Vísir - 12.04.1948, Qupperneq 4

'4
V I S I R
WSSXK
DA68LAÐ
Otgefandi: BLAÐAOTGAFAN \OSIR H/F*
Ritstjómr: Eristján GaSlaugsson, Hersteinn Pálss&n.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Marshall-áætlunin.
Komintern-kominform flokkur kommúnista hér á landi,
hefur nú lagt til úrslitaatlögu gegn framkvæmd Mar-
shalls-áætlunarinnar, að því er Island varðar, en hefur þó
um langt skeið haldið uppi nokkru málþófi yarðandi til-
lögurnar. Skýringar hefur flokkurinn haft á rciðum hönd-
um, enda komizt að þeirri niðurstöðu, að þægjum við hjálp-
ina, myndi það svipta þjóðina frelsi og sjálfstæði.
Utanríkisráðherra hafði nýlega framsögu itm máhð á
Varðarfundi og skýrði þar tillögurnar sem og afstöðu
ríkisstjórnarinnar og stuðnihgsflokka hennar til landsins.
Sýndi ráðherrann fram á, að á árunym 1946 og 1947 hefði
um 14 alls innflutnings þjóðarinnar horizt frá Ameriku,
en aðallega væri þar um vörur að ræða, sem ekki væru
fáanlegar á Evrópumarkaði. Nú standa sakir svo, að doll-
araeignin er uppurin með öllu, og ber því nauðsyn til að
þjóðin geti aflað sér slíks gjaldeyris með afurðasölu. Ráð-
gert er, að Bandaríkin hjálpi með að kaupa vörur fvrir
dollaragreiðslu, t. d. í líkingu við það, er þau keyptu 'af
okkur saltfisk, en gáfii síðan til Grikldands. Grikkir fengu
fiskinn gefins, en við andvirðið í dollurum. Hugsanlegt
form hjálparinnar er sala á fiski til Þýzkalatids, sem yrði
þá greiddur okkur í dollurum. Ef Islendingar hefðu hins-
vegar hafnað allri samvinnu, er engin von til þess, að
sótzt hefði verið eftir að kaupa fisk af okkur til Þýzka-
lands, en aðrar þátttakandi þjóðir, svo sem Norðmenn
og Danir, hefðu þá setið að markaðinum. Stöndum við
höllum fæti í samkeppni við aðrár jjjóðirnar, vegng þeirr-
ar óhóflegu verðþenslu, sem hér er ríkjandi.
Samkvæmt Marshall-áætluninni er gert ráð fyrir marg-
hliða samningum allra.þeirra þjóða, sem þátttakppdi verða,
þar sem þær skuldbilidá'sig til að gera allt, scm í jæirra
valdi stendur, til framgangs áætlunarinnar, enda komi þær
á nánu fjárhagslegu samstarfi sín á milli. I öðru lagi er
gert ráð fyrir sérsamningum hvers ríkis við Bandaríkin.
Nokkur skilvrði eru sett fyrir Styrkjúm ög lánveitingu,
en öll slík skilyrði eru háð samkomulagi hlutaðeigandi
ríkis «g lánveitanda. Eitt skilyrðið er, að gjaldeyrir verði
festur, Jjannig að gengissveiflur eigi sér ekki stað. Komm-
únistar hafa túlkað það skilyrði þannig, að með þessu á-
kvæði væri J>að í rauninni um samið, að íslenzka krónan
yrði verðfelld. Taldi ráðherrann, að þegar kommúnistar
læsu slíka skvringu milli línanna, kæmu jjeir í rauninni
upp um eigin slcoðun, sem væri sú, að gengisfelling væri
óumflýjanlég. Með þessu veittust jæir gegn sjálfum sér.
Þá sagði ráðherrann: „Með þátttöku í Marshall-áætl-
uninni eru jjjóðirnar að tryggja sér, að þær geti á ókomn-
um árum Jialdið frelsi og mannréttindum. Kommúnistar
vilja aftur á móti glundroða og eymd, því að þeir telja,
að sá jarðvegur einn dugi fyrir starfsemi jnirra. Ilöfuð-
kenningar kommúnista hvíla á því, að þar sem frjálst
framtak ræður, hljóti að verða mismunur á efnahag manna,
vaxandi auður og vaxandi örhirgð. En Bandaríkjamenn
hafa af sögu sinni sannfærzt um, að frjálst framtak leið-
ir til vaxandi velmegunar allra og enginn getur verið
öruggur um góðan efnahag meðan örhirgð ríkir. Þeir veita
]>ví af efnum, sínum til annarra þjóða, til jiess að veígengni
geti komizl á í heiminum, mcð dæmalausri óeigingirni,
cins og Marshall-áætlunin sýnir og sósíalistar í Evrópu
hafa manna skýrast tekið fram. Þó að þeir séu ekki hrifn-
ir af kapítalismanum, háfá jæir vegna þéssarár réynslú
orðið að taka hann fram yfir kommúnismann.“
Að lokum lýsti ráðherrann yfir því, að j>ótt við #ær-
nm sæmilega stæð þjóð út á við, væri doltaraeign okkar
ekki fyrir að fara. Væri ekkert, sem mælti á móti lán-
töku, yrði lienni varið til arðbærra framkvæmda, en ekki
sem eyðslueyi-i eða til Jiess að lifa um efni fram. Með
Marshall-áætluninni væri Jjjóðunum gert ldeíft að koma
efnahag sínum á traustan grundvöil, og við gætum ekki
tryggt nýsköpun atvinhuveganna méð betra móti en að
taka þátt í framkvæmd áætlunarinnar.
