Vísir - 27.06.1945, Side 2

2
VISIR
Miðvikudaginn 27. júní 1945
IðO metza hlanpið — og tímataka
í spretthlaupum.
í Ozðið ez laust.
Undir þessari fyrirsögn
■verða hér eftir birtar stuttar
;greinar eða fyrirspurnir varð-
andi íþróttamálin almennt.
•Gæzlan á íþróttavellinum.
Ekki alls fyrir löngu birtist
liér i tþróttasíðu Vísis grein
um nauðsyn þess að loka
Iþróttavellinum milli kapp-
leikja fyrir óviðkomandi.
Yoru það sannarlega orð í
tima töluð og margt vel sagt
■og einarðlega. T. d. var'bent
ó hættuna, sem fylgir því að
krakkarnir séu alltaf að
þvælast fyrir kösturum og
lilaupurum á grasblettinum
.sunnan við hringbrautina o.
s. frv.
En hver liefir árangurinn
iiú orðið af þessum skrifum?
1 cinu orði sagt enginn. Eg
hefi veitt þvi athygli, að ó-
standið hefir meira að segja
verið heldur verra það sem
af er þessu sumri. Það liggur
við að smástrákarnir séu
farnir að halda „k,natt-
spyrnumót" á grasæfinga-
blettinum, innan um lilaup-
andi menn, og fljúgandi
spjót og kringlur. Liti maður
á sjáífá liringbrautina, er
ekki óalgengt aðsjá þar smá-
stráka eða stelpukrili hjól-
Æindi, enda þótt slíkt sé strang-
lega bannað.
Seint á kvöldin þegar búið
er að loka vellinum fyrir
áþróttamönnum er samt tals-
verður slatti eftir af krökkum
og þá lielzt inni ó grasblelt-
inum. Eru þeir þá annað
fivort í knattspyrnu cða að
leika sér að þeim íþróttatækj-
inn, kastáhöldum, grinduin
■o. s. frv., sem venjulega
gleymist að setja inn í skúr á
kvoídin. Eins og gefur að
skilja skenunist og jafnvel
hverfur sumt af þessum
íþróttatækjum, svo fram-
kvæmdanefndirnar grípa iðu-
lega í tómt eða brotin og
skemmd áliöld, þegar halda á
eitthvert mót.
Ilvað á þetta ástand nú að
ganga lengi ? Hvað ætlar svo-
kölluð vallarstjórn að draga
fengi að konia einhverju
skipulagi á þessi mál? Væri
ekki viðkunnanlegra að
koma reglu á þetta strax, í
stað þess að neyðast til að
gripa til skvndiráðstafana
jafnskjótt og eitthvert slys
íier að höndum. En það er
álit margra, að slíkt geti skeð
livenær sem er meðan slík
óstjórn ríkir.
Frjálsíþróttamaður.
Valur varð
Reykjavíkurmeistari.
Síðasti leikur Reykjavikur-
mótsins fór fram í gærkveldi.
Valur og Víkingur kepptu og
fóru leikar svo að jafntefli
varð 1:1.
Valur liefir því orðið
Reykjavíkurmeistari 1915 og
Iilotið 5 stig. K.R. hlaut 3
stig, Fram og Víkingur 2
hvort.
Af frjálsu iþróttunum er
100 metra hlaupið sennilega
vinsamlegasta iþróttagreinin.
Það skipar þar heiðursessinn,
er alltaf fyrst á dagskrá, jafnt
hér og á Olympiuleikunum.
Sá sem vinnur 100 metra
ldaupið er kunnari almenn-
ingi en aðrir sigurvegarar.
Hvað þessu veldur er ekki
gott að segja með vissu.
Kannske er það vegna þess,
að 100 metra hlaupið er styzta
hlaupið — tekur aðeins nokk-
ur augnablik, tekur þarafleið-
andi meira á taugarnar en
önnúr hlaup og aðrar íþrótta-
greinar — er einna vanda-
niést af öllUm hlaupum, —
ekkert má bresta til jiess að
isigur náist. Allt þarf að vera
í lagi, hraði, skap, taugastyrk-
leiki, æfing og sigurvilji.
