Vísir - 18.04.1945, Blaðsíða 2

VI S I R
Miðvikudaginn 18. apríl 1945.

€LEÐILEGT SUMAR!
Ásbjörn Ólafsson,
Heildverzlun, Grettisgötu 2.
SSOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOtSOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOtK
GLEÐILEGT SUMAR!
íshúsið Herðubreið.
jsooooooooootsoooooooooooooooooooooooooooootsoooot|
GLEÐILEGT SUMAR!
Blómabúðin Garður.
IjSOOOOtSOOOtSOOOOOOOOOOOOOOOOOOtStSOOOOOOOOOOOtSOOOOtK
é - «
- ð
8
GLEÐILEGT SUMAR!
duvmrpm ssí^
sstsoooooootsaoooooooooootstsoooooooooooooootsotsoooot
GLEÐILEGT SUMAR!
Rafall.
■•r.rkrvrsrhi
rvrvrvi
irvrvrvrvrvrvrvrvrvrvrvrvrsrvrvrvrvrvrvrvrvr
GLEÐILEGT SUMAR!
Kexverksmiðjan Esja h.f.
ootsoootsoootsooooooooooooooooooooocoooootsootítstp
o
«
«
«
1
«
GLEÐILEGT SUMAR!
Gefjun — Iðunn,
«
§
«
Verksmiðjuútsalan, Hafnarstræti 4. «
Cr
«
sotsotsooooooooooooooooooooooooooooooöoooootsoooot«
í#
«
«
GLEÐILEGT SUMAR!
Slippfélagið í Reykjavík.
ÍOOOOtSOOOtStStStSOOtSOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOtSOtSOOOO'ís
GLEÐILEGT SUMAR!
H.f. Hamar.
SOOtSOOtSOtStSOOOOOOOOOOOOOOOOatSOÍSOOOOOOOOOtSOOOtSíí
setningu kolanna í þessum minnilega tíð legið undir á-
kolalögum á Vestur-Græn- hrifum vatns og lofts. Af
landi. Kolasýnishorn hans þeirri ástæðu er m. a. mikið
voru tekin utan í fjöllunum, af vatni í kolunum.
þar sem kolin hafa um ó-
Efnasamsetning grænlenzkra kola á nokkrum stöðum á
Vestur-Grænlandi, eftir uppgjöf Johnstrups:
c
. O
Grænlenzk kol ^5
frá Skansinum á Bjarney 52,5
— Ritenbenk ....... 54,4
— Héraey............... 52,4
— Igerit á Króksfjarðar-
heiði................ 55,8
■a
oíd'S
G <D o c . CS 3 s
cn G —1 <U G a
5h tí, -G :0 in ^ C/2
> <
3,4 18,6 6,0
3,8 22,6 4,3
4,2 19,2 5,7
3,7 19,3 5,7
eð
>
19.5
14.6
15,5
15,5
Þegar millilandaskipið
„Godthaab“ koni til Rvíkur
haustið 1919, var eg þar
staddur. Fékk eg hjá kyndar-
anum 9 sýnishorn af græn-
lenzkum kolum. Voru þau úr
kolanámunni við Kaersuar-
suk norðan á Eisunesi, en hún
var þá eina kolanáman, sem
unnin var á Grænlandi, og
kolum úr henni var einvörð-
ungu kynnt á skipum, sem
sigldu frá Grænlandi, svo og
á skipum, er sigla á milli
hafna á Grænlandi. Sýnis-
horn þessi tók kyndarinn af
handahófi úr örlitlum Isyng
1 vélarúmniu við daufa
birtu frá ósandi steinolíu-
tíru. Það var búið að láta
ensk kol í kolarúmið, þess
vegna voru sýnishornin ekki
tekin þaðan.
