Vísir - 20.09.1945, Blaðsíða 7

Fimmtudaginn 20. septcmber 1945
VISIR
A /) ,
A i • l) / • •
^yvátu* fruumbyi 'ýCýJ.GU' ma
EFfTIR EVELYN EATDN 27
„Við óskum yöur góðrar ferða, lierra land-
stjóri og góðrar endurkomu.“
De VilLebon lmeigði sig o"g gekk út mcð liðs-
foringjum sinum. De Chauffours gekk út að
dyrunum og kom síðan aftur og settist hjá konu
sinni.
„Þú átt að fara heim á morgun,“ sagði hann
við hana, „mcð Armans og nokkurum hinna
mannanna. Hann á að dvelja þar efra. Guillaume
er þcgar kominn þangað með sitt lið. Þér mun
líða vel þar. Þú verður að gæta allrar varúðar,
hæði hvað snertir sjálfa þig og börnin. Taktu
vel eftir því, sem Armans seg'ir þér og farðu
eftir því.“
„En ef árás verður gerð,“ sagði frú de'Chauf-
*fours, „væri eg þá ekki örUggari hér?“
„Eg er ekki svo sérstaklega hræddur vegna
árása,“ sagði de Chauffours. „Auk .þess er þelta
iiér hættulegasti staðurinn.“
„Hvað óttastu þá?“
Hún laut að manrii sínum. Hann leit í kring
um sig í salnum. Frú de Freneuse var upptekin
angrinum og vopnunum. Raoul og frú de Fren-
cuse höfðu gengið í miðri lestinni. Þau höfðu
ekki þurft að hera neilt, en þeim fannst gangan
erfið engu að siður. Þau þurftu alltaf að vera
að beygja sitt á livað, ganga álút undir greinar
eða ýta þeim til hliðar, er þau þræddu götu, sem
var ósýnileg augum hvitra manna. Iiitinn var
lítt þolandi, mýflugurnar gerðu í sífellu aðsúg
að þeim og ]>eiin Ieið illa, vegna þess hvað trén
krepptu að þeim á öllum hliðum. Raoul varð
ekki um sel fyrst, þegar þau gengu inn í skóg-
inn. Hann bjóst við því að Iroquoisi væri bak
við hvern runna og liann treysti Micmac-unum
varlega, enda þótt frú de Freneuse segði, að
óhætt væri að reiða sig á þá. Hann var í slæmu
skapi, unz þau komu að ánni og gátu sett bálana
á flot.
Hann spurði frú de Freneuse, hvers vegna
ekki væri liægt að fara eftir ánni alla leið, en
hún sagði honum frá fossunum og flúðunum,
sem í henni voru niður við ósana. Hún hað
Nessamaquij að skýra þetta nánar fyrir honum
Frá mönnum og merkum atburðum:
við sinar eigin hugsanir og Raoul var staðinn á og höfðingi Rauðskinnanna leitaðist við að gera
fætur og var að ná sér í annað glas af víni úr það á lélegri frönsku. Nessamaquij var höfðingi
flöskunni á horðinu. | Rauðskinnaættarinnar, sem hjó næst landar-
„Það er drepsótt,“ .hvíslaði hann. „Hún hefir cign de Freneuse. Honum hafði einu sinni verið
stungið sér niður hér meðal Indiánanna. Við gefinn járnketill og síðan var hann einlægur
erum að reyna að koma i veg fyrir að fólkið
verði örvita af hræðslu hér. Ef Englendingarnir
komast á snoðir um ástandið, munu þeir ráðast
á okkur. Þeir hafa njósnara liér. Eina vonin er
að reyna að lialda úl hér, þangað til að vistir og
liðsauki keniur, annað hvort frá Kcbee eða Port
Royal. Við höfum sent sendiboða til Kehec og
þú heyrðir hvað landstjórinn sagði. Hann mun
senda okkur það, sem hann mögulega getur
misst sjálfur.“
„Veit hann um drepsóttina?“
„Já. Ef til vill var það þess vcgna, sem hann
drakk þér svo virðulega til.“
„Drepsótt,“ sagði frú de Chauffours. „En
blessuð börnin?“
„Það er nú einmitt það. Þvi fyrr, sem þú ferð
héðan því betra. Það hafa ekki fundizt nein
veikindalilfelfi nálægt landsvæði okkar. Það
eru aðeins Malisita-fólkið, sem hefir fcngið
veikina enn, en ekki Micmac-kynþátturinn. Þú
verður að vera vel á verði. Rrenna stöðugt jurt-
um og fara algerlega að ráðum Armans, en
hann hefir stundað læknisfræði eins og þú veizt.
