Vísir - 19.04.1944, Blaðsíða 1

m
fcitstjórar:
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson

Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð)
Rttstjórar *
Blaðamenn Slmti
Auglýsingar 1660
Gjaldkerl 5 llRur
Afgreiðsla
34. ár.
Reykjavík, miðvikudaginn 19. apríl 1944.
»
87. tbl.
Japanir hafa vígrgirt Trnk 130 ár
Nókn gegn hringriflna verðnr fádæma örðug.
Blaðamenn búast við
nyjum storatokum a
Italíu bráðlega.
Líklegt aö bandamenn
peyni fyrst aö ná Róm.
Undanfamar vikur hafa
bandamenn hert mjög loftsókn-
ina gegii Truk. United Press
liefir því sent út eftirfarandi
Iýsingu á þessari bækistöð Jap-
ana og er hún eftir mann, sem
hefir komið þangað.
„í baráttunni um Truk munu
bandamenn verða að fást við
vandamál, sem þeir hafa aldrei
kynnzt áður í hernaði. Truk er
ekki ein heldur margar e;yjar,
sem liggja allar innan hringrifs,
en það er um 50 lcm. í þvermál.
Eyjarnar eru til orðnar vegna
eldsumbrota og þær eru mjög
mismunandi að stærð og lögun.
Það er ekki fjarri lagi að likja
þeim við mörg smávirki, sem
öll eru innan sama aðalvirkis-
veggjar.
Eg þekki Truk af því að eg
hefi komið þangað. Eg er einn
af hinum fáu Bandaríkjamönn-
um, sem hafa séð eyjarnar til-
sýndar og að líkindum sá eini,
sem hefi komið þangað í boði
japanska flotans. Það gerðist
skömmu eftir að Þjóðabanda-
lagið hafði falið Japan stjórn
þarna og á 2000 öðrum eyjum
á Kyrrahafi.
Japanir vildu sýna umlieim-
inum, að þeir færi vel með
kristniboðana ag eyjaskeggja.
Mér var þvi leyft að fara þang-
að til þess að ganga úr skugga
um þetta. Fáeinum árum síðar
gerðist það, að liðsforingi í
landgönguliði ameríska flotans
fór til eyjanna án leyfis Japana.
Siðan hefir ekkert til hans
spurzt.
Það var japanski flotinn, sem
réð lögum og lofum á eyjunum
þarna. Hann liafði verið þar
löngu áður en Japönum var fal-
in stjórnin, eða siðan liann tók
nýlendur Þjóðverja á Kyrraliafi
árið 1914. Reyndir foringjar
unnu að allskonar rannsóknum
og mælingum, undirbjuggu
fallbyssustæði og mældu dýpið
umhverfis eyjarnar.
Er eg kom heim ritaði eg um
þetta og sagði, að Japanir hefði
bætt 10 milljónum ferkm. við
ríki sitt, þótt viðbótin væri að
mestu sjór. Þetta var kallaður
rógur um Japana.
En Japanar voru þá þeger
búnir að velja Truk fyrir aðal-
bækistöð sína. Sá staður var j
nokkurnveginn miðdepill milli J
eyjanna í vestri og austri. Að- |
setur flotaforingjans er á Dubl-
on-eyju. Þegar eg kom þangað
var myndarleg hæð á miðri
eynni, en umhverfis var flat-
lendi. Það var talinn tveggja
stunda gangur umhverfis hæð-
ina. Höfn eyjarinnar var aðeins
nægilega stór fyrir lítil skip, en
umhverfis hana og milli ann-
ara eyja er lega fyrir stærstu
herskip.
Sumar hinna eyjanna eru á
stærð við Dublon, en aðeins tvær
stærri. Enginn vafi leikur á því,
að þær eru vel viggirtar. Jap-
anir hafa haft 30 ár til að gera
hverja þeirra að virki og lega
þeirra er þannig, að varnir
hverrar geta varið þær næstu.
Þar við bætist, að flugvélar ein-
ar gcta ráðið því, úr hvaða átt
þær ráðast að .eyjunum. Þegar
eg kom þangað, var aðeins ein
af innsiglingunum gegnum
hringrifið — þær eru alls
fimm — svo djúp, að hafskip
gæti farið þar um.-Vera má, að
innsiglingarnar hafi verið
Veður hafa verið svo hagstæð
á Ítalíu undanfarið, að gera má
ráð fyrir því, að mikil átök
hef jist þar innan skamms.
