Vísir - 29.09.1944, Blaðsíða 5

Vísir - 29.09.1944, Blaðsíða 5
Föstudaginn 29. sept. 1944. VISIR 5 Með lögum skal land byggja, I samningaumleitunum Sveinafélags járniðnaðarmanna við Méistarafélag járniðnaðar- manna, skýtur upp gömlum draug, sem flestir liéldu að væri kveðinn niður fyrst um sinn. En svo virðist ekki vera. Svein- ar vilja nemendatakmörkun með þeim hætti, að meistarar fnega ekki hafa nema einn nem- anda á móti hverjum þremur vinnandi sveinum í hverri vél- smiðju. Það er furðulegt, hvað svein- arnir, sem vilja setja þessar reglur nú, sjá skammt inn í heim réttlætis og sjálfsagðrar samkeppni á sviði framfara í iðn sinni. Því að bak við þessa kröi'u liggur ekkert annað en að þeir hugsa sér tryggða at- vinnu með þeim þrælatökum á æsku landsins, að banna ungum mönnum að læra þá iðn, sem þeir vilja velja sér að lífsstarl'i af innri löngun. Það eru ekki alhi;, sem byrja á iðn, sem ættu enailega að stunda liana sem ævistarf. Nei, þvert á móti, sumir hugsa sér að læra til þess að lifá af starfinu, en ættu jafn- vel mikið fremur heima á ann- ari hillu. En hinir, sem læra af irinri hvöt, eru þeir menn, sem á að berjast fyrir að fái að læra án tillits til þess, hvort nokkr- ir mcnn í stéttarfélagi vilja það eða ekki. Fróðlegt væri að vita, hvort margir af mönnum þeim, í Sveinafélagi járniðnaðarmanna, sem lilynntir eru takmörkun nemenda, hefðu ekki öðlazt rétt- indi sín á einhvern þægilegan máta, án þess að læra iðn sína samkvæmt settum reglum. Slík- um mönnum hættir oft við að skilja ekki liinn réttá málstað, en ég trúi því ekki, fyrr en á reynir, að nokkur sveinn, sem lært hefir iðn sína af áhuga fyr- ir starfinu, spyrni fæti við því, að aðrir ungir og áhugasamir menn fái að reyna slíkt hið sama á frjálsum grundvelli samkeppninnar. Þetta atriði varðar manm.’éttindin og gildir ekki aðeins fyrií- járniðnina og hvaða iðn'sem ei’, heldur fyrir allar stéttir þjóðfélagsins, því að þær eiga heimtingu á frjálsu framtaki, þar sem lýðræðis- skipulag ríkir. Nú er svo ástatt lijá okkur Islendingum, að fagmenn vant- ar stórlega í járniðnaðinn og við heyrum framsýna menn tala um ýms stórvii’ki í fram- tíðinni, sem eru í beinu sam- bandi við þessa iðn, en á sama tíma á að takmarka nemendur í þessu sivaxandi fagi. Hvað hugsa þessir aftur-’ haldsmenn ? Halda þeir að verk- efni framtíðarinnar verði leyst af þeirn mönnum, sem nx'i eru í iðninni og tvístrast í önnur störf? Árlega hverfa margir í Vélstjóraskólá Islands, og þeir menn, sem nú vinna við járn- iðnaðinun, eru mestmegnis við viðgerðarstörl', en nýsmíðar eru á byi’junarstigi’ og of seint verð- ur að byrja að kcnna nemend- urn, þegar verkefnin verða fyrir höndum. Það ættum við að vera búnir að reyna þessi síð- ustu stríðsár, þegar alltaf hefir vantað fagmenn. Allir vita, hver fjöldi vinnur af ófaglærð- um mönnum í þessari iðn, og það verður vart talið í krónum, sem þjóðin liefir tapað í heild síðustu ár á því. að ekki hefir verið nóg af mönnum, sem liafa verið starfi sínu vaxnir, eri það