Vísir - 24.09.1946, Blaðsíða 4

V I S I R
DAG BLAÐ
'Ctgefandi:
BLAÐACTGÁFAN VÍSIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 1660 (fimm Íínur).
Lausasala 50 aurar.
_____Félagsprentsmiðjan h.f.___
Teningunum kastað.
Voinm.únistar hafa lýst yfi.r því, að þeir muni
draga ráðherra sína úr rjkisstjórninni, með
J)ví að samvinnugrundvöllnr sé eldvi fyrir
hendi. I samræmi við ])að hafa þcir hcitt lo.r-
sætiráðherra og horgarstjóra líkamlegu oí'-
lældi, en í'cngu ])ó mirtna á iinnið, en til var
stofi>að. Lögreglunni tókst að vernd.a líf þess-
ara. ráðamanna þjóða.rinnar, en að almanna-
<lómi mátti þar ckki miklu muna. Almcnning-
nr hefur kynnst kommúnistum eins og þcir
eru í innsta eðli sínu, en ekki scm hlíðmálga
lýðræðissinnum og frclsishctjum, svo sem þeir
hafa sagzt yejja. Kommúnistar hafa sannað,
4ið ])eim er euginn trúnaður sýnandi. Eftir
•óeirðir þær, sem þeir stofnuðu til vitandi vits,
var Ríkisútvarpið herfilega misnotað dag
eftir dag, til J)ess að koma á framfæri til al-
anennings áskorunum um ólöglegt verkfall.
Allar Jiessar aðfarir leiða til J)css, að krefjast
verður af forsætisráðherra, að hann hlutist
til uni að ráðherrar konnnúnista t'ái tafar-
Jaust lausn i náð. Þéir h.afa ekkert að erinda
innan rikisstjórnarinnar lengur.
Gauragangur og ofbeldisverk konnnúnista
hyggjast á J)ví einu, að þcim þvkir ekki gæll
vsvo sem skyldi hagsnnma annarra Jijóða, en
Islands og Bandaríkjanna í vinátlusamningi
J)eirra um stjórn Iieflavikurflugvallarins.
Tveir Jnngmenn kommúnista (Einar og Áki)
Jcrefjast þess, að enginn sanmingur verði
igerður, en vilja sætfa sig við herstöðvar
Bandaríkjanna hér á landi, svo sem þær
Jiafa verið, eða kunna að verða. Einn rithöf-
nndur konímúnista (I.axness) selur fram þá
Jcröfu, að ísland verði innlimað í Bandarík-
in, þannig að við njótum þar l'ullra horgara-
Jegra réltinda og þannig er á áróðrinum
Jialdið að öðru leyti, að svo virðist, sein hér
/séu algjörlega frávita menn að verki.
Blekkingar kommúnista hyggjast aðallega
á því, að réilindi ísleridinga séu ekki nægi-
Jega skýrgreind í saniningnum. Á íslandi
igilda islenzk lög gagnvart horgurum allra
])jóða ng um Jiau })arf ekki að scmja, nema
])ví aðeins að á þeim séu einliverjar undan-
])ágiu- gerðar. Einmitt þess vegna ])arf að
anarkanógsamiega skýrt hver séu réttindi
Jíandaríkjanna, en það. cr gert í sanmingn-
iiiii mn flugvöllinn. Samningurinn hyggist
ú vinsaiiilegri samvinnu og gagnkvæmu
irausli, eins og allir slíkir samningar hljóta
4íð gera. IJann er að engu leyti einstakt fvr-
hrhrigði fyrir Island.
Mergurinn málsins er, hvort við viljuin,
•ssein fullvalda þjóð standa með öðrum lýð-
Tæðisrijkjum i aljjjóðasamvinnu, og J)á eink-
Tim Bretum og Bandarikjunum, að hætti ann-
airra norrænna Jijóða. Kommúnislum dylst
-ekki, að einmift J)elia er aðalatriðið, en Jieir
-eiga* þar annað áhugaefni. Allt J)etta hefir
.verið J)ráfaldlega sagt fyrir hér í hlaðinu,
tf.em.og að kommúnistar myndu nota tæki-
færið, sem þarna gæfist, til Jicss'að skjóta
tfiér undan aðgerðum í dýrtíðarmálunum og
<;fna til æsiriga. Teningunum er nú kastað,
cn ekki veldur sá, er varað hefir. Nú er horg-
araflokkanna að taka mannlega á inóti á-
a-ásurii koimnúnista. Geri þeir það, er „augna-
ik“ kommúnistauna Iiðið út í ómælið.
ana
Oön^óLemmtan
• •
arhan Oótíancl
Um Jiað niunu menn sam-
mála, að frú María Mai-kan-
Östlund sé sú islenzk
söngkona, sem lengst liefir
komist á listahrautinni. Hún
hefir farið syngjandi viða
um lönd í þrem heimsálfum
og sinigið við góðan orðstír.
