Vísir - 30.04.1947, Blaðsíða 4

4

V IS I H
Miðvikudaginair;^fO. npríl 1947
. ■1 í
VISIR.
DAGBLAÐ
Ctgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VlSIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Eldhúsdagur og 1. maí.
*|7ommúnistum munu jþykja eldhúsdagsumi'æðurnar fara
fram á harla óheppilegum tíma — svona rétt áðúr en
þeir ætla sér að hefja sóknina gegn stjóminni fyrir al-
vöru. 1 dag er 30. apríl og tvö undanfarin kvöld hafa
farið fram eldln'isumræður í útvarpinu. A morgun er 1. inaí
og þá ætla kommúnistar sér að skera upp herör gegn stjörn-
inni, æsa verkalj'ðinn gegn henni og ráðstöfunum hennar
til að berjast -gegn dýrtíðinni.
Kommúnistar hafa liamazt meira í áróðri sínum að
undanförnu en nokkru sinni um margra mánaða skeið.
Þeir þykjast hafa fundið leiðina til þess að koma ríkis-
stjóminni á kné, og undanfarið hafa þeir verið að blása
áð glæðum hatursins meðal fylgismanna sinna. A morgun,
liinn 1. maí, er ætlunin að sóknin byrji fyrir alvöru. Þá
verður þrumað yfir mönnum á útifundum og i útvarpinu,
sém kommúnistar fá til umráða, og áheyrendum talin trú
um, að milljónum verði báett ofan á skatta- og tollabyrðar
þjóðarinnar, án þess að hún eigi að fá það bætt í hækk-
aðri vísitölu og þar af leiðandi hækkuðum vinnulaunum.
Einskis mun verða svifizt, cngar blekkingar og lygar nógu
nuðvirðilegar til þess að þær megi eklti koma fram að
þessu sinni, til þess að reyna að vinna stjórninni tjón.
En éldhúsdagsumræðurnar komu á réttum tíma fyrir
stjórnina og alla þá, sem eru andstæðir kommúnistum. Þar
gafst útvarpshlustendum tækifæri á að hlusta á málflutn-
ing frá öllum hliðum, en ekki á kommúnistíska vísu, þar
sem aðeins ein hlið fær að koma fram, svo sem verið
hefur í Þjóðviljanum og verða mun á morgun, á útifund-
nnum og i útvarpinu, sem afhent verður kommúnistum
þennan dag. Kommúnistar niega þakka það lýðræðisfyrir-
komulaginu, að þeir fá að leika lausum hala og halda úpþi
áróðri sínum, cn þeir verða líka að kenna það hinu sama
fyrirkomulagi, lýðræði að vestrænu sniði, að þeim helzt
ckki uppi að blekkja menn án þess að þeim sé svarað. Þeir
blessa lýðræðið daglega um þessar mundir, en skyldu þeir
ckki hafa bölvað því hátt og í hljóði í gærkveldi og fyrra-
kvöld, þegar það gerði andstæðingum þeirra kléift að reka
ofan í þá hverja firruna og. uppspunann á fætur öðrum
jafnskjótt og það hafði gengið út af munni lýðræðis- og
föðúrlandshetjanna Brynjólfs, Áka og Einars? Það er hætt
við því, að lýðræðisástin hafi ekki brunnið sérstaklega
glatt í hjörtum þeirra þessi tvö kvöld og er þó aldrei hægt
að segja að skíðlogi hjá kommúnistum að þessu leyti.
Það er alvarlegt skref, sem þeir hafa í hyggju að stíga
nú á næstunni. I ofsa sínum ætla þeir ekki að svífast þess
nð stöðva atvinnuvegina, ef það niætti vefða lil þess að
gera stjórninni erfitt fyrir og helzt til þess að fella hana.
Þeir eru ekki að hugsa um það, að með því mó.ti mundu
þeir koma fjárhag allrar þjóðarinnar á kné, allt mundi
sökkva í svo botnlaust fen, að jafnvel kommúnistar mundu
cklci geta talið þjóðinni trú um, að allt væri .í lagi.
Samtök verkamanna bafa aldrei verið í höndum cins
Iiættulcgra maniia og um þéssar mundir. Gætni og fyrir-
byggja finnst ekki í fari þeirra, sem þar fara nú með
æðstu völdin og dr.þess þó líklega meiri þörf eins og nú
cr högum báttað í þjóðfélaginu, að unnið sé af-viti og
góðgirni að lausn vandámálanna, sem jafnvel kommún-
istar hafa játað að hljóti að sleðja að. Ofsinn og ofstop-
inn ráða hjá þeim, sem komizt hafa með blekkingum sín-
nm upp i stjórnarsess verkalýðshréyfingarinnar. Ef þeir
reka verkamenn út í verkföll nú, þegar allt veltur á því,
að friður ríki í landinu, bitna afleiðingarnar á þjóðinni
íillri, Stéttir hennar stánda eða falla saraan. Eín: gelur ekki
sigrað aðra án þess að ósigúrinn bitni einnig á sigurveg-
urunum.