eru verk þeirra, sem geng- izt hafa fyrir nemendatakmörk- unum. Eg sé ekki hættuna, sem af því á að stafa; að ungir mcnn læri járniðnað í landi framfara, sem yantar fagmenn í svo að segja hvert kauptún á landinu. Og vitað er, að járniðnaður verður æ nauðsynlegri með auknum vélaframkvæmdum. Nú er hálfgert öngþveiti ríkj- andi um sveitir landsins sökum | vöntunar á útlærðum fagmönn- um til að annast meðferð og viðgerðir landbúnaðarvéla. Eins er með hina smærri.útgerð, þar vantar tilfinnanlega menn til að leysa þau verkefni, sem út- gerðin þarf nxeð, því að vélar og tæki krefjast fagmanna, ef útgerðni á að ganga vel. Svona mættiHengi telja upp verkefni fyrir unga áhugasama járniðn- aðarmenn. Jániiðnaðarmenn vinna að þvi að efla stéttina með skyn- samlegri aukningu. Finnið verkefnin og munið alltaf, að vei’khæfni járniðnaðarrpanna er meiri trygging fyrir atvinnu og aukningu í framtíðinni, en ýms höft, sem aldrei eru ti’ygg, Það er mín ti’ú, að mtirgir af nemendum , framtíðarinnar muni finna upp verkefni fyrir sig og jafnvel fyrir eitthvað af þeim mönnum líka, sem i dag berjast gegn Jxví að nemendur fái að læra, sjálfum sér og al- þjóð til heilla. Því að engin stétt getur talizt hreinræktuð fyrr en hún á úrval af vel fag- lærðum mönnum. Reykjavík, 17. sept. Björgvin Frederiksen. Bifreiðarslys noxðanlands. Siðastliðinn laugardag vildi það slys til norður á ÞelamÖrk i Eyjafii’ði, að tveir bifreiða- stjórar, Pétur Jónsson á Hall- gilsstöðum og Kristinn Jóhann- esson frá Akureyri, slösuðust. Voru þeir að koma vestan úr Skagafirði á vörubifreið, er Pét- ur hafði nýlega keypt. Nálægt bænum Steðja á Þelamörk fór bifreiðin út af veginum, lenti ofan í gili og hvolfdi þar. Meiddust báðir mennirnir all- mikið, en Kristinn þó meira. Var hann fluttur á sjúkrahús. Skemmdir urðu miklar á bif- reiðinni. HVAD ÐER cim\A | Síðan liitaveitan kom liefir liér í bæ vaknað mjög almenn- ur álxugi fyrir liagnýtingu frá- rennslisvatnsins. Enginn vafi er á því, að þania er um mikil auðæfi að ræða, sem beizla þarf og liagnýla má til aukinnar ræktunar tyrir bæj- arbúa. En mörg viðfangsefni eru hér enn óleyst og ætti bæjarráð af fremsta megni að hraða und- irhúningi öllum og fela sérfróð- um starfsmönnum sínum, garð- ! yrkjuráðunaut, arkitektum og verkfræðingum að gera tillög- ur að hagkvæmu fyrirkomulagi á gróðurliúsum, sem henta við heimaliús bæði fyrir eina fjöl- skyldu og fleiri fjölskyldur saman. Kæmi þá til athugunar, að gerðir yrðu nolckurir uppdrætt- ir af hvorri stærð, er menn gætu valið um og ef gróðurlms- in eftir þeini væru framleidd í stórum stíl, ætti kostuaður við þau að geta orðið miklum mun minni en ef.hver baukar í sínu horni. | Þá er það spurningin: Hvað á að rækta í þessum gróðurliús- um ? Að úndanförnu hafa noklcur- ar raddir heyrzt um það að i | þessum gróðurhúsum gætu Reykvíkingar ræktað til lieima- notkunar allskonar suðrænan gróður og ávexti, jafnvel vín- ber o. fl. auk fjölskrúðugasta úrvals hinna fegurstu bloma. Hér ér vafalaust riðið á