Þetta mætti að vísu segja um
margar aðrar íþróttagreinar,
en í 100 metra lilaupinu held
eg samt að það eigi bezt
lieima.
Nú kem eg að annari hlið
niálsins og á hér eftir einkum
við íslenzka íþróttamenn og
aðstæður þeirra.
Þegar keppt er i lilaupinu
er venja að taka tíma á kepp-
endunum, sérstaklega þeim
fyrstu. Þessi tímataka gerir
manni kleyft að bera saman
merg einstök hlaup eða tíma
i þeim — eða með öðrum
orðúm berá saman afrek
manna í hlaupinu án þess þó
að þeir liafi hlaupið saitian.
Slíkur samanburður verður
þó aldrei réttur, nema tima-
takan hafi ávallt verið rétt og
nákváem.
Hvergi er eins nauðsynlegt
að viðhöfð sé fyllsta ná-
kvæmni eins og í styztu
hlaupunum og þá sérstaklega
i 100 metra lilaupinu. Er það
mjög skiljanlegt, þar sem
hlaupið tekur aðeins um 11
sek., en minnsta viðurkennda
tímabrot er %0 sek., sem
samsvarar 1 meter.
Þcir, sem fengizt liafa við
timavarðarstarfið munu
kannast við þá staðreynd, að
þar dugi ekki að sofa á verð-
inum, enda eru það ekki
iieina örfáir menn, sem liafa
nógu góða tímavarðarhæfi-
leika til þess að geta talizt lið-
tækir við leikmót. Þurfa
limaverðirnir ekki livað sizt
á þeim eiginleikum að halda,
sem nauðsynlegir eru liverj-
um spretthlaupara, en það er:
snarræði, taugastyrkleiki, ná-
kvænmi og öryggi, en auk
þess vitanlega góða sjón til
þess að greina reykinn úr
byssunni.
Sé tímavörðurinn gæddur
öllum þessum eiginleikum,
þá er ekkert nema æfingin og
leikreglurnar, sem hann þarf
að kynnast til þess að geta
orðið fyrsta flokks tímavörð-
ur.
Því miður er eg hræddur
um að þeir séu fáir hér, sem
geta talizt fyrsta flokks tíma-
verðir a. m. k. til notkunar
við 100 metra lilaup. En hví
ættum við ekki að geta átt
góða timaverði? Að minnsta
kosti verðum við að gera
okkur eitt ljóst og það er, að
okkur ber skylda til að hafá
góða og liæfa tímaverði.
Þeim, sem kunnugir eru þess-
um máluni, lilýtur að vera
það ljóst, að tímalaka á mót-
um liér er almennt ekki nógu
nákvæm. Það vill oft skeika
þetta frá ýjo'—%o sek. i einu
Iitlu 100 metra lilaupi— og
hvers vegna? Jú, vegna þess:
1) að klukkurnar ganga ekki
allar rétt, 2) að sumir setja
úrið á stað þegar þeir sjá
reykinn, en aðrir þegar þeir
lieyra skotið, 3) að sumir
stöðva úrið þegar bolur
hlauparans nemur við mark-
línu, aðrir ekki fyrr en hlaup-
arinn liefir slitið marksnúr-.
una og enn aðrir þegar fætur
hlauparans eða hendur koma
á línuna, 4) að timaverðir
lesa ekki rétt af klukkunum
t. d. segja Yio í stað % sek., en
fimmta tíunda parts klukkur
eru notaðar jöfnum liöndum.
Eg liefi gert leturbreyting-
ar við þau atriði, sem eru rétt
í gerðum timavarðarins, svo
þeir læri, sem ekki hafa vitað
það áður.
Eg get ekki stillt mig um
að tilfæra hér nokkur veiga-
mestu alriðin úr leikreglun-
um viðvíkjandi tímavörðum
óg slarfi þeirra (þó ekki orð-
rétt): — Tímaverðir skulu
standa á framlengingu mark-
línunnar. Tímann skal miða
við reikinn úr byssunni, ekki
við hvellinn. Tíma fyrsta
manns skal taka á 3 skeið-
klukkur, en liinna með einni
eða fleiri eftir ástæðum. —
Sýni tvær klukkur sama tíma,
en sú þriðja aiman, gildir
tími þeirra er saman ber. Ef
allar sýna misjafnan tíma
gildir tími miðklukkunnar.
