Vísir - 13.03.1946, Blaðsíða 2

2
V I S I R
Miðvikudaginn 13. marz 194G
Undir yfi
60 kBukkustundir
í gjá.
I febrúar-byrjun hrapaði
Steingrímur Baldvinsson
kennari frá Nesi í gjá í
Aðaldalshrauni og hafðist
þar við í 60 klst. — Vísir
hefur fengið eftirfarandi
frásögn af gjárvistinni til
birtingar.
Eg hóf ferð-'mína frá Sila-
lœk kl. 7,15 laugardaginn 9
febrúar. Ha-fði dvalið þar um
tima við barnakennslu. Æil-
áði að skreppa heim til mín
að Nesi þenna dag og koma
aftur að kvöldi. Bíll átti ao
fara frá Húsavik kl. 8. Ilafði
eg beðið bílstjórann að tal.a
inig við Laxárbrú. Gerði ráð
íyrir að bíilinn vrði þar !v!.
tæpl. 9. Eg drakk soðið vatn
með mjólk og sj’kii og boro-
aði 2 brauðsneiðar, áður en
<?g lagði af stað. Jónas bónch
Andrésson fylgdi mér U1
clyra og sagði til vegar, þvi
eg var ókunnugur leiðinni.
Snjólag var þannig, ao
liar.ðfrosin storka huldi jörð,
e-n nýsnævi lítilsháttar yfi.-,
sem dregizt hafði í skafla.
Var skíðafæri- golt fyrst í
stað, en fór versnandi vegna
yaxandi þýðviðris.
íGott gangfæri.
Leið mín lá fyrst norðan
hraunsins, en siðan yfir
lirauntungu ])á, sem gengur
meðfram Laxá að vestan
norður undir sjó. Skíðin
skildi cg eflir á miðri leið.
Stakk þeim niður við síma-
staur, þar sem eg' hjóst við
að fara hjá um kvöldið.
Gangfæri var gott. Tók eg
beina stefnu á Laxárbrú,
nokkru sunnar en vegurinn
liggur, sá, sem Jónas lýsti
fvrir mér um morguninn.
Vestur frá Láxárbrú er
helluhraun slétt og nokkuð
gróið. Atti cg tæpan kíló-
metra cjfarinn að brúnni,
þegar snjófylla brast undan
fótum mínum, og eg féll
þráðbeint niður um þröngt,
liringmyndað op á djúpri
gjá, en mikið er um gjár á
þessurn slóðum, eftir því sem
kunnugir hafa sagt mér síð-
ar.
Vasabókin.
Hér-^á eftir mun eg' tilfæra
nokkuð af því, sem eg skrií-
aði í vasabók mína meðan
eg dvaldi í gjánni:
„Nú skal eg segja ykkúr,
sem ef til vill lesið þcssar
línur einhverntíma, ferða-
sögu mína hingað niður og
hvernig lífið er liér niðri
undir yfírborðinu. • Ég hef
Iivort sem er ekkert þarfara
að gera: Eg gekk í hægðum
mínum austúr luaunið, því
ekkert sást enn til bílsins.
Framundan lá slétl fönn. Alll
í einu brasl snjórinn undan
fótum mínuin —- cg hrapaði.
í fallinu rakst bakpokinn
einhversstaðar i og kastaðist
upp yfir höfuð mér. Eannsl
mér liða æðistund, unz eg
kenndi botns í gjánni og
hej'rði um leiðskvamp ivatni.
\'ar eg að hugsa um það i
fallinu, að þella væri óvenju-
djúp gjá og' líklega kæmist
eg aldrei upp úr íiénni. Þeg
ar niðui’ kom, kenndi eg
hvergi til. Datt mér fyrsl í
hug, að eg væri á kafi í vatm.
Bakpokinn var fastur um
axlirnar og klemmdur að
andlilinu á mér. Gat eg'slrax
losað mig við pokann og sá
I þá, að einungis fælurnir lágu
ií vatninu, annar upp und:r.
jen hinn upp fyrir hné. Efri
hluti líkamans lá utai: i
sandkeilu, sem var mður
undan opi gjárinnar og stóð
um hálfan metra upp úr
vatni, er var alll í kring i
gjánni. Eg lá meir á anna-r.
liliðinni og var talsvert bla"t-
ur. í þann íótinn, sem undir
\ar. Eg brölti upp á sand-
bynginn og litaðist um. Var
fvrst ögn óstvrkur eftir fall-
ið. Gekk eg' fljótt úr skugga
um, að eg var ómeiddur
Atti eg ]iað sandbyngnum að
þakka, því fallið áæliaði eg
um 4 mannhæðir.
