Vísir - 28.11.1942, Blaðsíða 2

Vísir - 28.11.1942, Blaðsíða 2
VlSIR VISIR DAGBLAÐ títgefandi: BLAÐAtÍTGÁFAN VÍSiR HJ. Ritetjórar: Kristján Guðlangsson, Hersteinn Pálsson. Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni. AfgTeiðsIa Hverfisgötu 12 (gengið inn frá Ingólfsstrwti). Símar: 16 6 0 (fimm Hnur). Verð kr. 4,00 á mánuðL Lausasala 25 aurar. Félagsprentsipiðjan h.f. Hringurinn* ÞJÓÐVILJINN ræðst hat- ramlega á kvenfélagið Hringinn í leiðara sínum í gær, og ber forstöðukonum félagsins á brýn margskonar sakir, í sam- bandi við skemmtun, sem út- lendir menn ætluðu að lialda fyrir bæjarbúa, til fjársöfnunar fyrir bamasjúkrahús, sem fé- lagið hefir ákveðið að reisa. Skal ekki frekar út í ummæli blaðsins farið, en vissulega eru þau í allan máta ómakleg og til vansæmdar þeim, er farið hafa höndum um. Félagið Hringurinn er gam- alt og vinsælt félag, sem hér hefir starfað lengst af undir stjórn frú Kristínar Jacobson, alþekktrar gæðakonu, sem ekki má vamm sitt vita í einu né neinu. E>egar af þessari ástæðu virðist það fjarri lagi að ráðast liatramlega gegn félaginu og starfsemi þess, að algerlega ó- athuguðu máli. Hringurinn hef- ir frá upphafi unnið að marg- víslegri líknarstarfsemi, og hef- ir m. a. átt ríkan þátt í að hér var byggt myndarlegt berkla- hæli, og hafin baiátta gegn jjeirri skæðu veiki. Vann Guð- mundur landlæknir Björnsson framan af á vegum félagsins að þessum málum, og er óhætt að fullyrða að hann hafi notið hins bezta stuðnings í starfi sinu frá hendi þeirra áhugasömu kvenna, sem í félaginu störf- uðu. Eftir að berklahæli hafði verið reist, beitti félagið sér enn fyrir því að komið var upp hressingarhæli fyrir berkla- sjúklinga í Kópavogi, — safnaði upp á eigin spýtur fé til þess og rak hælið um margra ára skeið. t byrjun ófriðarins þurfti ríkið á hæli þessu að halda fyrir aðra sjúklinga, og sýndi Hringurinn þá af sér slíka rausn, að hann gaf rikinu hælið með öllu, sem i því var af innanstokksmunuin, matvælum o. fl., og mun sú gjöf hafa verið að verðmæti um kr. 150,000,00 miðað við verð- lag fyrir stríð. Þegar hér var komið sögu á- kvað Hringurinn að beita sér fyrir byggingu baniaspitala hér í bænum, og munu allir Reyk- víkingar sammála um, að slik framkvæmd sé æskileg i alla staði enda bænum og Iandinu blátt áfram nauðsynleg. Hefir þegar nokkuð áunnizt í þessa átt hjá féiaginu, þótt enn eigi fyrirtækið langt í Iand og veiti ekki af öllum góðum kröflum sér til stuðnings. Hér á landi hafa að undan- förnu dvalið nokkrir ágætir listamenn, sem eru í brezka flughernum. Hafa þeir haldið skemmtanir fyrir félaga sina, sungið, sýnt listdans og sérstak- lega snjall „búktalari" hefir þar einnig látið til sín heyra. Þess- um mönnum var kunnugt um að íslenzk börn liafa ekki með öllu farið varhluta af ógnum ófriðarins, og þótt þeir ætluðu að hafa hér aðeins stutta við- dvöl, hugkvæmdist þeim að gefa bæjarbúum kost á að sjá list þeirra, en ákváðu jafnfraúit að gefa allan hagnað af skemmtuninni til barnasjúkra- húss þess, sem Hringurinn vinnur nú fyrir. Gerðu þeir þetta með öllu ólieðnir af stjórn Hrin'gsins, sem yfirleitt hafði engin afskipti af málinu önnur