Daginn á morgun — 1. maí — á að nota til þess að
undirbúa jarðveginn fyrir verkföll. Kommúnislum má ekki
lánast það óheillaverk, að s.teypa þjóðinni út í vjnnudeilur.
Þess vegna er dagúrinn' á morgun líka ‘tilválinn til að
sýna þeim, að verkamenn snúa við þeim bakinu, þegar
þeim finnst nóg komið, •
Hornfirðingar verða styrktir tii að
kaupa skip í stað Borgeyjar.
ÉiiititfíE um þeita.
Á Alþingi er fram kómin
tiIL til þál. um sölu á vélskipi
til hlutafélagsins Borgeyjar á
Hornafirði.
Tillagan er svofelld:
„Alþingi ályktar að fela
rikisstjórninni að selja bluta-
félaginu Borgey á Hornafirði
66 smálesta vél’skip, er ríkis-
stjórnin héfir í smíðum, án
þess að innlieimta tilskilið
framlag ffá félaginu fyrr en
að lokinni næstu sildarvertið,
enda verði skipið til afnota,
ef þörf krefur, til vörúflutn-
inga milli Hornafjarðar og
annarra landshluta þá tíma
árs, sem það stundar ekki
veiðar.“
Greinargerð hljóðar svo:
„Hlutafélagið Borgéy á
Hornafirði var stofnað vor-
ið 1946 og gerðist þegar
katipandi að eiiiu hinna
sænsku véískipa, er ríkis-
stjörnin liafði til sölu. Var
hafin almenn hlutafjársöfn-
un í Hafnarhreppi til greiðslu
á tilskildum hluta kaupverðs
og lieimskilingarkostnaði frá
Svíþjóð. Til þessa livors
B'eggja hefir félagið greitt
tæpar 90 þús. kr.
Með því hörmulega slysi,
er varð, þegar vélskipið Börg-
ej7 fófst, héfir félagið tapað
þessu fé öllu. Var skipið vá-
tryggt samkvæmt mati fyrir
500 þús. kr., þar af 10% eig-
in áliætta, sem skyldugt er.
Mun vátryggingarféð auk
framlags hlutafélagsins renna
beint til ríkissjóðs upp í verð
skipsins, þar sem félagið
hafði ekki fengið afsal fýrir
því, og var ríkissjóður þvi
liinn raunverulegi eigandi
þess.
Aúk þessa hafði félagið
greitt heimsiglingarkostnað,
rúmar 31 þús. kr., auk ýmis-
legs annars kostnaðar.
Skipið stundaði sildveiðar
s. 1. síldarvertíð og vöruflutn-
iiiga milli Hornafjarðar,
Reykjavikur og Austfjarðár
frá því að síldarvertlð lauk og
}>angað til það fórst. Þóttafla-
magn skipsins yrði vel í með-
allagi miðað við önnur.skip,
Varð rekstrarhalli á starf-
seminni, er narn rúmum 36
þús. kr.
Hvíla því nokkrar skuldif
ennþá á félaginu og munu
ekki vera fyrir hendi mögu-
leikar til að sáfna hlutafé að
nýju til greiðslu á tilskildu
framlagi á nýjan leik.
Kaup vélskipsins Borgeyj-
ár var fyrsta tilraun til að
efla atvinnulif kauptúnsins
með útgerð stærri vélskipa.
Enn fremur bætti flutninga-
starfsemin mjög úr þeim
erfiðleikum, sem héraðið á
við að búa, bvað samgöngur
snertir. Voru því mjög mikl-
ar vonir tengdar við þessa
starfsemi, og væri það óbæt-
anlégt tjón fyrir allt atvinnu-
lífið á staðnum og þar með
afkomu liéraðsbúa, ef þessi
fyrsta tilraun eridar á þerin-
an bátí.
Með tillögu þessari cr þess
farið á leit, að bið opinbera
greiði fyrir félaginu með að
eignast nýlt skip, með þvi að
selja því eilt hinna stærri vél-
skipa, er smíðuð hafa verið
innanlands á vegum íslenzku
ríkisstjórnariif^f, án þess að
krefjast greiðslu á liinu til-
slcilda framlagi fyrr en að
lokinni næstn síldarvertið.
Þar sem útlit er fyrir hátt
verð á síldarafurðum, eru
mjög miklar líkur til, að fé-
lagið gæti jiannig unnið sig
upp fjárhagslega, ef það fær
tækifæri til að hefja starf-
semi að nýju.“
Svía.
