Vísir - 21.04.1947, Qupperneq 4

V I S I R
Mánudaginn 21. apríl 1947
itisir ;;
DAGBLAÐ
Utgefandi: BLAÐAHTGÁFAN VÍSIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðján h.f.
Hvalfjözður.
'iyommúnistar hafa oft gert sig að öpum, en aldrei frek-
** ar en ér þeir hugsuðu sér að slá kéilur á fíválfirði.
Þar hefur verið lierstöð á undahföirium árum og þár erri
mikil mannvirki, sem áagt er áð hafi 'kpstað tugi milij-
úna króna. RíkisStjörnin hefur kéypt þéssi verðmseti fyr-
ir lítið verð, sem er álls koslar eðlilegt, með því að eigri-
irnar eru bókstaflega einskis Virði, riema því aðéiris að
þæ^ séu nytjaðar á staðnum, eins óg þær eiri. eða riiéð'
.smávægilegum endurbótum.
I Hvalfirði eru tugir oiiugeyma, éri allir eru þeir fneð
því marki brenndir, að ekki er unnt að fiytja þá i hrirtý,
nema með ærnum tilkostnaði, en tæpast horgar sig að
byggja þá að nýju, séu þeir eitt sinn niður rifnir. Fyrir
því hefur ýmsum leikið hugur á, að nota stöðina eins og
Lún ér og á meðan hún varir, þar á meðal nýstofnuðu
hvalVeiðafélagi og olíusölufélagi, sem stendur í nánu sarri-
bandi við Samband íslenzkra sámvinnrifélaga og er inn-
lent að öllu leyti. öllum er ljóst, að stöðin í llvalfirði
verður áðeins til bráðahirgða. Hús eru þar þannig hyggð,
að þau endast til skámms tírna. Leiðslur allar eru ekki
varaniegar og verður að endurnýja þær inrian stundar.
Þrátt fyrir þetta getur horgað sig fyrir ný atvinnufyrir-
tæki að setjast að á staðnum og hefja þar rekslur, til þess
-crns að forðast óhóflégan stofnkostnað, scm allri nýsköp-
un er samfara.
Hvalveiðar hafa verið stundaðar hér við land um marga
úratugi, en hafa ekki verið reknar með nokkrum myridar-
brag, frá þvi er Norðmenn létu af veiðunum um 1915.
Að vísri hafa tilraunir verið gerðar til hvalveiða, en af
vanefnum, og hafa tæpast svarað kostnaði. Þetta er þeim
mönnum vel ljóst, scm nú hafa beitt sér fyrir stofnun
jhvalveiðafélágs. Þeim er enn fremur ljóst, að eigi veið-
arnar að takast vel, verður að stofna til þeirra á þann
veg, að ekki sé vaftefnum um að kenna, ef illa fer. Þetta
kostar milijónir krória, sem safnað liefur verið meðal ein-
síaklinga. Allir þeir, sem leitað hefur verið til um l'jár-
framlög, hafa tekið vel í málið og iátið nokkurt fé af
hendi rakna, hver eftir sinni gelu. Hér er um virðingar-
vefða tilraun dð ræða til nýsköpunar, sem menn hafa ekki
sinnt svo sem vera her, þótt frændur okkar Norðmenn
eigi þar einn af sínum heztu hústofnum, en víða stendur
fé þeirra á fótum. *
Stjórnendur hvalveiðafélagsins hai'a gert sér ljóst, að
fái félagið bækistöð í Hvalfirði, sparar J)að stórlega stofn-
kostnað, þótt ýmislegt megi að finna, að þvi er frágang
varðar, og iiefði verið til stoi'nað á annan veg, Iiefði fyr-
ii fækið átt að hyggjast upp frá grunni. Þrált fyrir það
• ■ ekki verjandi, að kasta Jjossum verðmætum á glæ, liclri-
iii her að hagnýta þau á Jjarin veg, sem bezt hentar efna-
líiilli þjóð. Þetta hcfur engum ágreiningi valdið, og allir
aðilar, sem leitað hefur verið til, hafa sýnt málinu fullan
skilning og vinsemd, og telja tilraunina Jæss verða, að
hún sé gerð. Þessi tilraun er á engan liátt gerð til þess
að á henni græðist fé fyrir einstaklinga, enda hirðir rík-
ið vafalaust J)að, sem J)ví her í skatta og tollá. Þjóðinni
•er hins vegar ekki sæmandi, að liggja fram á hendur sín-
sar, Jægar aflaföng eru nóg og nýjar tekjulindir blasa við
'íiugum.
