Vísir - 11.08.1945, Blaðsíða 4

'4
V I S I R
Laugardaginn 11. ágúst 1945
VÍSIR
DAGBLAÐ
Dtgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VlSIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 1 6 6 0 (fimm línur).
Verð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Iþiéttir og íielsi.
Ijað hefur löngum verið sagt um okkur Is-
* lendinga, að við værum „litlir fyrir mann
að sjá“ á alþjóðlegan mælikvarða. Við höf-
um borið þetta ámæli með prýði, það er að
segja, við höfum ekki tekið þetta svo nærri
okkur, að við þættumst menn að minni. Nei,
síður en svo sé. Þetta hefur miklu fremur eflt
okkur og styrkt gegn minnimáttarkenndinni,
og við höfum sótt með enn meiri harðýðgi
á brattann en nokkru sinni fyrr. Nú er svo
komið, að við erum ekki lengur „litlir menn“,
við erum frjálsir menn í frjálsu landi. Við
horfum nú bjartar augum til framtíðarinnar
en nokkru sinni fyrr í sögu þessarar fámennu
þjóðar. Við treystum fyllilega loforðum frels-
isunnandi samherja og_ virðum að vettugi
hrakspár bölsýnismanna. Slíkt er okkar veldi.
Það var eins og^ijóðin hefði öðlazt nýtt líf og
nýjan þrótt, þegar hún endurreisti sjálfstæði
sitt eftir margra ára áþján og ltíilsvirðingu.
Það tók okkur aðeins skamma stund að verða
þess fylliega áskynja, að við höfðum slitið
af okkur lielfjötra og að við erum þjóð með
þjóðum, menn með mönnum. Og nú kem eg
að efninu. Það voru íþróttamennirnir okkar,
sem riðu á vaðið, og það voru þeir, sem fjrutu
ísinn. Það var eins og afl, mikið og voldugt
afl, leystist úr læðingi, þegar þeir vissu, að
þer voru orðnir frjálsir menn í frjálsu landi.
Þeir slitu af sér alla fjötra „'litla mannsins“
og heimtuðu jafnrétti í heimi íþróttanna. Þeir
undu því ekki lengur, að vera í undirflokki,
þeir vildu upp í flokk „hinna stóru“ og þeim
•tókst það vissulega. Iþróttamennirnir okkar
hafa sífellt verið að auka hróður lands síns
og þarð fyrst og fremst nú á þessu síðasta og
.næstsíðasta ári. Við gerum okkur ekki lengur
ánægða með lítið, við.heimtum jafnrétti í þess
orðs fyllstu merkingu og það jafnrétti hafa
fþróttamennirnir okkar fært okkur, að
minnsta kosti á sínu sviði. Við eigum nú
nokkra íþróttamenn samhærilega við beztu
íþróttamenn annarra þjóða, og því fögnum
við af heilum huga. Við höfum hingað til
alltaf verið eftirhátar á þessu sviði, en von-
andi þurfum við ekki að kvíða slíku framar,
og nú skulum við fram og lengra fram. Ný-
lega er afstaðin íþróttakeppni milli Svía og
Dana. Leikar fóru á þann veg, að Svíarnir
háru glæsilega sigur af hólmi. Það er ekkert
aðalatriði að ræða um þessa íþróttakeppni hér,
heldur er aðeins á liank minnzt vegna þess,
'að árangurinn, sem náðist á henni, færir okk-
lir Islendingum lieim sanninn um það, að við
■erum næstum orðnir j^fnokar Norðurlanda-
þjóðanna í íþróttum. Svíar hafa lengst af ver-
ið taldir fremsta Norðurlandaþjóðin á þessu
sviði og það ekki að óreyndu. Nú er svo kom-
ið, að í sumum greinum erum við Islending-
ar orðnir fyllilega samkeppnisfærir við þessa
afburðasnjöllu íþróttaþjóð og getum bráðum
boðið henni þyrgin, án þess að þurfa svo á
eftir að ganga með skarðan hlut frá borði.
