Vísir - 29.10.1946, Page 4

a
DAGBLAÐ
CTtgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VlSIK H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 50 aurar.
________ Félagspréntsmiðjan h.f.
IJIyrir styrjöldina átti þjóðin þess ekki kosl
“ um margra ára bil, að endurnýja fram-
leiðsíutæki sín. Jafnvel skorti mjög á að við-
haldið væri svo að æskilegt gæli talizl. Á styrj-
aldarárunum breyttist þetla að því leyti lil
batnaðar, að útvegurinn gat varið verulegu fé
í viðhald skipanna, en um endurnýjun var
ekki að ræða af eðlilegum ástæðum. Varð þvi
að nota fyrsta færi sem gafst til þess að endur-
nýja framleiðslutækin og hefir það verið gert,
enda vel tekizt á ýmsan liátt, þótt nokkurir
annamarkar séu á, eins og tiðasl *vill verða.
Þjóðin öll fylkti sér um þessa nýskopun og
var Ijóst að hún var óhjákvæmileg nauðsyn.
.Svo virðist, sem áhugi alinennings Iiafi rén-
að tilfinnanlega eftir að ráðist var i nýsköpun-
ina, en illt er til sliks að vita og þarf úr að
Læta tafarlaust.
Stofnlánasjóði er ætlað að slanda undir
Jiauðsynlegum útgjöldum vegna nýsköpunar-
innar, með því að veita lán til hennar með
heppilegum vaxtakjörum. Landsbankinn ann-
ast stjórn sjóðsins og befir gerl allt, sem unnt
hefir verið lil þess að efla hann. Hinsvegar
Iiafa undirtektir almennings verið svo daufar
að bréf sjóðsins hafa ekki selzt og er slíkl
óviðunandi með öllu. Ilefir verið á það bent,
-að ef liver vinnufær maður legði fram fimm
hundruð krónur til bréfakaupa, væri nýsköp-
unin algcrlega tryggð, að svo miklu leyti, sean
veit að Stofnlánasjóði.
Stofnlánasjóðurinn þarfnast á þessu og
næsta ári 40 milljóna króna til svonefndra B-
lána, en það fé verður notað í landinu sjálfu
fil ýmissa nýbýggingarframkvæmda. Hins-
vegar bafa landsmenn ekki keypt vaxtabréf
fyxúr meira en 1,2 milljónir króna og er þvi
■ekki þritugasti hluti nauðsynlegs fjár fenginn.
Langt er i land enn, en má komast það
skjótlega, ef vel er róið. Nú á að berða róður-
inn á öllum sviðum, svo að sjóðuxýnn fái svo
xnikið fé handa á niilli, að ekki þurfi að stöðva
neinar framkvænxdir vegna fjárþurrðar lians.
Það er þvi allra hagur að sjóðurinn megi gildna
sem mest og ætti lxver að livetja annan til að
leggja sitt af möi-kum. Ilver maður á að taka
-séi’ í munn orð Grettis: „Eigi skal skuturinn
eftir liggja, ef allvel er róið fram í.“
Allar þjóðir aðrar en íslendingar bafa kraf-
izt mikilla fórna af almenningi á stríðsárun-
um, og gera það jafnvel ennþá. Hefir skyldu-
spanxaður þannig viða verið leiddur i lög og
ákveðinn bluti tekna einstaklinganna tekinn í
opinbera þágu. Að sliku ráði hefir aldrei verið
Iiorfíð hér, og verður væntanlega elcki gert,
nema þvj aðeins að nauður reki til. Ef allír
leggja saman er auðvelt að tryggja fram-
kvæmd nýsköpunai’innai’, en ein og ein bömf
fær þai' litlu um þokað. Þjóðin verður að sýna
vilja sinn i verki, en ekki einvörðungu i orði.
Okkur cr nauðsyn að endurnýja fráxnleiðslu-
tækin til sjávar og sveita, og verði það ekki
gert er volæði og eynid framuíridan. Þótl nokk-
urir erfiðleikar séu á öllum atvinnurekstri eins
og sakir slanda, er engin ástæða til að láta
hugfallast, eða örvænta unx það fé, sem lagt er
til nýsköpunarinnar. Það fé á eftir að gefa
Iieztu vextina í bráð og lengd, með því að
Þyggja þjóðinni atvinnu og liagkvæma af-
Ivomu.
iVlSIJR
—SKÁK —
Nr. .1.
Frá einvíginu um titilinn:
„Skákmeistari Islands 1946“.
