Vísir - 11.03.1947, Qupperneq 4

ft
VISIR
Þriðjudagimi 11. marz 1947
DAGBLAÐ
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VISIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: HverfisgÖtu 12. Símar 1660 (fimjn línur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Vanrækt skylda?
Húsmæðraféiagið:
80 konur sóttu
matreiðsiukennslu
:#íísli Jónsson alþingismaðnr hefur nýlega flutt á þingi,
” tillögu várðandi mál þeirra Islendinga, sem erlendis
hafa dvalið og lent hafa í hers höndum, eftir að styrjöld-
inni var lokið. Er þar skorað á ríkisstjórnina, að lilutast
til um, að skýrsla verði fengin um meðferð mála þessara
manna, en í þvi felst vafalaust heildarrannsókn á málurn
þeirra, sem fram fœri að tilstuðlán ríkisstjóniarinnar.
Um afdrif sumra Islendinga 'vitum við það eitt, að
þeir hafa heðið bana, en loðnar yfirlýsingar liafa verið
gefnar af erlendum stjórnvöldum varðandi mál þessara
manna, sem sumar liVerjar er á engan hátt hægt að taka
alvarlega. Þahnig eru þess dæhii, 'áð sakhörningar full-
yrða, að þeir liafi fengið fyrinnæli um refsiaðgerðir, frá
einhverjum aðilum, sem koma síðan ekki við sögu og er
að engu getið frekar. Virðist þetta nægja til að sýkna
hina ákærðu eða drepa máli þeirra á dréif. Vafalaust hefur
íslenzka utanríkisþjónustan gert það, sem unnt var hverju
sinni, til þess að fylgjast með málum þessarar manna og
aðstoða þá. Um það liefur ekkert heyrzt. Væri mjög æski-
2egt að almenningur fengi að lcvnnast slíkri starfsemi
nánar.
Vitað er að Islendingar hafa verið teknir með valdi
um borð í íslenzku skipi, og þeir þvínæst látnir sæta ó-
mannúðlegri meðferð í erlendum fangelsum, að fördæmi
því, sem nazistar gáfu á styrjaldarárunum. I fangelsun-
um hafa þessir menn orðið að sitja vikum og mánuðum
saman, án þéss að mál þeirra værti tekin fyrir, en loks
hefur þeim verið sleppt, sem talið er að ekki hafi reynst
sekir. Hinsvegar munu þess engin dæmi, að þeim hafi
verið greiddar bætur fyrir meðferðina, — hvorki beint pé
pbeint. Séu menn þessir saklausir eiga þeir fullan rétt
á bótum, en reynist þeir sekir verða þeir að bera þá refs-
ingu, sem þeir kunna að hafa unnið til.
Stórþjóðirnar hafa lialdið því fram, að þær herðust
engu síður fyrir frelsi og hagsmunum smáþjóðanna, en
sínum eigin, og er það í samræmi við Atlantshafsyfirlýs-
inguna, sem gefin var á síhum tíma og greindi ítarlega
i hverju frelsi væri falið. Sýnist því ekki ástæða til að
ælla, að þær vilji brjóta lög á smáþjóðum eða þegnum
þeirra. Virðist þá líklegt að íslenzk stjórnarvöld geli aflað
fullnægjandi skýringa um ýmsar aðfarir, sem lítt virðast
geta samrýmst frelsisliugtökum þéim, sem mynduð voru
í styrjöldinni og barizt var fyrir.
Meðan algjört upplausnar ástánd var ríkjandi í her-
nitmdum löndum, sem losuð voru tir viðjum kúgunar-
jnnar, gátu óhöpp viljað til, sem með tilltt verða að teljast
öviðráðanleg. Sannist að saklausir menn ltafi verið drepnir
eða hraktir á þeim tima, getum við eltki unað ‘slíku, án
þess að fullar bætur séu greiddar og hlutur þéssara manna
eða aðstandcnda þeirra þannig við réttur. Nú, þegar ró
cr tekin að færast yfir hugi manna, virðast líkur til að|
hlutaðeigandi þjóðir muni með glöðu geði taka upp samn-
inga um málið, og láli þá þær upplýsingar í lé, sem þýð-
jngu geta haft varðandi úrlausn þeirra. Sýnist í rauninni
undarlegt hversu kyrrt hefur verið um þessi mál, (en blöð-
In liafa ekki lireyft þcim af þeim sökum, að þau ltafa gert
ráð fyrir að hagsnntna þjóðar og einstaklinga væri gætt
í hvívetna af þar til bærum yfirvöldum. Þegar hinsvégar
fram er borin áskorun af hálfu alþingismanns, uni frek-
ari aðgerðir i málinu, virðist það benda til, áð ekki hafi
verið nægjanlcga fast fylgt á eftir máluin þeirra manna,
sem beittir hafa verið ofbeldi af erlondum þjóðum. Sé svo
•er þess að værita, að Alþingi styðji áskorunina einhuga,
■en þvínæst verði hafizt lianda með fullri djörfung, skýrsl-
ur teknar af þeini sakborningum, sem. iil næst og upplýs-
inga aflað frá erlendum aðilum og málið þvínæst vegið
*og metið af dómbærum inönnum, með iillili til væntan-
íegra bólakrafna.