Líttu eftir hörnunum, huglireystu ibúana, hafðu
augun stöðugt hjá þér til að vera viðbúin skyndi-
árásum. í stuttu máli reyndu að koma í staðinn
fyrir mig, eins og þú frelcast getur. Eg veit að
þú getur það.“
„En þú ....?“
„Eg verð að halda kyrfu fyrir hér. Það er
ekki það sem eg hafði ásett mér, en ef hér verða
uppþot eða óeirðir verð eg að stjórna hér. Ef
Indiánarnir og hermennirnir flýja í óðagoti inn
i frumskógana, koma Englendingarnir á auga-
bragði og taka vígið og byggðarlagið herskildi.
Það er því mikið í húfi að varðveita hina nýju
virkjaröð, sem landstjórinn hefir í hyggju að
riyggja. Þarna sérðu. Eg tala við þig eins og karl-
mann, frú nrin. Eg veit að það cr óhætt. Eg
þekki kjark þinn og manngildi.“
„Þaklca þér fyrir.“ Hún tók hönd hans i sína.
„Eg skal gera mitt ýtrasta til að bregðast ekki
truriaði þinum. Auk þess er svolítið annað, sem
þú átt að vita líka: Þú ert bezti, gáfaðasti og
mest elskaði eiginmaður í veröldinni."
„Frú mín, þú gerir mig orðlausan af gleði.“
Ilann hneigði sig djúpt fyrir henni yfir borðið
og brosti til hennar um leið. Frú de Freneuse
kom til sjálfrar sín. Raoul lielti víni i glas og
rétti hénrii það um leið og hann settist niður við
lilið liennar.
Útifyrir hcyrðist skothvellur. Á eftir koniu
meiri skotdynkir og hávaði.
vinur de Freneuse.
Rauðskinnarnir notuðu alltaf trékatla hér
áður fyrr,“ sagði frú de Freneuse, „og sumir
nota þá enn. Þeir geta auðvitað ekki selt liann
yfir eld. Hann er gerður úr holum trjádrumb,
cr venjulega lriuti úr tré, svo að ekki er hægt
að flytja hann. Þegar þeir ætla sér að hita vatn,
verða þeir að f.ara á þann stað, sem þeir geyma
kctilinn. Þeir láta heila sleina í vatnið, sem þeir
hafa hellt í ketilinn. Yatnið hitnar svo smám
saman, en óhreinkast einnig. Þetta er mjög sein-
legt og erfilt verk, vegna alls grjótburðarins.
Ness.amaquij varð viti sínu fjær af fögnuði, þeg-
ar eg sýndi honum, hvernig liann ætti að nota
járnketilinn! Þér hefðuð átt að sjá til hans!
Hann dansaði af kátínu og stofnaði til gleði-
veizlu, sem Mathieu var boðið til og leysti Mat-
hieu siðan út með gjöfum. Enda þótt eg liefði
sýnt honum hvernig nota ætti ketilinn, var mér
ekki þakkað, því að eg var aðeins lto'na. Mathieu
fékk allar þakkirnar — og könu í ofanálag!“
„Ivonu ?“
„Já, hann gaf Mathieu Dahindu og Mathieu
gaf mér hana siðan.“
de Chauffours.
