Vísir - 17.02.1944, Síða 1

Ritstjórar:
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiöjan (3. hæð)
Ritstjórar
Blaðamenn Slmti
Auglýsingaf 1660
Gjaldkerl 5 Unur
Afgreiðsla
34. ár.
Reykjavík, fimmtudaginn 17. febrúar 1944.
40. tbl.
M öiur m eyði-
leoðino og á Marsiioll-
m.
14.495 smál. af sprengjum og
sprengikúlum á 5 dögum.
Mnn af fréttariturum United
Preas á Kyrrahafi, Charles A.
Arnot, kom til Marshall-eyja
fyrir skemmstu, eftir að innrás-
in hófst.
> „Eg kom til Kwajalein-hring-
rifsins síðla dags. 4. febrúar,“
símar Arnot, „meðan unnið var
að því að upþræta síðustu hópa
Japana á eynni. Á engum stað
af sömu stærð liefir verið unnin
önnur eins eyðilegging. Sama er
að segja um Roi og Namur, sem
bandamenn höfðu hroðið áður
en hálfur annar sólarhringur var
liðinn frá því að gengið var á
land.
Ameriskar verkfræðinga-
sveitir voru þegar byrjaðar að
byggja vegi og ýmis mannvirki
á vesturhluta eyjarinnar, meðan
enn var barizt á hinum enda
hennar í tæplega þriggja
kílómetra fjarlægð.
Það verður ekki dregið í efa,
að taka Kwajalein í hjarta Mar-
shalleyjanna verður talinn einn
mesti sigur, sem unninn hefir
verið i Kyrrahafsstriðinu.
Þarna var hvert smáatriði fram-
kvæmt nákvæmlega eins og
fyrir hafði verið mælt í áætlun-
um Turners flotaforingja, sem
stjórnaði þessum iiernaðarað-
gerðum, Eg var vottur að allri
innrásinni og eg á enn bágt með
að skilja það, að hægt liafi verið
að hernema svo öflugt japanskt,
virki svona auðveldlega og við
svo litið mannfall. Þrjátíu Jap-
anir féllu fyrir hvern Banda-
ríkjamann. Þetta var að þakka
flugvélum okkar, stórskotaliði
og djarflegum hernaðaráætlun-
um.
Japanir liöfðu verið svo gjör-
samlega lamaðir af árásum
okkar fyrir innrásina, að ekki
ein flugvél eða eitt skip reyndi
að hindra hernaðaraðgerðir
okkar. Það var bersýnilegt, að
Japönum kom alls ekki til hug-
ar, að við mundum leita á þarna.
Flugvélar okkar frá flugstöðvar-
skipum eða landstöðvum settu
hverja japanska flugvél í allt að
ÍOOO km. fjarlægð úr leik.
Samtals 14,495 smálestir af
sprengjum eða sprengikúlur
lentu á stöðvum Japana á fimm
■dögum. Skip okkar liggja hvar
sem þeim sýnist innan Kwaja-
lein-rifsins og flugvélar okkar
munu von bráðar fara að nota
'flugvellina þar og á Roi.“
irásir á llcl§-
inki Og: Abo.
Tvær árásir voru gerðaí á
Helsinki í gærkveldi og nótt.
Síðari árásin var gerð réit
eftir miðnætti og’var hún mjög
íhörð. Opinberar fregnir eru
ækki fyrir hendi um árásina, en
þó er vitað, að miklir eldar
brunnu í borginni, þegar Rúss-
ar hurfu frá í síðara skiptið.
Einnig var gerð árás á Ábo
(Turku), sem er fyrir norðvest-
an Hel8inki.
Norskur flugmaður liefir
skotið niður flugbát við Noregs-
:strendur.
Dregnir úr kirkju
og dxrepnir.
Fregnir frá Madrid herma,
að eigi færri en sex háttsettir
ítalir hafi verið teknir af lífi
síðustu dagana.
Menn þessir höfðu leitað
sér hælis í St. Páls-basilik-
unni í Róm, en fasistalög-
regla brauzt þar inn og hafði
þá á brott með sér. Var sagt
frá því á sínum tíma, að páfi
hefði mótmælt þessu hlut-
leysisbroti.
Meðal manna þessara var
Monti, flughershöfðingi, og
fleiri menn, sem höfðu snúið
baki við Mussolini.