Nú í dag hefst 19. Meistaramót I.S.l. í frjáls-
um iþróttum og vænta íslenzkir íþróttamenn
og reyndar öll íslenzka þjóðin í heild þess, að
árangurinn verði eftir upphafinu ó frelsis-
árinu. Ættu Reykvíkingar í eitt sinn að fjöl-
menan rækilega á völlinn til að hvetja dreng-
jna okkar til frekari dáða.
Endurbætur á
ítliðb.skóBanum.
Gagngerðar endurbætur
fara í sumar fram á skóla-
húsi miðbæjarskólans og má
gera ráð fyrir að skólasetn-
ingin dragist eitthvað af þeim
ástæðum.
’ Helztu endurhæturnar, sem
gerðar eru á skólahúsinu er
bygging hæðar ofan á leik-
fimissalinn. Er hæðin byggð
með þeim hætti að járn-
grind er komið fyrir í veggj7
um leikfimissalsins og byggt
ofan á liana. Mun hér vera
um all-nýstárlega byggingar-
ferð að ræða. Á hæðinni verða
aðallega lækningastofur fyrir
skólann.
Auk þess verða nýjar þilj-
ur setlar i allan skólann og
verður liann þiljaður með
krossýiði, gólf verða öll dúk-
lögð og dagsljósastæði sett i
liann.
Með þessum endurhótum
verður Miðhæjarskólinn sem
nýtt liús og liagkvæmari og
skemmtilegri miklu;en áður.
Var enda full þörf þessara
hreytinga, því að skólahúsið
er orðið all gamalt og svarar
því naumast þeini kröfum,
sem samtíðin gerir til skóla-
bygginga.
Esfufarþegar
leifa ásjár
bæjarráÓs i
húsnæðismálum
1 „Nefnd Esjufarþega" hefur
farið þess á leit við bæjarráð,
að húsnæðislausum fjölskyld-
um, sem komu með Esju 9.
f. m. verði trvggt húsnæði,
allt að 10 íbúðir í nýbygging-
um bæjarins við Skúlagötu.
Bæjarráð tók erindi þetta
til meðferðar á fundi í gær
og taldi .ekki unnt að veita
slíka tryggingu fyrirft'am.
Vanfar helma-
visfarskóla i
nágrenni
Reykjavikur.
Formenn skólanefndanna i
Reykjavík, skólá'stjórar og
yfirkennarar barnaskólanna
hafa rætt á sameiginlegum
fundi um aðkallandi nauð-
syn þess, að komið verði upp
heimavistarskóla í nágrenni
bæjarins.
Tilgangurinn með jæssum
skóla er að koma þangað
þeim börnnm, sem ekki eiga
samleið með öðrum hörnum
r harnaskólum.
Voru ályktanir fundarins
sendar bæjarráði til athug-
unar og voru lagðar fram á
fundi þess í gær.
Svo sem kunnugt er, var
gert ráð fyrir því i l'járhags-
áætlun Reykjavikurhæjar
fyrir yfirstandandi ár, að
hærinn legði fram 100 þús.
kr. til slíkrar starfsemi.
Nú liafa templarar boðið
hænum hið nybyggða hús
silt að Jaðri í þessu skyni.
Eorsefabjónin
á ferðaEagi
um norðurSand*
Forsetahjónin eru nú á
ferðalagi um Norðurland.
Komu þau 7. ágúst til
Sauðárkróks og fylgclu sýslu-
mannshjónin þeim að Hólum,
þar sem staður og kirkja
voru skoðuð undir lciðsögn
sýslumanns og síra Guð-
hrands, prófasts Björnssonar
á Hofsósi og annara kunn-
ugra manna.
Daginn eftir héldu 1‘orseta-
hjónin til Húsavíkur, og sátu
þar kvöldboð hjá sýslumanni,
ásamt forsetaritara. 9. ágúst
heimsóttu forsetahjónin
N orður-Þingey j arsýsl n og
voru viðstödd samkomu 1
Ásbyr.gi og að Lundi.