Hér cr engri þjóð sýndur fjandskapur né tortryggni,
■jen reynt er að tryggja rétl okkar sem smáþjóðar, og rétt
'jþeirra einstaklinga, sem illa hafa orðið úti.
Aðalfundur Húsmæðrafé-
lags Reykjavíkur var haldinn
6. marz s. 1. í TjarnarlundL
Formaður féíagsins, frú
Jónína Guðmundsdóttir baðst
eindregíð undan endurkosn-
ingu, og benti á sem eftir-
mann sinn frú Ilelgu Mar-
teinsdóttur og var hún kosin
formaður félagsins.
Fni Guðrún Pétursdóttir,
frú Kristín Sigurðai’dóttir og
frú Ingibjörg Hjartardóttir
báðust einnig undan endur-
kosningu, cn auk þeirra voru
fyrir í stjórninni þær: Soffía
Ólafsdóttir, María Maaek,
Margrét Jónsdóttir og voru
þær endurkosnar, en i stað
hinna hlutu kosningu þessar:
Jóníná Guðmundsdóttir, Guð-
rún Ólafsdóttir og Inga
Andreasen.
I varasljórn voru kosnar:
Jóníria Jónsdóttir, Gunnfríð-
ur Rögrivaldsdóltir og Guð-
rún Pétursdóttir. Endur-
skoðendur: Iýristín Sigurðar-
dóttir og Ingibjörg Hjartar-
dóttir.
Starfsskýrsla félagsins bar
það með sér að i byrjun
starfstímabilsins hafði félag-
ið ráðizt í að halda sýni-
kennslu í matreiðslu, er um
80 konur sóttu, og þótti tak-
ast prýðilega og óskað cftir
fleiri siikum.
Þá var og frá því skýrt, að
sumarstarfsemin komst ekki
i það liorf, sem var fyrir strið.
Var liús starfseminnar lánað
fátæku barnafólki endur-
gjaldslaust. Er húsið orðið
mjög úr sér gengið.
Félagið seridi 2 fulltrúa á
Húsmæðrasambandsmötið i
Danmörku.
Ýmsar ályktanir óg sam-
þykktir voru gerðar á tíma-
bilinu, svo sein i mjólkur- og
af urðasölumálum, viðvíkj-
andi álialda- og heimilisvél-
um, ennfremur um búðár-
lokunina.
Fjárhagur félagsins ér
þrengri riii én áður, enda
hafa tekjur elcki aðrar verið
en félagsgjöld umrætt tima-
bil. Var kosið á fundirium i
fjáröflunar- og lilutaveltu-
nefnd aulc annarra nefnda,
því félagið hefir fullan hug á
að efla starfsemi sina og
hvetur liúsmæður bæjarins
til að standa betur saman um
hágsmunamál heimilanna.
Waldoza
annað kvöld.
Dávaldurinn Waldoza held-
ur síðasta dáleiðslu- og
skemmtikvöld sitt í Gamla
Bíó annað kvöld kl. 11,30.
Töfrabrögð og dáleiðslu-
máttur Waldoza hefir vakið
taísverða eftirtekt og hefir
hann m. a. verið beðinn að
sýna Yoga- og dáleiðsluhæfi-
leika sína í Háskólanum.
Annað kvöld er siðasta tæki-
færið til að sjá Waldoza sýna
listir sínar. Aðgöngumiðar
að skemmfuninni kösta 15
krónur og fást í Hljóðfæra-
húsinu í clag og á morgun.
Tvær söngkonur
Tvær þekktár sönþkohur
efna til hljömleika hér á
næstunni, en það evu þær
Nanna Egilsdóttir og Engel
(Gagga) Lund.
