Vísir - 15.05.1945, Side 7

Þriðjudaginn 15. maí 1945
VlSIR
7\
mig kristinn áfram? Ilaldið þér, að cg verði að
116
taka við neinu. Ilann liafði ekki ráðið mig til
vinnu. Þá spurði hann mig, hvað eg tæki fyrir
að bera þetta í sútunarstöð hans hálfa mílu upp
Slrandgölu. Einn m'álsverð sagði eg.“
„Ver stuttorður, Demetríus !“ sagði Marsellus.
„llalt þú áfram frásögunni.“
„Eg verð að geta alls þessa, herra minn. Gamli
maðurinn vildi fá að vita hVaðan i Samaríu eg
kæmi. Þér hafið máske tekið eftir þvi, að ara-
mískan okkar ber mjög mikinn keim af Sam-
ariumállýzkunni. Hann var frá Samariu. Hann
hét Símon. Hann var ljómandi alúðlegur við
mig, sagði mér margt og spurði margs. Eg
sagði honum að eg hefði verið hjá Benjamín i
Aþenu og það gladdi hann, því að hann þckkir
Benjamin gamla. Næst trúði eg lionum fyrir
því, að eg hefði unnið hjá Benjósef í Jerúsalem.
Hann varð mjög glaður. Hann bauð mér að
Iauga mig lieima hjá honum og gaf mér hrein
föt.“ Demetríus brosti, er bann Ieit á föt sín.
„Þetla er nú orðið úr þeim,“ sagði hann.“
„Þú færð ný,“ sagði Marsellus. „Eg er fata-
sali. Eg hefi af öllu tagi. Of mikið reyndar.
Jæja, livað um Símon gamla?“
„Hann fékk samúð með mér, af því að eg
vann hjá Benjósef. Hann spurði, hvort eg væri
einn af þeim. Eg sagði já.“ Demetríus horfði i
andlit Marscllusi. „Skiljið þér mig, herra?“
spurði hann þýðum róm.
Mar^pUus kinkaði kolli, en var samt á báðum
áttum.
„Ért þú i raun og veru — einn af þeim?“
spurði h.ann.
„Eg reyni að vera það,“ svaraði Demetríus.
„En erfitt er þaðl Maður má ekki beita hnefun-
mn, éiiis og þér vitið. Og i öllu á að fara eftir
þvi, sem hann gerði.“
„Þú niátt samt verja þig, er það ekki?“ aítcí-
mælti Marsellus.
„Ekki gerði hann það,“ sagði Demetríus hljóð-
lega.
Marsellus varð undrandi á svip og hristi höf-
uðið. Þeir þögðu nokkra stund.
„Mér mun alltaf veitast það erfitt hugsa eg,“
sagði Demetríus. „Eg lofaði Stefanosi þvi morg-
uninn, sem eg fór frá Jerúsalem, að lialda fyrir-
mælin, sem mér höfðu verið gefin, og áður en
klukkustund var liðin, var eg búinn að rjúfa
beit mitt. Simon Pétur er foringi lærisveinanna,
sá sem þeir kalla „Stóra fiskimanninn“. Ilann
skírði mig skömmu fyrir dögun i návist allra
þeirra, sem vinna hjá Benjósef og —“
„Skirði þig?“ Marsellus varð svo kjánalcgui
og undrandi, að Demetríus gat ekki varizt brosi,
þótt liann væri að segja frá helgri stund.
„í vatni,“ sagði hann til skýringar. „Því er
hellt vfir höfuðið eða menn stiga niður í það,
eftir þvi, hvernig hagar til. Það táknar að
maðurinn er hreinn i Jesú nafni. Og þá er hann
kominn í þeirra tölu og á að fvlgja boðum Jesú.“
Demetríus hnýklaði brúnirnar og hristi höfuð-
ið eins og hann áfelldist sjálfan sig. Svo sagði
hann: „Eg var farinn að berjast áður en hárið
þornaði.“
Marsellus revndi að liafa samúð með þessari
sáru iðrun veslings Demetriusar, en gal ekki
stillt sig um að brosa.