en þau, að félagið mat þessa vinsemd frá hendi hinna brezku manna. Ætlunin var að halda skemmtun þessa í Gamla Bió, en eigendur þess gátu ekki lán- að húsið, enda liafa þeir orðið að neita fleirum um afnot af liúsinu jæssa dagana. Þar sem ekki var unnt að fá húsnæði var ákveðið að skemmtunin skyldi haldin í leikhúsi, sem erlendir menn eiga, en íslendingar hafa engan aðgang að yfirleitt. Skyldu að ]x:ssu sinni íslend- ingar einir fá aðgang, og engir útlendir menn þar vera, aðrir en menn þeir sem skemmtu, og eru á förum. Var hér ’ekki á neinn hátt stofnað til aukinnar viðkynningar millum íslenzkra kvenna og liinna erlendu manna, eins og Þjóðviljinn vill vera láta, enda getur hver mað- ur með lieilhrigðri skýnsemi sagt sér það sjálfur, er hann at- hugar málið að liættan er ímyndun ein og skrök. Sú hætta var heldur ekki fyrir hendi, að með þessu myndu islenzkar konur eða karlar komast upp á að sækja leikhús þetta, með þvi að þar hafa erlendir menn einir aðgang og aðrir ekki, þótt und- antekningu ætti að gera að þessu sinni, vegna húsnæðis- skorts þess, sem að ofan getur. I auglýsingu um skemmtun þessa, var þess getið að dans yrði sýndur, en hefði átt að standa „listdans“, þannig að ekki gæti valdið neinum mis- skilningi. Þetta mun hafa leitt til, að „uppreist varð meðal englannna“, sem svo mjög kvað að, að ekki varð af skemmtun þessari eingöngu vegna ímynd- aðs heilagleika íslenzkra manna. Að lokum skal jiess getið, að hér i blaðinu var það talin vin- semdarvottur af liálfu hinna er- lendu manna, að sýna list sína barnasjúkraliæli til styrktar. Blaðið lítur svo á, að með þessu sé á engan hátt stofnað til óeðli- legrar kynningar við hið erlenda setulið, og hefir ávallt trúað því að menning meginþorra þjóðar- innar væri það mikil, að menn gætu sér að skaðlausu horft á erlenda list. Út frá því augna- miði einu var um þetta rétt hér, en éngum öðrum viðhorfum blandað þar inn í. Væri þeim sæmra kommúnistunum við Þjóðviljann, að spara stóru orð- in með því að frá upphafi hefir íslenzkra hagsmuna verið gætt hér i blaðinu út frá íslenzkum sjónarhól, en ekki vegna að- fenginna tilfinninga frá erlend- um öfgastefnum. Þeir heyrnardaufu fá fulla heyrn fyrir at- beina nýs heyrnar- tækis. Félagið Heymarhjálp hefir fengið hingað til lands 30—40 tæki fyrir heyrnardauft fólk, og hafa tækin, einu orði sagt, borið undraverðan árangur. Fá þeir, sem nota tæki þetta, heyrn á við þá, sem fulla heyrn hafa, enda þótt þeir hafi heyrt lítið sem ekkert áður. Má geta þess sem dæmi, að ung stúlka hér á landi, er misti heyrnina barn að aldri, hefir nú, fyrir hjálp þessa tækis, fengið þvi sem næst fulla heyrn aftur. Félagið á um, 40 ný heyrnar- tæki í pöntun og kostar hvert um sig 500 krónur. Hafa prestar landsins verið beðnir um að safna upplýsingum um hevrnar- dauft fólk hvarvetna um landið. „Heyrnarhjálp“ er 5 ára og telur um hálft 3ja hundrað fé- laga. Formaður þess er Pétur Þ. J. Gunnarsson stórkaupmað- ur. Nýtísku skautahöll í Reykiavík. Það er verið að ganga írá uppdráttunum. Viðtal yið Sigurjón Danivalsson. ísir skýrði frá því í sumar, í viðtali við Egil Vil- ~ hjálmsson, að unnið væri af