Nanna syngur i Gamla bíó
á föstudagskvöldið kemur
kl. 7.15. Syngur hún lög bæði
feftir íslenzk og útlend tón-
skáld, m. a. eftir Kaldalóns,
Sigfús Einarsson, Jón Leifs,
Beethoven, Sehubert o. fl.
Gagga Lund efnir til
hljómleika sinna í næstu
viku, og syngur hún á veg-
um Tónlistarfélagsins. Er
hún sem stendur á leið til
fslands með leiguskipi Eim-
skipafélagsins, Horsa.
Kínverskur ráð-
herra biðsf
lausnar.
Atvinnumálaráðherra Ivín-
verja, kuönur stjórnmála-
maður Wong að riafni, hefir
sagt af sér ráðherraembætti
Gagga Lund er fædd á ts-
landi og dvakli hérlendlis
til fermingaraldurs. Hún
hefir áður lialdið söng-
skemmtanir hér, svo að hún
er okkur ekki að öllu leyti
ókunn. Dr. Páll ísólfsson
mun annast undirleikinn á
liljómleikum liennar.
Nýir kanpendnr
Vísia fá blaðið ókeypis tll næstn
mánaðamóta. Hringrið í sima 1660
og tilkynnið nafn og heimilis-
fang.
sínu. Hann er náinn vinur
Soong forsætisráðherra, en
þeir eru giftir systrum. Chi-
ang hefir ekki fallizt á lausn-
arbeiðni hans ennþá.
BERGMAI.
Lækkun, hækkun.
ÞaS er liöiö á aöra viku, síð-
an ríkisstjórnin lækkaði verð á
kjöti og kartöflum til neytenda,
til þess atS konia vísitölunni nið-
ur aftur úr því hámarki, 316,
sem hún var koniin upp í. Menn
bjuggust við lækkitn á fleiri
vörum, en hún kom ekki, kem-
ur kannske seinna. En nit eru
bæjarbúar mjög að tala um, að
hækkun sé í víéncjnm á öðru
sviði.
Vín og tóbak.
Já, og það á því, setn súmir
telja mjog brýnar nauðsynjar
og vilja hafa með í vísitölunni
hva;ð sem tautar og raular —-
nefnilega áfengi og tóbaki.
Ganga miklar sögúr um það,
að nú muni „dauðinn“ taka
undir sig heljarmikið stökk og
fara upp í sjötíu og fimm krón-
ur ílaskan. Suntir taka þó enn
dýprá i árinni og segja að hann
háhri fari upp í lnmdrað krónur.
Sígaretturnar „ku“ lika að eiga minnkaður. Sumtim stendur al-
að hækka á næstunni.
Hvað er satt?
Nú langar vafalaust marga til
að vita, hvað satt sé í þessu og
skal Bergmál ekkert urn það
fullyrða, því áð það kann tvö
orðatiltæki, annað um að al-
mannarómur ljúgi ekki óg hitt
um að sá liinn sami ajmanna-
rómur sé meira skáld en Shake-
speare. Skal því ekkert Um
þetta fullyrða og engúm ráðlagt
að „hamstra“, þvi a’ð hver veit
netna þessar „nauðsynjar" verði
lækkaðar eins og aðrar og þá
er ver farið en heima setið.
Kaffiverkfall.
Mörgum þykir kaffisopinn
góður og hörmuðu, er ekki
var hægt að fá hann með eins
góöu móti og áður, er kaup-
mennirnir afréðu að hætta að
selja kaffi, sakir þess hve
dreifinga.rkpstnaður þeirra var
veg á sama, þeim, sem drekka
te eða mjólk, jafnvel þótt frá
samsölunni sé, safnað úr sex
eða fleiri sýslum og hellt saman
úr þúsundum belja.
Eitt yfir alla.
Kaupmenn hafa skýrt frá af-
stöðu sinni til kaffisölumálsins
og hún er skiljatileg. Dréifing-
arþóknun þeirra hefir jafnt og
þétt verið lækkuð, þótt kostn-
aöur hafi farið hækkandi upp á
síðkastið hjá þeim sem öðrum.
Loks haía þeir það eins og aör-
ir, stinga við fótum og vilja
ekki láta ganga lengur á hlut
sinn. Þeir vilja láta eitt yfir alla
ganga, ef hefja eigi sókn gegn
dýrtíðinni, þá vilja þeir sækja
fram við hlið annarra, en ekki
láta senda sig eina fram á vig-
völlinn til að láta höggva sig
tiiður. Hver mundi ekki taka
sömu afstöðu og þeir og hvérsu
tnargir hafa ekki gert það und-
aníarið ?