Harðnandi vörn Þjóð-
verja hjá Pskov.
Rússar halda áfram sókninni
suður á bóginn milli Ilmenvatns
og Peipusvatns, en vörn Þjóð-
verja fer harðnandi í grennd við
Pskov.
Meðan Þjóðverjar liafa enn
lið í Staraja Russa, austur hjá
Umenvatni, er nauðsynlegt fyrir
þá að hafa opna járnbrautina
þaðan vestur til Pskov, því að
annars er viðbúið að þýzkar her-
sveitir verði innikróaðar á enn
einum stað.
Suður af Luga, þar sem Rúss-
ar sækja beint að þessari jórn-
hraut, er sókn þeirra hinsvegar
heldur hraðari, en búizt við að
hún hægist er sunnar dregur.
Mannstein hyrjaði árásir á
nýjum stað í gær, til þess að
reyna að bjarga innikróuðu her-
sveitiuium, að þessu sinni fyrir
suðvestan þær, en þær reyndu
aftur á móti að rjúfa hringinn
að innan. Hvorttveggja' mis-
tókst.
Þjóðverjar segja, að Rússar
liafi í gær reynt að komast vest-
ur yfir Peipusvatn á ís, en ver-
ið hraktir til baka.
Biixð að hreinsa
¥ið Borgren-lloa.
Bandamenn hafa nú alveg
hreinsað til við Borgen-flóa á
Nýja-Bretlandi.
Sækja þeir hratt austur frá
flóanum, en flugvélar þeirra
gera í sífellu árásir á Japani á
flóttanum og gera mikinn usla
I i liði þeirra.
Flutningaskipi var sökkt í
mikilli árás á Kavieng í gær
og í árás á Vivak voru 27 flug-
vélar eyðilagðar.
Þá hefir verið gerð árás á eyna
Ponape, s,em er 1000 km. suð-
vestur frá Kwajalein.
Brezkar hersveitir á
jugoslavneskri eyju.
Frá því hefir verið skýrt á
Ítalíu, að brezkar liersveitir
berjist á eynni Hvar, sem liggur
undan ströndum Dalmatiu.
Það er ekki kunnugt, livort
þessar hersveitir hafi verið flutt-
ar vfir frá Italiu, en hinsvegar
eru allmiklar líkur fyrir því að
eru mestar líkur fyrir því að
svo sé. Þær geta varla hafa
komizt norður til Jugoslaviu
frá Grikklandi, en þar hafa þær
verið síðan 1940.
Brezku hersveitirnar hafa
/tekið nokkra Þjóðverja til i'anga
á éynni.
Fjórum skipum hefir verið
sökkt fyrir Þjóðverjum við Dal-
matiustrendur.
Rögnvaldur
Sigurjónsson
stundai- nám hjá einum
fremsta píanókennara
Bandaríkjanna.
Áhlaup Þjóðverja á Anzio-
svæðið ailan daginn í gær.
Rögnvaldur Sigurjónsson
pianóleikari, sem dvalizt hefir í
Bandaríkjununi nú í hátt á ann-
að ár, hefir nýlega komizt að
sem nemandi hjá einum fremsta
pianóleikara Bandaríkjamanna,
Sasclia Gorodnitzki, en það er
alkunna, að sá pianóleikari er
mjög vandur að nemendum, og
komast miklu færri en vilja í
kennslu til lians.
Sascha Gorodnitzki er ung-
ur maður að tiltölu við frægð
sina, og eru ekki nema fáein
ár síðan hann hlaut almenna
viðurkenningu sem einn „hinna
örfáu píanista, sem telja má í
fremstu röð“.
Áður stundaði Rögnvaldur
nám hjá merkum píanóleikara,
ítölskum að ætt, Giannini að
nafni, en hann er bróðir hinnar
heimsfrægu ítölsku söngkonu
Dusolina Giannini.
Revkjarmökkur mikill stigur til himins yfir Lanciano á Mið-
Italíu eftir árás hrezkra flúgvéla á borgina. 8. herinn er kominn
mjög nærri henni.
BRETAR RÁÐAST Á LANCIAUS.
íslendingar eru aðili í endurreisn-
arstarfi hinna sameinuðu þjóða.
ísland var fyrsta landið sem greiddi aíborgun sína, 50.000 dollara.
