa harðnað þar að mun
síðustu daga og á einum stað
hafa þeir sótt fram og umkringt
allmikið þýzkt lið. Hafa Þjóð-
verjar og Rúmenar gert margai-
lilraunir til að losa l>enna her-
flokk úr krónni, en áangurs-
laust.
Stnlt og laggott
Vichy-stjómin hefir borið til
baka orðróm um að þýzkt her-
lið hafi farið inn í nokkurar
borgir í hinum óhernumda
hluta landsins.
§
Corriere della Sera birtir
grein um 20 ára stjórii fasista á
Ítalíu og sagði m. a. að Musso-
lini hafi ekkí viljáð stríð.
®
1 talir skýra |iú allt i einu frá
því, að 3 sjúkrahús og 5 skólar
hafi skemmst í loftárásum á
Milano.
•
Aberdeen « Skotlandi hefir á-
kveðið að gera Smuts marskálk
að heiðursborgara sinum.
Flugher Breta í Rússlandi.
Flugmálaráðuneytið brezka
lilkynnti i gær, að frá því í
sumar hefðu hrezkar flugvélar
úr strandvarnaliðinu — Sunder-
land og Catalina-flugbátar aðal-
lega — haft bækistöðvar í Rúss-
landi og haldið uppi eftirlit á
siglingaleiðinni til Norður-Rúss-
lands. Voru þessar flugvélar
taldar hafa átt drjúgan þátt í
þvi, að herskip Þjóðverja, sem
hafa legið í Noregi, liafa ekki
Iiætt sér út á haf.
Flugsveitir þessar hafa nær
eingöngu starfað fyrir norðan
heimskautsbaug og í suniar varð
að halda uppi sifelldu eftirliti
vegna birtunnar. Var það m. a.
hlutverk flugmannanna, að
fylgjast með ísröndinni, því að
hún réð því jafnan, hvar skipa
lestirnar sigldu. Ef Þjóðverjum
lókst að sökkva skipum, héldu
flugvélarnar uppi leit að bátum
eða flekum með inönnum af
þeim.
Strandvarnalið brezka flug-
liersins heldur nú uppi eftirliti
á 15 millj., ferkílómetra svæði,
frá miðjarðarlínu norður fyrir
heimskautsbaug og frá Noregs-
ströndum vestur á rnitt Atlanls-
haf.
Moskito-flugvélar Breta gerðu
í gær árás í björtu á kafbáta-
smíðastöð Þjóðverja í Flens-
borg.
•
5, orustuskip — 45.000 smál.
hvert — eru nú í smiðum i
Bandaríkjunum. Auk þess eru
13 flugstöðvarskip í smiðum
l>ar.
• ,
Verkamenn í Magellan-héraði
í Chile — syðsta héraði lands-
ins — hafa gert allslierjarverk-
fall til að knýja fram að stjórn-
múlasambandi sé slitið við
möndulveldin.
•
Þjóðverjar hafa játað, að það
var einn af kafbátum þéirra,
sem sökkti skipinu Monte Gar-
bea við Martinique i siðasta
mánuði. Hafa þeir lofað að bæta
Spánverjum tapið á hveitifarmi
skipsins.
•
Patrick Húrley, sem var her-
málaráðherra Hoovers, er kom-
inn til Kairo sem sendimaður
Roosevelts.
•
Ein af skipasni’ðastöðvmM
Kaisers hefir smiðað 21.670
smál. skin á 115 döímm. Áður
var styzh smiðatimi 220 dagar.
Bandaríkjamenn sökkva 2
tundurspillum Japana.
Laska orustuskip og 2 herskip öitnur.
Flotamálaráðuneyti Bandaríkjanna gaf nt nýja
tilkynningu í nótt um sjóorustuna á suðvestur
Kyrrahafi. Segir í tilkynningu flotamálaráðu-
neytisins, að tveim japönskum tundurspillum Kaf i verið
sökkt, en auk þess háfi þrjú önnur japönsk herskip
Iaskazt. '
í annari aukatilkynningunni, sém Japanar gáfu út
í gær var þess getið, að hin mikla sjóorusta, seíp þeir
sigruðu í, hafi verið háð við eyna Santa Cruz, sem er
drjúga vegalengd austur af Salomonseyjum. Af til-
kvnningum Bandaríkjamanna er ekki liægt að ráða,
hvar sjóorustan fer fram, en þó tala þeir um Satomons-
e.yjar sjálfar í sambandi við hernaðaraðgerðir á þessu
svæði.
• í tilkynningu ameríska flota-
málaráðuneytisins segir, að
amerískar flugvélar hafi sökkt
tveím tundurspilium Japana, en
að auki hafi þær komið sprengj-
um á japanskt orustuskip og tvö
beitiskip, en ef til vill hafi ann-
að eða bæði verið Iiæfð áður.
Komið hefir til átaka milli
japanskra tundurspilla og amer-
iskra smáskipa í nágrenni við
Tulagi. Sökktu Japanir á þeim
slóðum litlu eftirlitsskipi og
dráttarbáti flotans.
I Flotar beggja aðila eru enn á
orustusvæðinu og reyna að ná
æskilegri aðstöðu, til að lialda á-
fram orustunni og greiða fjand-
manninum fleiri þung liögg.
Blaðamenn töluðu við Knox
flotamálaráðherra í gær og sagði
liann að sigurtilkynning Japana
væri ekki til annars en að reyna
að fá Bandaríkjamenn til að
koma upp um það, hvar floti
þeirra væri staddur.
I þýzku útvarpi til Austur-
Asíu er ekki talað mikið um
sigurtilkjnningu Japana. Sagði
það eingöngu, að Italir gerðu
mikið úr sigrinum:
Guadalcanal.
1 Á sunnudag tókst hersveitum
Japana á eynni að brjótast inn í
víggirðingar Bandarikj amanna
á einuni stað, en þeir gálu hrak-
ið þá þaðan aftur, áður en þeir
gulu gátu treyst aðstöðu sína.
Annarsstaðar á eynni tókst
hersveitum Bandaríkjanna að
sækja fram nokkum spöl.
Loftárásir.
Flugvélar bandamanna hafa
gert alhniklar loftárásir á Lae
á Nýju Guineu og Delhi á Timor
Af bardögunum i Owen
Stanjey-fjöllunum berast eng-
ar fregnir, en Ástralíu-
menn munu vera að draga að
sér vistir og skotfæri, áður en
þeir sækja að síðustu yarnar-
stöðvum Japana fyrir sunnan
Kokqda.
Kiska.
Á föstudag vörpuðu Liþera-
torflugvélar 18 smáh.sprqpgja á
tvær japanskar stöðvaif á Kiska-
ey. Næsía dag gerðu fljúgandi
virki árás.á sama staðr Japansk-
ar íoftvarnabyssur létu til síu
lieyra i fyrsta skipti í niargar
vikur við þessi tækifæri, en
engar orustuflugvó'íar létu sjá
rig-
22 stúdentar í Sofia í Bulgariu
hafa verið dæmdir til lifláts fyr-
ir undirróðursstarfsemi.
•
Ólafur, , krónprins Norð-
manna, hefir heimsótt norska
tundurduflaslæðara i Skotlandi.
\