Vísir - 18.11.1946, Síða 4

4
VISIR
Mánudaginn 18. nóvember 1946
DAGBLAÐ
Útgefandi: BLAÐACTGÁFAN VlSIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
| Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (finun línur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
,j .
Þai kom að því.
Illþýðusáxnbandsþingið hefur nú fundið lausn allra vanda-
** mála þjóðarinnar í verðlags- og atvinnumálum.
Allsherjar eignauppgjör og landsverzlun er lausnin. Þess-
ar ráðstafanir ciga að tryggja framkvæmd nýsköpunar-
jnnár og ftilla atvinnu handa ölluni landsmö'nnum, og
leysa þau þjóðfélagslegu vandamál, sem nú steðja að at-
vinnu og fjárhagslífi landsmanna. Minna má j>að nú ekki
vera.
Sá einn er galli á gjöf Njarðar, að alli eru j>etta gaml-
ar og þrauttuggnur lummur, sent öllum heilvita mönnum
virðasl úr j>ví cfni gerðar, að þær hljóti að reynast ómelt-
anlegar. Nokkur vafi liggur einnig á, að kommúnistar
meini slíkar ráðstafanir alvarlega, og líkur. Itenda til, að
þoir hugsi sér að beita hér rússnesku aðferðinni, cn geri
kröfur um 50% til j>ess að fá 100% af þvi, sem þeir vilja
* fá raunverulega.
Landsverzlun er svo vafasamt fyrirtæki, frá hvaða sjón-
armiði, sem séð er, að til hennar ber ekki að stofna, nema
;if brýnustu nauðsvn. Gctur hún þannig verið verjanlcg
á ófriðartímum, þegar allt cr háð opinberu eftirliti, en aft-
ur er óverjandi að efna til sliks, ef engin nauðtir rekur til
og getur rcynzt jijóðinni stórskaðlegt, beinl og óbeint.
Rcynsla okkar af opinberum rekstri og jafnvel aðeins op-
inberum afskiptum, hvetur ekki til að efnt ve’rði lil lands-
verzlunar. Scm dæmi opinberra afskipta mætti nefna þá
samninga, sem gerðir hafa verið til að franikvæma ýinsa
Jsrtti nýsköpunarinnar, en sem hafa orðið þjöðinni dýr-
ari en orðið hefði einkaframtak, með aðsíoð Iiins opin-
bera, hefði staðið að framkvæmdunum.
InnköIIun fjái.
íkanir og Norðmenn hafa llorfið að j>ví ráði, að innkalla
** peninga og verðbréf, til þess lyrst og fremst að koma
í yeg fyrir misnotkun fjár, sem í umferð var á vegum bins
erlenda Iiernámsliðs, en jafnfrajnt til hins að ná til þcirra
horgara, sem hagnasi höfðu á svikastarfsemí gagnvart þjóð
sínni og loks skattsvíkum, án þess að j>au stæðu í sam-
Jrandi við aðra svikastarfsemi.
Ohætl er að segja að nauður rak háðar j>essar |>jóðir lil
slíkra ráðstafapa, en afleiðinganiar hafa orðið j>ær, að
ríkið hcfur að vísu hlotið af j>essu nokkrar tekjur, beint
og óbeinl, en öllum ber saman um að atvinnulíf hafi beðið
við þetta mikinn hnekki, einkum i Danmörku og muni
verða lengi að jafna sig. Áður en slík innköllun fjár væri
í lög leidd, l>æri löggjafanum að kynna sér vel reynslu
Dana í þessum efnum, og fá |>á einkum álit danskra hag-
fræðinga um málið.
Þeir, sem nokkra fjármálastarfsemi hafa annast undan-
farna mánuði, urðu j>ess strax varir, er hlöðin tóku að
iieða innköllun fjár, ásamt viðeigandi refsiaðgei’ðum, er
um einhvcr hrot væri að ræða, að fjármáiastarfsemin Iam-
aðist gersainlega um skeið. Siðar hólst svo eftirspurn eftir
lasteignum eða öðrum verðmætum, menn vildu allt
frekar eiga, en peninga eða verðbréf, og einkum hefur
í ramhoð verið töluvert á ríkiaskuldabréfum. 1 J>cssu mun
m. a. liggja lílil eftirspurn cftir J>eim verðlnéfum, sem nú
em boðin út vegna nýsköpunarihnar.
Þeir mcnn, sem sparað hafa fé saman og látið j>að rík-
inu í té, eiga allt annað sl<ilið, en að J>eir séu hnndeltir af
ríkinu, vegna lítilfjörlegra yfirsjóna, en hreinræktaðir
skattsvikafar eru J>ar sér i flokki. Sé skattaeftirlitið full-
komið, ætti að reynast auðvelt að ná til slíkra manua.
