Vísir - 19.07.1945, Blaðsíða 7

VISIR
7
!!Fimmtudaginn 19. júlí 1945
Frá mönnum og merkum atburðum: i,
' |
Sannleikurinn um uppgjöf ítaliu.
Eftir David Brown.
SIÐARI KAFLI
klukkustunda bardaga. Þjóðverjar voru vel á verði,
sagði hann einnig, því að þeir treystu Itölum siður
en svo yel. Þjóðverjar mundu án efa nota aðstöðu
sína til hins ítrasta og stráfella bæði ítalska her-
171
hrosli spyrjandi til Diönu. „Eruð þér í liópi
þessara kristnu lika?“
„Því miður get eg víst varla sagt það,“ and-
varpaði Díana. „Mér veitist of erfitt að skilja
þá.“ Hún leit á Antóníu, —• „talaði hann xnikið
um það, meðan hann var hér?“
„Eg held nú það,“ sagði Kesó og hló. „Hann
setti þorpið allt á annan endann. Antónía getur
sagt yður frá því. Hún er svo sem orðin kristin
líka!“
„Marsellus varð okkur öllum til mikils góðs,“
sagði Antónia lágt. Hún brosti skáhallt til Appí-
usar og hætti við, — „og lika húsbóndanum í
Arpinó.“
Antoníus litli hafði verið svo niðursokkinn i
myndamótun að hann var allan daginn í her-
bergi sinu án þess að vita, að flóttamaður var
undir sama þaki og hann. Um kvöldið kom
liann þjótandi inn í borðstofuna og þuldi af-
sökunarorð, live seint hann kæmi, en nam svo
skyndilega staðar rétt innan við dyrnar við að
hann horfði i brosmild augu hinnar fegurstu
mannveru, sem hann hafði nokkurn tíma séð
og sá hana ldædda í þá fallegustu ,ljósrauðu
silkiskikkju, sem hann hafði nokkurn tíma
séð, en tók ekki efíir, að það var skikkja móður
lians.
í þrjú skipti hafði Antóníus fengið að fara
með foreldrum sínum til Róm til að vera þar
i nokkura daga við liátiðahöld. Þá hafði hann
í nokkur hverful augnablik gelað horft á yndis-
fagrar aðalsmannsdætur bornar fram hjá í
skrautlegum burðarstólum og séð þær í í'jar-
lægð i sætum sínum í hringleikahúsinu, en
aldrei liafði hann verið svo nálægl ungri konu
af sömu stétl og Díana var. Hann stóð þar og
horfði á liana níeð svo. ósjálfráðri og einlægri
aðdáun, að Kesó fór að hlægja, er hann leit
um öxl.
„Þetta er sonur okkar Antónius,“ sagði móðir
hans þýðlega. „Gestur okkar er Diana, væni
minn, dóttir Gallusar hershöfðingja.“
„Nú!“ Antónió kingdi munnvatni. „Það er
verið að leita að yður!“ Hann settist í sæti sitt,
sem var bein á móti henni og liorfði með spurn
i augu hennar: „Hvernig koniust þér liingað?“
„Díana ætlaði að hitta Marsellus,“ útskýrði
Antónia.
„Þekkið þér Marsellus?“ spurði Antóníus
með kátínu.
„Hún er stúlkan hans,“ sagði Ivesó eldri. „Og
hann má lirósa happi!“
,,.T—a—á,“ samsinnti Antóníus svo innilega,
að foreldrar hans fóru að lilæja.
Díana brosti vinalega í augu hans, sem voru
frá sér numin. Henni fannst ekkert lilægilegt
við einlæga aðdáun lians.
„Mér þykir vænt um, hve ykkur geðjast vel
að JMarsellusi,“ sagði hún mjúkmn rómi. Hon-
um hlýtur að liafa liðið vel hjá ykkur. Þú ert
myndasmiður, er það ekki? Móðir þín sagði
mér frá þvi.“ Og þegar Antóníus fór hjá sér
og sagðist ekkert hafa gert, sagði hún: „Kann-
ske viltu lofa mér að sjá.“ Rödd hennar var
óvenjulega djúp af stúlkurödd að vera, fannst
honum. Stúlkur skriktu alltaf, þegar þær sögðu
eitthvað. En Díana var svo þýðróma, eins og
maður hefði þekkt hana lengi. Antóníus brosti
feimnislega um leið og liann ldnkaði kolli.
Iíann yppti öxlum eins og til að segja, að hann
vonaðist fil að hún byggst ekki við miklu.
„Marsellus kenndi honum víst allt, sem liann
kunni,“ sagði Antónía þakksamlega, eins og
liún vildi, að Díana tæki þátt í þakklæti liennar.
„Hann hefði átt að vera myndasmiður,“ sagði
Díana, — „í stað þess að vera hermaður.“
„Það er satt!“ sagði Antóníus. „Hann liefir
andstyggð á vopnaburði!“
„En það er samt ekki af því, að liann kunni
ekki að bera vopn,“ fíýtti Diana sér að segja.