„Ilvað kom fyrir?“ sagði lianií og rcyndi að
bæla niður hláturinn.
Demetrius sagði frá broti sínu þungur á svip.
Hermennirnir liöfðu þann leiða sið að stanga
Óvopnaða menn á véginum og neyða þá lil að
bera farangur þeirra.
Stór og þorparalegur hermaður hafði skijiað.
Demetríusi að bera fyrir liann, en Demetrius
neitaði að lilýða. Þá liafði þorparinn olað sjijót-
inu. Demetr'ius liafði þá liopað, en liinn fylgt
fast á eftir.
„Eg tók af líonum spjótið og mölvaði það,“
sagði Demetríus.
„Á hausnúm á honum, auðvitað," sagði Mar-
sellus og gerði sér upp ávítunarróm.
„Það var ekkert kjörspjót, herra minn,“ sagði
Demetríus. „Það er undarlegt ,að herinn skuli
ekki sjá þeim fvrir betri sþjótum.“
Mársellus. hló dátt. „Og íivað syo?‘ sþurði
hann.
„Þelta var allt og sumt. Eg hélt bara áfram
ferðinni. En haldíð þér nú, úr því að eg hefi
gengið á bak orða minna,“ — Demetríus talaði
i iðrunarróm, — „Iialdið þér að eg geti kallað
lala skírast aftur?“
„Eg veit ekki,“ muldraði Marsellus og var
hugsi á svip. „En hvað áttu við — „kristinn?“
„Það er heiti þeirra, sem trúa á Jesú. Þeir
kalla Jesú „Krist“, en það þýðir „liinn smurði“.
„En það er gríska. Og þeir eru allir Gyðing-
ar, er það ekki?
„Alls ekki, herra minn! Þessi hreyfing breið-
ist óðum út og fer viða. Símon sútari sagði, að
þeir séu þrjú hundruð saman i Antiokkiu."
„Furðulegt!“ sagði Marsellus. „Ileldur þú
að Jústus viti það?“
„Auðvitað.“
„Þelta þykja mér nýstárlegar fréttir, Deme-
trius! Eg áleit þetta málefni tapað! Ilvernig
lifði llugsjónin cftir að Jesús dó?“
Demetríus liorfði fast í augu liúsbónda síns,
sein var steini loslinn og ráðleysisíegúr á svip.
„Ilafið þér ekki — ekki lieyrt um það, herra?“
spurði hann alvarlcgur í bragði. Hefir Jústus
ekki sagt yður —“
Báðir snéru sér við við skræka rödd að baki
þeirra.
„Ilvaða drengur er þetta?“ spurði Demetríus,
þegar Jónatan kom hlaupandi til þeirra. MarselL
us sagði lionum það. Litli drengurinn hægði
hláupin, þegar liann kom auga á ókunna mann-
inn sér til undrunar.
„Afi segir, að þú eigir að koma strax að
borða," sagði hann og gekk til Marsellusar,
en horfði alllaf á ókunna manninn í rifnu föt-
ununi.
„Veiðirðu fisk?“ spurði liann. „Áttu bát? Má
eg sitja i lionum?"
„Þcssi inaður lieitir Demetrius,“ sagði Mar-
s’ellus. „Hann cr ekki fiskimaður og á engan
bát. Ilánn fékk hettuna að láni!“
Demctríus brosti að þessu og gekk á eftir þeim
Marsellusi og Jónatan, sem leiddust til tjalds-
ins. Jónatan leit við í hverju sjiori til að gefa
gaum að þessum skrítna komumanni, sem gekk
á eftir hægum skrefum.