TUTTUGASTI KAFLI.
EÍintrjáningarnir, sem voru úr birkiberki,
skutust út á ána og klufu strauminn. Raoul
hallaði sér aftur á bak í eintrjáningi sinum.
Hann var þreyttur. Þau höfðu þurft að ganga
‘langa leið, áður en þau gátu farið í bátana.
Átján Rauðskinnar voru í fylgd með l>eiin og
þeir höfðu haldið á bátunum, tjöldimum, far-
Karl nokkur gamall er uppi var á dögum Krist-
jáns konungs VI., heyröi sagt aö fyrirskipaS væri
a8 kenna börnum krist^ifræöi, og taka þau síöan til
fermingar. Þótti honum þaS helzt til mikil nýbreytni
og óþarfi, og kvaöst hann ekki vita til hvers það
ættj aö vera. ,,Eg er nú svo gamall sem á grönum
sér,“ mælti karl, „og man cg fööur minn og afa,
aS þeir dóu báSir i góSri elli, og er hvorugur þeirra
afturgenginn enn, og likt held eg a'S fara muni um
mig, — og var þó ekki veriö aö þessum hegiljuskap
viS okkur.“
„Nýtt er mér þetta,“ kvaö karl enn, „að mér sé
borin óráðvendni til handanna. Þaö var, ef eg man
rétt, einu sinni í íyrra, tvisvar árihu áöur, þrisvar
hitt áriö, einusintri enn, og svo núna; — og nýtt er
mér þetta.‘“
„Þaö er eins og annaö núna,“ mælti karl nokkur,
„aö allir góöir siðir eru aflagðir. Nú er aldrei rifist
viö kirkju. Öðru visi var það í mínu ungdæmi. Þá
bar margur blátt auga og brotið nef frá kirkju
Afríkusólin er að létla akkerum,“ sagði sinni-
Arinbjörn hét maður er búiö haföi á Valdalæk á
Vatnsnesi baslbúnaöi. Hann átti þar eina kú. og
varð oft heylaus handa henni. Kona hans hét Björg.
Þá er Arnbjörn var löngu hættur búnaöi, og oröinn
gamall, sagöi hann oft sögur af búnaöi sinum á
Valdalæk, einkum af því, hversu hann hefði heyjað.
„Eg átti,“ sagði liann, „átján rima stiga, og var
svo hátt. töðuheyið, að þegar eg stóð i hæsta haftinu
og hún Bjargála mín stóö á öxlunum á mér og
tcigði sig, þá náSi húri upp undir kolItorfuna.'‘
Deilur Stilwells og Chiang Kai-shehs.
Eftir Samuel Lubell.
sterkt hervald undir áhrifum eða stjórn Stihvells,
hann var smeykur um, að því yrði beint að ein-
hverju leyti gegn sér. Bandarikjamenn í Kína ótt-
uðust, ef Chiang fengi að ráða, að hann mundi nola
tækifærið til þess að treysta pólitíska aðstöðu sína,
í stað þess að herða sóknina gegn Japönum. Banda-
rikjamenn í Kina óttuðust, að margar fallbyssur
og önnur hergögn, sem Chungking stjórninni yrðu
afhent, myndi verða geymd í hellum og öðrum.
fylgsnum, til notkunar í átökum við kommúnista.
Ilið ótrygga stjómmálaástand í Kína markaði
vissulega afstöðu Chiangs Kai-sheks að verulegu
leyti. Það liefir margoft verið tekið fram, að*
Chungking stjórnin hafi jafnan haft reiðubúið-
500,000 manna lið — og silt bezta lið —- til þess
að hafa til taks tij þess að beila gegn kommúnistum
í Kína. En það er ekki eins kunnugt, að ýmsir
kínverskir „stríðslávarðar“, eins og þeir eru kall-
aðir, hafa neitað að hlýðnast fyrirskipunum Chiangs
Kai-sheks um að berjast. Meðal þeirra er Lung Yun
fylkisstjóri í Yunnan. Hann ræður yfir mörgum
beztu hersveitum Kínverja. Höfuðborg hans er
Kunming, og Bandaríkjamenn hafa haft aðstöðu
til að koma þar að vild. Hersveitir Lung Yun hafa
oft verið ljósmyndaðar og tekið fram, að þær væru
sýnishorn af beztu hersveitum Kína. En þær hafa
ekki enn tekið þátt í neinum bardögum.
