Vísir - 20.09.1945, Blaðsíða 2

Vísir - 20.09.1945, Blaðsíða 2
2 V I S I R Fimmtudaginn 20. september 194»- Til sjós emeð Sindra: Fleetwood. IX. , Sunnudaginn 26. ágúst ’45. Þegar eg litaðist fyrst um, af brúnni á Sindra, snemma í morgun, kom mér það ein- kennilega fyrir, hversu liljótt var í þessu liafnargimaldi og innan um þau milclu mann- virki, sem hér eru, í fiski- „dokkinni" i Fleetwood. Eg kom ekki auga á nokkra iiræðu neinsstaðar, ekki einu sinni á þeim þrem eða f jórum ensku togurum, sem lágu liér og þar við garðana, hvað þá að skrölt heyrðist í nokkurri vél eða .tæki. Allt var dautt, eins og í gröf. En auðvitað hefði eg átt að muna það, að í dag er sunnu- dagur. Og Bretar eru ekki vanir því að hjástra mikið á sunnudögum. Þeir eru fast- heldnir við gamlar venjur og þeirra á meðal þá góðu venju, að lialda hyíldardaginn lieil- agan. Og þegar þeirri venju er stranglega fylgt, þá verður helgi, jafnvel á svona stað, — í einni iiversdagslegri fiski- höfn. Máfar á flögri. Það er þó ekki með öllu rétt, að hér sjáist ekkert lífs- mark. Fáeinir ljótir og skít- gráir máfar flögra til og frá mn höfnina, bregða sér und- ir hryggjupallana og sækja sér æti. Þeir benda mér á, af hverju hann stafar, þessi rannni ódaunn, sem leggur fvrir vit min: Rotnaður fisk- úrgangur, sem slæðzt liefir undir pallana. Sízt mun þó vera til þess ætlast, að fiskúr- gangi.sé kastað í höfnina, því að, fljólt á litið, virðist vera mjög þrifalega um gengið, ]>að, sem til sést. Að minnsta kosti iiefir verið þriflega frá öllu gengið í gærkveldi, á laugardagskveldi. Það er auðséð að allir pallar (eða ,,plön“) liafa verið þvegnir, og allir kassar og stampar, sem eru í stóruin hlöðum, hér og þar, undir þaki. „Dokkin“. Sjálf kvíin er stór ferhyrn- ingur, og eru löndunar-hól- virkin á þrjár hliðar, en í fjórðu hliðinni er flóðgáttin, sem Sindri „flaut“ í gegnum í nótt, dráttarbraut sé eg að þar muni vera lílca ,og eitt- livað fleira, sem eg get ekki gert mér grein fyrir nú. En eg fer að reyna að gera mér grein fyrir stærð þessa fer- liyrnings, og með því að hafa Sindra og annan togara, sem ligggur skammt frá okkur og við sama hólvirki, — sem mælikvarða, telst mér til, að 10—12 togarar geti legið, hver aftur af öðrum, við hól- virkið, eða með öðrum orð- um, að hægt sé að afgreiða í einu 30—40 togara við öll —- þrjú — hólvirkin. Á þessar þrjár hliðar er kvíin að nokk- uru leyti lokuð til lands, af samfeldri, þriálma byggingu, sem stendur á stöplum. Þessi liygging er eins' og einnar liæðar skúr, og gluggalaus út að höfninni. Ofan á henni — á öllum þrem álmunum — er einhversk. rennihraut, á stálgrihda uppistöðum. Er sá útbúnaður svi;paður því, sem gengið er frá járnbrautum vfir götur, t. d. í New'Törk. Að svo stöddu get eg að sjálf- sögðu enga grein gert mér fyrir því, hverskonar mann- virki þetta er, því að hér get eg engan spurt að sinni. Ég sé aðeins að þetta er allmikiil útbúnaður, og get mér þess til, að þess vegna muni hér vera um að ræða mikilvægt tæki, i sambandi við af- greiðslu fiskiskipanna. Les- arinn verður svo að vera þol- inmóður eins og eg, og bíða lausnar á þessu ]>angað til eg sé allt „í fullum gangi“ í fyrramálið. Fiskmarkaðurinn. Eg geri eklci heldur neina lilraun til þess að gera mér grein fyrir því, að sinni, til hvers þær