Vísir - 23.01.1948, Qupperneq 2

VISIR
Föstudaginn 23. janúar 1948
®
Aliar girnast meyjar mann tilslökun. Þeir óttast algerða
og mér gekk vel að ná í
hann‘
Davíð Stefánsson.
Stöðugt girnast meyjar
mann en misjafnt gengur að
ná í hann, ætti nú betur við.
Ailir vita að vandamál end-
urreisnarinnar eru marg-
þætt, en fæstir munu liafa
veilt því eftirtekt, að karl-
mannsleysið ei* eitl af erfið-
upplausn siðferðisins, sem
ekki er i neinu iiásæti fyrir.
Þegar frá líður verður
barneignafækkunin þjóðfé.
laginu liættuleg. Árin 1965—
70 verður æskulýður Þýzka-
lands fámennur, þvi að þeir,
sem eiga að erfa landið, hafa
aldrei fæðzt.
iíeimilin eru einn traust-
asti hornsteinninn í menn-
ingu hvílra manna; þessi
ustu og jafnframt óleysan- hornsteinn raskasl nú svo til
legustu vandamálunum i
sunium löndum og þá eink-
um í Þýzkalandi.
Orsakir karhnannsfækk-
unarinnar eru augljósar.
Hundruð þúsunda féllu í
stórvandræða liórfir. Fjöldi
ungra kvenna fer nú ekki að-
eins á mis við heilbrigt kyn-
ferðislíf, heldur íara-þær og á | um við ekki misst æsknlýð-
mis við það, sem heilbrigðri jnn okkar á vigvÖIIhninnj
ur sem giftar eru v.erða oft
að afhenda nienn sína dug-
legri kynsystrum, sem ganga
i herliögg við hefðarlögmál
hjónabandsins.
Hæpið siðferði.
Því miður liefir ])etta
vandræðamál mikil áhrif í
þeim löndum, þar sem fjöldi
karla og kvenna er áþckkur.
Allar þjóðir kvarta um hæpið
siðferði, en af því leiðir aftur
að yngstu kynslóðinni, börn-
unum, verða ekki hi'iin þau
uppeldiskjör, sem vert væri.
Iiúsnæðisskortur margra
landa á oft sök á mishrest-
um á þessu sviði.
Við íslendingar megum
hrósa happi hvað þetta
snertir. Sem hetur fer höf-
lfonu er kærast, eiginmann
stríðinu, önnur hundruð þús- og hörn. í örvæntingu sinni
unda komu heim sem far- reynir mörg konan að grípa
lama menn, lmndruð . þús-, gugnahliksánægjuna, einnar
unda eru enn í fangavinnu í nætur nauln heldur en ekk-
löndum sigurvegaranna. Við ert. Þetta eykiu* öryggisleys-
þetta bætist að jafnvel á jð enn meira, þar eð þær kon
fullorðnir
friðartímum eru
karlmenn færri en kvenfólk,
er, það sökum þess að fleiri
syeinhörn ,en meyhörn deyja
á unga aldri.
Konur 5.000.000
fleiri.
Afleiðingin af karlmanna-
fækkun Þýzkalands er sú, að
þar eru nú 5 milljónir kvenna
fleiri en karlmenn og allur
kvennaskarinn háir nú ör-
væntingarfulla baráttu um
starfshæfa menn.
Hermenn handamanna, er-
lendir hlaðamenn og aðrir út-
lendir karlmenn mega varla
um þvert hús víkja fyrir á-
leitni kyenfólksins.
Hugtak eins og siðferði
rambar á grafarbarminum i
riistum þýzkra stprborga.
Þar er ekki spurt um heit né
Hitt gæli verið athúgandí
hvort við tryggjum æskunni
eins góð lífskjör og þjóðar-
auðurinn ætti að mpgna.
Ólafur Gunnarsson
frá Vík í I.óni.
GUÐMUNDUR DANIELSSDN
Það Iiefir dregizt fyrir mér hversu hann bregzt við sínu
lcngur en liæfilegt er að geta
nokkurra þeirra hóka, sem
mér voru sendar til umsagn-
ar fyrir jólin, og þó að það
sé vitanlega enn ekki of seint,
þá hið eg sendendurna af-
sökunar á seinlæti mínu.
M'
■;y
ELDSPVTUR og
TÍTUPRJÓNAR.
Fáum dögum fyrir jól kom
út á forlagi Isafoldar smá-
sagnasafnið Eldspýtur og
títuprjónar eftir Ingólf Krist-
jánsson blaðamann við Al-
þýðuhlaðið. Er Ingólfur Snæ-
fellingur að ætt og aðeins
tuttugu og sjö ára að aldri,
mikla tjóni, er hann missir
kindina sína og hundinn á
eftir.