Kyrrðin, sem þar hefir verið
um nokkurra vikna skeið, verð-
'ur rofin á næstunni, segja þeir
blaðamenn, sem liafa haft tæki-
færi til að fylgjast með því, er
gerzt hefir að baki víglinu
bandamanna og átt tal við flug-
menn, er hafa verið á njósna-
flugi að baki víglínu Þjóðverja.
Flestir blaðamennirnir hall-
ast að þeirri skoðun, að banda-
menn 1 muni leggja mesta
áherzlu á að komast norður til
Rómaborgar frá Anzio-svæð-
inu. Næði handamenn Róma-
borg, er alls ekki óhugsandi, að
flutningar Þjóðverja suður til
Cassino-vígstöðvanna dragist
/svo saman, áð þeir neyðist til
að draga lið sitt til baka þaðan,
þótt víggirðingarnar sé svo
sterkar, að þær geti staðizt allar
árásir, meðan liðið þar hefir
nóg að „bíta og brenna“.
Tjónið á
Anzio-svæðinu.
Þær tólf vikur, sem banda-
menn hafa verið á Anzio-svæð-
iúu, hafa þeir tekið saintals
4000 fanga, en auk ]>ess telja
þeir sig hafa evðilagt um 200
skrjðdreka og sjálfakandi fall-
byssur, en auk þess liafa 176
flugvélar verið skotnar niður
og ef til vill 117 að auki.
Loftsóknin
frá Ítalíu. 1
Bandamenn hafa jafnt og
dýpkaðar, en ekki margar af
h er naðarástæðum.
En rifið sjálft er meira en
styrkur ölduhrjótur. Hiúgað og
þangað hefir safnazt sandur
upp að þvi, svo að þar hafa
'uiyndaxl smáeyjar, sem eru á-
þekkar Kwajalein og Tarawa.
Þar hefir vörnum elnnig verið
komið fyrir, en að auki njóta
]jær .viggirðingar stuðnings frá
virkjum á eyjunum að haki.
þétt verið að auka þungann í
loftárásum sínum. Á tveim sól-
arhingum um lielgina fóru flug-
vélar þaðan um 4000 árásir og
er það talið mjög mikið, þegar
þess er gætt, að flytja verður
óraleiðir nærri allt, sem þarf til
að halda uppi þessum árásum.
f<Gandreið(c 1
undirdjúpvnum.
Fyrir fimmtán mánuðum var
tveim ítölskum skipum sökkt
með dularfullum hætti í Pal-
ermo á Sikiley.
1 gær gerði brezka flotastjórn-
jn það uppskátt, með hverjum
hætti skipunum hefði verið
sökkt. Var það gert með svo-
nefndu lifandi tundurskeyti.
Því er stjórnað af tveim mönn-
um, sem sitja klofvega á því og
eru í kafarabúningum. Farið er
með hægri ferð að skipi því, sem
á að söklcva, en siðan kafað
undir það. Er þangað er komið
er framhluti skeytisins, sem er
laus, festur undir hotn skipsins
og sprenging orsökuð í því með
úrverki, sem hægt or að „setja“
á hvaða tima sem er.
í janúar á( síðasta ári, voru
þrjú lifandi lundurskeyti send í
leiðangur inn í liöfnina í Pal-
ermo. Þau sökktu þar beitiskipi
af Regulo-flokki og 8500 smál.
herflutningaskipi. Þegar stjórn-
> endur tundurskeytanna voru
húnir að koma þeim fyrir,
gengu þéir á land og voru teknir
til fanga.
Iwlenxkir sjó-
mcnn wkíaðir
Tveir íslenzkir sjómenn hafa
verið sektaðir í Grimsby.
1 skeyti frá Uníted Press seg-
ir, að meniv þessir liafi ætlað
sér að flytja úr landi harnavagn
og ýmsan annan varning, en
ekki fengið leyfi yfirvaldanna til
þess. Þess er ekki gelið, liversu
miklu sektin nam.
