Vísir - 16.01.1946, Blaðsíða 7
V I S J R
Miðvikudaginn 16. janúar 1946
7
Frú de Freneusé signdi sig og fór í kápuna
og gekk í annað sinn upp á þiljur. Um langan
tírna stóð hún þögul við borðstokkinn og starði
úí í bláinn.
„Ilann var hugprúður maður,“ sagði Raoul
við lilið liennar.
Hún brosti. Hún hafði ekki verið að' liugsa
um de Brouillan, eins og aðrir liugsuðu um
hann. Hún sá hann fyrir sér á júnídeginum, er
liann kom inn i Salle d’Armes og sá hana sitja
þar. Flann hafði verið strákur undir landstjóra-
grímunni. Það liöfðu verið einkennileg augna-
blik! Ilún myndi aldrei gleyma þeim. Varir
hennar bærðust og liún bað fyrir sálu lians.
SJÖTUGASTI OG ANNAR KAFLI.
„Leiðin frá Marseilles til Draguignan er
þreytandi“, hugsaði frú de Freneuse. Hún reið
litlum sterklegiUn liesti af Provengal-kyni í ó-
þægilegum lcarlmannssöðli. Flann var heldur
skárri en asni5 en þó ekki meira en svo. Raoul
reið við hlið hennar og teymdi undir Denise.
Hann yar orðinn allur annar maður, ungur,
strálislegúr en þó skömmustulegur. Hann benti
á ýmsa staði, sem þau riðu framhjá og hann
þekkti frá fornu fari. Þarna var myllan Iians
de Callians, þarna byrjaði landareign ætlar
hans og þarna var ldaustrið, sem systir hans
hafði verið send til. Denise horfði aðdáunar-
fullum augum á hvaðeina, sem fyrir augun bar.
Frú de Freneuse var í þungum þönkum,
þrevtuleg á svipinn. „Ilvað er eg eiginlega að
gera hingað? Þetta flýtir ekki fyrir mér, að
komast til hirðarinnar, að afla nauðsvnlegra
birgða handa .... En eg lield að það sé rétt hjá
Denise. Hún mun giftast og búa á þessum slóð-
um með R.aoitl. Það er einmitt hérna, sem hann
á lieima. Og þó hefi eg séð hann æpa og láta
öllum illum látum, alveg eins og villimaður, i
skógunum í Nýja-Fralcklandi. Éinkennilegt. En
eg er glöð yfir því, að hann skuli ekki lengur
vera ástfanginn af mér, og þó, þó er eg dálítið
einmaria. Það er eins og að missa uppáhálds
hundinn sinn. Denise mun giftast og eg mun
senda svstur hennar og frænku til hennar. Hún
mun verða þeim góð. Á þvi er enginn efi, að
það er tignarstaða að verða greifafrú de Perric-
het. Hvað ætli hann eigi miklar landareignir?
Eg verð að koma mér i mjúkinn lijá lians nán-
ustu, aðeins vegna Denise. En hvað það hlýtur
að vera einkennilegt fyrir þau að sjá hann
koma aflur eftir öll þessi ár. Hvernig inyndi
mér liða ef eg væri að koma lieim til min?“
Hún andvarpaði og hagræddi sér i söðlinum.
„Ég er orðin of gömul fyrir alla þessa á-
reynslu,“ hugsaði liún beizklega og um leið
varð henni hugsað til hvernig henni mundi líða
ef hún vissi af Pierre við hlið sér. Hérna myndí
hún hitta ættingja hans í brúðkaupinu og myndi
tala við þá. Það var nógu slæmt að þurfa að
skiljá liann eftir hjá konunni hans, hvað þá að
þurfa að segja ættingjum lians fréttir af hon-
um sjálfum.
„Sjáðu,“ hrópaði Raoul, „nú leggjum við á
hæðina, sem liggur upp að lieimili mínu. Nú
gelum við séð þorpið, kirkjuna og liöllina!
Sjáið!“
Denise horfði lieim að þorpinu. Fólk var á
ferli á toíginu og fjrrir framan hallardyrnar.
„Hver á þessa höll?“
„De Callian,“ svaraði liann utan við sig.
Hann sá Yaninu fyrir sér í huganum, eins og
liann hafði siðast séð hana. Hann hló með sjálf-
um sér. Síðan það liafði skeð, hafði hanú clskað
eina konu og kvænzt fjórum, ef hann teldi Indí-
ánakonurnar. Hann hló aftur.