32. Kg8—f7
33. BÍ3 -e 1 Kfti • e7
34. Bel—d3 Be7—i'6
35. Dcl—c2 Bb6—d7
36. Bb5xd7 Dd6xd7
og hvítt gei’ði biðleik.
Hvíttt:
Ásmundur Ásgeii-sson.
Svart:
Guðmundur Ágústsson.
Griinfelds-viirn.
1. d2- -d4 Rg8- —fö
2. c2— c4 g7- -g6
3. Rbl —c3 Rg8- -46
4. Bcl —f'4 Bf8- -g7
5. Bf4- —e5
Sjaldgæfui’ leikur, en þó
leflandi, venjulegi’a er samt
5. Rgí—f3.
5. —„— c7 cti ;
6. e2—e3 0—0
7. Rgl—f3 Dd8—a5
Til greina kemur R—d7
eða B -gl.
8. Ddl—d2
Rólegt og stei’kt áframliald
væri h2—b3, sem hindrar
B g4. Ef t.d. 8. —R
e4 þá 9. Bxg7 Rxc3 10.
D- d2 ,Kxg7 11. b2xc3 og
hvítt hefir mjög sterka stöðu.
Einnig væi’i bægt að svara
8. ., R—e4 með 9. I) 1.3.
’ 8. 9 9 Bc8 -g4
9. c4 x d5 Bg4 Xf3
10. g2 X f3 c6 X <15
11. Bfl—d3 Bb8- -c6
12. Be5 X í‘6 Bg7 x 46
13. f3—44 e7- -e6
14. 0^0 a7— -a6
15. Dd2—dl b7- -b5
16. Ddl—g4 Bf6— -g7
17. Kgl—hl Da5— b4
18. Hal—bl f7- -45
Vaí 'asamt, þar sem hvítt
bótar tæpast að leika f4 fá
í stöðinni. Ha8—c8 eða D—
d6 væri eðlilegro.
19. Dg4—g2 Db4—d6
20. Hbl—el Ha8—c8
21. Dg2—13
Til greina kemur 21. H
gl og síðan b2—h4, en virð-
ist þó ekki álitlegt, þar sem
svart hefir ýms svör á
takteinum, svo sem, R—e7,
B—f'6 og K—17, sem er ekki
einungis sterk vörn, heldur
ógnar útrás með hróknum
á g-línunni eða h-línunni
fari hvítt út í að leika h4
—h5 og bxgö.
21. —„— Rc6—a5
22. Df3—e2 Ra5—ci
23. b2—b3 Rc4—b6
24. Dc2 d2 b5—b4
Fróðlegt hefði verið D—
b4.
25. Rc3—e2 a6—a5
26. Hclxc8 Hf8xc8
27. Hfl—cl HcSxcl
Athugandi væri einnig
Hc7 eða D—d8.
28. Dd2 X cl Bg7—f8
Þegar hér var komið á As-
mundur eftir 20 mínútur, en
Guðmundur 5 mínútur fyrir
næstu 8 leiki.
29. Bd3 -b5! Bf8—e7
30. Re2—gl Bc7—d8
31. Rgl—f3 Bd8—f6
Nú á hvitt 10, en svart 2
mínútur eftir.
32. Klil—g2
D—c5 kom mjög til greina.
8
7
6
5
4
3
i)
1
Skákinni var haldið áfram
kl. 8 í gærkveldi og lauk
henni eftir fjögurra stunda
tvísýna viðureign og alls 68
leiki með sigri Ásnnmdar.
Næst verður teflt á fimmtu-
dagskvöld i Þórs-café.
L'ngbarnavernd Líknar,
Teniplarasiindi 3, er opin
þriðjudaga, fimmtudaga og föstu-
'daga kl. 3,15—4 fyrir ungbarna-
verndina. Fyrir barnshafandi
konur mánudaga og miðviku-
daga kl. 1—2. Bólusetning gegn
barnaveiki þriðjudaga og föstu-
daga kl. 5—(i. Þeir sem vilja fá
börn sín bólusett, liringi i sima
5967 milli 9—11 f. h. sama dag.
Nýir kaupendur
Vísis fá blaðið ókeypis til næstu
mánaðamóta. Hringið í síma 1660
og tilkynnið nafn og heimilis-
fang.
Tékkar hafa ákveðið að
reisa Björnstjerne Björnson
minnismerki i Tékkósló-
vakíu.
KAUPRÖLLIN
er miðstöð verðbréfavið-
skiptanna. — Sími 1710.
Jámakrallur
fyrri hluta vikunnar.