Ef aðeins um tvær klukkur
er að ræða, gildir tími þeirra,
sem lengri tíma sýnir. Yfir-
timavörðurinn. skal sjá um
að klukkurnar séu dregnar
upp og reyndar áður en
keppni liefst og skipta síðan
verkum með timavörðunum.
Að loknu liverju hlaupi skal
hann kalla saman tímaverð-
ina til þess að ákveða og
skrifa niður liina opinberu
tíma. Þegar tími keppenda er
úrskurðaður ber að taka fullt
tillit til fjarlægðar hans frá
næsta manni á undan.
Af þessu síðasta atriði má
sjá, að mjög er það áríðandi
að markdómararnir séu
slarfi sinu vaxnir, þvi þeirra
er að segja til um röð og
fjarlægð milli -einstakra
manna. Enda kemur það oft
á daginn, að aðallega er byggt
á úrskurðum- þeirra, þegar
tímar 2., 3. og 4. manns eru
ákveðnir.
Séu skeiðúr,- tímaverðir og
markdómarar óaðfinnanleg-
ir er mjög mikið unnið, en
þó ekki allt. Til þess að tími
einhvers manns t. d. á 100
metrum sé réttur og nákvæm-
ur, J). e. a. s. gefi rétt til kynna
hvað maðurinn bafi verið
Iengi að hlaupva 100 metra
undir eðlileguin kringum-
stæðum, er fleira, sem þarf
að vera í lagi og Jiá fyrst og
fremst vallaraðstaðan. Er hún
raunverulega fyrsta atriðið,
sem ganga Jiarf úr skugga um
að sé í lagi. Rrautinni má sem
sé ekki lialla meira en 10 cm.
á 100 metrúm, en J>að er svo
lítill halli, að hann finnst
varla né gerir mun. Nú sé
vallaðaðstaðan lögleg, þá er
aðeins eitt atriði eftir, sem
liaft getur áhrif á thnann og
það er — vindurinn. Én lianh
er lika örðugasti lijallinn á
leiðinni að fullkomnu 100
metra lilaupi, J>ví liann er oft
óþægur og hreytilegur. Stund-
um finnst hann varla og liefir
J>á auðvitað engin álirif á
hraða hlaupsins og tíma, en
sé hann voldugur og sterkur,
J>á getur liann gert eitt af
þrennu: 1) Staðið beint eða
skáhallt í bak hlauparans og
flýtt meira eða minna fyrir
lionum, 2) veitt lionum ó-
J>ægilega mótspyrnu með því
að fljúga í fang lians og loks
3) gert honum jafnvægið örð-
ugt með þvi að berja á lilið
lians.
Vindurinn í 100 metra
hlaupinu liefir lengi verið
niönnum áhyggjuefni og
liöfum vér íslendingar ekld
farið varliluta af því, enda er
okkar góði og gamli iþrótta-
yöllur mjög syo opinn fyrir
hverskonar ácás af liálfu
veðursins.
í gömlu leikreglunum frá
1928 var ekkert ákvæði um
meðvind í spretthlaupum, en
þar sem okkur ber skvlda til
að liafa okkar leikreglur á-
vallt i fullu samræmi %4ð al-
þjóðareglur, hlýtur það sama
að hafa gillt hér um þetta at-
riði. Að vísu gátum við ekki
og liöfum reyndar ekki verið
eins strangir um hámark
meðvinds og gert er i alþjóða-
reglunum, þegar um heims-
met er að ræða, enda yrði þá
erfitt að lialda hér mól með
lögJegum spretthlaupstíma.
í liinar nyju leikreglur frá
1940 var liinsvegar sett á-
kvæði, er levfði ekki að met
yrði staðfest ef meðvindur
væri meira en 3 stig. Má segja
að þetta liámark sé rnjög
hæfilegt og sanngjarnt hér á
íslandi, þar sem veðrátlan er
svo, að oft hefir ekki þótt
laka því að fresta móti, þótt
veðurhæð væri þetta 5—6
vindstig.