kappi að því að koma upp nýtízku skautahöll í Reykjavík, þrátt fyrir ýmsa erfiðleika við framkvæmd slíks fyrirtækis á styrjaldar- tíma. Enn verður ekki með fullri vissu sagt hversu úr erfiðleikunum rætist, en Vísir getur nú skýrt frá því, að það er yerið að ganga frá uppdráttunum að skauta- höllinni. Ýmsar aðrar upplýsingar varðandi þetta mál, sem er eitt af mestu velferðarmálum bæjarfélagsins, hefir tíðindamaður Vísis fengið hjá Sigurjóni Dani- valssyni sem er fyrir nokkru heim kominn úr ferða- Iagi um Bandaríkin, en þar dvaldist hann hálfan þriðja mánuð ög skoðaði margar skautahallir og kynnti sér margt, sem skautahallir varðar. Hver var aðajtilgangurinn með ferðinni, spurði tíðinda- maðurinn Sigurjón. — Eg fór vestur um haf til þess að skoða skautahallir og kynna mér eftir föngum allt sem bezt rekstri þeirra og fyr- irkomulagi viðvíkjandi, afla okkur sambanda og leita tilboða um efni. Er eg ánægður með árangurinn af ferðinni. Viljið þér segja okkur eitt- hvað frá dvöl yðar þar? — Eg var þar hálfan þriðja mánuð og kom í margar, stór- ar og smáar borgir, þar sem skautahallir eru starfiæktar. Meðal þessara borga eru Was- hington, New York, Filadelfía, Baltimoi’e, Atlantic City, Lake Placid og Heai’shey o. fl. Flest- ar þessara borga eru stórborg- ir jafnvel á ameriskan mæli- kvarða, en sumar eru smáborg- ir eftir því sem þar gerist, en eru vinsælir skemmtistaðir, og streymir þangað múgur manns, svo sem til Lake Placid, þar sem olympisku leikarnir voru haldnir 1932, og Hearshey í Pennsylvaniafylki, sem einnig er fjölsóttur skemmtistaður. Staðinn kannast margir við af afspurn, því að þar eru heims- frægar súkkulaðiverksmiðjur. í báðum þessum, borgum éru ágætar skautahallir. Eru skautahallir starfræktar þrátt fyrir styrjöldina? — Víðast, en styrjöldin hefir sín áhrif á þetta eins og allt ann- að. Hin mikla skautahöll í At- lantic City hefir til dæmis verið tekin til afnota fyrir hið opin- bera. Þrátt fyrir það fékk eg leyfi til að skoða hana hátt og lágt og varði til þess heilum degi. Þakka eg það meðmælum hins ágæta sendiherra Islands, herra Thor Thors, sem skrifaði með- mælabréf fyrir mig og veitti mér hina mikilvægustu aðstoð. Skautahöllin i Atlantic City er ein af mestu skautahöllum heims. Hefir hún sæti fyrir 41.000 manns, en skautahöllin í Hearshey fyrir 6000. Eru : skautahallirnar vestra mjög frábrugðnar að stærð og til- högun. Eru allar .skautahallir þessar reknar fyrir almenning? Þær eru allar til almennings afnota, en vilanlega eru haldin þar skautamót og skrautsýn- ingar ,og úrvals-flokkar skauta- fólks ferðast milli þeirra borga, þar sem skautahallir eru, og sýna þar listir sínar. — Hvernig er tilhögunin í þessum skautahöllum? — Tilhögunin er mjög marg- breytileg og engin tök að lýsa þvi í stuttu viðtali. Það væri efn í margar bækur. í stuttu máli má geta þess að svellið er jafnan í aðalbyggingunni og svalir til hliðanna eða allt í kringum svellið, en í öðrum hlutum bvggingar eða bygginga eru salir og stofur rekstrinum viðkomandi, frysti- og vélaher- bergi, búningsherbergi, hress- 1 ingarstofur, skrifstofur og margt fleira sem of langt vrði upp að