Kolasýnishorn þessi lét ég
atvinnumálaraðuneytinu i té,
en það fól Rannsóknar-
stofu íslands að rannsaka
þáu. Fara hér á eftir útkom-
ur rannsóknarinnar með at-
hugasemdum ' efnarannsókn-
arstofttiniár:
■1C.: 'i í\i. m. ■ ".'i’tíGt v i’ ■; i
Ránnsóknarstofa Islands
Reykjavík, 27. okt. 1919.
Rannsókn á grænlenzkum
kolum, gerð að tilhlutun
Stjórnarráðs Islands, eftir til-
mælum Jóns Dúasonar:
Sýnishornin voru 9 að tölu
og reyndust eins og sjá má
af neðanskráðum tölum:
Nr. 1: Raki 5.60%. Aska í
þurrum ltolum 11.24%.
Nr. 2: Raki 5.55%. Aska í
þurrum kolum 10.96%.
Nr. 3: Raki 4.90%. Aska í
þurrum kolum 12.32%.
Nr. 4: Raki 6.14%. Aska i
þurrum koluin 11.75%.
Nr. 5: Raki 5.84%. Raki í
þurrum kolum 10.60%1
Nr. 6: Raki 6.73%. Aska í
þurrum koliim 12.12%.
Nr. 7: Raki 5.40%. Aska í
þurrum kolum 12.35%. Nota-
gildi í hitaeiningum 5374.
Nr. 8: Raki 4.00%. Aska i
þurrum kolum 6.55%. Nota-
gildi í hitaeiningum 5980.
Nr. 9: Raki 14.25%. Aska í
þurrum kolum 18.30%. Nota-
gildi i hitaeiningum 3815.
Sökum þess, að kolasýnis-
hornin voru flest mjög svip-
uð, bæði hvað útlit og brenn-
anleik snerti, var aðeins
kannað liitagildi 3ja sýnis-
horna, og voru valin til þess
2 sýnishorn, sem voru ólík-
ust að gæðum eftir ösku-
magni að dæma. Auk þess
eitt sýnishorn, sem reyndist
í meðallagi. Kolin brenna
fremur ört, ef þau hafa nægi-
legt loftaðstreymi og eru ekki
daunill, enda er örlitið um
brennistein í þeim. Fyrst í
stað brenna kolin með löng-
um loga, en hann slokknar
brátt, og úr því brenna þau
logalítið og reyklítið. Askan
er miklu léttari i sér efi
venjuleg steinkolaaska. Yfir-
leitt virðast kolin ágætis
eldsneyti, og eru áreiðanlega
eins góð og skozk kol.
Eftir þessum 9 sýnishorn-
um að dæma, virðast græn-
lenzku kolin vera mitt á milli
ágætis hrúnkola og steinkola,
bæði hvað útlit og gæði
snertir.
F. h. Rannsóknarstofunnar,
Gísli Guðmundsson.“
Hitaeiningar þær, sem
Rannsóknarstofan gaf upp
eru nettó.
Um gæði kolanna úr þess-
ari sömu námu norðan á
Eisunesi segir dánski skrif-
stofustjórinn H. B. Krenchel
í ritgerð um námugröft á
Grænlandi í bókinni: „De
danske Atlanterhavsöer“, bls.
528: „Gæði kolanna eru hér
um bil hin sömu og venju-
legra Newcastle-kola. Hita-
gildi þeirra er ca. 6400 hita-
einingar, og askan er sára-
lítil“. Gæti ég trúað því, að
þessar 6400 hitaeiningar
-væru brúttó.
Grænlands-stjórn tók að
brjóta kol í Kaersuarsuk ár-
ið 1905, en verulegur skriður
komst þó ekki á námugröft-
inn fyrr en 1908. Þarna eru
3 kolalög um 0,40 til 0,45 m.
á þykkt hvert, með 0,10 til
0,15 m. leirlögum á milli.
Undir og yfir kolunum er
mjög olíuþrunginn leir, svo
að kolalagið allt er í raun-
irini ekki undir 2 metrum,
ef olía þessi væri hagnýtt.