Fyrst gat eg ekki greint
nema lítinú blett niður und-
an opinu. Jafnaði eg ögn úr
sandkeilunni með fótunum,
til þess að geta lagt bakpok-
ann frá niér á þurrt. Fór eg
þá að svipast eftir hattinum
mínum, því sífellt lak ofan i
höfuðið á mér úr gjáaibörm-
unum.
Útlit gjárinnar.
Mér birti brátt fyrir aug-
um. Fór þá að glóra i úfna
gjáarveggina allt í kring. Sá
eg' hattinn fljóta á vatninu
rétt bjá mér. Nú fór eg að
hugsa ráð mitt. Varð mér
fyrst fyrir að athuga, livort
ekki mætti takast að klifra
upp úr gjánni. Fannst mér
það ekki vonlaust. — Gjáin
er því nær hringmynduð;
3—4 mtr. í þvermál neðst, en
oþið tæpur meter í þvermál.
Eru því veggirnir allsstaðar
mikið -slútandi, en þeir eru
mjög sprungnir með mörg-
um snösum og sillum. Mér
virtust um þrjár mannliæðir
upp að mestu þrengslunum.
Ofan við þau er liringmynd-
uð trekt, heldur víðari og
Steingrímur Baldvinsson.
rúmlega mannbæð upp að
yfirborði. Mér tókst að klifra
upp undir neðra opið; lengra
komst eg elcki, þar þrengdist
gjáin svo snögglega. Gekk
ver að klöngrast niður aftur,
tókst þó án meiðsla. Stækk-
aði flölinn ofan á sandhrúg-
unni og klæddi mig úr bleyt-
unni. Atti nærföt og sokka í
pokanum, sem eg var að fara
með heim lil að láta þvo.
Skipti standandi og studdi
mig við bergið. Vildi ekki
skipta áður en eg gerði til-
raun að ldífa gjána, ef eg
skyldi delta ofan í vatnið. —
Eg' er vel búinn; í ullarpeysu
innan undir jakkanum og í
skinntreyju yzt klæða. —
Leið vel, eftir að eg var lcom-
inn í þurrt, settist á stein,
sem er úti undir gjáarvegn-
um og fór að slcrifa í vasa-
bókina mína ....
Ráðstafanir vegna
fjölskyldunnar.
.... Eg ætla a'ð gera ráð-
stafanir vegna fjölskyldu
minnar, ef svo skyldi fara,
sem eg tel þó ekki líklegt, að
eg komist ekki lifandi héðan.
Eg' finnst þó að öllum líkind-
um áður en vasabókin er
orðin fúin......Jafnvel þó
eg svelti hér lil bana, tek eg
þvi með ró. Margir hafa orð-
ið að líða meira. Annars er
lílil ástæða til að æðrast. Lik-
urnar til að mér verði bjarg-
að eru eins og fjórir á móti
einum.......
Ilér er felldur úr kafli af
þvi, sem eg skrifaði ....
Nýr dag'ur — sunnudagur.
— Nóttin var löng, en liðan-
in ekki sem verst. Sé naum-
ast lil að skrifa. Skcflt vfir
opið á gjánni, veðurþytur —
sennilega stórbríð. Líklega
verður ])á ekkert úr léil i dag,
enda vonlílið að gjáin finnist
strax, þegar ekki er lengur
hægt að rekja slóðina mína
að henni.
Kuldinn
ásækinn.
Finn furðu litið til hung-
urs, en á í vök að verjast fyr-
ir kuldanum, loftið ralct og
hráslagalegt. í nótt blundaði
'i nii®
eg öðru livoru sitjandi álútur
á steini uti undir gjárveggn-
um. Þar er eini staðurinn,
sem ekki lekur ofan á mig.
Hefi gcrt bryggju að steinin-
uni með grjó.ti og sandi.
Vaknaði allt af eftir stuttan
svefn við það, áð mér var
orðið kalt, brölti þá á fætur
og þreifaði mig áfram upp á
sandbynginn til þess að berja
mér. Þegar eg hafði loksins
fengið í mig liita tyllti eg mér
aftur á steininn og sofnaði.
— Eg kasta snjókúlum upp í
opið, til þess að rcyna að
brjóta gat á snjóþekjuna.
Tekst stundum að mynda
smágöt, sem skefliú þó fIjót-
lega yfir aftur.
Skug'gsýnt.
Nú er að verða of skugg-
sýnt til að skrifa, .... Kom
einni snjókúlu upp í gegnum
snjóþakið. Heldur bjartara
aftur, svo eg get skrifað.
Öðru livoru liefi eg kallað og
sungið, ef ske kynni að til-
viljunin yrði mér hliðholl og
einhver ætti leið skammt frá.