Frá keppninni uni heims-
meistaratitilinn.
SLAVNESK VÖRN.
Hvítt: M. Botvinnik.
Svart: Dr. M. Euvve.
d7—d5
e7—e6
Rg«S fti
e7 c6
1. d2—d4
2. c2 —c4
3. Rgl 17!
4. Rbl—c3
«5. e2 e,‘i
Hér liefir ott verið leikið «5.
B-g5, döXel, sem leiðir til
fjölbreyttra afbrigða með
tvísýnum möguleikum. Bot-
vinnik hefir margsinnis teflt
það afbrigði á svart með góð-
um árangri. Hins vegar er
svo að sjá, ef dæma má af
þéssari skálé^ að hann leiði
fremur hjá sér þetta afbrigði
með hvítu.
5. ... Rb8—d7
6. Bfl d.'i Bf8 1)4
Þetta er fremur fáséður léik-
ur í stöðunni, en samt ef til
vill ekki sá lakasti. Venju-
legasta áframbaldið er 6. . ..
d5xc4, 7. Bxc4, I>7-Ij5, 8.
B-dv), a7 a(>, 9. e3-e4, cö-c5
og hvítt stendur aðcins bet-
ur.
7. a2—a3 Bb4 a5!
Bezt. Með 7. ... Bxc3, 8.
b2xe«3, hefir hvítt mjög hag-
kvæmt tafl. Yfirráð á mið-
borði og bislcupapar.
8. Ddl—c2
Ef 8. b2 b4 |)á B-c7 og næst
eða mjög fljötíega e6-e5, sem
er jjekkt gcgnumbrot í slík-
um stöðum og gefur svörtu
hagkvæmari aðstöðu bæði til
sóknar og varnar.
8. . . . , Dd8—e7
Undirbúningur að e6—e5.
9. Bcl—d2 d5Xc4
10. Bd.'lXcl i’6—e5
Mjög skemmtilegur leikur
sem miðar að því að veita
•-L:
svórtu mikið svigrúm. Nú er
Bc8 ekki lengur innilokaður
og aitk þess skerst í odda á
miðborðinu.
11. 0 0 0—0
Báðh fara .gætilega og hróka
fyrst áður en aðalviðureign-
in hefst.
.12. Hal—el
Ef ti r t ek ta r verðu r uppby gg-
iugaileikur, sem Botvinuik
hefir mikið not:tð í svipuð-
um stöðum.
12. ... Ba5—c7
13. Rc3—e4
Ognar að vinna skiptamun
með 14. B-b4.
13. ... Rf6xe4
14. Dc2Xe4 a7—a5
Til ttð hindra B-b4.
15. Bc4—a2 Rd7 f6
16. Dé4—h4 e5—e4
Lítur vel út, cn eftir svar-
lcik Botvinniks og framhaldi
skákarinnar að dæina, verða
úr að álíta að 16. . .. e5xd4.
17. e3,X dl, De7—dG, liefði
verið farsælla leikjaval, enda
j)ótt hyítt standi j)á nijög vel.
17. Rf3—e5!!
Eórnar peði fyrir opnar lín-
nr og möguleika til sóknar.
Svart gerir vafalaust bezt í
j)\í að láta sem ekkert sé
og j)iggja ekki fórnina, en
leika í staðinn 17...Bc8
45 og síðan Ha8-e8 við
fyrsta tækifæri.
17............. Bc7Xe5
18. d4 x e«5 De7xe5
19. Bd2—c«3 De5—e7
20. f2—f3!
Staðan eftir 21. leik hvíts.
Mánudaginn 12. april 1948
Biskupar hvíts standa vel á
skálínunum, en nú á að opna
kraftlínur fyrir hrókana og
ná samleik i miðtaflinu. Til-
gangnrinn með 17. leik R-e5!
er greinilega kominn i ljós.
20. .... Rf6—d5
Euwe bevgir af og kýs frem-
ur að lála* peðið af'tur, til
jiess að ná skiptum á drottn-
ingum og létta þannig nokk-
uð á stöðunni, sem annars
væri all.t af hakstæð og erfið
til varnar.
21. Dh4xe7 Rd5Xe7
22. f3 X e4
Staðan virðist nú nokkuð
jafnteflisleg fljótt á að líta.