Afengisskaffar í
U.S.A. 2083
millj. dollara.
Skattar af áfengi, sem
neytt var í Bandaríkjunum
árið 1944, voru nærri helin-
ingi hærri en árið 1943.
Aþs námu áfengisskattar
og tollar rúmlega 2083 millj.
dollara og er það 629 millj.
dollara hærra en árið áður.
Kentucky-fylkið heimkynni
„bourbon“ viskísins lagði
allra fylkja mest af mörk-
um, því 'að- þaðan komn
meira en 276 millj. dollara.
Næst var Pennsylvania með
257 milljónir og Illinois
þriðja með 242 milljónir
dollara.
Þess er þó að geta í þessu
sambandi, að skattar á áfengi
voru allir hækkaðir um mitt
ár í fyrra.
/
Viðræðiir aim
verð laiidbúiB^
aóaraf nróa.
I fyrradag munu hafa byrj-
að viðræður milli fulltrúa
bænda og Alþýðusambands-
ins um afurðaverðið;
Búnaðarþjng það, sem nú
situr, kaus þrjá fulltrúa í
fyrradag tjl að ræða þes^
mál við fulltrúa lrá Alþýðu-
sambandinu. Fulltrúar Bún-
aðarfélagsins eru Hafsleinn
Pétursson, Sigurður Jónsson
frá Arnarvatni og Þorsteinn
Þorsteinsson. — Álþýðusam-
handið hefir tilnefnt þessa
menn: Hermann' Guðnmnds-
son, Þorstein Pétursson og
Gunnar Benediktsson.
Verði bornar fram tillög-
ur eftir að nefndir þessar
hafa ræðzt við, mun ríkis-
stjórnin fá þær til athugunar
og leggja þær fyrir næsta
þing, ef hún fellst á þær. Ef
hinsvegar fer þannig, að um
ekkert samkomulag verður
að ræða, þá verða Alþingi og
stjórn að lála málið til sín
taka ein.
SÍÚÍÍ0 BEÖ sbbIísb
fó3<57 tmmmBBB'
€BÍ SÍÍd.
I fyrrakvöld var búið að
salta á öllu landinu samtals
8357 tunnur síldar.
Siglfirðingar eiga mestan
hluta þessarar síldar, þvi að
þar er búið að salta samtals
7310 tunnur. Þetta er áðeins
meira magn en búið var að
salta um sama leyti í fyrra,
þvi að þá nam síldarsöltunin
rétt innan við átta þúsund
tunnur.
Hallæri. Það er sagt, að menn tali um veðrið,
þegar þeir sé í svo miklu umræðu-
efnishallæri, að þeir viti ekki um hvað þeir eigi
að tala. En er nú nokkur furða, þótt eg tali eitt-
hvað um yeðrið og geri það að umtalsefni- hér
í annað sinn á stuttum tíma? Hver talar ekki
uni veðrið oft á <lag, eins og nú viðrar, hver
skammast ekki út/ af rigningum og sólarleysi og
óskar þess að vera kominn suður i einhver sól-
arlönd? En eiginlega var það ekki sjálft veðr-
ið„ sem eg ætlaði að rabba um, heldur afleiðingar
þess.
&
Heyskapur óþurrkarnir hafa víða valdið
misheppnast. liinu mesta tjóni hjá bændum,
svb að einstaka menn munu ekki
búnir að ná inn nærri þvi eins miklu heyi og í
venjulegu árferði. Það bætist svo við, að hey
það, sem enn er úti, liggur undir skemmdúm.
Síldin hefir brugðizt til þessa og mjög orðið á-
liðið, ,svo að horfur verði æ ískyggilegri með
degi hverjum, þótt enn sé sjálfsagt að vona hið
bezta. Enn gelur brugðið til batnaðar, hvað
síldina snertir, þótt lítið skáni útlitið fyrir bænd-
ur.