Snucrri sparifjáreigendur hafa fest fé sitt í verðbréfum
þeim, sem þeir hafa talið öruggust og gert það fyrst og
Ircmst til að eiga ekkert á liættu. I rauninni ælli slík fjár-
.söl’niin að vcra skaltfrjáls, að meira eða minna leyli, og
með j>ví móti væru J>egnamir verðlaunaðir fyrir sparnað,
i stað óhófseýðslu. Samkvæmt tillögum kommúnista sleppa
]>eir, sem miklar tekjur hafa haft og svikið undan skatti,
ef }>eir Iiafa éytt j>eim jafnframt í glerkýr, áfengi eða
nniutn munáð.
Frá einviginu um
skákmeistaratitilinn.
SKÁK nr. 6.
ENSKUR LEIKUlí.
Hvitt: Guðm. Ágústsson.
Svart: Ásmundur Ásgeirsson
1. e2—c4 e7 e5
2. Rhl—c,3 Bl.S c6
3. g2—g3 g7 g(i
4. Bil—g2 Bf8 - g7
5. e2—e8 Bg8 c7
6. Rf8 e2 Bc7 -f5
7. b2 1>3 d7- d6
8. Bcl 1.2 Bc8- <17
9. Rc3—d5 0 —0
10. d2—d4 Hl’8- -e8
11. 0—0 Ha8 1)8
12. Ddl- <12 Dd8 c8
18. Hft—el Bf5 h6
14. Hal cl Bd7 li3
15. Bg2—hl Bh6 í’5
16. e4—c5
Eðlile: gra virðist a3 og næst
ef lil vill b4 og undirbúa
hetur árás drottningarmegin.
16. e5 X <14
17. e3 X d4 I)d8 -<17
18. Rd5 f 4 Bf5 -e7
19. <14 <15 Bg7 x b2
20. Dd2xb2 Bc6 -e5
21. c5 x d6 c7 X d6
22. Rf4xh3 Dd7 x hS
23. Re2—í’4 Dh3— <17
24. Db2 <14 b7 1>6
25. Hcl —c8 111j8 c8
26. Hel—cl Hc8 X c3
27. Hcl X c3 He8 c8
28. Bh 1 —e4 He8 c7
29. Kg.L g2 D<17 c8
30. Rf4—c2 17 -f5
Eram lil þessa lvifa báðir
jjrætt rólegar og hættulaus-
ar leiðir, en nú er eins og
Ásmundur ætli að gera til-
raun til að vinna.
81. Be4 c2 Hc7 X c8
32. Bc2 x c3 Dc7 c5
38. Dd4 x c5 1>6X c5
34. h2 —1j8 Kg8— -f7
85. f2—fl Be5— d7
86. Bd2—d8 Bd7— 4)6
87. B<13 e2!
Biðleil uirinn. Svart má
vissnlega ekki Þiggja peðs-
fórnin a á d5 vi sgua 38. Bc4
og næst Rx<i5 og virmur,
J>ví svart kemst þá í leik-
þvingun.
Samið um .afntefli.
Lokastaðan:
Lá andvaka,
er hann fann
reykjarlykt.
Visir átti tal viö Jón Jós-
efsson frá Setbergi, en hann
var einn fieirra er bjiu/gn í
húsinu og bjó í herbergi á
miðhæöinni.
Jón kvaðst hafa legið and-
vaka i rúminu og ekki getað
sofnað. Allt í einu fannst
honum sem reykjarj>ef
leggði að vitum hans og
kveikti hann }>á Ijós. Varð
honum j>egar ljóst að her-
bcrgið var orðið fullt af
reyk og að J>að gat ekki ver-
ið með felldu. Snaraðist Jém
þá i jakka og buxur og hent-
ist út til j>ess að vita hverju
þetta sætti. Sá hánn J>á að
eldur var uppi i lvúsinu
jjvi að eldtungur teygðust út
um tvo glugga á miðhæð-
inni.
Varð Jóni það fyrst fvrir
að kalla og kasta grjóti upp
til kunningja síns, Gunnars
Þórðarsonar, sem svaf í
kvistlierbergi á efstu hæð. Er
Gunnar kom út í gluggann
kallaði Jóns til lians, að hús-
ið væri að brenna. Að J>ví
loknu fór Jóh inn i húsið
aftur til þess að vekja fólkr
ið á miðhæðinni en þegar
liann kom upp í stigann var
húsið tekið svo mjög að
brenna að eldurinn læsti sig
strax í föt hans og eihnig
sviðnáði hár lians og auga-
brúnir.