„Marsellús er talinn einn af beztu einvígis-
mönum i Róin.“
„Er það svo?“ sagði Kesó undrandi. „Eg liélt
hann liefði engan áhuga á lífshættulegum íþrótt-
um. Hann minntist aldrei á slíkt við okkur.“
„Einu sinni spurði eg liann að því,“ skaut
Antóníus inn í, — „hvort hann hefði nokkurn
tima drepið mann, og þá varð hahn mjög hrýgg-
ur. Hann sagðist helzt vilja tala uni eitthvað
annað.“
Svipur Díönu missti allt í einu fjörleik sinn
og Antóníus skildi, að liann liafði í ógáti fitjað
upp á viðkvæmu máli. Vandræði lians jókst um
allan helming, er faðir hans sagði við haiia:
„Þér vitið kannske um það.“
Án þess að líta upp kinkaði Díana kolli og
gaf frá sér lítið andvarp.
„Geðjast yður að liestum?“ spurði Kesó, er
hann sá, að iiauðsyn var að fitja upp á nýju
umræðuefni.
„Já,“ svaraði Díana, en sjá mátti, að hún
var með hugann annars staðar. Hún leit frá
einu þeirra til annars og liélt áfram: „Við ætt-
um kannslce að tala beint út um þetta. Það væri
sanngjarnara gagnvart Marsellusi. Fyrir nokk-
urum árum var lionum skipað að taka mann
af lífi, og það kom i ljós að maðurinn var al-
saklaus af öllum glæp og mikils metinn af
niörgum. Hann liryggðist mjög af þessu."'
„Trúað gæti eg,“ sagði Antónia full samúðar.
„Því aldrei liefi eg kynnzt indælli og æruverð-
ugri manni, liann reyndi alltaf að gera eitthvað
fyrir alla.“
Appíus Kesó vildi dreifa liuga Díönu frá þess-
um dapurlegu hugsunum og fór að tala fram
og aftur um það, hve vinsæll Marsellus liefði
verið í Arpínó. Brátt tók hann eftir því, sér til
ánægju, að hún hlustaði með atliygli og aug-
un urðu þokukennd eins og liugúr hennar svifi
á aðrar slóðir, er liann taldi upp allt það, sem
Marsellus liafði gert fyrir fólkið þar og gaf
lionum jafnvel allan heiðurinn af nýju sund-
lauginni.
„Hann var kænn náungi,“ sagði Kesó og hlp.
„Hann gat gabbað mann til að gera annað eins
þetta og látið sem það væri alls ekki liann, sem
ætti Jiugmyndina. Auðvitað var það í því skyni
gert að gleðja viðkomandi og láta liann gera
eitthvað annað fyrir fólkið á eigin spýtur.“
Antónius furðaði sig á þessum játningum
föður síns og horfði leynilega í undrandi augu
fagurrar móður sinnar og deplaði lítið eitt, svo
að hún kirpaði varirnar aðvarandi, að hann.
segði ekkert.
„Marsellus var vissulega óvanalegur maður,“
liélt Kesó áfram. „Það mátti sjá á honum, að
liann liafði ekki þurft að liafa áhyggjur af líf-
inu um dagana og notið þess, en oft fór hann
niður á melónuekrurnar og vann innan um
þetta fólk, eins og væru þau stallsystkini hans,
enda sáu þau ekk-i sólina fyrir honum! Á hverju
einas’ta kvöldi söfnuðust menn saman út í gras-
inu og hann sagði þeim sögur um þennan
mann, Jesú, — einhvers staðar ofan úr Gyð-
ingalandi —, sem gekk um og framkvædi alls
kyns furðuleg kraftaverk. Hann hlýtur að liafa
sagt yður frá þessum manni, Díana?“
„Já,‘ sagði hún alvarleg í bragði. „Hann sagði
mér frá honum.“
„Þeir tóku liann af lífi,“ sagði Antónía.
„Og Marsellus lieldur því fram, að liann liafi
lifnað við aftur,“ sagði Kesó. „Samt er eg viss
um, að þar er einhver misskilningur á bak við.“
Antóníus tók ekki þátt í samtalinu og virt-
ils ekki lieyra eitt orð af þvi, því liann starði
fram fyrir sig, eins og liann væri að brjóta heil-
ann um eitthvað. Móðir lians tók eftir þessu.
sömuleiðis Kesó og Díana og þau liorfðu öll
undrandi á hann.
„Um hvað ertu að liugsa, drengur minn?“
spurði Kesó og reyndi að vera gamansamur.
Drengurinn svaraði ekki spurningu föður
síns, en sneri sér að Díönu.
„Vitið þér, liver krossfesli Galíleumanninn?“
spurði liann í einlægni.
„Já,“ svaraði Díana.
„Veit eg það?“
Díana kinkaði kolli og Antóníus setti linef-
ann fast í borðið.
„Þar er lausnin fengin!“ sagði liann. „Mar-
sellus drap þennan mann, sem eytt liafði öllu
lífi sínu í að gera þeim gott, sem þurftu þess
með, — og eina leiðin fyrir hann að bæta um
fyrir það var sú að eyða sinu lífi á þann hátt!“
Antóníus talaði óstyrkum róm. „Ilann getur
ekki annað gerl! Ilann verður að bæla um við
þennan Jesú!“
Appius og Antónía liorfðu bæði á son sinn
með atliygli án þess að mæla orð.