Náma þessi var við hafn-
leysu, svo flytjaj varð kolin
á skipsfjöl á skinnbátum
Eskimóa. I námunni voru
ekki notaðar neinar vélar,
heldur einungis handverk-
færi. I og við námu þessa
unnu tíma úr árinu 4 Danir
og 6 Grænlendingar. Þrátt
fyrir þenna dýra rekstur og
óhagsýna, gat einokunin 1919
og 1920 selt þessi kol á 2 kr.
tunnuna flutt á smáhafnir á
Grænlandi, og úthlutað þar
i smásjtömmtum, en það
svarar til 11 króna pr. tonn
heimflutt. Eg veit ekki með
vissu, livað kolaverðið er á
Vestur-Grænlandi í dag, en eg
tel fjýileitt að það hafí hækk-
að, sízt svo neinu nemi. En
við öllumlengri á Austur-
Grænlandi, ca. 50 d. núlur
frá íslenzkum höfnum, liggja
kolin ofanjarðar og eru ekki
verðmeiri þar en grjótið. En
eins og eg sagði áðan, er það
önnur koíategund, Svalbarðs-
kol.
Það var engin önnur skyn-
samleg ástæða fyrir því, að
hefja kolanám í Kaersuar-
suk-námunni en sú ein, að
þarna höfðu Grænlendingar
brotið kol áður. Víða árinar-
staðar er aðstaðan langtum
betri við sjálfgerðar góðar
hafnir. Og llvað þykkt kola-
laganna og gsdði kolanna
snertir, mætti það /úndrun
sæta, ef (iræhlendingar hefðu
svo að segja af tilviljun hitt
á bezta staðinn, enda eru
JfSOOOOOOOOOOOOOOOOtSOtSOOji
GLEÐILEGT SUMAR! 1
«
8
»
»
«
8
Kjöt- & nýlenduvöru‘«
verzlunin Blanda $
T5. ?

íþotsoooooooooooootsooooos?
«
«
«
« GLEÐILEGT SUMAR!
8
a
8
8
»
«
I
80. V. Jóbannesson & Co.lí
8
«
8
Ö
I
I GLEÐILEGT SUMAR!
»
o
8
»
| Johan Rönning h.f. s?
Ú 3
vr ir
/V^rirvnrinrvrKriirirvriiriririirirti^nnnrO
»iriririririrvirvirvirvinrinrvirinri)v
Cr 5S
C? «
« g
1 GLEÐILEGT SUMAR! |
Hannes Erlendsson.
«
«
»
«
«
«
«
rjrvrvrvrvrvrKrvrvrvrvrvrvrvrvrvrvrvrvrvrvrvr/?
vr«jivi>iririrwirwirirv>rvirwiriri;^
5
8
8
GLEÐILEGT SUMAR! «
»
«
8 Kjöt & Fiskur. |
s? 8
í, rvrvrvnrvrvrvrvrvrvrvrvrvrvrvrvrvriirvrvnirri
<« virviririririririririrviririrwiririnvr
t
«
«
«
«
GLEÐILEGT SUMAR!
g
8
vr
8
«
Hótel Vík.
v5vrvrvrvrvrvrvrvrvrvrv/vrvrvrvrvrvrvrvrvrvr‘5i
Jiirvwvvvvwvvvvvvirwvvivr
GLEÐILEGT SUMAR! «
/5 52
Ú
ó
«
it
«
vr
«
«
«
Sig. Þ. Skjaldberg.g
| ___________ _______8
« ö
P s
I GLEÐILEGT SUMAR! I
Aðalstöðin.
«
8
«
8
«
«
«
«
«
n
vr
«
vr
«
»
»
8
8
«
g tsooooot soísoísoooootsttoaof»
8 8
| GLEÐILEGT SUMAR! §
Útvarpsviðgerðarstofaíí
« Otto B. Arnar.
Klapparstíg 16. |
{7 OOOOOOtSOOO!SOO;SOOt5ttttOOt!!l