Verð að spara röddina, svo
að eg verði ekki hás. Þarf
maske að æpa i nokkra daga
enn. —
Líkjega verður það kulu-
inn, en ekki liungrið, sem
vinnur bug á mér, þegar
kraftarnir fara að þverra, og
eg hefi ekki lengur dug til að
liamast mér til bita á þessari
kringlu, sem er 1l/> meter á
livern veg.
Skyldi vitnast um livarf
mitt í 'dag? Verði það ekki,
þá eru likurnar til, að eg
finnist í læka tíð einn á móti
einum, því alltaf liríðar í
slóðina. —
Hugsa um
Guðdóminn.
— Búínn áð brjóía gat á
snjóþekjuna. Blessuð birtan
streymir niður til mín. Get
nú skrifað um stund. Eg
undrast sjálfur, hvað eg cr'
rólegur. Eg hugsa um ást-
vini mína. Eg liugsa um
Guðdóminn og mannlífið. Eg
skil ekki Guðdóminn; —
enginn skilur liann, nema
sjáandinn. Maður verður að-
eins að trúa. Því get eg ekki
trúað? 5’antar mig bæfileik-
ann til þess? Eg liefi þráð það
og' reynt til þess, en sjaldan
tekist það. En, cg leila —
leita. Máske er ráðniug gát-
unnar nú á næsta leiti.,
Nú vcrð eg' að lireyfa mig,
þvi kuklinn sækir á. —
Hrópað
og kallað.
Blessuð birtan er elcki al-
vcg þorrin enn. — Mér
]iejrrðist áðan marra i snjón-
um eins og einhver gengi
skammt frá. . Eg hrópaði,
halló, halló — eins og eg' geri
alltaf öðru hvoru. — Þegar
eg fór að lilusta betur, lieyrði
eg', að þetla var aðeins
vindurinn, sem gnauðaði við
opið á gjánni. Eg læt hann
ekki blekkja mig aflur, með-
an eg liefi heila sansa: Geð-
brigði minnka viðnámsþrótt-
inn. - - Heppinn er eg að hafa
þenna stein til að silja á.
Kalt liefði veri'ð að kúra i
blautum sandinum, þar sem
alltaf lekur. Eg kunni fyrst
illa við þetta sifcllda dropa-
hljóð, en er farinn að venj-
ast því. Einnig fannst mér ó-
viðfelklið að liafa vatnið i
kring um mig, einkum i nótt.
Ef hækka skyldi í ánni, sem
er hér skamfnt frá, t. d. við
krapstíflu, þá mundi vatnið
einnig sliga i gjánni. Eg er
við þvi búinn. Get liafst við
á stöllum ofar i gjánni og
fest mig við steinnibbur með
ólum úr bakpokanum.
Ilef fundið #
Guð.
----MÓrgunn. Eennt yfir
gjána. Of climmt til að skrifa.
Þetta er þriðji dagurinn. Mér
líður vel. Hef fundið Guð.
Bið hánn fyrir Astvini mína
og alla menn. Eg tala við
Hann, finn að Hann er mér
nálægur.
„Enhvei’ Gud sætter ene,
han selv er mere nær“.“
Þetta er bið síðasta, sem
eg skrifaði i vasabókina. Það
er sþrifað með stóru letri og
línuskakkt, þvi varla sást
handaskil. Varð snemma al-
dimmt. Eg vissi ekkert livað
veðri leið; ekkert heýrðist,
nenia dropahljóðið. Nú þýddi
elckert að kalla; snjóþekjan
hlaut að kæfa hvert liljóð.
Ýmist sat eg á steininum
eða stiklaði á kringlunni og
barði mér. Fann mér stein og
barði með honum á nöf, sem
stóð út úr bergveggnum.
Dimmt og þungt bergmál
fyllti gjána. Hugsazt gat, að
.þetla liljóð lieyrðist lengra en
köllin.
Hugleiðingar.
Eg fann lílið til hungurs,
fékk mér nokkrum sinnunx
vatnssopa, litið í einu. Hug-
leiddi líkur fyi-ir björgun.
Ilversu mikill snjór var kom-
inn? Mundi slóðin mín vei’ða
rakin? Á þvi valt, liversu
fljótt eg' fyndist. Kveið
hungrinu ekkert, aðeins
kuldanum. Þurfti æ lengri
tíma að hreyfa mig, til að
losna við lii’ollinn. Fóðrið á
skinntreyjunni orðið rakt.
Svaf öllu meira í nótt en í
fyrrinótt. Áætlaði, að eg gæti
lifað sæmilegu lífi til fimmtu-
dags og lijarað talsvert leng-
ur.
%
Bjai’gað.
— Mér fannst langt liðið á
kvöld, var seztur á steininn
og í þann veginn að festa
blund, er mér heyi’ðist
mari’a í snjónum. Snjófylla
hrapaði niðui*. Eg heyrði
daufan óm mannamáls,
Fi’li. á 6. síðu.