eru, þessar skúr- hyggingar á stólpunum upp af hólvirkinu, en lútt var mér sagt í nótt,- að undir þeim eru fisk-„plönin“, eða hinn svokallaði fiskmarkað- ur. Sjálf bólvirkin eru svo breið, eins og , — ja, — eins og Austurstræti i Reykjavilt, svo að eitthvað sé nefnt, á þrjá liliðar liafnar-ferhyrn- ingsins. Þetta eru nú bráðabirgða- athuganir, sem eg geri, til þess að verða fljótari til að átta mig á því, sem eg sé í fyrramálið, þegar farið verð- ur að vinna liér. Skipverjar upp- dubbaðir. Nú eru þeir farnir að hre3rfa sig, piltarnir okkar. Eg sé þeim bregða fyrir á framþiljunum, blóðrökúð- um og uppstroknum, í spari-. buxunum og í tandurhrein- um skjrrtum, — í jakkann er ekki farið fyrr en á síð- ustu stundu — eða rétt um leið og farið er í land. Og nú er alger frídagur allra á skipinu og ferðinni mun vera heitið til Blackjpool hjá flest- um. En nú man eg það, að eg mun ekki hafa sagl frá þvi enn, að í „siglingunni“ hefir enginn hafzt við í „lúkarn- um“ undir hvalbaknum. Þeir fluttu allir þaðan og aftur í káetuna, áður en við fórum frá Reykjavík. Þetta mun vera venjan, og er eflaust varúðarráðstöfun. Ekki unir Ársæll bátsmað- ur því þó, að taka ekki eitt- hvað til höndunum í dag. Nú er hann uppi á hvalbak að bjástra við eitthvað, og Ingi Þór stýrimaður með honum. Eg skrönglast þangað, til þess að sjá hvað það cr, sem kemur þeim Ársæli og Inga til þess að brjóta helgina í brezkri höfri. O-jú, — það er þá það, að í gærkveldi var i fvrst.i sinn, síðan eg kom um borð í Sindra, notað akkerið, þegar við lögðumst hér úti fyrir, og nú eru þeir að bræða i festargötin feiti og byrgja yfir, vel og vand- lega, svo að ekki leki ofan í „kjallarann“, þegar Sindri fer að súpa á, á leiðinni heim. Fj’rir öllu þarf að hugsa. Gesti ber að garði. Um níuleytið lek eg eftir þvþ að fram á bólvirkið keni- ur hvatlegur máðúr, grá- hærður og gráklæddur. Hann vippar sér um borð og spyr eftir'slupstjóra. Skömmu eft- ir að hann er kominn niður til Jónmundar, er kallaðámig á þeirra fund. Veit eg þá að þeíta muni' ver.a sá „Immi- gration Officer“, sem mér var tjáð í gærkveldi að koma myndi, til þess að tala við mig. Þegar lil kom var þetta skrambi valdsmannlegur maður, — miklu valdsmann- legri en pilturinn, sem jrfir- hevrði mig í gærkveldi, og auðheyrt var, að hann hafði æfingu í yfirheyrslu semþess- ari. Spurningar hans voru stuttorðar og gagngerðar, og öðru hverju hvessti hann á mig augun. Eg svitr.aði of- urlítið á bak við eyrun, — en mér fannst eg standa mig sæmilega, að svara spurning- um hans, sem að mestu leyti voru samhljóða spúrningun- um, sem liðsforinginn hafði lagt fvrir mig áður. Nú, eins og þá, tók eg það fram, .að raunverulega væri mér ekk- ert kappsmál að fá land- gönguleyfi, ef það kostaði nokkur óþægindi fyrir skip- stjórann. Hér væri raunveru- lega erindi mínu lokið, þar sem eg sæi það nú, að svo hefði reynzt, sem eg hefði ællað, að eg gæti séð .allt það af skiipsfjöl, sem mig lang- aði til að sjá af Fleetwood. Og um það, sem eg sæi ekki, gæfist iriér tækifæri til þess að spyrja. En hinsvegar----. Eg fer í land. Hann stöðvaði mig í miðri ræðunni og spurði snöggt: „Have you got any lug- gaze?“ Farangur? — Já, þessa litlu handtösku, — þarna á bekkn- um við hliðina á þér, — handrit — minnisblöð .... „Well, — liave you got }rour boots on?