Svartklædd kona kom út úr kirkjunni. Hún
gekk í áttina að hallardyrunum framhjá hópi
reiðmanna, án þess að virða þá viðlits. Raoul
þekkli hana ekki. Ef til vill var þetta gömul
þjónuslustúlka, sem hafði farið i sorgarklæði
til þess að heimsækja kirkjuna. Konan var
sviplaus, en bar þess vott, að hún bar mikla
virðingu fyrir sálfri sér. IFann vorkenndi henni
af alhug. Frú dc Calíian gekk inn um hallar-
hliðið og vafði sjalinu fastar að sér. Það var
naumast að manni verður kalt nú á dögum.'
Raoul og konurnar liéldu áfram. „Og þarna,“
sagði Raoul, „á eg heima“.
Skepnurnar gengu hægt yfir garðinn. Fhig-
inn sást úti. Rao.ul kallaði hátt „Er enginn
heima?“
Gamall, lúinn maður kom út og tók við hest-
ununi eftir að þau höfðu sligið af baki.
„Ilenri, er það ekki?“ sagði Raoul spyrjandi
á svipinn. Maðurinn strauk hár sitt.
„Þekkir þú mig ckki, maður. Eg er Raoul.
Hvar eru foreldrar mínir, líður þeim ekki vel?“
„Guð hjálpi mér,“ sagði gamli maðurirín og
gerði krossmark fyrir sér. „Herra Raoul! Þú
hefir svei mér hækkað í loftinu. Og ert lieiíl á
liúfi eftir að hafa dvalið allan þennan tíma i
þessu villimannalandi. Flerra greifinrí er við
góða heilsu,“ sagði liann fljótlega, er hann sá
óþolinmæði Raouls, „fyrir utan gigtina, serh
sífellt þjáir harin. Og frúnni líður lika vel, að
öðru- leyli cn því, að hún er orðin heyrnarsljó.
En vafalaust mun hún heyra til þín. Eru þetta
vinir þínir?“
„Þetta eru meira en vinir, gamli hundinginn
þinn,“ áúgði Raoul og stjakaði við manninum.
„Þetía er tilvonandi eiginkona min.“
’AKVÖLVV'ðKVNW
Veiztu, að eg ók á hundinn hennar frú Smith
áöan.
En livaö þaö var leiöinlegt. Þú verður- a'ð fara
varlega að henni, þegar þú segir henni frá þvír
Já, eg veit það. Eg ætla aö byrja á því, aö segja
henni aö þáö hafi veriö maöurinn hennar.
Hann tók hana í faöm sér.
Ó, elskan min, muldraöi hann. Eg elska þig svo
heitt. Segöu, aö þú viljir ’eiga mig. Eg er ekki rík-
ur eins og hann Pétur, eg á hvorki fínan bil né
fallegt stórt hús né kjallara fujlan af víni. En eg
elska þig og get ekki lifaö án þín.
Tveir grannir handleggir tóku utan um háls hans
og blóörjóöar v-arir hvísluöu í eyra hans: „Eg
elska þig líka, engillinn minn, en hver er þessi
Pétur ?“
Ástin mín, sagöi ungi maöurinn. Heldur þú, aö
þú -getir ekki lært að elska mig?
Jú, jú, ekkert er auöveldara. Eg læröi líka aö
drekka lýsi einu sinni.
Amerískt blaö birtir 'allar tilkynningar um fæö-
ingar 'og dauösföll undir sameiginlegri fyrirsögn,
svohljóöandi: „ Hver — Iivar — Hvenær.“
lndíánar, ,-sem feugu atvinnu í kvikmynd, sem
tekin var í Hollywood ekki alls fyrir löngu, fóru
meö stríðsbúninga sína þangáÖ, en þeir fengu bara
alls ekki aö nota þá. Þeir þóttu svo óindíánalegir í
þeim.
„BLACK TOM'-MALIÐ
Eldur kom upp á höfðanum á tveimur stöðum.
Klukkan 12,30 varð þess vart, að kviknað hafði í
skotfæravagni (járnbrautarvagni). Skömmu siðar
varð elds vart í pramma, sem bundinn var við
bryggju á höfðanum. Slökkviliðsmenn, sem dældu
vatni á eldinn furðu sig á því hversu magnmikill
eldurinn var, þótt hann væri i byrjun mjög tak-
markaður, enda urðu slökkvitilraunirnar árangurs-,
lausar, og báðir eldarnir breiddust brátt örbratt út.