Eftirtaldir menn hafa ver-
ið skipaðir í nefnd til að ræða
við samúinganefnd frá Syi-
þjóð uin viðskipti milli ís-
lands og Svíþjóðar: Finnur
Jónsson, alþingísmaður, og
er hann íormaðúr nefndar-
innar; Ásgeir Sigurðsson,
skipstjóri; Eggert Kristjáns-
son, stórkaupmaður; Jón L:
Þórðarson, forstjóri; Kjartan
Thors, forstjóri; Oddur Guð-
jónsson, formaður Yiðskipta-
ráðs og Vilhjálmur Þór, for-
stjóri.
Ritari nefndarinnar er
Þórhallur Asgeirsson fulltrúi
í utanríkisráðuneýtinu.
Formaður sænsku nefncL
avinnar er Otto Johansson,
sendiherra, en aðrir nefndar-
menn eru:
Fil. dr. G.Widell, Statens
livsmedelskommission, K. B.
Utbult, þingmaður, S. Corne-
liusson, Vástkústfiskarnas
Centralförbund, fil. dr. A.
Molander, Islandsfiskarnas
Förening, S. Ericson, Förcn-
ing för fiskimportörerna, G.
H. von Mátern, Sveriges Sill-
och fiskimportförening, N.
T. Montan, Sveriges Ahnánna
Exportförening, Nybíad,
Statens livsmedelskommis.
sion. (Frá rikisstjórninni.)
BERGMAI
Góð skemmtun.
Meti betri skemmtunum hér í
Reykjavík að vorlagi má hik-
laust telja Drengjahlaup Ár-
manns. Fór hlauprö fram s. 1.
sunnudag, aö viöstöddum mikl-
uni fjolda áhorfenda. En þó
voru nokkurir annmarkar á
hlaupinu aö þessu sinni,.eins og
berlega kemur fram í eftirfar-
andi bréfi frá „Fóthvötum":
Aðfinnslur.
, ,,Eg er einn fjölmargra. sem
jafnan fylgjast meö IJrengja-
hlaupi Ármanns og hefi venju-
lega haft af því hina beztu
skemmtun. Aö þessu sinni
skemmti eg mér einnig' vel, en
mislegt má þó aö þvi Jinna,
sem auöveldlega mætti ráöa
bót á. Það veröur aö teljast
hálfgerö óhæfa, aö af 40 kepp-
öndum, sem mættu til leiks,
hafi 14 ekki lokið hlaupinu.
ónóg æfing.
Varla er öðru til aö dreifa, en
á;ð þessir ,14 .íþróttagarpar hafi
fekki lagt nægilega stund á æf-
ingar, mætti lítt eða alls ekki
æfðir til þessa leiks, en hlaupið
er um 2 km. og því erfitt fyrir
unglinga. Verður að gera þá
kröfu til þeirra, aö tilkynna
þátttöku sína í þessu hlaupi, aö
þeir lyppist ekki níður einhvers
staðar á leiðinni, heldur leggi
méiri rækt við íþróttina. Hefir
mér veriö sagt t. d., að enginn
keppanda úr sveit F. H. 'hafi
runnið skeiðið á enda,, og má
það teljast heldur léleg frammi.
staða. En eg sel söguna ekki
dýrar en eg keypti. E11 á þessu
verður að ráða bót.“
Til athugunar.
„Bergmáli'' er ekki kunnugt
um nánari atvik í sambandi viö
þessa íþróttakeppni, en teiur
rétt að liirta bréf þetta íþrótta-
fi:ömuðum ökkar til athugunar.
Vafalaust eru fleiri én „Fót.
hvatur“, sem eitthvað geta lagt
til málanna og þá jafnframt
leiðrétt ef missagt er..
íþróttavöllurinn á Melunum.
En meöal annara oröa, úr því
að hér heíir ve»ið minnzt á
íþróttir, — nú fara knat'tspyrnu-
kappleikir væntanlega að hefj-
ast og hlakka. margir til, enda
er.u knattspyrnuleikir einíiver
bézta skemmtun, seni völ er á
hér í Revkjavjk að sumarlagi.
En liversu lengi eiga knatt-
spyrnumenn okkar og raunar
áhorfendur líka aö láta sér vel
líka löngu úreltan malárvöl),
meðan flhgrannaþjóðir okkar
hafa íyrir löngú tekiö upp jafn
sjálfsagðan menningarvott á
sviði íþróttamálanna og graS-
vellir eru? Um þetta h'éfir oft
verið rætt áður, en árailgur
virðist enginn. Væri æslcilegt
að þeir, sem um íþróttámálefni
okkar fjálla, héfjist nú liarida.
Er ekki að efa, að slíkt yröi vel
þegið, breði ineðal'iþróttámaniia
sjálfra og ekki sízt meðal áhorf-
anda.