Á sama hátt liyggst hið nýstofnaða olíufélag að hag-
nýta sér þau verðmæti, sem fyrir höndum eru uppi í Hval-
firði„ þar til ný afgreiðsluslöð verður hyggð, sem svarar
að öllu til þeirra krafna, scm til slíkrar stöðvar verður
-að gcra. Otvegsmenn hafa samið við olíufélagið um kaup
ú nauðsynjum, og er ckki annað vitað en að háðir aðjlar
nni vel sínum hlut. Vitað er þó, að félag útvegsmanna
hefm- hugsað sér að reisa áfgfeiðsluáiöo sína úti í ör-
firisey, þar sem olíustöð á vitanlega að vera, eigi hún að
svara til þarfa hafnarinnar. Þar til slík stöð verður hyggð,
er vitanlega í lófa lagið, enda skylt, að notfæra Jnm verð-
inæti, sem fyrir höndurii erúy og J>ail skHýrðiU scrn húið
4:v við.
RANDDLPH CHURCHILL (U.P.)
S.Þ. er
mátt-
laus stofnun.
„Stefna Trumans í Mið-
jarðarhafsmáirinum er lík-
hririgingin yfir samstarfi
saíneinuðu þjÓðáriria.“ Þann-
ig liljóðar spádómur koirim-
únista og skoðanahræðra
þeirra uiri allan héim. Það er
énginn efi á því, að Jietta er
útsriiögin áróðursstarfsemi,
þvi það hiyggir niilljónir
mánna, sérii iriyridu viija
óska J)éss, ári þess að hugsa
nánar um málið, áð samein-
uðu þjóðirnar værú orðriar
nægiléga þroskuð stofnun til
þess að tryggja friðinn i
heíminum. Ilins vegar riéyð.
umst við til Jiess að gera okk-
ur grein fyrir J)vi, hvort þessi
áróður liefir við rök að styðj-
así.
Sovétrikin Iiafa, ári J)ess að
leggja það fvrir sameinuðu
þjöðirnár í einu eða öoru
förmi, svikið miririihluta-
stjórnir iriri á Pólverja, Rúm-
ena og Búlgári. Þau liafa að
verulegu leyti skipt sér áf
stjörnum Xékkóslóvakiu og
Uugverjalánds, án þess að
hera J)að undir nokkurn
innliriiúðu þáú baltneslui
lýðræðislöndin, Lettlatíd,
Eistland og Lithauen. Auk
})éss liafa þau rænt ög rupl-
að J)essi lönd öllit, sem verð-
mtt gat falizt.
Erigirin hefir gefið í skyn,
að þetta frainferði liafi „veiv
ið líkhringingin yfir slarfi
sameinuðu J)jóðanna“. Þegar
hins vegar Bandaríkin bjóð-
ast til þess að lária Grikkjúm
og Tvrkjum 400 milljónir
dollara svo })au geti varð-
veitt sjálfstæði silt er oklcur
sagt af málsvörum kommún.
isla, " að Bandaríkin vinni
skemmdarstarfsemi gagnvart
sameinuðu J)jóðunum með
því að stefria að dollaraein-
ræði. Er þetta eklu hástig
lieimskunnar?
Yara-utanríkisráðherrann,
Hean Acheson, skýrði frá því,
er hann gaf utanrikismála-
deildínni skýrslu, hvers vegna
ekki væri hægt að láta sarii-
eiriúðú Jjjóðirnar aririást
J)eita mál fyrir sig. Bezta
skýringin hefir þó verið gef-
in af fréttaritárá London
Times, í Lake Success, J)egar
hann segir: „Ástæðan er auð-
vitað ekki sú, að sameinuðu
þjóðirnár skorti fé eða her-
menn til J)ess að hafa ráð
J)jóðarina við austanvert Mið-
jarðarhaf í liendi sér. Heldur
er J)að einn meðlimurinn,
serii írieð aðstoð lepprikja
sifíftá fylgir stefrifí er gengur
í berhögg við stefnuskrána
og notar sér aðild sína hjá
sameinuðu Jijóðurium og
neitunarvald i öryggisráðinu
til þess að koma í veg fvrir
eða lúndra gerðir meiri
hlutaris og skapar með þvi á.
stand, pólitiskt eða fjárhags-
legt, sem gerir þá leið
ekki vænlega til árangurs.
Um þeksar mundir Iiikar
meiri hluti öyggisráðsins að
taka ákveðna afstöðu gegn
liinum svívirðilega glæp, að
leggja tundurdufl á friðar-
tima (sem horið er Alhönum
á brýn) því hann sér fyrir,
að Sovétríkin muni beila
neitunarvaldinu.