Enda þótt tíminn liljóti að
verða dálítið betri í 3 stiga
meðvindi en blæjalogni, er
ekkert við því að segja, þar
verður veðurheppnin að ráða.
En sé vindur orðinn yfir 3
stig, t. d. 4—5 eða þaðan af
meiri fer munurinn á því og
að .hlaupa í logni að verða
falsverður, einkum ef kuld-
inn fylgir ekki alveg að sama
skapi. Það mun láta nærri, að
það muni um 3-'Ko sek. á 100
m., að lilaupa i logni eða und-
an 5 stiga meðvindi og °-%o
úr sek. munur sé á þvi að
hlaupa með eða móti sama
vindhraða.
Til þess nú að ganga úr
skugga um hve mikill vind-
urinn sé og úr hvaða átt hann
hlási, er auðvitað nauðsyn-
legt, að hafa vindmæli, en þá
líefir enn ekki verið hægt að
fá'hér á vellina. Veit eg satt
að segja ekki livað vedur, því
svo sterk eru iþróttasamtök-
in nú orðin, að þau ættu ekki
að hurfa að láta það dragast
öllu lengur en orðið er.
Meðan enginn vindmælir
er við hendina, verðum við
að láta nægja að hringja
á veðurstofuna og spyrja um
vindhraða og ált. Getur að
vísu munað örlitlu á hraða
hans þar og uppi á velii, en
með aðstoð reyndra dómara
ætti að vera hægt að fá úr því
skorið, hvorl hann sé lög-
legur eða ekki. Og hvort sem
um met er að ræða eða ekki,
þá ætti hlaupstjóri ásamt
yfirtímaverði og yfirdómara
ávallt að gæta þess hve viqd-
ur sé mikill og úr livaða átt
um leið og hlaupið fer fram.
Ber að geta þess í gerðabók
hlaupsins, svo gptt yfirlit fá-
ist yfir það livaða sprett-
hlaupstímar séu löglegir og
hverjir ekki livað meðvind
snertir.
Jóhann Bernhard.
Hnefaleikamót
í Hafnaifirði.
Laugardaginn 16. júní s. 1.
gekkst Fimleikafélag Hafn-
arfjarðar fyrir linefaleiks-
keppni í Bæjarbíó. Iveppendr
ur voru frá Glímufélaginu Ár-
manni. Leikstjóri var Guðm.
Arason, en bringdómari
Hrafn Jónsson. Keppt var i
7 þyngdarflokkum með þess-
um úrslitum:
Fluguvigt: Friðrik Guðna-
son vann Lúðvík Guðnason.
Bantamvigt: Marteinn
Björgvinsson vann Sigurgeir
Þorgeirsson.
Fjaðurvigt: Hreiðar Hólm
vann Árna Ásmundsson.
Léttvigt: Hallur Sigur-
björnsson vann Eyþór
Hvannberg.
Veltivigt: Arnkell Guð-
mundsson vann Geir Einars-
son.
Millivigt: Jóel B. Jakobs-
son vann Ólaf Karlsson.
Þungavigt: Jens Þórðarson
vann Braga Jónsson.
Mótið fór vel fram og' varð
liinum mörgu áþorfendum
til góðrar skemmtunar.
Badmintozi-mótinu
lokið.
Meistaramótinu T. B. R. í
badminton er nú lokið, og
fóru síðustu úrslitaleikirnir
fram í gær.
í tvendarkeppni sigruðu
ungfrú Jakobína Jósefsdóttir
og Jón Jóhannesson gegn
ungfrú Júlíönu Isebarn og
Guðjóni Einarssyni.
í einliðalceppni kvenna
sigraði Júlíana Isebarn gegn
Jakobínu Jósefsdótlur.
í einliðakeppni karla bar
Jón Jóhannesson sigur úr
býtum gegn Þórhalli
Tryggvasyni.
Kzaftpappíz
90 cm.
Málarinn.
Verndið heilsuna.
MAGNI H.F.
Sími 1707.
Beztu úrin
frá
BARTELS, Veltusundi.