Vísir - 04.06.1946, Blaðsíða 4
4
V I S I R
Þriðjudaginn 4. júní 1946
VISIR
DAGBLAÐ
Utgefandi:
BLAÐAUTGÁFAN VlSIR H/F
Ritstjórar: Rristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 1660 (fimm línur).
Verð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Skyldan kallar.
Kommúnistar byggja baráttu sína að veru-
legu leyti á gleymsku kjósendanna. Þann-
ig halda þeir að menn muni ckki að fyrir
nokkrum árum nefndist „Hinn sameinaði
sósialistaflokkur sameiningarflokkur al-
])ýðu“, rétt og slétt kommúnistaflokkur, og
i erlendum skýrslugjöfum fer flokkur þessi
heldur ekki leynt’með innræti sitt og nefnir
sig jafnvel kommúnistaflokk i stórblaðinu
„Trud“ og örðum rússneskum málgögnum.
Þessi flokkur hefur leynt og Ijóst gengið cr-
inda annarlegra afla í íslenzku þjóðfélagi frá
því er hann hóf fyrst göngu sína hér á landi,
<-n með því að leggja ýmsum góðum málum
lið hér innanlands, liyggur flokksforystan að
mergurinn málsins glevmist og mönnum sjá-
ist yfir hinn ertenda erindisrekstur.
Kommúnistar skreyttj sig þessa stundina
með margskonar fjöðrum, sem sýna eiga
föðurlandsást þeirra og umhyggju fyrir sj/df-
stseðinu. Lék þó grunur á að ekki væru allai:
greinar, sem l)irtust um sjálfstæðismál vort
•og herverndarsamningana á síðasta vetri,
af fullum heilindum sprottnar, enda
rak að ])ví að ritstjóri blaðsins bauðsl lil og
'hótaði að „segja sannleikann“ um málið og
liafði ])ó skrifað um það grein eltir grein.
Jlann hefur enn ekki framkvæml hótumna,
en látið standa við orðin ein, cuda vafa
samt hvort slík skrif hefðu hentað áróðurs-
hneigð flokksforystunnar. 1 öllum mcnningar-
löndum, sem virða lýðræði nokkurs, standa
menn á verði gegn konimúnistum. A tímabili
leit út fyrir að kommúnistar myndu sösía
til sín völd í Frakklandi, en þar hafa þéir nú
beðið herfilegustu óTarir, fyrst er stjórnar-
skráin var lelld og svo nú við almennar
kosningar er þeir unnu engin þingsæti, þann-
ig að engin líkindi geta talist til að þeir nái
nokkru sinni vpldum þar í landi.
Kommúnistar mega sín enn ekki svo mikils
hér á landi, að ]>eir þori að ganga hreint lil
vei'ks, en reyna- að svíkja sig inn á þjóðina
undir margskonar yfirskyni og gyllingum. Al-
þýðufl. brezki hefur kunnað að meta slíkar
aðfarir réttilega og hafnað öllu samstarfi við
stíkan flokk. sem talinn er sitja á svikráðum
þar í landi. sem annarstaðar, og hrezki al-
þýðuflokkurinn varar verkamenn bcinlínis
við slíku samstarfi, hvar í heimi, scm er.
ísle.nzka þjóðin skilur þetta mætavel, enda
•sýndi sig í siðustu bæjarstjórnarkosningum
;ið’ kommúnistar hafa tapað fylgi frá ])ví er
mest var, og urðy þeir þar fyrir þúngum von-
brigðuln. Fylgishrún mun fylgja í för fylgis-
taps. Við Al])ingiskosningarnar nutn saxast
svo á limina, að fáir kommúnislar fljóti inn
á ])ingið. Reykvíkingar mega ckki láta lilut
sinn eftir liggja. Þeir geta ráðið hér miklu
um. Geri menn skyldu sína, en gleými henni
■ekki, tryggja þeir stórfelldan sigur Sjálf-
stæðisflokksins, með því að sjá svo um
þeir, sem úr bænum fara greiði atkvæði í
tæka tíð, en hinir sem Jiér dvelja mæti vel á
kjörstað og enginn láti undir höfuð leggiast
að greiða atkvæði sitt gegn áhrifavaldi komm-
únista. Fngínn má láta hlttl stíin eftir liggja.
Skyldan kítllar livern mann að. kjörborðinu,
Árásir Þjóðviljans á Landsbankann.
árásir.
Fáir búast við fáguðum rithætti í Þjóðviljanum eða
sawngjörnum málflutningi. Hann hefjr jafnan verið með
þvi markinu brenndur, sem auðkennir koinmúnista i öll-
um löndym, að bera litja virðingu l'yrir sítnnleikanum.