“ Klossana? Ó-nei. Eg er enga stund að fara í þá — e-he. „You better do so, and come with me up to the police-station. There are still a few questions . .. .“ Á lögreglustöðina ........ hvorki meira né minna og það í einum logandi livelli. Hvernig hefði þér orðið við, — minn góði lesari? Eg segi þér elcki hvernig mér leið. Hvort eg var fljótur í kloss- ana? Spurðu hann Jónmund! Eg þorði ekki að líta fram- an í þann góða mann. „Take your bag with con- tents“. Og svo lögðum við af stað á lögreglustöðina. Embættismaðurinn mýkist. Leið okkar lá skáhalt yfir markaðs-plönin, undir skúr- ana, sem áður eru nefndir, en þegar komið var yfir þau sá eg, að landmegin voru margföld járnbrautarspor i boga, jafnhliða stéttum sein voru fram af öllum þrem staurabyggingar-álmunum, — éða markaðspöllunum, og á sporunum, sem næst voru ]>essum •stéttum, stóðu tómir flutningavagnar, svo langt sem séð varð,— eflaust hafa þeir skift hundruðum. Eg stanzaði ofurlitið og leit í kringum mig. En föru- nautur minn tók til máls og var nú allt öðru vísi í við- móti, en hann hafði verið fyrir fáúm augnablikum. „Þessir vagnar eru að bíða eftir fiski, sem væntanlega kemur á markaðinn á morg- un. Þeir eru alstaðar til taks, hyar sem fiskur er landað úr skipi við bólvirkin“, sagði hann. Eg þakkaði honum fyrir þessar upplýsingar. En hann hélt áfram: „Til þess að gera þetta sem einfaldast, er skipunum lagt þannig við bólvirkin, að sem bezt notist hvert vagna- kerfi fj'rir sig. Það skiftir þó ekki máli, þó að aðeins veitt landgönguleyfi. En síð- an sagði eg lionum allt af létta um mitt ferðalag,------- og perluvinir vorum við orðriir, þegar við komilni á lögreglustqöipa. Þar .sá eg ckki nokkra hræðu, en föru- nautur minn fór með mig'; upp á fyrstu hæð og opnaði þar skrifstofu, þar sem hann virtist vera húsbóndi. Hann lét mig útfj’lla lítið evðublað, með undur saklausum spurn- ingum, sem eg gat svarað öll- um, með góðri samvizku. Að séu fjdltir fáeinir vagnar, eða | því búnu spurði eg hann, jafnvel aðeins einn vagn, úr hvort hann vildi ekki hta í einliverju kerfinu, eða sam- löskuna mina, —- og opnaði stæðunni. Til þess eru öll hana. I lienni voru, eins og þessi hliðarspor, að liægt sé, áður er sagt, aðeins handrit eftir á, að losa hin.a hlöðnu'og minnisblöð, óskrifaður vagna úr samstæðum og'pappir og slangur af siðustu mjalca þeim til og koina Reykjavikurblöðunum, þeim fyrir í lestum þar sem allt í einum hrærigraut, — þeir eiga endanlega að vera. I innan um sokkaplögg og Anytlúng you would like 1 vasaklúta. Einhverntíma skrifuðu blöð to ask?“ bætti hann við. vvcdk »• ’í v-1 «•’* v r •-~m . - «. i. rjSSL. Eg- fer að spyrja. Eg var að verða hrifinn af þessum ágæta embættis- manni og leyfði mér að spyrja, hvernig fiskinum væri svo komið fyrir í vögn- unum. Og því svaraði hann í- stuttu máli: „Yfirleitt er fiskinum pakkað ísvörðum í þessa flötu kassa, sem þú sérð hérna,“ — af þessum köss- um, sem eru svipaðir að hlutföílum og smjörlíkis- kassar, en nolckuð slærri á alla vegu, voru stórir hlaðar hér og þar á markaðs-plön- unum, — „strax inni á marlc- aðsplaninu, og þeir síðan fluttir í vagna og þeim rað- að þar, en ísmulningi stráð á vagnagólfin og meðfram köf?sunum og ofan á þá, þeg- ar búið er að hlaða vagnana.