Þegar fyrsta sprengingin varð hentust slökkviliðs-
menn í loft upp og biðu bráðan bana. *
Klukkan fjögur þenrían morgun kom maður nokk-
ur, Michael Kristoff, en liann var Slóvaki, inri í
íbúð sijia skammt frá, og stundi upp á bjagaðri
ensku:
„Hvað hefi eg gert? Hvað hefi eg gert?“
Skyldmenni hans flýttu sér til lögreglunnar. Þeir
sögðu, að svo virtist sem Michael væri orðinn rugl-
aður. Lögreglan komst nú að því frá skýldmenn-
um mannsins, að maður nokkur hafði greitt honum
tuttugu dollara á viku fyrir að. „bera Handtösku
fulla af teikningum af bryggjum og verksmiðjum.“
Michael fylgdi manninum eftir, berandi handtösk-
una, og hvarvetna þar sem þeir komu, varð spreng-
ing nokkru siðar.
Kristoff játaði, að hann hefði títt borið handtösku
fyrir mann, sem „ferðaðist talsvert.“ Hann vissi
ekki í hvaða tilgangi hann var með teikningarnar.
Hann sagðist hafa getið sér þess til, að kannske væri
maðurinn að leiðbeina lólki hvernig það ætti að
byggja brýr og verksmiðjur. Maðurinn bauð honum
fimm þúsund dollara fyrir, að inna eitthvað á-
kveðið verkefni af höndum, en Kristoff vildi ekki
segja hvaða verkefni um var að ræða. Hann neitaði
því að hann hefði verið á Svarta Tom (höfðanum),
þerinan morgun. Og hvað hét þessi maður. Grand-
son, sagði Kristoff, eða Gránter — eða að minnsta
kosti eitthyað í jiá áttina.
Þetta var ekki nægilegt til að dæma Ivristoff í
fangelsi, svo að lögreglan lofaði honum að sigla
sinn sjó, en lét lcynilögreglumann gefa nánari gætur
að því hvað hann tæki sér fyrir liendur. Og þessi
leynilögreglumaður var á. hælum hans mánuðum
saman. Hanri fékk.sér vinnu i sömu verksmiðju og
þóttist vera stjórnleysingi (anarkisti). Kristoff ját-
aði fyrir honum, að hann hefði verið valdur að
íkveikjunni, sem leiddi til sprenginganna á höfð-
anum, en hann sagði ekkert, sem að lialdi kom til
að liafa upp á hinum dularfuha manni, sem lét
hann bera fyrir sig handtöskurnar, og brátt hvarf
hann.
Þ. 11. janúar eftir að jiað gerðist, sem að framan
var sagt, sprakk í loft upp skotfæraverksmiðjan í
í Kingsland, New Jersey. I þessari verksmiðju var
verið að ljúka við framleiðslu fallbyssukúlna að
verðmæti 83 miljónir dollara. Var unnið að þessari
framleiðslu fyrir Rússa. Síðdegis jiennan dag voru
30 verkamenn í byggingunni að hreiifsa kúlubylki
úr lótuni og notuðu óhreinsaðan vínanda við lireins-
unina. Eldur kom upp i skál með þessu eldfima efni
og breiddist eldurinri örhratt út til 8 járnbrautar-
vagna, sem hlaðnir voru TNT-sprengiefni, og að
vöruskemmu, sem var fullt af fallbyssukúlum,
Eldurinn geisaði i margar klukkustundir og 500.000
fallbyssukúlur sprungu.
I fyrstu var talið, að neisti hefði lirokkið i vin-
andann úr vél, sem bilað halði. En daginn eftir lék
jörðin aftur á reiðiskjálfi, er 200 smálestir af reyk-.
lausu púðri sprungu í loft upp í Du Pont verk-
smiðjunum í Haskell, New Jersey. Kviknaði nú
grunur um, að hermdarverkamenn hefðu verið að
verki á báðum stöðunum.
I Kingslarid-verksmiðj unni kom eldurinn upp á
vinnubekk manns að nafni Tlieodore Wozniak, en
hann var Galiziumaður. Wozniak hvarf skyndi-
lega. Eftir hvarf hans leiddi eftirgrenslan í ljós, að
hann hafði verið í austurríska hernum, en fengið
vinnu i verksmiðjunni með með því^að segjast vera
Rússi. Loks kom í ljós, að í skýrslu brezks leyni-
lögreglumanns var Wozniak talinn flugumaður í
þjónustu Þjóðverja. Skýrsla þessi var rituð tveimur .
-dögum áður en eldurinn kom upp.
Tveimur mánuðum síðar varð einkennileg til-
viljun þess valdandi, að lögreglumcnn, sem liöfðu
Black Tom-málið til rannsóknar komust á „spor“,(