villigöt- um. Það er ekki þessi gróður sem liér á að auka og efla. Það sem aðallega ætti að rækta i þessum gróðurhúsum eru alls- konar fjörefnaríkar matjurtir, sem lítillar hirðingar þarfnast og ekki lcrefjast mikillar sér- þekkingar í jarðrækt. Skulu liér nefndar nokkurar tegundir slíks grænmetis, sem rækta ætti við sérhvert hús hér i bæ og rækta má hér í gróðurhúsum allau ársins liring. Tegundir þessar eru t. d., spiuat, salat, gulrætur, hreðkur, grænkál, jafnvel soja-baunir, skarfakál o. fl. — Verði komið upp gróðurhúsi litlu eða stóru, eftir ástæðum, við hvert hús hér í lfænum, þannig að allir bæjar- búar eigi árið um kring lcost nægilegs grænmetis, mun það verða eitt liið þýðingarmesta -skref til aulcinnar menningar, mannræktar og heilsuverndar fyrir íbúa liöfuðstaðarins. Jón Arnfinnsson, garðyrkj umaður. Frð bælarsfjtrnariundi Á fundi bæjarstjórnar nýlega var samþykkt tillaga frá borg- arstjóra varðandi bíórekstur í hænum. Hafði borgarstjóri lagt tillögu þessa fyrir oæjarráð s.l. vor. Samkv. tillögu borgar- stjóra skal í stuttu máli liverj- um heimilt að reka kvikmynda- liús, sem samkv. landslögum hefir leyfi til atvinnureksturs hér á landi, hefir viðunandi hús- næði til rekstursins og sam- þykkir að greiða ') bæjarsjóð á- lcveðið gjald af hverju sæti. Haraldur Guðmundsson hafði áður borið fram tillögu um það, að bæjarstjórnin veitti leyfi til L.okad vei* *4>aBs* írá hádegi á morg:uii veg:ii;i jardar- '• farar. Glerslípun & Speglagerð h.í. Klapparstíg 16 Vegna jarðapfaraF verðup lokad aliasa daginn á mopgun. SKERM A BÚÐIN Laugaveg 15. _____________________________ - - ; Lokað alian dagfnn á mopg- un vegaa japðapfarar. Verzlun Ludvig Storr. Stúlka óskast á , sjúkrahús Hvítabandsins. Upplýsingar gefur yfir- hjúkrunarkonan. bíóreksturs í hæsta lagi til 25 ára, en að þeim tíma loknum félli starfsemiil endurgjalds- laust til bæjarins. Þessi tillaga var felld, en hinsvegar var sam- þykkt viðbótartillaga frá borg- arstjóra við fyrri tillögur hans. Var hún þess efnis, að það skil- yrði væri sett fyrir veitingu leyfis til Móreksturs, að bærinn hpfði jafnan forkaupsrétt að eignunum, ef seldar yrðu. *Á hæjarstjórnarfundinum var einnig samþykkt til- laga frá horgarstjóra þess efn- is, að byrjað skyldi á þessu ári á byggingu húss fyrir Gagn- fræðaskólann í Reykjavík og skyldi verja til þess kr. 200,00 af því fé, sem ætlað er til hy7gg- ingarslarfsemi á þessu ári. Þá var á sama fundi sam- þykkt hin nýja gjaldskrá Hita- veitunnar við 2. uinræðu og var hún þar með afgreidd. Við þessa umræðu bar Gunnar Þör- steinsson fram tillogu þess efn- is, að hæjarráði yrði falið að at- huga, hvort eigi sé framkvæm- anlegt að breyta nú þegar inn- heimtufyrirkomulagi liitaveitu- gjaldsins þánnig, að það verði framvegis innheimt heint frá notendum þess, í stað þess að innheimta það lijá leigusala, eins og hingað til hefir tíðkazt. Tillagan var samþykkt. Slysavarnaíélag- ið vill íá kvik- myndahús. Slysavarnafélag íslands hef- ir farið þess á leit við