Alkunnugt er, að lu'm sö.ng
greifafrúna i „B.rúðkaupi
Figaros“ eftir Mozart við
Metropolitanóperuna i Nevv
York, en þar fá þeir einir að
syngja hin meiri háttar hlut-
verk, sem eru söngvarar á
heimsmælikvarða. Þessar
slaðreyndir tala sínu máli
greinilega. Hér á landi hefir
liún átt miklum vinsældum'
að fagna. Söngur hennar á
hljómplölur er svo alkunn-
ur, að heita má að hvert
mannsbarn, sem komið er lil
vits og ára, kannist við rödd
henuar. Það e.r J)vi næsta
cðlilegt að aðsókn að söng-
skemmtmium henriar und-
anfarið hafi verrð mikil, nú
er hún gislir land sitt eílir
margra ára fjarveru, cn hún
er búin að syngja J)risvar
sinniun í Gamla Bíó fvrir
fullu liúsi og við ágætar við-
tökur.
Eg' hlýddi á söng liennar
tvö fyrri kvöldin og var
söngur hennar mun helri
síðara kvöldið; söngkonan
þurfli þá ekki að syngja sig
upp, og virtist þá hetur upp-
lögð cn fyrsta kvöldið.
Efnisskráin var skipuð að-
eins þrem íslenzkum sörig-
lögum, tveim óperuarium
cfti.r Verdi, en að öðru leyti
erlendum sönglögum.
María Markan-Östlund
hefir háa sópranrödd, sem
er i senn mikil og glæsileg.
Raddsviðið er sérstaklega
mikið og dýpstu tónarnir
svo fagrir, að mörg allsöng-
konan mætti öfunda han.a
af þeim. Ilún kann vel að
beita röddinni, láta hana svo'
vaxa og dvína að hætti
þeirrá, sem lislina kunna,
og jafnvel þegar mest rcyn-
ir á hana i sterkum söng, er
röddin alveg óþvinguð.
Langfegurst er röddin i
veikum söng og h.efir hún
])á Jiann „charmc“, sem
sjaldgæfur er hjá söngkon-
um. Aftur á móti missir
röddin fegurðina á miðsvið-
inu í meðals.terkum söng,
verður hún J)á hörð. í hæð-
inni ljómar röddin aftur og
er gjæsileg.
Hvað meðferðina snertir i
ljóðrænu lögunum, ])á var
hún upp og ofan. Sérstak-
Iega vel söng hún íslenzka
J)jöðlagið „Ömmu gömlu“ í
raddsetningu Hallgrims
Helgasonar. Aftur á móli
missti söngur hennar marks
i „Norsk Fjellsang“ eflir W.
Thrane og hrann þuð viðar
við, að meðferðin var ekki
nógu hnihniðuð. Samt verð-
ur ekki annað sagt, J)egar á
allt er litið, en að lmn hafi
yfjrlcitt sungið ljóðrænu
lögin af lífi og sál, svo að
þvi fór fjarri að hún hcill-
aði. ékki áheyrendur, scm
tóku söng hennar forkunar
vel.
Langsamlega hæst reis
söngur hennar i óperuari-
uiuiiu. Söngur hennar í frið-
arhæninni úr óperunni
„Mæ.tti örlaganna“ cftir
Verdi var í senn stílhreinn,
áhrifamikill og stórhrotinn.
Þannig getur einungis að-
só])smikil söngkona sungið,
sem gædd er öðr.um eins
faddj)rótli og jafnmiklu
raddsviði og frúin hefir, að
ógleymdri söngtækni henn-
ar og kriririáttu. Óperulögjn
cru það svið, sem hún er
sterkusUá, og ætli hvorki
söngur hennar né söngrödd
að vcra henni til tafgr á
})eirri braut. Hér lieima er
luiri aftur á móti kunnust
fyrir söng sinn á smálögum,
aðallega íslenzkum lögum.
J)ólt þau gcfi lienni ckki
tækifæri lil að sýna eins
tilþrifamikinn söng og ó-
peruíögin.
Fritz 'Weisshappcl, scm
kvænlur er systurdóltur
hcnnar, lék undir söngnum.
Iiann cr trauslur undirleik-
aiá, cn að skaðlausu liefði
liann mátt liafa sig meira i
l'rammi i mörgum lögum.
Forseti íslands heiðraði
hina fremstu söngkonu okk-
ar með nærveru sinni.
B. A.
Fæðiskaupenda-
féiagið sfofnar
Fæðiskaupendafélag Rvk.
hefjr í hyggju að stofna
mötuneyti hér í bænum.
Hcfir félagið farið ])ess á
leif við hæjarráð, að það
grei/ii fvrir félaginu við
slofinm sliks mötuneytis.