Rússar létn spyrja
hvað Flnnar vildn
En þeir sögðust vilja frið.
Þeir Magnús Sigurðsson
hankastj. og Sveinbjörn
Fregnir hafa komið um það
frá góðum heimildum í Stokk-
hólmi, en þó ekki opinberum,
að óbeint samband sé komið á
milli Finna og Rússa þar í borg.
Samkvæmt því, sem fréttarit-
ari United Press hefir fengið
vitneskju um, munu Rússar
hafa fengið milligöngumann til
þess að grennslast eftir því, hvert
væri erindi finnsku stjórnmiála-
mannanna til Stokkhólms. Milli-
göngumaðurinn fékk þau svör
hjá Finnum, að þeir væri reiðu-
húnir til að leita friðarsamn-
inga. Nánar er ekki um þetta
vitað og þess getið, að frétt
þessi sé ekki staðfest.
»
Engin stjórnarbreyting.
I jHelsinki er ekki gert ráð
fyrir þvi, að neinar breytingar
verði gerðar á finnsku stjórn-
inni, en um það höfðu héyrzt
raddir fyrir nokkru. Stjórn-
málamenn, sem höfðu áður
gagnrýnt það, hversu rólega
stjórnin færi sér í þessum mál-
um, liafa nú látið i Ijós þá skoð-
un, að hezt sé að hún hafi sem
mest næði til starfa.
I Finnlandi híða inenn þess
með óþreyju, að eitthvað gerist
í friðarnjálunum.
Friðurinn nálgast.
Virtanen, sem var um skeið
mcðlimur ulanrikismáladeildar
finnska þingsins, er kominn
lieim frá Stokkhólmi og hefir
látið svo um mælt við blaða-
menn, að friðurinn nálgist fyrir
finnskii*þjóðina) Ilann sagði
ennfremur, að þjóðin vildi frið
sem fyrst, en hún vildi lialda
frelsi og sjálfstæði.
Blöðin óánægð. ,
Finnska hlaðið Ilta Sanomat
ræðir um vaxandi óþolinmæði
finnsku þjóðarinnar og segir, að
það mundi til mikilla hóta, ef
blaðamenn væri látnir vita um
allt, sem gerðist, þótt ekki væri
til birtingar samstundis.
Blað social-demokrata, Suom-
en Socialdeinokratt, hefir ráð-
izt á þau hlöð, sem telji fyrir-
fram að allir kostir Rússa muni
verða óaðgengilegir. Með því sé
Finnum aðeins gert erfiðara
fvrir.
Dietl vili íara
frá N.-Finnlandi
Lundúnablaðið News
Chronicle birtir þá fregn frá
Stokkhólmsfrétíaritara sín-
um, að Dietl hershöfðingi,
sem stjórnar her Þjóðverja í
Norður-Finnlandi, hafi óskað
þess mjög eindregið við Hit-
Ier, að þýzku hersveitirnar í
Norður-Finnlandi verði flutt-
ar þaðan. Ástæðan er sú, að
Dietl óttast, að þeim verði
ekki undankomu auðið, ef
Finnar og Rússar semja frið.
Ræði Dietl og Falkenhorst.
yfirmaður hans, 1 afa síðau
ágúst Iagt til, cð minns‘3
kosti nokkur hluti liðsins
verði fluttur suður á bóginn,
vegna þess að flutningabann
Svía hindri skjótan brott-
flutning alls þýzka liðsins.
Finnsson verðlagsst.i. eru
fyrir sköinmu koinnir til
landsins frá Bandaríkjun-
um, en þar sátu þeir ráð-
stéfnu er haldin var til und-
irhúnings lijálpar- og end-
urreisnarstarfsemi hinna
sameinuðu þ.jóða að strið-
inu loknti.
Var sú ráðstefna lialdin í
Atlantic City í nóvembermánuði
1943. Varafulltrúi Islands á ráð-
stefmmni var Henrik Sv. Björn-
son sendiráðsritari í Wasliing-
ton en ráðunautar voru þeir
framkvæmdastjórarnir Helgi
Þorsteinsson og Ólafur John-
son í Ncw York.