í öðru lagi liafa undirtekt-
ir ráðsins undir hjálparheiðni
Grikkja um aðstoð gegn ná-
grönnum J)eirra i norðri að-
eiris horið J)ann árangur, að
Sovétríkin hafa hafið áróður
meðal sameinuðu J)jóðanna
siálfs-
ákvörðunarrétti grísku þjóð-
aririnarA
Sámtök sameinuðu þjóð-
anna eru í sjálfu sér mátt-
laus. Allt skynsamt fólk von-
ar að sá dagur komi, að þau
verði einhverntíma þess
megnug', að ábyrgjast frið i
lieiminum. Enn sem komið
er eru J)au J)ess ekki megnug.
Það væri ekki til annars en
að gera stofnunina, sem er
rétt að fæðast, lilægilegá, að
fela henni starfa, er húri gæti
ekki með nokkuru móti leyst
af hendi. Þangað til samtölc-
in verða starfhæf verður ein-
hver aririar að taka að sér að
verja frið og frelsi í heiiriin-
um. Það eru einungis óviriir
friðar og frelsis, sem íriunil
reyria að koma í Veg fyrir,
að Bándáríkin taka á síriar
liefðar þá ábyrgð, seíri sám-
einuðu Jjjóðirriár hafa ekki
bolmagn til að gera.
Gott heilsular
í Rvík í vetur.
Heilsufarið 5. bæriúiri í vet-
ur hefir yfirleitt veríð sæmi-
lega gott, að því er héraðs-
læknirinn tjáði blaðinu í gær.
Allmörg mislinga tilfella
hefir orðið vart, en J)au hafa
yfirleitt verið væg. — In-
flúenzu faraldur hefir og
verið hér í bænum og gegn-
ir sariia máli með hann. —
Heldur er inflúenzan J)ó í
rénum. Ýms önnur sjúk-
dómstilfelli hafa komið fyrir
svo sem mænuveiki o. fl.
gegn sjálfsögðum
Málafa vantar
um 14. maí, lielzt nálægt
miðbænum. Vinna, ef ösk-
að er. — Þeir, sem vildu
sinna þessu, leggi tilboð
irin á afgreiðslu hlaðsins
fyrir miðvikudagskvöld,
merkt: „Pensill“.
BERC
HVl
Áí.
Skemmdar þakrennur.
Undanfariö hefi eg veitt J)ví
eftirtekt, aö óvenju mikil liléyta
heíir safnazt saman á gang-
stéttum í bænum. Viö nánari
eftirgrenslan hefi eg séö, aö i
mörgum tilfelluin stafar Lleyt-
an af því, aö vatn hefir lekiö
ofan af húsþökunum og niöur á
gangstéttiha. Veldur þessi
bleytá vegfarendum miklum
erfiðleikum, eius og gefur aJS
skilja.
„FoSsinn“ í Banfcastræti.
Nýlega, er sólin tók aö bræöa
•snjóínri, sem haföi safnazt fyrir
á þökunt húsa í bænum, jókst
bleytan til ntikilja muna á
gangstéttunum. Er eg gekk upp
eftir hbjnkastræti, tók eg eftir
því, aö vatn fossaöi niöur úr
þakrennu eins hússins og kom
niöur á ntiöjan gangstéttina.
Urðu vegfarendur að taka krók
á sig til þess, að veröa ekki und-
ir „fossitium", og uröu sumir
hverjir aö fara út á sjálfa ak-
brautina til J)ess að koma'st
leiöár sinnar.
Aukin slysahætta.
Eins og öllum hugsandi
mönnum hlýtur að vera ljóst,
skapár þetta aukna slysahættu
og hefir veriö vákiö ináls á Jtví
hér í blaöinu. Mér finnst satt aö
segja, slysahættan viö aöalum-
feröargötur bæjarins nógu
mikil, J)ótt ekki sé bætt á hana
nieö því, aö gangandi fólk sé
neytt til aö ganga eftir akbraut-
unum til J)ess aö komast leiöar
sinnar, áriþ'ess' aö fá steypu-
baö.
Gerið við þakrennur yðar!
Mér finnst rétt, aö hiö oþin-
bera ætti að ítreka tilmæli sín
við húséigendur uny aö láta
gera viö J)ákrennur húsa sinna.
Var þaö gert í fyrra, ef mig
minnir rétt. Þeir húseigehdur,
sém kæröu sig kollótta um til-
mieli yfirvaldsinS, uröu aö bíta
i þaö sura epli, aö aðgerö á
þakrenriunum var framkvæmd
á J)eirra eigin kostnað. Ættu
bæjaryfirvöldin aö taka rögg á
sig og hvetja nienn til þess aö
gera við J)akrennur húsa sinna,
og láta það fylgja, aö það myndí
veröa gert aö öörum kosti á
kostnaö þeirra sjálfra. Rétt
væri, aö mál þetta yrði tekiö
föstum tökum áður en vorrign-
ingarnar liefjast.