Var Jietta erindi félagsins
tekið fyrir á síðasta bæjar-
ráðsfundi og var samjiykkt
að vísa málinu til borgat'-
stjóra til alhugunar, áður en
ákvörðun væri t.ekin um Jiað,
Það liefir verið lilkyrint í
Bandaríkjunum að ckki
verði fleiri hlökkumenn
teknir í herinn, ])ví markinu
sé náð, seni sett hafi verið.
Nýir kaupendur
Vísis fá blaðið ókeypis íil nsestu
mánaðamóta. Hringið í sinia 1660
og tilkynnið nafn og heimilis-
fang.
Þriðjudaginn 24. september 194(5
„H. Jónsson" hefir sent Bergmáli eftirfarandi
pistil: „Það er nauðsynlegt að gcra breytingu
á farmiðasölufyrirkomulaginu í strætisvögnun-
um, þaiinig að eingöngu verði notaðir miðar
með mismunandi litum sem gjaldmiðill. Pen-
ingaviðskipti þyrftu að hverfa með öllu úr vögn-
unum sjálfum, því að þau eru aðeins til tafar
og óþæginda fyrir farþegana. Fyrir utan það
er það hinn rnesti óþarfi að vera að prenta
tvennskonar miða (fyrir fullorðna og börn).
Kvittun.
Þessa gjatdmiða þarf að selja í varðskýli því,
sem tilheyrir strætisvögnunum við Lækjartorg,
svo að hægt sé að kaupa þá allan daginn. Ferð-
in er svo kvittun fyrir afhendingu gjaldmiðans.
Þegar svo mikill skortur er á smámynt sem nú
er, virðist þettS fyrirkomulag nauðsynlegt, enda
hefi eg' heyrt eftir góðum heimildum, að mikil
ös sé í skrifstofu strætisvagnanna af kaupmönn-
um og sendlum þeirra til að afla skiptimynt-
ar. — Þetta virðista vera óþarfa fyrirhöfn, og
vona eg að þessp verði kippt í lag hið fyrsta.“
Kostir og gallar.
Það má vel vera, að það væri kostur, að
leggja niður allar peningagreiðslur í strætis-
vögnunum sjálfum, en eg held að þessu fyrir-
komulagi mundi fylgja svo mikill galli, að hann
mundi vega upp kostinn, og vel það. Tökum
citt dæmi: Maður er staddur inni í Sogainýri,
ætlar að fá sér leigubíl í bæinn, en fær hann
ekki, svo að hann ákveður, að fara í strætis-
vagni. Híinn notar þá svo sjaldan, að hann á
engan „litaðan miða“. Hann fær ekki far með
vagninum.
Sparar tíma.
Það mundi auðvitað spara tíma og' vagnarnir
verða fljótari í ferðum, ef ökumennirnir þyrftu
ekki alltaf að vera að skipta peningum við nyða-
söluna, en hin aðferðin — að notast eingöngu
við miða, sem seldir væru á einum stað — virð-
i.s samt alveg óframkvæmanleg. Þetta eina dæmi,
sem getið er hér að ofan, ætti að nægja til þess
að sýna l’ram á það, Og ekki var fólk ýkja fíkið
í afsláttarblokkirnar, sem það gat fengið keypt-
ar hjá strætisvögnunum hér foröum.
Kvartað um vagnaaa.
Annars mun það vera sannast að segja um
strætisvagnana núna, að þeir hafa um tíma ver-
ið í megnasta ólagi, svo að ferðir munu sjald-
an liafa fallið eins oft niður og nú upp á síð-
kastið. Vagnarnir bila oft í miðjum ferðum,
svo að farþegar sitja í strandi lengur eða skem-
ur, meðun verið er að ná í nýjan vagn. Það
er hlutur, sem vitanlega er gersamlega ófær
og þarf að kippa í lag tafarlaust.
Nýju vagnarnir.
. .„K. J.“ hefir sent Vísi eftirfarandi fyrirspurn:
„Fer ekki bráðum að bóia á nýju vögnunum,
sem lofað hefir verið? Mig og fleiri lasta skipla-
vini strætisvagnanna er farið að lengja eftir
þeitn, því að þeir, sem nú eru í notkun, eru
í rauninni orðnir ónýtir, flestir. Mér finnst, að
bærhin æíti að sitja fyrir um bítakaup í þessu
skyni að einhverju leyti, svo að hægt sé að
halda uppi þessum nauðsynlegu samgönguni.
Síöðvua í mánuð.
Sé vagnarnir ekki'væiitanlegir mjög bráðlega,
þá yil eg bera fram eftirfarandi tillögu í þessu
máli: Hvernig væri, að hætt væri akstri á ein-
hverri leið eða fækkað vögnum á henni í svo
sem mánuð, svo að hægt væri að „taha vagn-
ana í gegn“? Það gætig borgað sig margfald-
lega.“ Hætt er við, að þessi leið yrði óvinsæl,
en eiíthvert úrræði verður að finna strax, til
að kippa þessu máli í lag.