Vísir - 06.12.1946, Blaðsíða 4

4
VISIR
Föstudaginn 6. desember 1940
(1
DAGBLAÐ
CTtgefandi: BLAÐACíTGAFAN VISIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Erlendm markaður.
f/ommúnistar hafa mjög hvatt til að aí'Iað yrði viðskipta-
l*^ sambanda á meginlandi Evrópu, ljæði að því er va.rð-
aði inn og útflutning. Þetta er á engan liátt óeðlileg krafa,
en kommúnistar íuil'a ckkert gert til að skýra viðskipta-
skilvrði þau, sem fyrir hendi eru á meginlandinu. Pólland
er eins og sakir standa gersamlega lokað land, þannig að
jafnvel Danir, sem þcgar liafa gert viðskiptasamning við
Pólverja hafa engin ofnot af höfnum Danzig eða Gdynia,
cn um aðra hafnarbæi er trepast að ræða. Svipuðu máli
gegnir um Þýzkaland. Kaupgeta meginlandsþjóðanna cr
<>g verður lítil, ef Rússland eitt er undanskilið, en við það
geta takmörkuð viðskipti átt sér stað, svo sem raunin
sannar þegar.
Nú er Ijóst, að aðalatriðið er ekki út af fyrir sig að fá
scm hæst verð fyrir útflutningsvöruna, einkum ef við-
skiptin byggjast á vöruskiptum, mcð j>ví að verðlag á inn-
flutningsvöi’unni skiptir einnig verulegu máli. Segjum til
dæmis, að Islendingar selji fisk háu verði til Tékkóslóvakíu,
cn tigi að kaupa i staðinn aðrar vötur Séu þær dvrari í
Tékkóslóvakíu, en öðrum viðskiptalöndum okkar, gelur
slíkur innflutningur beinlínis þýtl ]>jóðhagslegt tap. Þetta
er aðeins nefnt sem dæmi til skýringar, cn það er algilt
fyrif hvaða þjóð, scm er.
Tilgangslaust er fyrir kommúnista að einblína á Evrópu-
markaðinn, geti hann að engu vcitt okkur belri skilyrði,
cn að mörgu leyti erfiðari, en markaður annarra jxjóða.
Þótt t. d. verð á fiski kunni að reynast þar hærra en ann-
arsstaðar, kemur ]>ar tii greina miklu mciri flutnings-
kostnaður, stórauknir flutnings erfiðleikar, og loks ef til
vil minna magn innfluttrar vöru fvrir gjaldeyri þann, sem
fæst fyi’ir afurðasöluna. Við getum no*ið ]u;r á allau bált
óhægari aðstöðu, en samkeppnisþjóðir okkar, sem selja
sína vöru ódýrara verði og það geíur leilt lil aukinnar
dýrtíðar vegna óbærilegs verðlags á innfluttum vörum.
Af ]>essu öllu getur svo leitt, að slík viðskipti borgi sig
ekki fyrir þjóðina, — nema því aðeins að ætlunin sé að
halda uppi framleiðslunni á kostnað nevtendanna.
•/
a
^ommúnistar hugsa sér. að halda útveginum og landbún-
aðinum uppi, með beinum greiðslum úr ríkissjóði, en
það’ fé á að sjálfsögðu að sækja í vasa almennings, enda
vcrður það ekki annað sótt. Suinpart er hugsunin að gera
]>etta með óbeinum neytcndaskatli, en að öðru leyti mcð
hækkuðum skatti af fastcignum, miðað við gangverð þeirra
nu, en ckki afrakstur eins og liann er og hcfur \’erið frá
því fyrir stríð, að viðbættri viðhaldsvísitölu, sem cr mjög
lág. Hinsvegar vilja kommúnistar ekki lækka vísitöluna.
Sé íé sótt í vasa borgaraniia með auknum sköttum og
álögum, þýðir það, að ]>cir hafa þeim mun minni fjár-
munum úr að spilla til lífsviðurværis og „lífsslandardinn“
lækkar að sama skapi. Arangurinn er því nákvæmlega sá
sami og ef vísitalan væri lækkuð, cn þetta ófremdarástand
lielzt til langframa, ]>ótt vísitölulækkun hafi aðeins auknar
byrðar fyrstu mánuðina, en varanlega I>ót til langframa.
Tillögur kommúnista rniða að eyðslu á þeim þjóðarauði,
sem kann að hafa skapast í landinu, lil ]>ess að viðhalda
um stundarsakir atvinnuvegum, sem endanlega verður að
bjarga með lækkaðri vísitölu. Slíkl eru ekki hyggindi,
sém í hag koma.
