Vísir - 28.08.1945, Qupperneq 4

4
V I S I R
VlSIR
DAGBLAÐ
tTtgefandi:
BLAÐAUTGÁFAN VlSIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 1 6 6 0 (fimm línur).
Vérð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Verzlunin eítir stríð.
’ffiðjskiptaráð, sem nú hefur með höndum
■ allan innflutning og gjaldeyrisverzlun,
var stofnað með sérstökum lögum í ársbyrj-
nn 1943, í samræmi við það ástand, sem ríkj-
andi var vegna styrjaldarinnar. 1 þessum lög-
um er tekið fram, að þau falli úr gildi sex
mánuðum eftir að ófriðnum lýkur í Evrópu.
Þetta ákvæði var sett til að tryggja það, að
víðtækum viðskiptahömlum, sem settar voru
á vegna stríðsins, yrði ekki lialdið óbreyttum
lengi eftir að friður var á kominn.
Starfsemi Viðskiptaráðs samkvæmt lögun-
uni er því lokið 1 nóvember. Nú er ef til vill
ekki því að heilsa, að liægt sé að afnema allt
eftirlit með innflutningi og gjaldeyri, eins og
sakir standa. En nú er kominn tími til að gera
gagngerar lireytingar á þeim ráðstöfunum,
sem framkvæmdar voru meðan styrjöldin
geisaði. Algerlega nýtt viðhorf hefur skapazt,
og breytingar verða mikíar og tíðar næstu
mánuði á viðskiptaskipun þeirra þjóða, sem
neyðzt liafa áður til að móta alla framleiðslu
-sína eftir þörfum styrjaldarrekstursins. Hið al-
gera eftirlit með innflutningnum, gerir verzl-
nnarreksturinn þunglamalegan og óhagstæðan.
Skipulagið er orðið of seinvirkt. Það sýnir of
Jitla þjónustu, en of mikinn svip embættis-
legs tómlætis fyrir erindum og málefnum
þeirra, sem skipulaginu eru éiiðir.
Allt þetta má gera einfaldara cn það er nú.
Margt má afnema og mörgu má breyta til
batnaðar í samræmi við það ástand, sem í
hönd fer. En það er ástæða til að vara við
þcirri reginfirru, sem kommúnistar hafa reynt
að halda á lofti síðustu mánuðína, að verk-
efni Viðskiptaráðs ætti að afhendast Nýbygg-
ingarráði. Með slíku væri farið úr öskunni í
eldinn. Með því væri Nýbyggingarráð gert að
allsherjarstofpun, sem yrði að ríki í rikinu,
undir bandleiðslu kommúnista, stofnun, sem
hefði engin skilyrði til að rækja slíkt hlut-
verk öðruvísi en sjálfri sér til háðungar og
• landsfólkinu til skaða og skapraunar. — Við-
skiptamálaráðherra jetti að skipa fámenna, ó-
pólitíska nefnd valdra manna, til að gera til-
lögur um breytta skipun þessara mála.
Viðskiptaráðunautur í austurvegi.
Samkvæmt tilkynningu ríkisstjórnarinnar
hefur hún sent Einar Olgeirsson í Austurveg
í viðskiptaerindum, þó sérstaklega til að vera
Pétri Benedíktssyni til ráðuneytis við atliug-
un á sölu íslenzkra afurða. Einar er greindur
maður og vel að sér' að mörgu leyti, en til
þessa hafa menn ekki talið, að kaupsýsla og
fjármál væru hans sterka Iilið. Með pólitísk-
iim stuðningi gerðist hann fyrir mörgum ár-
nni forstjóri eins stærsta fyrirtækis á landinu
í sinni tíð, Síldareinkasölnnni, cn sú kaupsýsla
stóð skammt, og síðan hefur hann gefið sig
mcira að málum, sem ekki þarfnast „prakt-
ískrar“ þekkingar.
Ctlitið um sölu íslenzkra afurða í Austur-
og Mið-Evrópu er vafalaust ekki gott, og litl-
ar vonir hægt að gera sér um góðan árangur,
oins og sakir standa. Væri vafalaust hyggi-
legra, að líta nú í vesturátt um afurðasölu,
sökum þess að útlit er fyrir að Bandaríkin séu
Jiú til viðtals um tollalækkun, sem til þessa
iiefur staðið fyrir sölu á afurðum þangað.