Jústus var önnum kafinn við híóðirnar rétt
hjá tjaldinu, þegar þeir komu. Ilann leit upp
og brosti kumpánlega til Demetríusar og kast-
aði á liann kveðju. Koma Demetríusar virtist
alls ekki koma flatt upp á hann.
„Má eg taka að mér framreiðsluna, herra?“
spurði Demetríus.
„Þakka þér fyrir. Þetla er allt tilbúið,” sagði
Jústus. „Seztu niður hjá Marsellusi og eg ber
matinn fyrir ykkur."
Demetrius' líneigði’sig óg steig til hliðar. Júst-
us kom nú með steiktan fisk og hunángsköku
og lagði það fyrir Marsellus og Jónatan á borð-
ið, sem reyndar voru nokkurir vörukassar, sem
hann hafði raðað saman. Jónatan hneigði liöf-
uðið í átlina að Demetríusi og horfði undrandi
i andlit Demetríusar.
„Af bverju borðar liann ekki mcð okkur?"
spurði liann.
Marsellusi varð svarafátt í svipinn. „Haf þú
ekki áhyggjur af Dcmetriusi, væni minn.“ sagði
hann kæruleysislega. „Hann vill lfeldur standa
þegar hann borðar.“
Hann fann samt strax, að hann átti ekki að
svara þessu þannig. Jústus, sem sat á móli þeim
með dislcinn sinn, linyklaði brúnirnar þungbú-
inn á svip. Ilann Iiafði víst myndað sér óbifan-
lega skoðun á þrælahaldi. Slæmt var það, mátti
lesa úr svip hans, að Demetríus var þræll Mar-
seílusar. Og það var ójxdandi, að Marsellus lét
sér jiað svo í léttu rúmi liggja.
Jónatán benli ýfir öxl sér með hálfétnu kök-
unni sinni á Demetríus, sem stóð við eldinn með
disk i hendi og virtist njóta matarins.
„Þessi maður borðar standandi, afi!“ sagði
liarin skrækróma. „Af hverju?"
„Veit ekki, væni,“ tautaði Jústus fyrir munni
sér. Hann stóð upp frá bor&inu og fpk sér
stöðu við lilið jirælsins.
Marsellus þóttist láta sér fátt um finnast og
fór gð gletlast við Jónataii, fil að drágá athygli
hans; frá þessu.
Deinetríus sá hvað með Jústusi bjó.
„Takið þclta ekki alvarlega með jirælinn,"
sagði' hann lágri röddu. „Húsbóndi minn er
góður og sanngjarn maður. Hann myndi fórna
lífi sínu fyrirmig með glö'ðu geði,.og þaðmyndi
eg Iíka gera fyrir hann. En þrælar sitja 'ekki
lil borðs með húsbændum sínum. Það er nú
einu sinni regla."
Frá mönnum eg merktim atburðum: ?.
DINO GRANDI:
AÐ TIALDABAKI.
og það var cins og lionuni veittist það mjög erfitt:
Með — nitján.
Á móti — sjö.
Einn — Suardo — grciddi ekki atkvæði.
Mussolini reis upp til hálfs og starði á okkur lil
skijitis. Svo rétti hann úr sér. Ilann var þungbúinn
og eins og liann bæri þunga byrði. Svo lagði hann
af stað út úr salnum og er hann kom að borðendan-
um, ætlaði Scorza auðsjáanlega að segja, eins og
vanalega:
„Ilyllið foringjann!“
Hann kom ekki upp einu orði.
Með þessari atkvæðagreiðslu hafði stórráð fascista-
flokksins fellt dóm sinn yfir einræði Mussolinis. En
það var eftir að fullnægja dóminum, — og það varð
að hafa hraðan á. Það varð að láta hendur slanda
fram úr ermuin, tiþþess að Mussolini — þegar hann,
væri búinn að jafna sig eftir áfallið — fengi ekkif
aðstöðu til jiess að gripa til gagnráðstafána. Hamr
hafði beðið ósigur, — en aðeins í fundarsal stór-jí,
ráðsins.