bæjar- stjórn, að félaginu verði veitt leyfi til kvikmyndahússrekst- urs hér i bænum. Hefir félag- ið augastað á kvikmyndaliúsi, sem herinn hefir reist við Skúlagötu, og li37ggst að sýna þar mjófilmufræðslumyndir, sem félagið mun láta gera af slysavörnum hér á landi, ásamt aðfengnum myndum. Þá liefir félagið mikla þörf á samkomuhúsi fyxir liinar fjölmennu deildir sínar, til fundahalda og námskeiða, sem félagið, gengst f>Trir. I Nýr mótor- björgunarbátur. Stjórn Slysavarnafélagsins hefir‘ákveðið að flytja björg- unarbátinn „Þorstein“ til Rvík- ur og breyta honum í mótor- björgunarbát, með tveim kraft- miklum hreyflúm og tvennum skrúfum. Eins og menn muna, þá voru það lijónin frú Guðrún Brynj- ólfsdóttir og Þorsteinn Þor- steinsson skipstjóri í Þórs- liamri, sem gáfu björgunarbát þennan á sínum tíma. Er bát- urinn hinn mesti kostagrjpur, smíðaður úr völdum viði. Báturinn liefir frá því fyrsta haft bækistöð í Sandgerði, en nú liefir oröið að samkomu- lagi, að þangað væri fenginn léttari hátur, sem að mörgu leyti hentar betur staðháttum þar. \ é ------—S Tarzan og eldar Þórs- borgar. N1». 158 Atnea neit nnitnum stoougt brjóst Janette. „Eina leiðin fyrir þig, Tarzan, til þess að bjarga lífi Janetle Burton er sú, að hermenn Ratorsborg- ar yfirgef borg rnína þegar í stað. Að öðrum kosti mun eg drepa hana.“ „En eg get alls ekki svarað 'fyriio hönd Rators, það verður hann að gera sjálf- ur,“ svaraði Tarzan. OÓprAÍM.^Ednir ^lor BiirroijtM.^Iiie.—T»j. HNlTÉp FEÁtURE^SYN dYcATE, U ínc. „Það skiptir’ engu máli. Eg veit, að hann mun gera það, sent þú biður liunn tim. Eg vil fá loforð þitt um það, að þú skulir fara fram á þetta við hann.“ „Gott og vel, og hvað Terðu svo fram á meira?“ spurði Tarzan. „Aðeins einn hlut,“ svaraði Athea og brosti sigri hrósandi, — „að þú verðir hcr áfrain, sent konungur.“ „Nei, Tarzan, hlustaðu ekki á hana! Þú mátt ekki lofa þessu!“ kallaði Jan- eltte upp yfir sig. Þessi hugrakka stúlka gat elcki hugsað lil þess, að Tarzan fórnað sjálfum sér fyrir lif hennar. „Þegiðu, fíflið þitt!“ öskraði Athea úpp í eyrað á henni, „eða eg skal /-eka hnifinn á kaf i andstýggðarhálsinn á þér, ótætið þitt.“ Konungur frumskóganna vissi, að það var sarna sem að grafa sig lifandi, að æila að dvelja hér ævilarigi, í þcssari hundleiðinlegu borg. Hann átti bágt með að hugsa lil þess. En aftur á móti gat hann ekki staðið hjá aðgcrðarlaus og ho ft upp á það, að Athea dræpi Jan- elle. Hann ætlaði þvi að ganga að þess- um kostum. Ethel Vance: 127 [ A flótla var orðin á úlliti liennar. Það var eins og voltur roða væri að fær- ást í andlitið, og er hann sá það hrundu lionum tár at hvarmi og þau fellu á andiit liennar og í’unnu eftir kinnunmn. Hann vissi ekki, þótt augu liennar hefðu nú opnast til halfs, hvort hún liafði séð hann, eða hvort hún gæti gert ser grein íyrir neinu, en hanji tók hana í faðm sér, kyssti hana og hvíslaði: „Mamma, mamma, það er Mark!