Þriðjudaginn 28. ágúst 1945
Jóhanna Gisladöttir
XiÍtRBi Ítl fJMFIÞM'ð*
I dag er til moldar borin (
frú Jólianna Gísladóttir, til |
heimilis að Gunnarsbraut 36.'
Hún fæddist 13. sept. 1878-að
Egilsstöðum í Viltingaholts-
lireppi, og voru forcldrar
hennar Gísli Guðmundsson
hóndi þar og Guðrún Einars-
dóttir kona hans, annáluð
dugnaðar- og merkishjón.
Arið 1901 fluttist hún með
forcldrum sínum og systkin-
nm að Urriðafossi í Flóa, en
1909 giftist hún eftirlil'andi
eiginmanni sínum, Margrími
Gíslasyni lögregluþjóni frá
Kolsholti í sömn sveit, og
bjuggu þau þar nokkur ár,
eða þar til þau fluttust til
Reykjavíkur árið 1916, og
liafa búið þar síðan.
Systkini hennar eru þau:
Einar bóndi og oddviti að
Urriðafossi, Kristgerður frú
hér í Reykjavík, Guðjón
bóndi i Kolsholti, Flóa, Kat-
rín, sem nú er nýlátin, ko.na
Magnúsar Hafliðasonar út-
vegsbónda í Hrauni, Grinda-
vík, Guðmundur bóndi að
Hurðarbaki, Flóa, og Jóreið-
ur Júlía, ógift, sem síðustu
árin hefir dvalið á heimili
Jóhönnu og annazt hana í
veikindum hennar af frá-
bærri alúð og umhyggju, eft-
ir því sem kraftar og heilsa
hafa leyft. Þar sem þau lijón-
in bjuggu í mannmargri sveit
áður en þau fluttu til Reykja-
vikur, er það skiljanlegt, að
gestkvæmt hafi oft verið á
heimili þeirra, þegar sveit-
ungarnir komu liingað til
bæjarins, og margir þeirra
áttu hér engan samastað,
nema hjá þeim. Það er skilj-
anlega fyrst og fremst af því,
að þau voru bæði elskuð og
virt af öllum þar eystra, og
síðast en ekki sizt af því, að
þeim hefir öllum verið kunn-
ugt um ánægju þeirra af því
að gera öðrum greiða, en
gestrisni þeirra var svo frá-
íiær, að lengra verður varla
komizt. Þau veittu öllum, er
að garði bar, ríkulega mat og
húsaskjóL Þar eð húsakostur
þeirra var ekki í stórum stíl
fyrstu árin hér, urðu þau oft
að ganga úr sínu eigin rúmi
fyrir gestum og sofa á gólf-
inu.
Þcim lijónum varð sex
barna auðið, en þau urðu fyr-
ir þeirri miktu sorg, að missa
fjögur þeirra kornung, og nú
síðast dóttur um tvitugt,
Gíslínu Helgu að nafni, bráð-
efnilega og myndarlega
stúlku, sem erft hafði í rík-
|um mæli hina göfugu eigin-
leika sinna góðu foreldra.
Um leið og við gerum okk-
iir grein fyrir þeim, tilfinn-
ingum og þeirri göfugustu
ást, sem til er í veröldinni, er
góð móðir og góður faðir
bera jafnan til barna sinna,
og þeim vonum, sem við þau
eru tengd, þá getum við vcl
skilið, liversu sorgin hefir
verið bitur. Allar þessar sorg-
ir og vonbrigði, sem bugað
liefðu hvern meðalmann,
báru þau hjón með hugprýði
og stillingu hins guðhrædda,
þrekmikla og óeigingjarnti
manns. Trúarstyrkur þeirra
hjóna og sannfæringin um
það, að eftir þetta jarðlíf
taki við annað líf, háleitara,
göfugra og bjartara, het'ir
verið þeim ómetanlegur
styrkur og huggun í sorg-
inni.
Það hefir verið snar þáttur
í lífi þeirra hjóna, hvað þau
YQ.ru samhuga og samtaka í
lífinu og hjónaband þeirra
ástríkt og innilegt og til fyr-
irmyndar.