Okkur mun öllum liafa flogið í hug hvort viö;
yrðum teknir liöndum á leið út úr fundarsalnum,
cn Mussolini hlýtur að hafa verið sem lostinn reiðar->
slagi, og ekki gefið neina fyrirskipun i jiá átt. Varð-
mennirnir höfðu ekki fengið neina fyrirskipun. Þeir
voru orðiiir syfjaðir og þreyltir og á leiðinni niður
sligann fikruðum við okkur áfram milli sofandi, al-
vopnaðra hermanna.
Það var farið að bregða birtu. Á Torginu mikla,
Jiar sem þúsundir manna liöfðu margsinnis hyllt
Mussolini, þar sem liermennirnir höfðu gengjð íj
fylkingum og heilsað lionum, var nú ckki sál.á fjerlij
íbúar Rómaborgar sváfu og' ítálska jijóðin vissii
ekkert um þennan fund og hina mikjlyægu atkvæða-
greiðslu, sem fram hafði farið.
Við urðu að fá konunginn til jiess að heiJjast
lianda. Hann hafði ekki enn frétt um úrslitin á fund-
inum, og jiótt stórráðið hefði svipt Mussolini stuðn-
ingi, var hann enn æðsti yfirmaður hersins, hann
var ríkið og flokkurinn, og haf’ði Þjóðverja sér
að baki.
Klukkan fjögur um nóttina fór cg þvi raklciðis'
og fann að máli ráðherra þann, sem fór með mál
konungs. Ég sagði honum frá öllu, sem gerzt liafði,
og afhenti honum afrit af ályktun minni, og var
lnin undirriluð af öllum, scm höfðu greitt henni
atkvæði.
„Segið konunginum allt af létta“, sagði ég,. „Vér-
höfum lagt lionum vopnin í hendurnar til 'jiéss að’j
láta til sín taka sem æðsti yfirmaður Italíu. Epginj
mínúta má fara til ónýtis. Við verðum að koma
vcg fyrir gagnbyltingu Mussolinis og Þjóðverja."
Konunginum sögð tíðindin.
Ráðherrann spurði mig, livern ég teldi líklegast-'
an til Jiess að taka við af Mussolini sem forsætis-
ráðherra. Ég sagði honum, að það yrði að vera hcrs-
höfðingi, — rriaðúr, sem hefði óflekkaðan skjöld eft-;
ir skipti sín við fascista. Það gat því ekki komið til-
mála, að velja neinn mann, sem verið hafði eða var,
i stórráðinu, né hcldur neinn mann, sem átt liafði
sæti í stjórnum Mussolini. Ég^lagði cinnig til, að‘.
konungurinn afnæmi þegar stórráðið og allt fascista-j
stjórnarfyrirkomulagið. Hann ætti, sagði ég, að end-i
urreisa fulltrúadeildina, innlima fascistasveitirnar íj
herinn, afnema pólitiska dómstóla og tilskipanir,i
fram komnar í ofsóknar skyni gegn kynjiáttum. ■
„Það verður að afnema einræðið", sagði ég, „og
það þegar í stað. Það verður að cndurskipuleggja
herinn og senda hann fram gegn Þjóðverjum. Við
verðum að semja frið við bandamenn. Hver stund-4
in, serii líður án framkvæmda, treystir aðstöðu.Þjóð-i
,yerja!“
„Én hvað vcrður um yður?“, spurði ráðherranní’
Ég sagði: ;
„Ég hefi gert skyldu mina. Ég hefi lokið þvi hluti
vcrki, sem ég setti riiér, óg li't á Jiað sem séinástaf
st jórnmálalegt hlútverk æfi minnar. Og þó er ennj
eitt ógert. Um leið og Mussolini fer frá, verður að'
gera gangskör að því, að vopnahlé verði samið. Lát-
,ið mig fara til Madrid þegar í stað til þess að ná