Þeim mun mcir, sem eytt hefur verið af þjóðarauðnum
i styrktarstarfsemi fyrir hrynjandi atvinnuvegi, iþeim mun
vcr er þjóðin á vegi stödd og síður um komin að bera
vísitölulækkun, sem endanlega verður að grípa til. Nú skil-
ur hver maður, að tiltölulega auðvell hefði verið að ráðast
gegn yerðlagsþénslunni árið 1944, er ríkið sat með fullar
hendur fjár. Það var ekki gert og nú mun ríkið reynast
þungur baggi á þjóðinni vegna tekjuþarfar siunar.
Bygging verbúða vii Faxa-
flóa mjög nauðsynleg.
Æ*in gstí Igh iun tsjriillagts frtí
Pctri Ottescn.
Pétur Ottesen flytur í sam- j
einuðu þingi tillögu til þings-l
ályktunar um verbúðir, og
er lxún svolátandi:
„Alþingi ályktar að skora
á ríkisstjórnina að beita sér
fyi’ir.því, að komið verði upp
fyrir næsfu vetrarvertíð ver-
búðurn ásamt skýluin til
beitingar og fisksöltunar í
hclztu verstöðvum við Faxa-
flóa og þeim fisksælu ver-
stöðvum annars stáðar á
landinu, sem brýn þörf er
slíkra bygginga. Ef þörf
krefur, skal ríkisstjórninni
heinxilt að koma slíkum
byggingum upp fyrir fé rík-
issjóðs.“
I greinargerð segir svo:
„Það hcfir þegar komið á-
þreifanlega í Ijós, að mjög
skortir á, að séð hafi verið
fyrir nægu og viðhlítandi
húsrými handa skipshöfnum
vélbátaflotans í helztu veiði-
stöðvum hér við Faxaflóa og
öðrum fisldsælum vcrstöðv-
um annars staðar á landinu.
Sama máli gegnir um luisa-
kost á þessum stöðum til
beitingar og verkunar aflans.
Þctta ástánd útilokar, að
: Iiægt sé að nota til hlítar
hinn nýja bátaflota til þorsk-
veiða á næstu vetrarvertíð í
ýinsurn Iielztu verstoðvun-
um. Einkum og sér í lagi cr
ástandið i ]>essu efni ísjái'-
vert við Faxaflóa. Sýnt cr,
að allmiklum fjölda fiskibáta
cr af þessum sökum með öllu
fyrirmunað að stunda fisk-
veiðar á hinum aflasælu mið-
unx á Faxaflóa á vertíðinni.
Flutningsmanni ]>essarar til-
lögu cr kunnugt um, að af
þessurn sökum hefir orðið að
ncita skipshöfnum margra
báta um viðlegu á Akranesi,
]>ó að legusvæði fyrir báta
og lendingar- og afgreiðslu-
stöðvar lcvfi ]>að vel, eins og
nii er komið, að bætt væri
við heimaflotann á vertíð-
inni allmörgum aðkömubát-
um. Hér er mikið í húfi og
í ærið óefni stefnt, ef veru-
lcgur hluti hins nýja og góða
bátaflota verður að Iiggja ó-
hreyfður við landfestar yfir
hábjargræðistimann af þess-
um sökum. Þctta er svo al-
vaxlegt mál fyrir afkomu
þjóðarinnar, að það cr með
öllu óforsvaranlcgt og óvið-
hlítandi, að cigi séu gerðar
ráðstafanir til þess að bæta
úr því, sem áfált cr i þessu
cfni. En svo mjög cr komið
í eindaga um aðgerðir hér
að lútandi, að ]>að má ekki
dragast neitt úr ]>essu, að
undinn sé að því bráður bug-
ur að IvOina upp nauðsynleg-
um byggingum lil þessara
nota. Það, sem er næst hcndi
og fljótvirkast til úrlausnar,
er að konxa upp bröggum á
þessxinx stöðum. Ærið er cnn
til af slíkunx byggingum víðs
vegar, og bæði er fljóílegt
að rífa braggana og kcrna
þeim upp aftur. Má vel og
auðveldlcga ganga svo íTá
bröggunum, að ]>eir geti ver-
ið viðhlítandi vcrbúðir til
brúðabirgða, auk ]>ess sem
scnx þeir eru vel nothæfir til
beitingar og hagnýtingar á
fiskiafla cftir að steypt hafa
verið gólf í þá.