Margrímur Gíslason sýndi
]iað vel í veikindum sinna
ágætu konu, hversu góðan
mann liann hefir að géyma.
Ástríki hans og umhyggja
fyrir velferð licnnar var frá-
' bær.
Dóttir þeirra hjón, Guðrún
sú eina barna þeirra sem fékk
að lifa og sem er gift Ilaraldi
1 Jóhannessyni lögregluþjóni
lieí'ir verið móður sinni ómet-
1 anlegur stykur, enda hefii’
!hún erft ríkulega mann-
'kosti foreldra sinna.
Frú Jóhanna Gísladóttir ól
í brjósti sínu þá göfugstu sál,
sém eg hefi kynnzt. Hún var
sannkallað sólskin þess uni-
| hverfis sem hún dvaldi í.
| Forníysi, ástúð og um-
byggja til allra smárra og
'stórra var letrað á skjöld
liennar. Hún trúði á það göf-
' uga og bjarta í lífinu og lifði
samkvæmt því. Ilér á jörð-
inni átti liún sínar sorgir og
sína gleði, en sorgirnar yfir-
buguðu hana aldrei og gleðin
lét hana ekki missa marks
á hinu sanna lífi.
| Mesla ánægja liennar var
að sjá aðra gleðjast og vita
að öllum liði vel.
Nú er húu horfin af sjón-
arsviði þessa jarðneska lífs.
En hún j;r áreiðanlega vel
geymd, því það góða og göf-
uga sigrar ávallt það illa og
vonda.
Því lengur sem eg þekkti
frú Jóhönnu því meiri og
dýpi’i lotningu bar eg fyrir
hennar göfugu og fornfúsu
sál.
Líf hennar er okkur öllum
skýr og fullkoniin fyrirmynd
þess, livernig við eigum að
lifa, hugsa og stari'a lil þess
að skapa guðsríki á jörðu.
Hyer treystir sér til að
kómast lengra?
Vertu sæl, með þökk fyrir
viðkynninguna.
Únndór Jónsson.
Á morgun Gamla fólkið segir, að bregða eigi
eða ekki. fil batnaðar um veðrið á morgun,
á höfuðdaginn. Mér finnst vera
tími til þess kominn, að veðrið fari að skána,
það hefir verið svo slæmt í sumar hér sunnan-
lands — og raunar víðar, að við eigum réttmæta
kröfu á hendur veðurguðunum. En það er þó
líklega ekki nóg, því að ef þeir væru réttlátir,
þá væru þeir búnir að senda okkur nokkra góð-
viðriskafla í sumar, alveg án þess að farið væri
fram á það við þá. En við sjáum nú til, hvort
þeir bæta ráð sitt á mor.gun.
*
Guðbjarnl
Guðmundsson
fuíltnU.
Guðbjarni Guðmundsson,
fulltrúi lijá J. Þorláksson &
Norðmann, varð bráðkvadd-
ur í gærdag. Guðbjarni var
maður á bezta aldri, nýlcga
45 ára. Hann var maður vin-
sæll og vel látinn af öllum
hinum mörgu, sem til hans
þekktu.
Margar
keianaA’asíöðiiir
lausai* til
umsóknar.
Margar kennarastöður
hafa að undanförnu verið
auglýstar lausar lil umsókn-
ar. Er hér um að ræða tvær
kennarastöður við Gagn-
fræðaskólann á Akureyri,
kennstukonustöðu við barna-
skólann í ólafsvík, iþrótta-
kennarastöðu við Austur-
bæjarskólann, barnakenn-
arastöðu við bárnaskóla
Ilafnarfjarðar, Keflavikur,
Látra í Aðalvik, Árness í
Strandasýslu, Þórshafnar og,
Eskifjarðar.
Itofar tifl. Eitthvað virtist þó vera að byrja að
rofa til í gærmorgun, þegar eg byrj-
aði að berja þenna pistil saman. Þá fór glað-
legur sólargeisli að skjótast inn um gluggann
minn og klappa mér á vangann. Ilann var sann-
arlega velkominn gestur, þótt seint kæmi og
vona eg að liann láti sjá sig þeim mun oftar, úr
því að hann liafði ekki tíma til að gægjast inn
fyrr. En það er nú svo sem ekki alveg víst, að
við fáum „sólmánuð" á næstunni og kannske
er sólin bara að, gægjast í gegn, til þess að stríða
okkur. Að minnsta kosti ætla eg ekki að gefa
regnkápunni minni fri alveg strax.