Sannast á honum Jiað sem brezki verkamannaflokkurinn
segir um kommúnista, tið það sé aðeins ein regla sem þcir
halda í lieiðri og hún er sú, að tilgangurinn helg'i meðalið.
Sú regla hefir á öllum öldum verið hahiin í heiðri af þeim
sem stefnt hal'a að skoðanakúgun og einræði. Sú regla
var boðorð sem breytt var eftir i Þvzkalandi frá 1933
til 1945.
Margir munu spyrja i hvaða tilgangi kommúnistar ráð-
ist á þjóðbankann með jáfn siðlausum hætfi og þeir hafa
gert undanfarna mánuði og nú síðast á sunnúdag. Af
Ægilegt Það niun margan liafa sett liljóðan við
slys. að frétta um liið ægilega slys, sem varð
á ísafirði í fyrrinótt eða gærnlorgun.
Eldur kenuir upp í stóru timburhúsi, stærsta
limhurhú.sinu á staðnum, l>að brennur til ösku,
tvö luis önnur eyðileggjast, það fjórða skemm-
ist mikið og — það sem sárast er — finnn manns
farast i eldinum. Það er langt síðan hér hefir
he.vrzt önnur eins harmafregn, og það nnin vera
nokkurn veginn vist, að annar cins bruni ljef-
ir aldrei orðið hér á landi, utan Réykjavíkur.
*
tíarst fljótt. Fregnin um þetta harst öi'skjótt út
um bæinn i gærmorgun og fjöldi
manna liringdi til ritstjórnar lílaðsins, til að
fá staðfestingu á þessari ótrúlegu frétt og reyna
að forvitnast jafnframt eitthvað ineira um þetta
rithætti þeirra að dæma, mætti álykta, að hér væri um
einhVerja glæpastofnua að ræða, en ekki stofnun, seni' hryllijega slys. Meðal annars liringdu ýnisir
raunverulega er á hverjum tíma ábyrg fyrir því ;ið fjár-* gamlir ísfirðjngar. Þeir hafa skiljanlega mik-
málakerfi landsins starfi á beilhrigðum grundvelli, stofn- inn áhuga fyrir öllu þvi, sem gerist i ganda
un sem ])jóðin á alla afkomu sína undir að ekki sé leidd hænum þéirra og þá snart þessi atburður yfir-
leitt miklu meira en hávaðann af þeim, sem
uín þétta heyrðu.
á refilstigu af pólitískum ævintýramönnum. •
Þjóðviljinn segir meðal annars: „Ostjórn afturhalds-
klíkunnar, scm ræðttr Landsbankanum, verður þjóðhættu-
légri með hverjum degi“i Þessi fúlmannlega ásökitn er
fyrst og fremst árás á samstarfsflokk kommúnista i ríkis-
stjórn, því að þeir ásamt honum hafa alger’an meiri hluta
i bankaráðinu, sem er hin raunverulega yfirstjórn bankans.
Er því hér um grímuklædda árás að ræða á Sjálfstæðis-
flokkinn og Alþýðuflokkinn, og þar með gefið í skyn að
Saman- Menn sjá ef til vill öllu ljósar, hver|U
burður. mikill bruni þarna varð, ef gerður er
samanburður á ísafirði qg Reýkjavik.
Það mui\láta nærri, að ibúar Reykjavíkur séu
um seytján sinniuu fleiri en ísafjarðar, svo að
þcir standi að þjóðhættulegri starfsemi, hlutdrægni og' méð því að margfalda tjónið á hiýsuip og mönn-
allskonar braski í bankáhum. Svo siðlausar ásakanir, sem
blóðtaka þetta slys liefir verið. ()g Þó verður
9
auðvitað að taka það með í reikninginn, að slíkt
ekki hafa við nein rök að styðjast, hefir ekkert blað í
manna minnum leyft sér að bera fram.
Ef Þjóðviljinn væri áhrifamikið blað, sem almennt tjón, sem þarna varð, verður aldrei talið í tölum
væri tekið mark á, þá gætu þessar árásir hans haft örlaga-1 svo að þótt slíkur samanburður geti verið fróð-
um í þessum bruna með seytján, sést liver
ríkar afleiðingar á þann veg, að rýra traiist almennings á
Landsbankanum. En sem betur fer ber almenningur meiri
traust til þjóðhankans en Þjóðviljans.
f í
Um það leyti scm kommúnistar komust í ríkisstjórn,
sagði annar ráðherra þeirra á opinberum fundi, að þeir
skyldu sjá svo lím að fénu yrði ausið út úr bönkunum.