Er ]>ví beint lil ríkisstjór.i-
arinnar, að hún beiti sér fyr-
ir framkvæxndum í ]>essu
cfni, bæði nxeð hvatningu til
útvegsmanna og sjómanna
um, að ]>eir hefjist lianda um
úrlausn þessa máls, og stuðn-
ingi og fyrirgreiðslu, er verða
mætti þeirn uppörvun og
stuðningur við skjótar að-
gcrðir i ]>essu vandamáli. Ef
óhjákvæmilegt rcynist, að
í'íkisstjórmn grípi frekar í
taumana og komi u]>p slík-
um byggingum, er henni í til-
lögunni heimilað að verja li!
þcss nokkru l'é úr ríkissjóði.“
Framh. af 1. síðu.
vinnu. Verkfallið virðist
vera illa þokkað lijá nánnx-
mönnum þótt þeir liafi lagt
niður vinnu vegna þess að
þeir voru bundnir sanxtök-
unum.
Málamiðlun Lewis.
Það hefir komið í ljós, að
Lewis bauð Tniman forseta
sættir i vei’kfallsmálinu, er
lxonum var stefnt, en forset-
inn íiafnaði. Lewis lxafðí
boðist lil þess að fyi’ii’skipa
nánxumönnuixx að fara til
vinnu aftur, ef þeir fengju
iiokkra humahækkun. Tru-
man forseti ætlar sjálfur að
tala til nánxumanna á sunnu-
dag og livetja þá til þess að
fara iil vinnu. Margar nám-
ur sem búið var að loka, eru
aftur slarfræktar vegna þess
að námumemx liafa tekið
u]>]> vinnu af sjálfsdáðunx
og sýnir það að verkfallið er
ckki vinsælt.
Höfuni opnað
eftir bi'eytinguna.
Mikið af nýjur.x vöítunx.
UjólabúliH
Bergþórugötu: 2.
BEKG
Ávextir bannvara.
„Grainur" hefir sent Berg-
,ináli hréf það. sem hér ter
I cftir og verður aö biöja hanu
] velvirðingar á því, hve lengi
birting þess hefir dregizt: ,.í
dag flytja blööin þær gleöifrétt-
ir. aö amerískar sígarettur sé
komuar til landsins og muni
I koma i búöirnar á morgun. —
I En þau flytja ekki fréttir um,
| aö nú sé ávextir aö koma i búö-
! irnar —■ nei, ávextir eru bann-
| vara — eitrið sjálfsagt.
I
Gjaldeyrisskortur.
Eg spurði kaupmann um
jlíkt leyti og þetta geröist: Fáiö
þiö ekki ávexti íyrir jólin eins
| og vant er? Svarið var: Vafa-
j mál, vanlar gjaldeyri. (Nú er
| búið að sjá svo um, að citthvaö
kemur af ávdxtuiri’).' Eú giald-
eyrir hefir alltaf verið til fyrir
sigarettum. Og gjaldeyrir er til
fyrir. áfengi og allskonar ó-
þörfu glingri. Mcö öðrum orö-
ttm: Þáö vantar bara gjaldeyri
fyrir nýjum ávöxtum.
Einokunin danska.
Þetta minnir ailmikið á
dönsku einokunina illræntdu,
þcgar skortur var á lífsnauö-
synjum hanua þjóðinni cn séð
var uni, að nóg væri til aí
brennivini og öörum óþaría.
lEalleg er fyrirmyndin.
| Kona kom nýlega til læknis
Imeð barn sitt. Flann sagöi, er
I hann athugaði barnið :, „Bæöi
i þessi kvilli og margir aðrir,
| setn vart verður viö nú hjá
j börnuin, stafa af því, aö börn-
i in fá enga ávexti.“ Eg spyr svo
1 að sjðustu: Bera þeir, sem
! i>esstt ráöa, enga ábyrgð á
jgerðum sínum?“

Rottueitrunin.
„IlúsráÖandi" skritar Berg-
máli eftirfarandi: „Eg sá ný-
lega í blööuuum, að góður ár-
angur hefði oröiö af rottueitr-
unarhcrferðinni í sumar og
haust. Þáö er gott aö vita. En
mig langar til þess að skýra
frá þvi hér, hvernig þessi her-
ferö fór i mínu liúsi.
Talað við óviðkomandi.
Viö fyrstu umferð kornu þeir
hér í kjallara liússins. Þai* 1 voru
smiðir aö gera viö gólfið. I’eir
spurðu, hvort hér væri rottu-
gangur. Smiöirnir vissu vitan-
lega ekkert um þaö. \'iö enga
aðra í húsinu var talað. Um
þetta var kvartað viö mein-
dýraeyöi og lofaði hann að þetta
skyldi athugað. Þaö var aldrei.
Viö aðra og þriðju umferö var
aldrei komið. Enda lifa rotturn-
ar hér góðu ljfi.eins og. áöur."