*
Tjarnar- Jæja, þá er nú byrjað að gcra við,
gatan. Tjarnargötuna og á nú sýnilega að
koma henni i tölu hinna betri gatna
í þænum hvað útlit og frágang snertir. Oft hefir
verið jagazt út af útliti götunnar, en það hefir
ekki borið árangur fyrr en nú. Tjarnargatan
liggur á svo fogrum slað, umhverfið er svo
■skemmtiiégt, að það hefði ált að taka hana til
viðgerðar fyrir löngu. Það eru ekki svo margir
fagrir staðir hér í bænum, að hægt sé að velja
í milli, óhætt sé að táta einn þeirra vera eins
og hálfgerðan öskuhaug, af því að þá sé hægt að
fara annað.
*
Góð afköst. Annars verð eg að koma því að
hér, að það hefir gengið óvenju-
lega vel að koma þeim gölum i lag, sem teknar
hafa verið fyrir í sumar. Hin nýja aðferð, sem
bæjarverkfræðingur hefir látið taka upp, hefir
reynzl prýðilega og nnui vera hægt að malbika
niuu lengri vcgarspotta með hcnni en eflir gamla
laginu fyrir sama verð. Öll vinna er dýr um
þessar mundir og því er það mikils virði, þegar
svo sparneytnar vinnuaðferðir eru notaðar. Það
þarf að nota hugkvæmnina á fleiri sviðum en
þessu. Það skaðar aldrei.
*
Mikið uin Það mun vera óiiætt að fullyrða, að
byggingar. aldrei liafi verið byggt eins mikið
hér i bænum og nú um þessar
mundir. Ileil hverfi eru í uridirbúningi víðsveg-
ar um bæinn og menri leggja tugi milljóna króna
í nýjar byggingar. Byggingar eru orðnar svo
dýrar, að það eru bókstaflega himinháar tölur,.
sem menn heyra nefndar i þvi sambandi. Það
þykir nú vel sloppið, ef menn fá eina ibúð, litla,
fyrir tvöfalt lmsverð á árunum fyri.r striðið.
Svo þegar menn ætla að leigja eitthvað út frá
sér, þá verða þeir að heimta svo og svo háa
lcigu og samning til langs tíma. Þeir gcta ekki
annað, ef þcir ætla sér á annað botð að eiga
lnisið áfram, sem þeir hafa brotizt í að reisa-
*
. Eldri Þeir, sem búa í eldri húsum, en þeim
! húsin. sem ireist hafa verið nú á siðustu ár-
um, greiða hinsvegar miklu lægri lcigu,
sem húseigendurnir eru flestir sáróánægðir með,
því að þeir vilja vitanlega fá mgira fyrir hús-
sín, þegar þeir vita, hvað aðrir fá. Er vist óhætt
að segja, að mikill mcirihluti bæjarbúa sé óá-
nægður með hlutskipti sitt vogna húsaleigylag-
i anna og það er líka óhætt að segja það, að óá-
nægja manna er mjög eðlileg, þar sem svo marg-
víslegur óréttur þrífst í skjóli þeirra. Og er þá
ekki minnst á braggana og húsnæði af því tagi.
Stafar af Mikið af órétti þeiin, sem skap-
kostnaðinum. azt hefir í húsnæðismálunuin, á
rót sína að rekja til hins óheyri-
lega kostnaðar við byggingarnar. Þegar menn
eru að konia upp húsi yfir sig og sína, og kostn-
aðurinn hefir hlaupið fram úr öUu valdi, þá
neyðast þeir til að setja leiguna hátt, til þess að
missa elcki húsin. Með ströngu eftirliti hins
opinbera, mundi vafalaust vera hægt að færa
kostnaðinn töluvert niður. Það mundi skapa
traustari grundvöll fyrir þá sem byggja og miða
að því að lækka leiguna, sem taka verður af
þeim, sem gerast leigjendur í hinum nýju luis-.
um.