“ Aftur þakkaði eg. „Minnstu ekki á það,“ varð lionum að orði. „Eg skil það, að þér þyki gaman að vita þetta. . . You are a reporter, are’nt you?“ bætti hann við. „Ó-já,“ svaraði eg, — „eins konar fréttaritari — eða rétt- ara sagt lausamennsku- fréttaritari (freelancc)“. Hann fór nú með mig i gegnum smugu á milli tveggja vagnakerfa og ]>vert yfir nokkur járnbrautarspor. „Þessa leið hefðum við ekki getað farið, ef þella liefði verið á virkum dcgi,“ hélt liann áfram. Eg þóttist vita það. En nú var sunnudagur og allt dautt hér, eins og í liöfninni. „And I am making this!fram af bryggjunni. short cút so as to make your jVar að halda ræðu, — á is- - pain short,“ (þ. e.: eg er aðjlenzku, þessi maður, og var stytta okkur leiðina til þess æstur, að mér skildist, -— —\ —talaði um láns- og leigulögin,. — uppsögn þeirra og vand- ræði Breta út af ]>eini. Von bráðar sá eg, að áheyrend- urnir voru þeir .Tónmundur skipstjóri og loftskeylainað- hefðu þessi þólt tortryggileg í Brellandi.. En hann lét þetta allt gott heita. Eg kom þá þarna á Vísis-blað með fyrsta: Sindra-pistlinum og sýndi honum. Þarna var þetta svart á hvítu: nafnið mitt og svo Sindra-nafnið í fyrirsögn- inni. Það skildi hann hvoru-- tveggja. Klappað og klárt. „You are all right!“ sagði liann, blessaður karlinn, með innilegri áherzlu. „Og nú skal eg segja þér,. hvað eg ætla að gera fyrir þig, — eg ætla að stimpla passann þinn þannig, að þú getir far- ið allra þinna ferða meðan þú dvelur liér. Og eg óska þér allra lieilla!“ „Svona eiga sýslumenn að vera,“ datt mér í liug. Og þið getið rétt aðeins getið þvi nærri, að eg var þakklátur- þessum ágæta embættis- - manni. Hann fylgdi mér síð- an á leið og vísaði mér til vegar, niður í dokkina. Og. við skildum með kærleikum, — eg gaf honum Visisblaðið að skilnaði! fslenzkur gestur. Eg kom nákvæmlega á réttum stað fram á bryggj— una, eða þar sem Sindri lá. Enn sást þarna ekkert til mannaferða. — — Nei, ekki er það satt. Þegar eg lcom nær sá eg að á einum „poll- anum“ á bryggju-brúninni sat maður einn mikill vexti,. með hattinn aftur á linakk— anuin og dinglaði fólunum Hann að stytta þér kvölina), sagði liann og brosi út í annað munnvikið. „I believe the pain has gone,“ svaraði eg, — og eg held að cg liafi brosað líka. Mestu mátar. Nú var „ísinn brotinn“, eins og sagt er, og við tókum að rabba saman um daginn og veginn. Eg sagði honum eins og var, að mér hcfði orð- ið hálft í hvoru hverft við, þegar hann skipaði mér að koma með sér á lögreglu- stöðina, — og kvaðst hann liafa séð það, að mér liefði brugðið. „En við höfum slrangar fyrirskipanir viðvíkjandi út- lendingum og þeim verðum við að fylgja og gæla allrar varúðar.“ Þetta kvaðst eg skilja vel pg áið eg liéfði álveg gert ráð fyrir þvi, að mér yrði ekki urinn okkar. Þeir stóðu úti á brúarvængnum. En ræðu-- maður var Þorvaldur Steph- ensen, fjármálamaður frá Reykjavík. Mig minnti að eg hefði séð hann á Austur- stræti daginn, sem við vor- liin staddir þar, — en það gat ekki verið. Því að hér var hann nú Ijóslifandi í l’leet- wood. Þorvaldur fær kjötsúpu. Skipverjar samglöddust mér yfir þyí, hversu vel hefði lekizt mitt erindi hjá lög- reglunni. Leið nú að liádeg- isyerði og yar Þorvaldi boðið upjj á ?í%Ílenzka kjötsúpú- Framh. á 6. síðu

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.