telja. — Hv'erjir skipa stjórn hluta- félags ykkar? v— Egill Vijlijálmsson, sem er formaður, og eg og Guðmundur Hofdal, sem þjálfaði fálkana (Falcons) undir Olympisku leikana í Antwerpen 1920, og bar sá flokkur sigur úr býtum, sem frægt er orðið. — Getið þér sagt okkur nokk. uð nánara frá áformum hluta- félags ykkar? — Fátt að svo stöddu, nema að það er verið að ganga frá uppdráttum, sejn verða lagðir fyrir bæjarráð. Allt veltur nú á því að innflutningur fáist á efni. Fáist hann, ætti skriður að fara að komast á málið. ( Þegar uppdrátturinn er tilbú- inn verður hann lagður fyrir bæjarráð. — Getið þér sagt okkur nokk- uð nánara um stað og stærð? —- Skautahöllinni hefir ver- ið valinn staður fyrir sunnan Sundhöllina. Aform vort er, að í skautahöllinni verði lög- mæt skautabraut. Um fyrirhugaða stærð og fyrirkomulag get eg ekki gefið fullnaðarupplýsingar að svo stöddu, etSa fyrr en uppdráttur- inn er fullgerður,en samkvæmt tillögum stjórnar hlutafélagsins verður reist skautahöll, sem full- nægir ætlunarverki sínu í bæn- um. Amerískur sérfræðingur, Arthur Goodfellow, skýrir frá því í tímariti sínu National Ice- skating Guide, að 150 skauta- hallir séu í Bandaríkjunum. Skautahöll Reykjavíkur verður stærri en 115 af þeim skauta- höllum, sem starfræktar eru í Bandaríkjunum, 8—10 af fyr- nefndum 150 skautahöHum þar verða jafnstórar skautahöllinni hér, og aðeins 18—20 stærri. Reykvíkingar fá því skautahöll, sem þeir ættu að geta vel við un- að. í fyrra viðtali, sem birt var um hina fyrirhuguðu skauta- höll, var lögð áherzla á, aS frá hoilbrigðislegu og uppeldislegu sjónarmiði væri um hið merk- asta mál að ræða, sem ætti sluðning skilið frá riki og bæ, og allra góðra manna. Þessi nýja heilsustöð á að draga ungling- ana frá ýmsum stöðum, sem þeir hafu ekkert gott af að venja komur sínar á. Þar eiga þeir að fá viðfangsefni í frístundum sínuin, íiressa likama og sól við iðkun hinnar fjölhæfustu og hollustu iþróttar. Vísir vill enn nota þetta tæki- færi til þess að minna á, að það sem dr. Gunnlaugur Claessen sagði í Vísi fyrir hartnær tíu árum um nauðsyn skautahall- ar i Revkjavík, stendur enn t fullu gildi. Lagði hann áherzlu á það, sem sjálfsagt er, að skóla- börnin hafi greiðan aðgang að skautahöllinni á vissum tíma dags. Bæjarbúar niunu fagna því, ef unnt yrði að hefja frekari framkvæmdir í þessu máli sem fyrst, svo að þess yrði sem skemmst að bíða, að skautahöll- in kæmist upp, öllum bæjarbú- um til gagns og ánægju og ekki sízt vegna æskunnar. Ferðafélag íslands hefur á 15 árum ordiö aó einu fjölmennasta og stapfliœfasta félagi Jandsins. Ferðafélag fslands — félagið sem hefir það að einkunnar- orði að vera félag allra landsmanna—varð 15 ára í gær. Má með sanni segja, að félagið hafi þokast að verulegu leyti rtær þessu marki á undanfömum árum. Því það er ekki einvörðungu eitt allra fjölmennasta félag þessa lands, heldur eru afrek þess svo mikil að uhdrum sætir. Það hefir komið upp fimm vönd- uðum sæluhúsum fyrir um 40 þús. kr., gefið út 15 vandaðar árbækur, sem hver fyrir. sig er skoðuð sem dýrgripur í augum bókavina og ferðamanna, enda flestar uppseldar, stofnað til ferðalaga