Allt varðandi Kína hjálpar í rauninni til þess að'
Chiang líti fremur smásálarlega á hinar hernaðar-
legu hliðar málanna: Mikil fátækt mests hluta þjóð-
arinnar, lélegar samgöngur, skortur á vopnum og
ótrjrgg pólitísk aðstaða hans sjálfs.
Stil'well leit á hernað scm vel undirbúin, en áhættu-
söm átök — að sameina allan sinn styrk og gera
árásir af öllum krafli. Austurálfumaðurinn Chiang
Kai-shek og Vesturheimsmaðurinn Stilwell voru ó-
líkir að hugsun og uppeldi og öllu viðhorfi til styrj-
aldarinnar og annarra mála, og gátu ekki unniíF
saman.eða átt sámleið. Chiang þrefaði um það, að^
láns- og leigulagahjálp Bandaríkjanna væri af svo
skornum skammti, að hennar vegna væri ekki hægt
að lcggja mikið í hættu.
Skoðun StilWclIs var hinsvegar sú, að ef vopnii>
væru öll látin á einn stað, sérstakar hersveitir æfð-
ar í meðferð þeirra, og þær fengju allt, sem bær-
ist, í stað þess að birgðunum væri dreift um allt,
þá mundi vera hægt að mynda kjarna hers, sem
gæti staðið i Japönum hvar sem væri. En hann
fékk ekki að ráða, því að Chiang sá ótal ljón á
veginum,
Það var hyrjað að lirinda fyrirætlunum hans í
framkvæmd, og þær heppnuðust, meðan Japanir-
sátu auðum höndum. En svo fóru Bandaríkjamenn
óðum að nálgast eftir eyjaklösum Kyrrahafsins, og
þá varð það Japönum lífsnauðsyn, að opna sér land-
veg suður eftir Austur-Asiu, til þess að þeir gætu
flutt heim hráefni landveginn, ef sjóleiðin tepptist
með sókn Bandaríkjamanna.
Japanir fóru því á stúfana, og það kom á dag-
inn, að þótt flugher Chennaults gerði þeim marga
skráveifu og ynni þeim nær óbætanlegt tjón, þá
var liann 'ekki einfær um að verja Japönum leið-
ina að takmarki þeirra. Enda var lundherinn, sem
Kinverjar tefldu á móti Japönum, engan veginn svo
búinn, að hann stæðist þeim nokkru sinni snúning.
Loks barðist hann með hinni gömlu aðferð Chiangs,
að leggja aldrei til verulegrar stórorustu, heldur
þvælast aðeins fyrir Japönum.
Nú þarf enginn að halda, að Stilwell liafi veriA
að hrósa happi yfir því, að það var komið á dag-
inn, að liann hafði haft á réttu að standa. Hanri
hefir ef til vill aðeins sagt: „Sagði eg ekki!“ En-
hann hefir ekki gefið sér mikinri tíma til þess að
klifa á þvi, heldur gerði hann enn meiri tilrgunir
til þess að koma sinni skoðun fram um sameinaðart
kínverskari her. Nú var enn meiri nauðsyn en
nokkru sinni fyrr á því, að Kínverjar sjálfir væru
sem sterkastir, þar sem aðstaða Japana hafði batn-
að til muna, og ekki var annað sýnilegt, en aíF
stríðið við þá mundi enn lengjast um nokkur ár
við þetta. • p •); ; r
átilwM)lvarc5 þVí að vóf'ða eriii1 harðaí’i á' því, að>