Þótt þcim liafi orðið talsvert ágengt að þessu takmarki,
hafa ])ó greindari menn og þjóðhollari tekið af þeim ráðin
þegar fjármálaheimska kommúnistanna ætlaði keyra allt
um þverbak. Þeir eiga erfitt með að gjeyma því, að ráðin
voru tekin af þeim, Jægar þeir æthiðy að taka 200 milljónir
út úr Landsbankanum og i'á öðrum banka það fé ■ til ráð-
stöfunar. Þjóðbankinn átti ekki að fá leyfi til að fara með
silt cigið le, þótt með lögum væri ákvcðið hvcrnig ])ví
skyldi varið.
Gremjan yfir því að kommúnjstum hefir ekki tekizt að
•„ausa'fénu út úr bönkunum“, kemiir allt af öðru hverju
fram á þann ribbaldalega hátt, sem Þjóðviljanum er eigin-
legur. Gremjan er vel skiljanleg. Þetta átti að vera ein að-
lerðiji til að skapa öngþveiti og upplausn í hinu „borgara-
lega“ þjóðfélagi. Með því að „ausa út“ fé hankanna á
báðar héndur, auka seðlaveltuna og veita peningunum í
allar áttir, var farin skemmsla leiðin til ])ess að sundra
fjármálakerfi þjóðarinnar og skapa hér fjármálaóeirðu
og öngþveiti sem þjóðin gal ekki risið undir. En þá var
líka jarðvegurinn undirbúinn lyrir íslenzku „búfræðing-
ana“ frá Moskva. Þá var hægt að benda á-gjaldþrot auð-
valdsskipulagsins á Islandi!
Þjóðin væri illa vcgi stödd, ef öll f jármál hcnnar
væri í hönduin ófyrirleitinna þjóðmálaskúma, eins og
lcommúnista, sem miða allar sínar gerðir við pólitískt
stundargengi. Það'cr hvorttveggja, að þeir eru afglapar
í fjármálum og ósárir um gcngi þessa „auðvalds“ þjóð-
lelags, sem vér lifum í. Þcss vegna er þeim í engu treyst-
andi, fimhulfamb þeirra um að þeir beri viðreisn og ný-
sköpun fyrir brjósti, er borið írám al' fulluin óheilindum
ineðan þcir eru ekki allsráðandi í þjóðfélaginu og þeirra
skipun ekki ríkjandi.
Ef þeir mætlu ráða, mundi þcir reka hvern þann mann
fr.á o|)inherum fjármálum,• senv íiieira métnr liag þjóðarý
inuai' en geip kommúnista.
legur, sc'gir liann aldrei alla söguna.
ílú.snæöis- Þeir, sem orði'ð hafa lnisnæðislausir
leysi. á ísafirði við þénna hruna. eru
milli fertugasti og fiinnitufasti hluti
hæjarbúa. Það eru engin smávandræði, sem
af því skapast. Hugsturi okkur, að skyndilega
brynni ofan al' rúml. 1000 Reykvíkingum. Það
væri eins og tæpur hehiiingur af öllum ibú-
untim við Hringbrautina, mannflestu götunnar
í bænum, stæðu skyndilega á götunni án þaks
yfir höfuðið. Eða nær allir ibúarnir við Ilverf-
isgötu.
*
Samskot. Skönunu eftir að fréttin uni brunann
barst hingáð suður, ákváðu nokkrir
menn að beita sér fyrir samskotum handa fóiki
því, seni misst hefir aleigu sína í eldinuin. Eng-
um dylst, að tjónið er mikið, seni menn hafa
beðið. og ]>að eru margir, scm þarna eiga iilut
að máli, svo að þess er vænzt, að mcnn vqi'ði
örlátir i gjöfum sinuin. Hingáð til liefir enginn
orðið fyrir vonbrigðum, sem leitað hefir lil
Reykvíkinga, þegar i nauðir liefir rekið, og varla
láta þcir það um sig spyrjast að þessu sinni.
Þjóðsöngvar. Norðmaður nokkur kom að máli
við mig í gær og bað um að koma
á framfæri fyiýr sig lililli imikvörtun út af Sjó-
mannadeginum eða einum dagskrárlið hans.
Iloniim þótti óviðkunnanlegt, að lieyra þjóðsöng
Noregs jeikinn við Iiátiðaliöldin, lag Rikard
Xordraaks, sem jafnan ér leikið undir. „Hcyrið
mörgunsöng á sæniini“. Þetta lag var leikið milli
ræða,* sem fluttar voru i tilefni dagsins.
*
\
„Ó, guð vors Norðmaðurinn sagði: „Hvernig
laiuls." myndi ykkur íslendingum verða
við, el’ þið væruð . af tilviljun
staddir á samkomu i framandi landi, og allt í
einu væri larið að leika „Ó, Guð vors lands“
og lagið liaft við einhvern söng, sem er ekki
neitt í líkingu við það, sem lagið er samið við'?
Mér þótti ])etta háif-leiðintegt, og eg géri ráð
fyrir, að menn skilji þá ti]finningu.“