„Já — en sagan er ekki þar með öll, Antóni-
us,“ sagði Díana. „Marsellus heldur, að þessi
maður sé hér i heimi og verði það ávallt. Hann
trúir, að ný stjorn eigi að koma skipuð mönn-
liðið og loftflutta liðið.
Amerísku hershöfðingjunum leizt sannast að segja
ekki á blikuna, er Carboni hershöfðingi tók þessa
afstöðu, og báðu um að fá þegar í stað að tala við
Badoglio marskálk.
Italarnir mölduðu í móinn, en amerísku hershöfð-
ingjarnir héldu kröfu sinni til streitu og létu hinir
þá undan. Þer fóru út ásamt Carboni og settust i
skráutlega bifreið lians. Göturnar voru ólýstar.
Þegar þeir lögðu af stað var nýbúið að gefa að-
vörunarmerki vegna yfirvofandi loftárásar.
Eftir tuttugu mínútna akstur var numið staðar
fyrir utan einkabústað Badoglio marskálks. Hús hans
var mikið og vandað.
Það var þegar komið fram yfir miðnælti, en allir
voru enn á ferli, í svefnfötunum einum, vegna að-
vörunarinnar um að vænta mætti loftárásar.
Hin mikla forstofa í skrauthýsi Badoglio mar-
skálks var ljósum lýst, en dökk tjöld voru fyrir
gluggum, svo að enga skímu lagði út. Amerísku
hershöfðingjarnir fengu ofbirtu í^augun, þar til þeir
fóru að venjast ljósadýrðinni. Nokkur augnablik gátu
þeir litið i kringum sig, því að stutt bið varð, unz
þeim var boðið inn í lesstofu marskálksns.
I forsalnum voru marmarasúlur, á gólfinu mjúk-
ar, þykkar ábreiður og fögur málverk prýddu vegg-
ina. Var málverkunum komið fyrir af mikilli smekk-
vísi. Þarna voru og hafmeyjalíkön úr marmara.
Og loks var þarna einkalyfta af nýjustu gerð, til
þess að þægilegt væri að komast upp og niður milli
hæða í liúsinu.
Húsgögnin voru hin fegurstu, vönduð og smekk-
leg að sama skapi.
Marskálkurinn beið þeirra í lesstofu sinni. Báðir
amerísku hershöfðingjarnir voru dável að sér í
I frönsku, en þeir voru ekki nægilega vel að sér í
ítölsku til þess að gela tekið þátt í viðræðum.
Badoglio og Taylor ræddust þvi við á frönsku,
og Gardiner skrifaði hjá sér það, sem þeim fór í ~
milli.
Hér var um stutt, áhrifamikið viðtal að ræða.
Badoglio marskálkur sagði, að hann væri alger-
lega sammála Carboni hershöfðingja.
Meðan viðræðurnar fóru fram gátu gestirnir virt
fyrir sér mæta vel liinn aldna marskálk. Þeim fannst
báðum þegar í stað — og það var það fyrsta, sem
þeir báðir veittu athygli —, að marskálkinum var
mjög tekið að hraka. Þeir litlu svo á, að hér væri
um hikandi, aldraðan mann að ræða, mann eins og
Pctain marskálk, sem var orðinn veikur fyrir -—
og liafði eklci andlegt þrek til að spyrna i móti
þeim, sem viljasterkir voru.
Taylor hershöfðingi kom þegar að merg málsins.
Hann sagði, að það hefði bakað þeim hinar mestu •
áhyggjur, er Carboni hefði sagt þeim, að það væri
mjöf óheppilegt og gæti haft háskalegar afleiðingar,
ef vopnahléð væri tilkynnt, eins og nú stæðu sakir,
og að það væri frágangssök, að framkvæma liug-
myndina um loftflutta liðið.
Badoglio svaraði þegar, að hann væri sammála
Carboni.
örstutt lilé varð á viðræðunni. Þeir litu á ýmis-
legt í lesstofu hans, ýmsa niinjagripi og annað, sem
minnti þá á, að Badoglio gát litið um öxl og minnzt.
margs, sem liafði skapað honum frægð á' 55 ára
hermennskuferli. Taylor hershöfðingi hugsaði í svip
um það, að Badoglio marskálkur hefði verið búinn
að stunda liei'mennsku í 13 ár, þegar hann (Taylor),
var í þennan heim borinn. Báðum — Taylor og Gar- j
diner — skildist, að Badoglio hlaut að' búa yfir mik-
illi reynslu, og að vizka hans liéfði vaxið á löngum
hermannsferli, en þeir efuðust úin að liann hyggi!
yfir óskertri hugarorku, þreki, til þess að taka réttarj
ákvarðanir á stundu sem þessari.
Badoglio skýrði þeim frá, hvernig hann liti á að- ■
stöðu og horfur. Skoðanir hans voru í rauninni hin-
ar söniu og Carbonis.