*
Undir öðrum Hver mundi afleiðingin af
kringumstæðum. þessu verða undir venjulegunr
kringumstæðum, cf við ættum
ekki innsíæður í bönkum erlendis, það er að
segja eigum nolckrar fyrningar, eins og góðir og
gildir bændur? Eg er liræddur um, að hér mundi
verða hallæri i landinu, Ef til vill yði ekki eins
mikið hallæri og fyrr á öldum, þvi að við
kunnum nú meira en forfeður okkar, en þó yrði
ærið þröngt í búi og liætt er við, að við mund-
um verða að venjást öðu en á undanförnum
árum.
*
Ljót Þetta er svo sem ekki falleg mynd,
mynd. sem eg hefi brugðið hér upp, en þó
er ástæðulaust að örvænta. Við gát-
um varla búizt við því, að fá að lifa i vellyst-
ingum praktuglega að eilífu og eg held, að við
gelum bara haft gott af því að sjá, að lífið er
ekki eintómur leikUr. Vera kann, að einhverjir
vakni við vondan draum, en máltækið. segir, „af
misjöfnu þrífast börnin bezt“. Okkur á að vísu
ekki að þurfa að skorta neitt, við ve.rðum bara
að verða dálítið ráðdeildarsamari en við höfum
verið. Það slcaðar engan.
*
Dýr „Tjaldbúi að Laugarvatni" sendir mér
mjólk. pistil um mjólkurverðið þar á staðnum.
Hann Segir: ,,....Eg hefi verið þar
nokkurum sinnum um lielgar og þá borðað hjá
kunningjum mínum, sem verið hafa þar sam-
timis, einnig tjaldbúar. Einu sinni er eg rölli
framhjá manni, sem var að kaupa mjólk, sá eg
ekki betur en að hann greiddi tvær krónur fyr-
ii pottinn og fengi ekki til baka. Væri nú fróð-
legt að vita, hvort leyft er að selja mjólk við
því verði utan bæjarins og það út úr fjósi.“
*
Mjólkursölu- . Það mun vera Mjólkursölunefnd,.
nefnd. sem ræður mjólkurverðinu þarna
austur frá, alveg eins og hér i
Reykjavík. Sé það á rökum reist, að hver lítri
sé seldur á tvær krónur, þá hlýtur það að vera-
gert með samþykki nefndarinnar. Er það liarla
einkennilegt, að leyft skuli svo hátt verð á
mjjólk, sem enginn flutningskostnaður eða ann-
ai' kastnaðar, er reiknaður mun á nijólk, seni
fe.r til Reykjavíkur, leggst á. í rauninni ætti
mjólk, sem seld er út úr fjósi,, að vera mun ó-
dýrari en mjólkin, sem Reykvíkingar fá. En það
ei sem sagt Mjólkursölunefnd, sem þarna á
hlut að máli.
♦
Nafnabirting- „ÁæUunarbílstjóri“ hefir sent
'arnar aftur. mér eftirfarandi: „Hvernig væri
að blöðin athuguðu og reyndu að
komast að niðurstöðu um það, hvenær beri að
birta nöfn manna, sem hafa eitthvað af sér. gert.
Eg held, að ekki sé rétt að segja slíka sögu, sem
Víkverji sagði í gær (fyrradag), nema að til-
taka hvaða áætlunarbílstjóri eigi 1 hlut, þvi að
annars á eg og aðrir menn i slíkum stöðum, —
sem eru stórir, eins og viðkomandi bílstjóri —
á hættu að verða álitnir viðkomandi maður.“
Það mun öllum vera kunnugt, að mikið var rætt
um nafnabi.rtingar i sambandi við sakamál s.l.
vetui'. Engin niðurstaða fékkst í þeim umræð-
um og eg geri ráð fyrir að frekari umræður
mundu leiða til neinnar algildrar niðurstöðu.
Þetta ve.rður að fara eftir málsatvikum í hvert
sinn, meðan engin samtök eru um það.