Höfundur hefir ríka og
fölskvalausa samúð með öllu
því, sem er minnimáttar í
lífinu. Það kemur hezt í ljós,
þar sem hann minnist á höx*n,
gamalmcnni og dýr, Hann er,°S
[alveg sjálfstæður í efnisvali ver®a fyrir hendi.
OS lríisagnarhætti, og á yg gk.
]>ar við, að livergi gætn* sým-
ög raflýstur.
ÍBrekkei i
Jkíðadeild Knattspyrnufé-,
lags Reykjavíkur kefir í
nú í undirbúnmgi vegar-
lagmngu að skíðaskála fé-
lagsms í Skálafelli, stækk-
un skálans þar og raflýs-
ingu og loks hefir deilcin
railýsL skíðakrekkuna fyr-
ir oían Skíðaskálann <
Hveradölum.
Skíðadeildir. hélt aðalfund
sinn í gærkveldi. Haraldur
Björnsson var endurkjörinn
formaður, en meðstjórnend-
ur eru þeir Georg Lúðvíks-
son, Ragnar Ingólfsson, Þor-
grímur Tómasson og Her-
mann Guðjónsson.
VegarlagrJng.
Skíðadeildin réðist í það
að leggja vetrarveg af Mos-
fellsheiðarveginnm og upp
að brekkunni fyrir neðan
Skálafellsskálann. Vamx stóx*-
virk jarðýta að þessum fram-
kvæmdum sumarið 1946, en
lekk ekki nærri Iokið þeim.
Á s.l. sumri var ckki unnt
að halda vegargerðinni á-
fram vegna rigninga, og
ýegna hleytu í jarðveginum.
Væntanlega verður þessum
framkvæmdum haldið áfram
næsta sumar, ef veður leyfir
stórvirk vinnsluáhöld
hjónahönd heldur hver hinna en jiefir jK1 /l(yLll seilt frá sér
f jöhnörgu Evudætra hafi | ljóðahókina Dagmál. — Smá-
sterkast aðdráttarafl. | sögurnar í Eldspýtum og*
Laglegar þýzkar stúlkur
dreymir um örugga framtið
í Ameríku eða öðrum lönd-
um, sem geta veilt þeim fæði
og klæði, en eina leiðin til
þess að liljóta það hnoss er að
giftast erlendum hermanni.
Þriðja hvert barn
föðurlaust.
í Jlamborg hafa 38% allra
harna misst feður sína, inæð-
urnár eru þannig settar, að
þæx* geta alls ekki unnið fyrir
nægu brauði handa bórnun-
um og í neyð sinni leiía þær
á náðir liermannanna. Eití
cgg er næg borgun fyrir að
sofa Iljá þýzkri konn eina
nólt.
Þessar konur viljá ekki
með neinu móti eignasl hörn
og það er mjög eðlilegl.
Barnaföt eru svo að segja ó-
íáanleg og hungrið" svérfur
að. Þýzk yfirvöld hafa látið
sér detta í hug að slaka á
fóstureyðingahanninu, en
læknamir herjast gegn.shkri
títuprjónum cru tólf, allar
fremur stuttar, enda er bókin |
legra áhrifa frá öðrum. Allt
bendir þetta í þá ált, að Ing-
ólfur Kristjánsson verði í
framtíðinni góður rithöf-
undur, þó enn eigi hann
vitanlcga margt ólært. Þetta
síðasta á nú að vísu við um
fleiri, því hvenær hefir kom-
ið út bók eftír höfund, sem
kann allt? —
Skíðadeildin hófst handa
1946 um stækkun skíðaskál-
ans í Skálafelli og jafnframt
raflýsingu lians. Er þeim
framkvæmdum enn ekki lok-
ið, en þess er vænzt, að hægt
verði að laka viðbygginguna
að einhverju leyti í notkun
um páskaleytð í vetur.
Viðbyggingin er 45 fer-
metra stór og verða í henni
eldhús, lítill salur, ný salerni
og hráðahirgðageymsla fyrir
raf magnsmó t orinn.
Raflýst skíðabraut.
Þá hefir Skíðadeildin tek-
ið upp þá merku nýbreytni,
áð raflýsa hrekkuna fyrir of-
an skála Skíðafélags Reykja-
víkur í Hyeradölum, en K.R.-
ingar eiga þar, skíðaskála á
næstu grösum. Hefir þar ver-
ið koiúið upp fjórum ljósa-
staurum íneð 400 kerta ljósa-
samstæðum á, hyerjum staur.
Gert .er ráð fyrir að koma
upp fleiri ljósastaurum síðar.