sem mörg hundruð landsmenn hafa tekið þátt í á sumri hverju o. s. frv. - Myndin er af skautahöllinni í Lake Placid í New York-ríki, þar sem skautakeppnin fór fram í sambandi við Olympíuleik- ana 1928. Verður skautahöllin hér lik þessu? Þetta er í stórum dráttum af- rek Ferðafélagsins, en þó eru mörg ótalin enn, eins og t. d. hinir ágætu skemmtifundir, sem að verulegu leyti hafa sett svip ú skemmtanalíf Reykvík- inga hin síðari ár, og það til hins betra. Ferðafélagið liefir gengizt fyrir ljósmyndasýning- um og það kom þvi til vegar að fá hina ágætu íslandskvikmynd Dam’s kapteins til sýningar hér. En það væri gaman að vita hvað félagið fær áorkað á næstu 15 árum. Vitað er, að það hefir byggingu fleiri sæluhúsa á döf- inni, þ. á. m. í Laugum við Torfajökul, á Þórsmörk, norð- an- og vestanvert við Langjökul og víðar. Það hefir nú þegar í undirbúningi nokkurar árbæk- ur, sem koma munu út á næstu árum, þ. á*m. um Fljótsdalshér. að, Rangárv.sýslu, Borgarfjai’ð- arsýslu og ísafjarðarsýslu. I prentun hefir félagið heildar- uppdrátt af landinu, þann bezta og fullkomnasta sem gerður befir verið. Ágúst Böðvarsson teiknaði hann en prentaður mun liann verða í Washington. Þá hefir félagið ráðgert að kaupa hingað eina eða fleiri langferðabifreiðir vegna þess að bílaskortur liefir mjög dregið úr sumarferðum félagsins. Ef þróun Ferðafélagsins held- ur áfram £ jöfnu hlutfalli við það, sem hún hefir verið hingað til, mun það skara fram úr öll- um félögum landsins að 15 ár- um liðnum, bæði hvað framtaks- semi og meðlimafjölda snertir. Það sýnir ef til vill nokkuð hinn umfangsmikla rekstur Ferðafélagsins, að lcostnaður- inn við sumarferðirnar á s. 1. sumri nam 55 þús. krónum, og kostnaðurinn við síðustu Árbók varð um 30 þús. kr. Hinn mikli framtaksmáttur félagsins er ekki hvað sízt að þakka framkvæmdarstjóra þess, Kristjáni Ó. Skagfjörð stór- kaupm. sem hefir starfað af lífi og sál og mikilli fórnfýsi í þágu félagsins allt frá stofnun þess. Á hans herðum hvílir nær j eingöngu hinn mikli sumar- 1 ferðarekstur, og yfirleitt allar íramkvæmdir félagsins að meiru eða minna leyti. En fé- lagið hefir líka verið heppið í vali á forsetum sinum, og þó ekki hvað sízt á þeim síðasta, Geir Zoéga vegamálastjóra, sem reynzt hefir Ferðafélaginu hinn ötulasti og framtakssam- asti forvígismaður. Á meðan það hefir þvílíkum mönnum á að skipa þarf ekki að óttast um giftu þess. Aðalhvatamaður að stofnun félagsins var Bjöm Ólafsson heildsali en fyrsti forseti var Jón Þorláksson forsætisráð- herra. Stofnendur þess voru 65, nú eru félagar 4100 að tölu. Fyrsta árbókin var gefin út i 800 eintökum, nú í 6000. 200 milljón kr. fyrir íslenzkar vörur — sem Bandarikin borga. Hjálmar Bjömsson fram- kvæm darstj óri láns- og Ieigu- Iaganefndarinnar á fslandi, hef- ir skýrt frá því, að undanfama 12 mánuði hafi Bandaríkin keypt af okkur afurðir fyrir rúmlega 200 milljónir króna. ' Mestallar þessar afurðir hafa farið til Bretlands, eða fyrir rúml. 31 millj. dollara, en að- eins vörur fyrir 272 þús. dollara sem fluttar hafa verið vestur um haf, og eru það eingöngu gærur.

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.