“ Hann vafði hana inn í loðkáp- una og hélt að henni heitavatns- flöskunni ' og fór að strjúka handleggi henjiar — gerði ailt sem Jiann gat, til þess að hjarga lifi hennar, sem var eins og ijós, sem týrði á skari. liann hélt áfram og vissi ekki hvernig timinn leið. Hann þorði ekki að klæða hana né hreyfa, ep reýndi að vefja sem mestu af fötum og teppum um hana. Og svo þóttist hann verða var einnverr- ar hreyíingar. „llún hfir, hún ætlar að hafa það af.“ En meðan þessu fór fram ók Fritz áfarm þrátt fyrir þoku og náltmyrkur." Hvað getum við gert?" liugsaði Marle. „Hvert getum við farið?“ Hann leit til skiptis á móður sína og likkistuna. Ef liún væri dáin væri ekki um nema eitt að ræða. En hún var á lífi, og nú /varð aó gera eitthvað. Já, at því að hún var á lífi varð að finna einhverja leið. Hann heyrði nú iðulega bif- reiðablástur og ályktaði af því, að þeir væri að aka gegnum borgina, þar sem yfir gat vofað, að þeir væru stöðvaðir, og hann gat ekkert nema hvíslað: „Farðu varlega Fritz, farðu varlega, hún er á lifi.“ Brátt varð hann þess var, að þeir mundu vera kornnir út á bifreiðabrautina miklu, þar sem fjórar bifreiðar gátu ekið sam- Iiliða. Nú lilaut öllu að vera ó- hætt. Hálfri klukkustuud síðar nam bifreiðin skyndilega stað- ar. Það var eins og hjarta Marks ætlaði að liætta að slá? Hafði eitjhvað komið fyrir? Dyrnar voru opnaðar, en það var að- eins Fritz, til þess að fá vitn- eskju um liversu ástatt væri. „Hún er á lífi, Fritz, hún er á lifi.“ „Guði sé lof,“ sagði Fritz. Þegar Mark leit út sá hann furtré og mýrar. Loft var enn rakt og svalt, en þokunni hafði létt. „Þú hefir reyrit að sjá um, að lienni yrði ekki kalt? Hefirðu komið henni i fötin?“ „Nei, eg áræddi það ekki. Eg ætla að færa liana í skó og sokka og i loðkápuna. Það er allt, sem eg áræði að gera. „Jæja, gerðu það. Notaðu íeppin og reyridu að láta fara eins vel um liana og frekast er unnt. Og skrúfaðu svo kistulok- ið á eins fast og þú getur. Ivomdu svo fram í, það er heppilegra, ef einhver úr bif- hjólalögreglunni skyldi stöðva okkur. Flýttur þér nú. Eg nem staðar eftir tiu mínútur.“ — — Mark reyndi að gera allt, sem hann liafði sagt hon- um, opnaði pakkann og tók úr honuni ullarsokka og rúmgóða skó. Hann gat ekki varizt brosi, er liann smeygði skónum á fæt- ur henni, hún var svo fótnett. „Afsakaðu, mamma min, en þessir skór eru hræðilegir“. Því næst hagræddi liann lienni sem bezt hann gat. „Nú verð eg að fara,“ sagði hann, eins og liann byggist við að hún kynni þá og þegar, að heyra til lians. „Þér má ekki verða kalt. Þú verður að safna kröftmn. Þú mátt ekki bregðast okkur.“ Þar næsl færði liann kistuna til, svo að öruggt væri, að hún rynni ekki til, og skrúfaði lok- ið á. Þegar Fritz hafði stöðvað bif- reiðina og Fritz opnaði dyrnar aftur var Mark reiðubúinn. „Eg verð að athuga við og við hvort allt er i lagi,“ sagði hann. „Já, en vantar þig meira lieitt vatn ?“ „Já, seinna.“ „Eg kom með heitavatns- flösku sjálfur, til vonar og vara. Og eg náði i dálítið brennivín,' ef ske kynni að það þyrfti að

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.