Þegar Jón kom upp á gang-
inn varð hann J>ess áskynja
að liann liafði skellt á eftir
sér ganghurðinni þegar
hann fór út, svo hún féll í
lás. Var Jón að reyna að
opna hurðina, þegar allt í
einu var þrifið til lians og
var J>ar slökkviliðið komið
á veltvang.
Nýir kaupcndur
Vísis fá blaðið ókeypis til næstu
mánaðamóta. Hringið í síma 1660
og tilkynnið nafn og heimilis-
fang.
BEKGMÁL
Fyrsta skíðaferðin.
í gær fóru fjölmargir Reyk-
víkingar á skt'ði í fyrsta sinn á
þessum vetri. Fjölmargir Ijilar
fóru úr bænum i gærmorgun,
fullir af glöðum og tápmiklum
æskumönnum, sem heldur vilja
eyða sunnudeginum uppi til
fjalía en í sígarettureyk kaffi-
húsanna. Sumir létu sér ]>ó
ekki nægja að leggja upp i
gærmorgun. Þeir fóru úr bæn-
um þegar á laugardag, til þess
:iti nota tímann sem bezt.
Ungir og gam'lir.
Það er óhætt að scgja, að nú
orðið iðlci bæði ungir og gaml-
ir skíðaíþróttina liér i bænum,
I>ó er ekki svo ýkja langt síðan
það mátti næstum telja á fingr-
um sér þá menn, sem lögðu það
á sig að spenna á sig skiði um
helgar og renna sér um fjöll og
dali. En nú er öldin öunur, svo
að segja má, að engin íjjrótt
hér sé eius vinsæl og þessi.
Miklar framfarir.
Skíðamönnunuin hefir líka
farið stórkostlega fram siðustu
árin, ekki er Jjví að leyna og
eiga þó margir þeirra, hinir
sunnleuzku til dæmis, við tals-
verða örðugleika að striða
vegna óiíagstæðrar veðráttu.
Þrátt fyrir haua hafa þeir þó
sýnt, livað í þá er spunnið og ef
þeir draga ekki aí sér, þá fer
svo áður en langt liöur, að Jieir
geta kejjpt við menn annárra
Jjjóða, sem eiga miklu meiri
skíðareynslu að baki sér, án
]>ess að Jjurfa aö bera kinnróoa
fy'rir.
Jarðsetning leifa Jónasar.
Leifar Jónasar Hallgrimsson-
ar voru jarösettar á Þingvöll-
um á laugárdag. .1 ’aS var ekki
mikill hátiðablær yfir Reykja-
vik, en útvarpið heiðraði niinn-
ingu hans, svo sem bréf þáS frá
,,J. G.‘, sem hér fer á eftir,
fjallar um. Þar segir m. a.: ,,lig
settist meö nokkurri eftirvænt-
ingu við útvarpstækið í dag
(laugardag) til þcss að hlýða á
j>aS, er bein Jónasar Hallgríms-
sonar yrSu jarSsett í íslenzkri
mold.
Enginn jazz.
Að jjessu sinni ætlaði útvarp-
ið að færa ldustendum eitthvað
annað en jazz-gutl og írétta-
tuggu, sem allir menn eru fyrir
löjigu þrevttir á. En það verð
eg aö segja, að vönbrigðin létu
ekki bíða eftir sér. því aö ann-
að eins truflanaútvarp lieíi eg
aldrei hlustað á. Sífellt vélar-
skrölt heyrðist i gegn, samband-
ið rofnaði hvað eflir annað og
var óljóst, jjá sjaldan heyrðist
að austan.
Gafst upp.
Svo kom söngur. Eg efast
ekki um, að vel hat’i verið sung-
ið, en ekki batnaði sambandið.
Og. jjað var sama sagan, þegar
presturinn byrjaði að tala. Þá
gafst eg upp, }jví að líklega
hefir Jónasi Hallgrímssyni
sjaldan verift gerð önnur eins
skömm af Islendingmu og með
jjessu útvarpi.
Prófun.
Mér er spurn, hvort samband-
ið að austan hafi ekkcrt verið
þrófað, áður en lagt var i jjetta.
Eg gct ekki trúað jjví, að jjað
hafi verið reyut og- jjótt ágætt.
Hið rétta hefði vafalaust verið,
að láta taka atlfötnina á plötu,
líkléga hefði Jjað geíið ljetri
árangur. En hví var ]>að ckki
gert ?‘‘