Gagnáhlaup Þjóðverja til
að bægja hættu írá Lwow.
Loftsóknin fer enn vaxandi.
Þýzk áhlaup milli
Tamopol og
Stanislav.
Saumað að Þjóðverjum
í Sebastopol.
Tj jóðverjar hafa byrjað
harðar gagnárásir á
vígstöðvunum í Suður-Pól-
landi, þar sem mest hætta
steðjar að flutningamið-
stöðinni Lwow (Lemberg).
Þessi gagnsókn Þjóðverja er
gerð milli borganna Tarnopol,
sem svo mjög hefir komið við
sögu undanfarnar vikur, og
Stanislav, sem er þar alllangt
fyrir sunnan. Segja Rússar, að
Þjóðverjar beiti þarna miklu
liði og hafi það nóg af allskonar
nýtizku hergögnum, skriðdrek-
um og þess háttar. En þrátt fyrir
það hefir öllum áhlaupunum
verið hrundið og hafa Þjóðverj-
ar goldið mikið afhroð.
Lwow er mikilvæg fyrir
margra liluta sakir. Borgin er
fyrst og fremst aðalsamgöngu-
miðstöð liéraðanna um þessar
slóðir, en þar að auki er henni
lýst svo af Rússum, að hún sé
vörður greiðfærra fjallaskarða,
sem liggja yfir til Tékkósló-
valdu.
Kreppir að
Þjóðverjum.
Það hefir farið eins í Seba-
stopol og oft áður í þessu striði,
að þegar Þjóðverjar eiga sér
ekki undankomu auðið, verjast
þeir eins og ljón, meðan þess er
nokkur kostur. Rússar liafa
þjappað þeim á lítið svæði í
Sebastopol og þar sækja þeir áð
þeim lir öllum áttum nema
j einni, vestri, þar sem sjórinn
varnar þeim undankomu. Er
sagt i fregnum frá Tyrklandi,
að bardagar sé álika harðir og
I i Stalingrad forðum.
| Hersveitir Jeremenkos tóku
Balaklava í gær. Borgin var eitt
af aðalvirkjum Þjóðverja á
suðurströndinni. Hún er fáeina
km. fyrir suðaustan Sepastopol.
H a 1 s e y.

*
*
*
Halseý flotaforingi, sem
stjórnar flota Bandaríkja-
manna á suðvesturhluta Kyrra-
hafs. Hann stjórnaði árásunum
á Truk, Palau og Yap.
VÍSIR
óskar öllum les-
endum sínum
gleðilegs sumars
Bretar bæta aðstöðu
F j álakötturinn:
Frumsýning reyunnar
fyrir mánaðamótin.
Hin nýja revya Fjalakattar-
ins er nú æfð af kappi og verð-
ur að líkindum sýnd í fyrsta
sinn fyrir mánaðamótin.
Meðal leikenda eru þeir Al-
fred Andrésson og Haraldur Á.
Sigurðsson, en auk jæss leika
þarna þau Jón Aðils, Inga Þórð-
ardóttir, Emilia Jónasdóttir og
ýmsir fleiri.
Nafn revyunnar er hið
strangasta liernaðarleyndarmál,
unz sýningar hefjast.
sína hjá ImpaJ.
! Bretar virðast hafa betur i
grennd við Impal-sléttuna þessa
dagana.
1 herstjórnartilkynningu seg-
ir svo í gær, að hrezkar og ind-
j verskar hersveitir hafi unnið á
'í fjöllunum fyrir norðaustan
1 Impal í fyrradag og haldi áfram
áhlaupum þar.
j Suðvestur af Impal hefir Bret-
um tekizt að stöðva fi-eka'ri
framsókn Japana. Þeir ætluðu
sér að slíta ölluin snnigöngum
horaarinnar njeð t’vi að r’>-f^
járnhrautina, sem liggur vestur
á hóginn frá hcnni.
Þá Sé'gil’ Og > I; U-y:'> nin r'H" ” :.
að stórar flugvélnr hafi ráðizf á
hækistöðvár Japana á Andaman-
eyjum í Bepgal-flóa.
j Helgidagslæknir.