Við nánari raunsókn kemur
j)ó í ljós, að svo er ekki.
- 22..... b7—b6
Leiöir til taps. Eðlilegra var
B.c8—e6, en sá leikur nægir
heldur ekki til jafnteflis. Á-
framhaldið gæti þá orðið:
23. B X e6, f7-X e6, 24. H X f8f,
K.Xf'8 (ekki HXI'8 vegna
Bxa5), 25. H-dl, b7—b5, 26.
H-d7, Iý-e8, 27. H-b7, g7-g6,
28. B-f6, R-g8, 29. Hxh7,
RXf6, 30. H-I18 og vinnur.
Ýms fleiri albrigði míetti
rekja í jiessu sambandi sem
einnig leiða til taps fyrir
svart.
23. Hel—dl
Með hótuninni 24. Hxf7 og
ef Hxí'7, 25. Hd8, mát.
23. .... Re7—gO
Nú dugar ekki 24. Hxf7
vegna Hxf7, 25. H-d8f, Bf8,
eða 25. H-fl, R-I18 og slepp-
ur.
24. Hdl d6 Ré8—a6
25. Hfl—f2 Ba6—b5
26. e4—e5
Að líkindum sterkara en H-
d7,'sem jivingar svarið R-h8,
sem ætti einnig að vera unn-
ið -á hvítt.
26..... Rg6—e7
27. e3—e4 e6—c5
Frli. á 8. síðu.
BEBGMAL
i . ! Jil 'illflO/i gl
„Víkingarnir á Hálögalandi!"
Á föstudaginn skrapp eg inn
aS Háiogalandi og rifjaöi j)á
itpp endnrniinningu -frá því er
eg var í æsku. Þar var sem sý
hnefaleikakeppni, sem mig fyr-
ir for.yítni sakir fýsti aö sjá.
Fyrir mörgum árum, sennilega
nær tuttúgu, fór eg, eius og
margir aörir strákar í Gamla-
•bíó og horfði J)ar ádmefaleika-
keppni, liina fyrstu, er háö hef-
ir veriö á íslandi, ai> eg held.
Gömul endurminning.
Eg map. a@ ’eg sá þá tv©
þuhga menn og vöövamikla
berja livor ánnan utan, eirikum
í höfuöiö, meö þeim ágætum,
aö ,,hringurinn“ á leilísviöinu
var ekki ósvipaöur slátmhúsi,
er jiessari göfugu íþróttakeppni
var lokiö. Þá mun eg ltafa veriö
1 r ára, er þetta geröist. Ai>. Há-
logalandi á föstudag sátu á bekk
fyrir framan mig margir strák-
ar. er mumt hafa veriö á santa
afdri. Þeir sáú líka einn kepp-
andann fá svo vel úti látin höf-
uöhögg, aö bloöiö lagaöi úr
riéfinu á honum. Eg var aö
velta því fyrir mér, hvort þetta
myndi orka á j)á á svipaðan
hátt og mig á keppninni í Gamla
bíó fyrir um 20 árum.
A miðju gólfi
íjrróttahússins aö Ilálogalandi
var iipphækkaöur pallur,
strigalagöur. Þaö er '..hriugur-
inn“. Yfir eru sterkar ljósperur.
Umhverfis. eru svo liekkir, upp-
hækkaöir er fjær dregur. Þarna
höföu áhorfendur, sem ekki
voru ýkjamargir, koiniö ser fyr-
ir, margitt strákar á fyrrgreind-
um aldri, ])ó nokkuö af stúlk-
um, og svo allir ])eir, sem mest-
an áhuga hafa fyrir jfessari
„iþró'tt", énda fylgdtist-þéir af
Fiinttm mesta áhuga með Jrví,
setu geröist í hringnum. Mátti
á stundum heyra hvatningar-
orö þeirra: „Kýldu hann, tricks-
aöu hann, og svo „knock out,“
„drept’ 'atm'4 o. fl. En tæpast
voru hvatnirigarorð þeirra al-
varjega meint, að minnsta kosti
var enginn irianndrápshugur í
kepjiendunt, sem betur fer.
Fatan.
í hnefaleik er keppt í.lotum
og á milli lota hvílast keppend-
tir. ltvor t síitti: lforni hringsins,
en aöstoöarmerin tveir, alvar-
legjr áj jsvip,,.. snöggklæddir,
koma upp á pallinn og hafa
meö sér vatnsfötu, galvaniser-
aða. Þá skola keppendur á sér
munnjnn og skirpa í fötuna og
i si'miu fötuna er dýft hand-
•k.læö-i, til J)ess ,aö baöa enni
bardagamannantta og andlit td
hressingar. Sá eg ekki betur,
en aö sama fatan tneð sama
vatnifiu væri notuö við þaö
horn, er eg sat næstur, viö alla
,.leikina“, en keppt var ftmm
sinnum. Eg forvitnaöist tttn
Frlt. á 6. s.