Birtumagnið er svo mikið,
að. fólki þykir eins gott að
renna sér á skíðum við raf-
ljósin á kvöldin eins og við
dagsbirtu. Hafa nú fleiri
skíðafélög hér í bænum sótt
um leyfi til ])ess að nxega nota
ljósin fyrir félaga sína á
kvöldin og- fá úthlutað á-
kveðnum kvöldum fyrir þá
í viku hverri. Munu félögin
þá efna til séstakra kvöld-
ferða héðan úr bænum og
upp í sldðaskála, þegar veð-
ur og færð leyfir, og mundi
þeirri nýbreytni vafalaust
verða vel tekið af öllu skíða-
fólki.
Fifilckai iim-
flnlilnf, kk Belgin.
Frakkar hafa stöðvað allan
innflutning* frá Belgíu fyrst
um sinn.
I tilkyninngunni um þetta
segir, að innflutningurinn
verði stöðvaðux*, unz fundizt
hafi ráð til að jafna hallann,
sem sé að viðskiptunum við
Belgíu.
136 blaðsíður
Hvorki er hér að finna
stórbrotin viðfangsefni né
sérstaka formsnilid, en eigi
að síður er þetta mjög sóma-
samleg byrjandabók. Það er
gcðþckkm* hlær á sögunum,
þær eru fremur skemmtileg-
ar.aflestrar og víða örlar á
ialsvcrðri hugkvæmni. Bezt-
ar finnst mér sögurnar, sem
gerast í sveit, svo sem
Helýízktír hrafninn, Hross í
haga og jáfnvel Þegar bónd-
inn komst í ástandið. —
Hross í haga er til dæmis
ákaflega lifandi og eðlilcg
lýsing,hrcinasta fyrirtak,
og tcl eg þcniian litla þátl
imi útigangshrossin og beit-
arhúsamanninn hera vott um
ágæta athyglisgáfu og þekk-
ingu á háttum dýranna. —
Sama máli gcngnir um sög-
una Helvízkur hrafninn, sem
lýsir samhandi lítils sveita-
JLm
mmw® #
œ>
Svo nefnir frii Guðrún
Jóhannsdóttir frá Brautar-
holli síðusíu bók sína. Hefir
hxm inni að halda vísur, þul-
ur og kvæði á hundrað blað-
síðum, snotur bók að ytra
frágangi, einkum er pappír-
inn ógætnr og prentunin góð.
Áður hafa út komið frá hendi
þessarar skáídkonu eftirtald-
ar bækur: Tvær þulur, 1927,
Tómstundir I., 1929, Börnin
og jólin, 1941, Tíu þulur,
1943 og Hitt og þetta, 1945.
Fyrir mörgum — mörgum
árum, meðan eg.var.enn svo
ungur, að skáld og rilhöfund-
ar prentaðra bóká voru í
mínum augum allt að því
guðdómlegar verur og per-
sónulég nálægð við þær ó-
gleymanlegt ævintýri, þá var
það eitt kvöld, er eg var sem
oftar staddur í luisi vinar
drengs við hundinn sinn, ogmíns, Jóns Magnússonar
skálds, að eg sá Guðrúnu
Jóhannsdóttur frá Brautar-
holti. Eg man það eins og
það hefði skeð í gær. —- Því
það var ekki nóg með, að
þessi kona væri skáld, heldur
hafði það og hin mestu áhrif
á mig, hvað vinur minn tal-
aði uiii hana af mikilli virð-
ingu, ])egar liún var farin.
Orð Jóns Magniissonar voru
mér þá og jafnan síðan hinn
óvéfengjanlegasti sannleikur,
og hef eg enga von um að
kvnnast nokkru sinni ágætarj
manni, cn hann var.
Aldrei síðan hefir fundum
okkar Guðrúnar borið sam-
an, og bókum hennar flest-
um hefir skolað fram lijá
mér í sívaxandi flaiimi hins
prentaða máls, — þangað til
núna.
Það væri blindni af versla
tagi, að sjá ekki í ljóðurn
Liðinna stunda hagmælsku,
góðar gáfur, siðferðilegan al-
vöruþunga og hreinar og við-
kvæmar tilíinningar. Hitt get
eg aftur á móti ckki séð, að
hér sé Lim verulega skáld-
list að ,ræða og virðist mér
höfu-ndinn skorta til list-
skö.punar bæði kunnáttu og
nægilegt hiigmyndaflug, eða
ef til vill dirfsku. — En ef
til vill er eg líka að kveða
hér upp rangan dórn, eða að
minnsta kosli dóm byggðan á
röngum forsendum. Það er
eins líklegt, að Guðrúnu
Jóhannsdóttur skorti fæst
eða ekkert af ])essu, sem eg
íiéfndi, heldur gjaldi list
hennar þess eins, að lífið hafi
orðið henni of naumt á
næðissamar tómstundir, —
að skyldan við listina liafi
orðið að víkja fyrir skyld-
nnni við íífið. —