á morgurt Pétur Jakobsson, Rauð-
arársti^ 34. Sími 2735.
24 þátttakendur í
Drengjahlaupi
Armanns.
Drengjahlaup Ármanns fer
fram á sunnudaginn kemur og
hefst kl. 10'/2 f- h.
Keppendur eru 24, þar af 12
frá í. R., 8 frá Ármanni og 4 frá
K. R.
í. R. hefir unnið Drengja-
hlaupshikar Ármanns tvisvar i
röð og vinnur hikarinn nú til
eigna.r ef það vinnur hlaupið.
Yerður að vinna hann 3var í röð
til eigriar eða 5 sinnum ella.
Hlaupið hefst fvrir framan
I'önskólann og verður hlaupið
um Vonarstræti, Tjarnargötu,
Bjargargotu að suðurhorni Há-
skólans, þaðan austur yfir tún-
in að liorni Hringbrautar og
Njarðargötu um Sóleyjargötu,
Fríkirkjuveg og endað í Lækj-
argötu gegnt Amtmannsstíg.
Loftárásir
úi austri, vestri
og suðri.
Ráðizt á flugvélaverk-
smiðjur og flutninga-
miðstöðvar.
P andamenn hófu loft-
** sóknina aftur í gær
eftir skemmra hlé en venju-
lega og í nótt fóru brezkar
flugvélar í áras á Frakk-
land.
1 nótt var ráðizt á Rúðuborg
(Rouen), tvær járnbrautar-
átöðvar í París og önnur skot-
mörk í Hollandi og N.-Frakk-
landi.
Bandarikjamenn sendu 1500
—2000 flugvélar til Þýzkalands
i gær og skiptist hópurinn
nokkurn veginn jafnt milli
sprengjuvéla og orustuvéla.
Ráðizt var á Héinkel-flugvélá-
verksmiðjur i Oranienburg fyr-
ir norðan Berlín og aðrar flug-
vélaverksmiðjur í borginni Rat-
henau fyrir vestan Berlin. Auk
þess var ráðizt á verksmiðjur i
Berlínarborg sjálfri.
Þjóðverjar segja, að skyggni
hafi verið slæmt til loftvarna og
kom ekki til mikilla loftbar-
daga. Bandarikjamenn misstu
19 sprengjuvélar og 6 orustuvél-
ar, en skutu niður 13 þýzkar
orustuvélar.
Belgía og Frakkland.
Meðan þessir flugvélarhópar
voru yfir Þýzkalandi, fór litill
hópur Liberatorýéla með or-
ustuvélavernd til Calais-héraðs.
Var ráðizt þar á hernaðarmann-
virki, sem ekki var nánar lýst.
Tvihreyfla flugvélar fóru í
árásir á járnbrautarstöðina í
Charleroi i Belgiu og víðar þar
í landi og i N.-Frakklandi.
Suðaustur-Evrópa.
Brezkar flugvélar réðust á
Plovdiv, aðrá stærstu borg
Búlgariu, rétt fyrir dögun í gær.
Var varpað sprengjum á járn-
brautarstöð borgarinnar og
komu upp miklir eldar. Plovdiv
er á járnbrautinni milli Sofia og
Istambul.
1 árásinni á Sofia í fyrradag
, réðust 50 þýzkar orustuvélar á
amerisku vélarnar, en 15 þeiri^a
voru skotnar niður. í árásinni
á Belgrad voru 3 flutningaflug-
j vélar Þjóðverja -skotnar niður.
i • • '
1 Rússar líka.
1 fyrrinótt gerðu Rússar harða
árás á Constanza, hafnarhorg-
ina í Rúmenlu heint austur af
Bukarest. Urðu miklar spreng-
ingar við höfnina og i járnhraut-
arstöðinni. Ein af rússnesku
flugvélunum var skotin niður.
Fjársöfnunin
til bágstaddra tiarna á, Norður-
löndum er nú komin upp í 188 þús-
kr. Mest hefir Mi'ðbæjarbarnaskól-
inn safnað, eða rúmlega 33 þús. kr.
Austurbæjarskólinn safnaði 27.8
þús. kr., en aðrir skólar minna.
Næturakstur
í nótt og a'ðra nótt Hreyfill, sími
1633-