Hárgreiðslustofan
Vífilsgötu. Sími 4146.
E n s k a r
C irÓBUi
Klapparslíg 30, simi 1884.
jÞi’iðjudaginn 29. októbcr 1946
Atlantis-flugvöllur.
Nafnbreyting á fliigvellinum á Reykjanesi er
enn til umræðu og hefir Bergmáli iheðal ann-
ars borizt bréf um þetta efni frá Ágústi H.
Bjarnason prófessor. Hann segir: „Það er ekki
nema eitt nafn, sem hæfir Keflavíkur-flugvell-
inum: Atlantisflugvöllur. Thule-flug-
völlur niinnir of mjög á Thule-stöðina á Græn-
landi og getur valdið misskilningi; en A 11 a n t-
i s minnir þegar á flugvöllinn í miðju Atlantz-
hafi norðanverðu.”
Gott nafn.
Það er sennilegt ,að mörgum finnist þetta nafn
gott, en að líkindum verða skiptar skoðanir unt
það, eins og þau sem þegar hefir verið stungið
upp á. Fyrstu nöfnin, sem komið var fram með,
það er Geysisflugvöllur og Hekluflugvöllur, urðu
þó ekki langlíf, því að „Flugufótur" sló tvær
flugur í einu höggi, þegar hann mótmælti þeim
og stakk upp á Thule-nafninu. Nú verður fróð-
legt að sjá, hvort hann og fleiri vilja ekki leggja
orð I belg um þetta nýja nafn.
Stapavöllur.
Þegar flugvöllurinn hafði verið afhentur á
föstudaginn og þeir, sem viðstaddir voru í boði
forsætis- og utanríkisráðherra, voru komiiir i
bæin aftur, var boðið upp á hressingu í ráð-
herrabústaðnum við Tjarnargötu. Þar var lítil-
lega minnzt á nýtt nafn á flugvöllinn og sýnd-
ist sitt hverjum. Þó mátti heyra, að Thule hafði
fundið nokkurn hljómgrunn hjá ýmsum. En for-
sætisráðherra kom með nýtt nafn. Það var
Stapa-flugvöllur, — Stapavöllur í daglegu tali.
Stutt til Stapans.
Það er stutt til Stapans frá flugvellinum, svo
að nafnið gæti vel átt við þess vegna. Fyrri
hluti nafnsins — Stppa — mundi verða svo a5
segja alveg eins framborinn af útlendum mönn-
um sem innlendum, svo að ekki ætti að þurfa
að óttast, að útlendingar misþyrmdu nafninu á
vellinum. Ollum hefir komið saman um, senv
um nafn vallarins hafa skrifað, að finna þyrfti
honurn nafn, sein allir gætu borið fram.
Nýja naínið kemur.
Það er víst óhætt að slá botninn í þessa þanka
með þeirri fullyrðingu, að nýtt nafn komi á
völlinn áður en varir. Það er komin hreyfing
í þá átt, og hún hefir áreiðanlega sigur bráð-
lega. En hvaða nafn hlýtur Iiann? Um það skal
ósagt Iátið. Kannske væri rétt að leita ráða
hjá einhverjum orðhögum mönnum, leggja þeínt
þann vanda á herðar, að velja úr þeim nöfn-
um, sem þegar hefir verið stungið upp á.
Kallað á hjálp.
Sunnudaginn 27. okótber 1946 verður áreið-
anlega ætlað veglegt rúm í mjólkurannál Reykja-
víkur. Það var þann dag, sem lögreglan hafðí
litlu öðru að sinna um tíma fyrir hádegi, en
að halda vörð við mjólkurbúðir bæjarins. „Létt
verk og löðurmannlegt,“ segir kannske einhver,
sem aldrei hefir lent i mjólkurslag, en húsmæð-
ur og heimilisfeður þessa bæjar eru ekki nein
lömb að leika við, þegar að því kemur að berj-
ast um mjólkurdrey.tilinn.
Raðirnar.
Það liefir verið vikið að því áður í Bergmáli,
að sjálfsagt sé, að fólk skipi sér í biðraðir í
mjólkurhúðunum. Það geri alla afgreiðslu auð-
veldari. En fólki lærist þetta ekki, eða a5
minnsta kosti illa. Því ekki að fá lögregluna
til hjálpar? Lúta hana „taka fyrii*“ cina eða
tvær mjólkurbúðir í einu, standa þar vörð í
nokkra daga í senn, þar til fólk er komið upp
á lagið. Það er áreiðanlega betri aðferð en að
standa í stimpingum lengi á hverjum degi.