Vísir hefir horizt fréttatil-
kynning um starfsemi ráðsins
frá ulanríkisráðuneytinu og
segir þar m. a.:
Undirskrift stofnsamnings
hjálparstarfseminnar fór fram
í Hvíta húsinu í Washington
hinn 9. nóvemher s. 1. og var
ráðstefnan sett i Atlantic City
næsta dag. Henni lauk liinn 1.
desemher.
Aðalverkefni ráðstefnunnar
var að ákveða liverskonar hjálp
skyldi veitl hinum undirokuðu
þjóðum eftir striðið, hvaða
reglum hæri að fylgja við hjálp-
arveitingar, og hvernig afla
skyldi fjár, til þess að hera hin-
ar fjárhagslegu hyrðar er starf-
seminni væru samfara.
Náðist samkomulag um öll
þessi atriði. Ákveðið var, að
leggja lil við þær þjóðir, er að
starfseminni standa, en eigi liáfa
orðið fyrir innrás óvinahers, að
þær leggi i sameiginlegan sjóð,
i eitt skipti fvrir öll, einn af
lumdraði af þjóðartekjunum,
miðað við timabilið frá 1. júli
1942 lil 30. júni 1943. Greiðslur
þessar skyldu inntar af hendi
þannig, að minnst einn tiundi
hluti upphæðarinnar slcyldi lát-
Framli. á 3. siðu.
2. lota þar senn
á enda.
Pólverjar berjast
á Ítalíu.
Tfyrrðin er um garð í?eng-
in á Anzio-svæðinu. 1
gær byr.juðu Þ jóðver jar af
nýju áhlaup á landgöngu-
svæðið og héldu beim áfram
allan daginn til kvelds.
Áður en áhlaup Þjóðverja
voru gerð, héldu þeir uppi stór-
skotahríð í 24 klukkustundir ó
stöðvar handamanna. Segja
hlaðamenn, sem simuðu um
þetta seint í gær, að skóthríðinni
hafi einkum verið heint að An-
zio og umhverfi þeirrar borgar.
ÁJilaui>in í gær virtust þó ekki
gerð með það fyrir augum,
að hrjótast í gegnum varnir
bandamanna. Þáu yoru öll
gerð með litlu liði, en hinsvegar
voru þau gerð meðfram öllum
jaðri yfirráðasvæðis banda-
manna, svo að það var sýnilegt,
að Þjóðverjar voru að þreifa
fyrir sér, livar vamir banda-
manna mundu vera veikastar.
En handamenn tóku sums
staðar svo hraustlega á móti, að
Þjóðverjar lcomust ekld einu
sinni alla leið að aðalvörnum
þeirra. Er sagt frá því meðal
annars, að á einum stað liafi
4 skriðdrekum og 200 mönnum
verið teflt fram í gær. öllum
skriðdrekunum var grandáð og
mennirnir stráfelldir.
2. lota.
Alexander hersliöfðingi fór til
Anzio á mánudag og veitti
blaðamönnum viðtal, er hann
kom þaðan. Hann sagði, að ef
allt hefði gengið eins og til vav
ætlazt, þegar gengið var á land,
mundu handamenn líklegast
liafa getað tekið Róm i fyrstu.
lotu.
Það hefði ekki tekizt, en þeir
liefði þó borið sigur úr býtum
í þeirri lotu og nú nálgaðist end-
ir 2. lotu, sem liorfur væri á að
bandamemi ynni einnig.
„Þriðja lota,“ sagði Alexand-
er að lokum, „liefst þegar við
erum húnir að safna liði til að
taka Róm, og eg er sannfærður
um, að við berum sigur úr být-
um í lienni einnig.“
Pólverjar
berjast á Italíu.
Það var látið uppskátt í gær,
að pólskar liersveitir væri farn-
ar að herjast á Italíu. Voru menn
jiessir æfðir í Rússlandi, Persíu
og írak, en liafa áður barizt i
Tobruk og gátu sér þar góðan
orðstír. — Hershöfðingi þeirra
hfeitir Anders.
Loftárásir.
Miklar loftárásir vorii gerðar
allan daginn i gær á samgöngu-
miðstöðvar um ítalíu þvera og
endilanga. Skotmörkin voru
bæði járnbrautastöðvar og hafn-
arborgir á valdi Þjóðverja.
I fyrrinótt og í nótt gerðu
Þjóðverjar miklar árásir á land-
göngusvæðið fyrir sunnan Róm,
en þeir geta ekki gert árásir a
það í hjörtu.